အ​ေမရိကန္ႏွင့္​ ျမန္မာ အက်ိဳး​စီး​ပြား​ခ်င္း​ ​ေတြ႕​ဆံုၾက​ေလ​ေသာအခါ

November 28, 2011 by ေနသြင္

(David I Steinberg ၏ US-Myanmar: A convergence of interests) ကို ​ေနသြင္ ဘာသာျပန္ဆိုသည္)

အ​ေမရိကန္နိုင္ငံျခား​ေရး​ဝန္ၾကီး​ ဟယ္လာရီ ကလင္တန္ (Hillary Clinton) ဒီဇင္ဘာလထဲမွာ ျမန္မာျပည္သြား​မယ္ဆိုတဲ့​ ​ေၾကညာခ်က္ကို သမၼတ အိုဘား​မား​ (Obama) အစိုး​ရရဲ့​ ရဲဝံ့​တဲ့​ ​ေျခလွမ္း​ျဖစ္လို့​ ၾကိုဆိုပါတယ္။ ဒါဟာ ႏွစ္နိုင္ငံစလံုး​ရဲ့​ အမ်ိဳး​သား​အက်ိဳး​စီး​ပြား​အတြက္ ႏွစ္ဘက္ ဆက္ဆံ​ေရး​ ​ေကာင္း​မြန္ဖို့​ လိုအပ္တယ္ ဆိုတဲ့​ အခ်က္ကို ႏွစ္ဘက္စလံုး​ ပိုသိလာတာ၊​ ပိုျပီး​ စိတ္အား​ ထက္သန္လာတာရဲ့​ အသီး​အပြင့္​ျဖစ္ပါတယ္။ သမၼတ အိုဘား​မား​ အာဏာရလာတဲ့​ အခ်ိန္တုန္း​က သမၼတ​ေဟာင္း​ေတြျဖစ္တဲ့​ ​ေဘး​လ္ကလင္တန္-​ေဂ်ာ့​ဒဗလ်ူဘုရွ္ (Bill Clinton-George W Bush policy) တို့​ရဲ့​ မူလ​ေပၚလစီျဖစ္တဲ့​ ျမန္မာျပည္မွာ အစိုး​ရျဖုတ္ခ်​ေရး​ (Regime Change) ဆိုတဲ့​ မူဝါဒကို အ​ေမြ ဆက္ခံခဲ့​ရပါတယ္။ ​ေနာက္​ေတာ့​ အိုဘား​မား​အစိုး​ရက အဲဒီ ရည္မွန္း​ခ်က္ကို စြန့္​လႊတ္လိုက္ျပီး​ ႏွစ္နိုင္ငံဆက္ဆံ​ေရး​ေကာင္း​ဖို့​၊​ အရင္က အထီး​က်န္ခဲ့​တဲ့​ နိုင္ငံကို ​ေစ့​စပ္​ေဆြး​ေနြး​တဲ့​ လမ္း​ေၾကာင္း​က​ေန အ​ေျပာင္း​အလဲ​ေတြျဖစ္​ေအာင္ တိုက္တြန္း​ဖို့​ နည္း​လမ္း​ေတြကို ရွာ​ေဖြခဲ့​ပါတယ္။

ႏွစ္နိုင္ငံစလံုး​ကလည္း​ အရိပ္နိမိတ္​ေတြျပခဲ့​ပါတယ္။ အ​ေမရိကန္က အလတ္တန္း​ သံတမန္​ေတြကို ျမန္မာအစိုး​ရ ဝန္ၾကီး​အဖြဲ့​ဝင္​ေတြအဆင့္​က ပထမဆံုး​အ​ေနနဲ့​ လက္ခံ​ေတြ႕​ခဲ့​ပါတယ္။ အ​ေမရိကန္ကလည္း​ ျမန္မာပါဝင္တဲ့​ အ​ေရွ့​ေတာင္အာရွနိုင္ငံ​ေတြနဲ့​ ခ်စ္ၾကည္​ေရး​ႏွင့္​ ပူး​ေပါင္း​ေဆာင္ရြက္​ေရး​ (ASEAN Treaty of Amity and Cooperation) စာခ်ုပ္မွာ လက္မွတ္ထိုး​ခဲ့​ပါတယ္။ အာဆီယံမွာ ျမန္မာအဖြဲ့​ဝင္ျဖစ္လာတဲ့​ ၁၉၉၇ ခုႏွစ္စလို့​ ခ်စ္ၾကည္​ေရး​စာခ်ုပ္ကို အ​ေမရိကန္က လက္မွတ္မထိုး​ခဲ့​ပါဘူး​။

ဒါ​ေပမယ့္​ ဒီ​ေလာက္နဲ့​ မလံု​ေလာက္​ေသး​ပါဘူး​။ အ​ေမရိကန္အစိုး​ရက အတိုက္အခံ​ေခါင္း​ေဆာင္ ​ေဒၚ​ေအာင္ဆန္း​စုၾကည္ကို အိမ္ခ်ုပ္က​ေန လြတ္လာ တာကို ျမင္ခ်င္တယ္၊​ နိုင္ငံ​ေရး​အက်ဉ္း​သား​ေတြကို ျပန္လႊတ္​ေပး​တာကို ျမင္ခ်င္ တယ္၊​ ဒီလိုပဲ ျမန္မာအစိုး​ရကဘက္လည္း​ အ​ေမရိကန္က ခ်မွတ္ထား​တဲ့​ ဒဏ္ခတ္ပိတ္ဆို့​မႈ​ေတြကို ရုပ္သိမ္း​ေစခ်င္​ေနပါတယ္။

အျပစ္အနာဆာ​ေတြနဲ့​ ျပည့္​ေန​ေပမယ့္​ ထူး​ထူး​ျခား​ျခား​လို့​ ဆိုရမယ့္​ ​ေရြး​ေကာက္ပြဲအျပီး​ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္ ​ေနြဦး​မွာ ျမန္မာျပည္မွာ အရပ္သား​ အစိုး​ရသစ္ တက္လာပါတယ္။ အဲဒီ​ေနာက္မွာ စစ္အစိုး​ရလက္ထက္က ဝန္ၾကီး​ခ်ုပ္ဘဝက​ေန သမၼတျဖစ္လာတဲ့​ ဗိုလ္ခ်ုပ္​ေဟာင္း​ ဦး​သိန္း​စိန္ဟာ ျမန္မာျပည္မွာ ​ေနာက္ဆံုး​ အရပ္သား​အစိုး​ရ အုပ္ခ်ုပ္ခဲ့​တဲ့​ ၁၉၆၂ ခုႏွစ္​ေနာက္ပိုင္း​ ရာစုႏွစ္ဝက္အတြင္း​မွာ မၾကံုစဖူး​တဲ့​ ျပုျပင္​ေျပာင္း​လဲမႈ​ေတြကို စလုပ္ပါတယ္။ ​ေဝဖန္သူ​ေတြက​ေတာ့​ ဒါမ်ိဳး​ အရင္ကလည္း​ ျဖစ္ခဲ့​ဖူး​တာပဲ၊​ ျပီး​ေတာ့​လည္း​ ဘာမွမထူး​၊​ ဒံုရင္း​ဒံုရင္း​ အတိုင္း​ပါပဲလို့​ ဆိုၾကပါတယ္။ ဒါ​ေပမယ့္​ အခုျဖစ္​ေနတဲ့​ အ​ေျပာင္း​အလဲ​ေတြရဲ့​ အက်ယ္အဝန္း​ဟာ အရင္နဲ့​ မတူပါဘူး​။ လူမႈ​ေရး​က႑ကို လ်စ္လ်ူရႈထား​တာ၊​ ဆင္း​ရဲမြဲ​ေတမႈ၊​ အဂတိ လိုက္စား​မႈကိစၥ​ေတြကို သမၼတကိုယ္တိုင္ ဝန္ခံတာက​ေန၊​ နိုင္ငံ​ေရး​အက်ဉ္း​သား​ တခ်ိဳ့​ကို ျပန္လႊတ္​ေပး​လိုက္တာ၊​ လူ့​အခြင့္​အ​ေရး​ေကာ္မရွင္ကို ဖြဲ့​စည္း​လိုက္တာ၊​ ပိုျပီး​ လြတ္လပ္တဲ့​ အလုပ္သမား​ဥပ​ေဒသစ္ျပ႒ာန္း​လိုက္တာ၊​ စာ​ေပစိစစ္​ေရး​မွာ တင္း​က်ပ္မႈ​ေတြ ​ေလ်ွာ့​ေပး​လိုက္တာ၊​ အရင္က အတိ္ဳက္အခံ​ေတြကို လက္ကမ္း​လာတာ စတာ​ေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ အတိုက္အခံ အမ်ိဳး​သား​ဒီမိုက​ေရစီ အဖြဲ့​ခ်ုပ္ အန္အယ္လ္ဒီနဲ့​ ​ေဒၚ​ေအာင္ဆန္း​စုၾကည္တို့​ ​ေရြး​ေကာက္ပြဲဝင္ျပီး​ ပါလီမန္ထဲ ဝင္ခြင့္​ရ​ေအာင္ ပါတီမ်ား​မွတ္ပံုတင္ျခင္း​ ဥပ​ေဒကိုလည္း​ ျပင္ဆင္လိုက္ပါတယ္။

ေဝဖန္သူ​ေတြက​ေတာ့​ ဒါ​ေတြ အခုမွ ဘာလို့​ ​ေျပာင္း​ရတာလဲလို့​ ​ေမး​ခြန္း​ ထုတ္ၾကပါတယ္။ ​ေျပာနိုင္တာတခုက​ေတာ့​ ၂၀၁၄ အာဆီယံဥကၠ႒ ရာထူး​ကို ရဖို့​ ကိစၥမွာ ​ေစာ​ေစာက အ​ေျပာင္း​အလဲ​ေတြဟာ အနည္း​ဆံုး​ တစိတ္တပိုင္း​အား​ျဖင့္​ေတာ့​ ပတ္သက္​ေနနိုင္ပါတယ္။ မၾကာခင္တုန္း​ကပဲ အာဆီယံ ဥကၠ႒​ေနရာကို ျမန္မာအစိုး​ရကို ​ေပး​ဖို့​ တရား​ဝင္သ​ေဘာတူလိုက္ပါျပီ။ ​ေနာက္တခ်က္ကလည္း​ တရုတ္နိုင္ငံကို အလြန္အက်ြံမွီခို​ေနရတာကို ခ်ိန္ခြင္လ်ွာညွိခ်င္လို့​ အ​ေမရိကန္ အစိုး​ရနဲ့​ ဆက္ဆံ​ေရး​ပို​ေကာင္း​ေအာင္လုပ္ဖို့​ ျဖစ္လာတာလည္း​ ျဖစ္နိုင္ပါတယ္။

အျငင္း​ပြား​ဖြယ္ ကခ်င္ျပည္နယ္က တရုတ္ရဲ့​ ျမစ္ဆံု​ေရကာတာ ကိစၥမွာလည္း​ ျပည္သူ့​ဆနၵအတိုင္း​ ရပ္ဆိုင္း​ထား​လိုက္မယ္လို့​ သမၼတ ဦး​သိန္း​စိန္က ​ေၾကညာလိုက္တာကလည္း​ ျမန္မာျပည္ရဲ့​ နိုင္ငံျခား​ဆက္ဆံ​ေရး​မွာ ခ်ိန္ခြင္လ်ွာညွိဖို့​ အ​ေမရိကန္ကို လမ္း​ဖြင့္​ အခ်က္ျပလိုက္တဲ့​ သ​ေဘာ ျဖစ္နိုင္ပါတယ္။ ဒါဟာ ျမန္မာျပည္ လြတ္လပ္​ေရး​ရခဲ့​တဲ့​ ၁၉၄၈ ခုႏွစ္ကတည္း​က ရွိခဲ့​တဲ့​ နိုင္ငံျခား​ေရး​မူဝါဒရဲ့​ ဝိ​ေသသလည္း​ ျဖစ္ပါတယ္။

ျမန္မာစစ္တပ္ကို အျပင္ မီဒီယာ​ေတြက ဘယ္လိုပဲ အနုတ္လကၡဏာပံု​ေပၚ ​ေန​ေပမယ့္​ အမွန္တကယ္က အ​ေတာ္မ်ိဳး​ခ်စ္စိတ္ရွိျပီး​ သူတပါး​ရဲ့​ နယ္ရုပ္ဘဝ​ေရာက္မွာ၊​ တိုင္း​ျပည္ သူတပါး​လက္​ေအာက္ခံျဖစ္မွာမ်ိဳး​ကို သူတို့​ မလိုလား​ပါဘူး​။ အစိုး​ရဟာ အာဆီယံသာမက အာဆီယံနယ္နိမိတ္ရဲ့​ အျပင္ဘက္က အ​ေရွ့​နဲ့​ အ​ေရွ့​ေတာင္အာရွတ​ေက်ာမွာ တရား​ဝင္မႈရဖို့​ ၾကိုး​စား​ေနပါတယ္။

အ​ေၾကာင္း​ႏွစ္ခ်က္ကို ​ေထာက္ျပီး​ အိုဘာမား​အစိုး​ရရဲ့​ ​ေျခလွမ္း​သစ္ဟာ နိုင္ငံ​ေရး​အရ လာဘ္ျမင္တဲ့​ ​ေျခလွမ္း​လို့​ ​ေျပာနိုင္ပါတယ္။ အ​ေမရိကန္အစိုး​ရဟာ အ​ေပါင္း​လကၡဏာ အ​ေျပာင္း​အလဲ​ေတြအ​ေပၚ အ​ေလး​အနက္ ​ေထာက္ခံ​ေၾကာင္း​ ျမန္မာအစိုး​ရကို ျပသသလို တဖက္ကလည္း​ ​ေနာက္ထပ္ ျပုျပင္​ေျပာင္း​လဲ​ေရး​ေတြကို ဆက္လုပ္ဖို့​ ​ေတာင္း​ဆို​ေနပါတယ္။ ဒီလိုလုပ္ျခင္း​အား​ျဖင့္​ ျပုျပင္​ေျပာင္း​လဲမႈ ​ေတြ​ေၾကာင့္​ ကမ႓ာ့​ဇာတ္ခံုမွာလည္း​ အက်ိဳး​ရလဒ္​ေတြ ရွိ​ေနျပီဆိုတာကို ျပသရာ ​ေရာက္ျပီး​ သူတို့​အခ်င္း​ခ်င္း​ၾကား​မွာပဲ အတိုက္အခံျပုတာကိုခံ​ေနရတဲ့​ ျပုျပင္ ​ေျပာင္း​လဲ​ေရး​သမား​ေတြကို ​ေနရာပိုရလာ​ေအာင္ အား​ေပး​ရာ ​ေရာက္ပါတယ္။

အခုထိ ခရီး​ေရာက္​ေနျပီး​သား​ အ​ေျပာင္း​အလဲ​ေတြကိုလည္း​ ​ေနာက္ျပန္လွည့္​ဖို့​ ခက္သြား​ေစမွာျဖစ္ပါတယ္။ အိုဘား​မား​ ​ေပၚလစီက ႏွံ့​ႏွံ့​စပ္စပ္ ​ေလ့​လာ သံုး​သပ္ျပီး​တဲ့​ေနာက္မွာ ​ေစ့​စပ္​ေဆြး​ေနြး​ေရး​ကို ျမွင့္​တင္၊​ ဒဏ္ခတ္ပိတ္ဆို့​မႈကိ္ဳ ဆက္ထား​ ဆိုတဲ့​ လက္​ေတြ႕​က်တဲ့​ ​ေစ့​စပ္​ေဆြး​ေနြး​ေရး​ လမ္း​ေၾကာင္း​ကို ​ေရြး​ခဲ့​ပါတယ္။ ဒီမူဝါဒကို လက္​ေတြ႕​က်တယ္လို့​ ​ေျပာနိုင္တဲ့​အ​ေၾကာင္း​က အ​ေမရိကန္ နိုင္ငံ​ေရး​မွာ ​ေဒၚ​ေအာင္ဆန္း​စုၾကည္ကို ဒီမိုကရက္​ေရာ၊​ ရီပက္ဘလစ္ကန္​ေရာ ပါတီႏွစ္ရပ္စလံုး​ အား​ေကာင္း​ေကာင္း​နဲ့​ ​ေထာက္ခံသလို ​ေဒၚ​ေအာင္ဆန္း​စုၾကည္ကိုယ္တိုင္ကလည္း​ ဒဏ္ခတ္ပိတ္ဆို့​ေရး​ေပၚလစီကို ဆက္​ေထာက္ခံထား​တာ​ေၾကာင့္​ ျဖစ္ပါတယ္။

လက္ရွိ ​ေျခလွမ္း​သစ္နဲ့​ပဲ အိုဘား​မား​အစိုး​ရဟာ ဒဏ္ခတ္ပိတ္ဆို့​မႈကို ဆက္ထား​ေပမယ့္​ အခိုက္အတန့္​အား​ျဖင့္​ ​ေဘး​ဖယ္ထား​ျပီး​ ႏွစ္နိုင္ငံ ဆက္ဆံ​ေရး​မွာ ​ေနာက္ထပ္တဆင့္​ကို တက္လွမ္း​လာနိုင္တယ္လို့​ ​ေျပာမယ္ဆိုရင္ ​ေျပာနိုင္ပါတယ္။ တခ်ိန္တည္း​မွာပဲ ​ေဒၚ​ေအာင္ဆန္း​စုၾကည္ကိုယ္တိုင္ကလည္း​ နိုင္ငံျခား​ေရး​ဝန္ၾကီး​ ကလင္တန္ရဲ့​ ျမန္မာျပည္ခရီး​ကို သ​ေဘာတူညီမႈ​ေပး​ခဲ့​ပါတယ္။

တကယ္​ေတာ့​ ျမန္မာျပည္မွာ အ​ေရး​ၾကီး​တဲ့​ လက္ရွိအ​ေျခအ​ေနသစ္ကို ​ေရာက္လာဖို့​ ရာစုႏွစ္တဝက္​ေလာက္ ၾကာခဲ့​ပါတယ္။ ဟိုတခ်ိန္တည္း​က​ေတာ့​ ျမန္မာျပည္ဟာ အ​ေရွ့​ေတာင္အာရွမွာ အခ်မ္း​သာဆံုး​၊​ အဖြံ့​ျဖိုး​ဆံုး​နိုင္ငံ ျဖစ္လာမယ္လို့​ လူ​ေတြ ​ေတြး​ထင္ခဲ့​ၾကပါတယ္။ အဲဒီအစား​ ဆယ္စုႏွစ္ ၅ စုစာ စစ္တပ္က ဆက္တိုက္အုပ္ခ်ုပ္ခဲ့​ျပီး​ ျမန္မာျပည္ဟာလည္း​ အဆင္း​ရဲဆံုး​တိုင္း​ျပည္ ဘဝ ​ေရာက္ခဲ့​ရပါတယ္။

အ​ေမရိကန္အစိုး​ရဘက္က ၾကည့္​ရင္​ေတာ့​ ျမန္မာျပည္ကို အထီး​က်န္ထား​ျပီး​ အစိုး​ရအ​ေျပာင္း​အလဲ​ေတာင္း​ဆိုတာဟာ အလုပ္မျဖစ္ဘူး​ဆိုတာကို သိလာဖို့​ ႏွစ္​ေပါင္း​ ႏွစ္ဆယ္ၾကာ အခ်ိန္ကုန္ခဲ့​ပါတယ္။ တကယ္​ေတာ့​ ႏွစ္နိုင္ငံၾကား​မွာ အက်ိဳး​စီး​ပြား​ခ်င္း​ အျပန္အလွန္ ဆက္စပ္​ေနမႈဟာ အခုအသိ အမွတ္ျပုလာတာထက္​ေတာင္ ပိုပါတယ္။ အသိအမွတ္ျပုသည္ျဖစ္​ေစ၊​ မျပုသည္္ျဖစ္​ေစ ဒီအဆက္အစပ္ဟာ အျမဲတမ္း​ရွိ​ေနခဲ့​တာပါ။ ဒါ​ေၾကာင့္​ လက္ရွိ ​ေျခလွမ္း​သစ္​ေတြက​ေန ႏွစ္နိုင္ငံ ဆက္ဆံ​ေရး​တိုး​တက္လာျပီး​ ျမန္မာျပည္က ဆင္း​ရဲမြဲ​ေတတဲ့​ ျပည္သူလူထုရဲ့​ လူ​ေနမႈအဆင့္​အတန္း​ေတြ တိုး​တက္လာဖို့​ကိုပဲ ​ေမ်ွာ္လင့္​ေနပါတယ္။

(​ေဆာင္း​ပါး​ရွင္ David I Steinberg ​ေဒး​ဗစ္စတိန္း​ဗက္သည္ Georgetown University ​ေဂ်ာ့​ခ်္ ​ေတာင္း​ တကၠသိုလ္မွ ထင္ရွား​ေသာ ပါ​ေမာကၡျဖစ္ျပီး​၊​ ဤ​ေဆာင္း​ပါး​ (US-Myanmar: A convergence of interests) ကို ​ေအရွား​တိုမ္း​အြန္လိုင္း​ Asia Times Online တြင္ ​ေဖာ္ျပခဲ့​ပါသည္)
http://burmese.dvb.no/archives/18297