ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအတြက္ စမတ္ပါ၀ါသံုးတဲ႔ ေကအဲန္ယူနဲ႕ ေနာ္စီိဖိုးရာစိန္

ေဆာင္းပါးေကာင္းတပုဒ္ပါခင္ဗ်ား.....

Written by ၀င္႔ထန္း


ဒီတစ္ေခါက္ ကရင္အမ်ဳိးသားအစည္းအရံုး ေကအဲန္ယူ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကိုယ္စားလွယ္အဖြဲ႔ရဲ႕ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးခရီးစဥ္မွာ ထူးျခားမႈေတြ တပံုတပင္ရွိပါတယ္။ အထူးသျဖင္႔ လြတ္လပ္ေရးရၿပီးကတည္းက ေတာ္လွန္ေရးဆင္ႏႊဲခဲ႔တဲ႔ လက္နက္ကိုင္ အဖြဲ႔အစည္းႀကီးကို အမ်ဳိးသမီးေခါင္းေဆာင္ေတြ ကိုယ္စားျပဳၿပီး ေဆြးေႏြးျခင္းျဖစ္ပါတယ္။ အရင္႔အရင္က ေဆြးေႏြးပြဲျမင္ကြင္းေတြနဲ႔ အေတာ္ႀကီး ကြာျခားတာ ေတြ႔ရပါတယ္။

ေကအဲန္ယူ အေထြေထြအတြင္းေရးမွဴး ေနာ္စီဖိုးရာစိန္ ဆိုတာကို ၾကားဖူးေနေပမဲ႔ က်ေနာ္႔လို သာမန္ျပည္သူတစ္ဦးအဖုိ႔ အခုမွပဲ ဓာတ္ပံုေတြထဲကေန သဲသဲကြဲကြဲ ျမင္ဖူးပါတယ္။ ေနာ္စီဖိုးရာစိန္ ဆိုတာ က်ေနာ္တို႔ ငယ္ငယ္က ဒ႑ာရီဆန္ဆန္ ၾကားဖူးတဲ႔ ျပည္တြင္းစစ္ကာလ ပဲခူးရိုးမ အေရွ႕ျခမ္းမွာ တိုက္ရဲခိုက္ရဲ သတ္ရဲတဲ႔ ေတာ္လွန္ေရးရဲေမႀကီး ‘ႏို႔တစ္လံုးစိန္’ လို ၾကမ္းၾကမ္းရမ္းရမ္း အမ်ဳိးသမီးႀကီးလို႔ အရင္က စိတ္ထဲထင္ေနတာပါ။ သမိုင္းေၾကာင္းႀကီးတဲ႔ ေတာ္လွန္ေရးအဖြဲ႔အစည္းႀကီးတစ္ခုမွာ အေရးပါတဲ႔ပုဂၢိဳလ္ ျဖစ္္ၿပီး၊ ကရင္လက္နက္ကိုင္တပ္သားေတြကို ဦးေဆာင္ေနသူဆိုေတာ႔ အဲဒီလုိပဲ ေတြးထင္မိပါတယ္။

ဒါေပမဲ႔ ဒီေန႔ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးလႈပ္ရွားမႈေတြမွာ ျမင္ေတြ႔ေနရတဲ႔ ေနာ္စီဖိုးရာစိန္ က က်ေနာ္႔စိတ္ကူးထဲကပံုရိပ္နဲ႔ လံုး၀ျခားနားပါတယ္။ ျမန္မာအစိုးရ အဆက္ဆက္က ေသာင္းက်န္းသူအဖြဲ႔လို႔ နာမည္ေပးထားတဲ႔ ေကအဲန္ယူအဖြဲ႔ရဲ႕ ေခါင္းေဆာင္ အမ်ဳိးသမီးဟာ အမ်ဳိးသားေတြၾကားမွာ အိေျႏၵရရ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ေျခလွမ္းလွမ္းေနတဲ႔ ျမင္ကြင္းဟာ ၾကည့္ျမင္ရသူအားလံုးကို မွင္တက္မိေစပါတယ္။

ေနာ္စီဖိုးရာစိန္နဲ႔ ေနာ္ေမဦး ဆိုတဲ႔ အမ်ဳိးသမီးႏွစ္ဦးကို ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ေဆြးေႏြး၀ိုင္း ဦးေဆာင္၀င္ခိုင္းၿပီး ဆံုးျဖတ္ခ်က္အာဏာကုန္ လႊဲေပးတဲ႔ ေကအဲန္ယူ ဗဟိုေကာ္မတီနဲ႔ ရဲေဘာ္အားလံုးကို အခုၿငိမ္းခ်မ္းေရးျမင္ကြင္းေၾကာင္႔ က်ေနာ္ မေလးစားဘဲ မေနႏိုင္ပါဘူး။

ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ေဆြးေႏြးမႈေတြ ဆက္တိုက္ျဖစ္ေနတာကို မလိုလားသူေတြ ရွိႏိုင္ပါတယ္။ ဒါက ျမန္မာႏို္င္ငံရဲ႕ အုပ္စုတိုင္း ဘက္တိုင္းမွာ တဖက္ကိုတဖက္ အျပဳတ္ေခ်မႈန္းေရး စိတ္ကူးေတြ ရွိေနၿမဲမို႔ပါ။ ဒါေပမဲ႔ ေန႔စဥ္ လူထုေတြရဲ႕ ဒုကၡအ၀၀ တာ၀န္ေတြ ထမ္းထားရတဲ႔ ေခါင္းေဆာင္ေတြအဖို႔ အဲဒီစိတ္ကူးခံစားခ်က္က လက္ေတြ႔မက်ဘူးဆိုတာ ဆယ္စုႏွစ္ေတြခ်ီ ပဋိပကၡေတြ ရွည္ၾကာလာတာနဲ႔အမွ် ပိုသိျမင္လာမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

တိုက္ပြဲေတြျဖစ္ရင္ ေျပးၾကလႊားၾက အိုးအိမ္စြန္႔ခြာၾက ေသဆံုးၾကရသူေတြ၊ ေတာေတာင္ေတြထဲက ရြာပုန္း ရြာေရွာင္ မ်ားစြာရဲ႕ က်န္းမာေရးနဲ႔ စား၀တ္ေနေရး၊ အျခားႏိုင္ငံရဲ႕ နယ္စပ္တေလွွ်ာက္ ခုိလႈံေနရသူေတြ၊ ေပးကမ္းစာနဲ႔ ရပ္တည္ရတဲ႔ ဒုကၡသည္စခန္းေတြ၊ ဘ၀တေလွ်က္လံုး စေတးထားရတဲ႔ ရဲေဘာ္ေတြ၊ စတဲ႔ ျပႆနာေတြရဲ႕ အေျဖက စစ္မီးေတာက္ၿငိမ္းေရးမွတပါး အျခားမရွိႏိုင္ပါဘူး။

လူထုၾကားမွာ မကင္းမကြာ ေနထိုင္လုပ္ကိုင္ေနသူတိုင္း ၿငိမ္းခ်မ္းေရးသာအေျဖလို႔ အားလံုးသိၿပီးျဖစ္ပါတယ္။ လက္ရွိ ေကအဲန္ယူ ေခါင္းေဆာင္ပိုင္းဟာ လက္ေတြ႔က်တဲ႔ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ကို ရဲရဲဆုပ္ကိုင္ၿပီး ရင္႔က်က္မႈအားႀကီးတဲ႔ ေတာ္လွန္ေရး အဖြဲ႔အစည္းဆိုတာ အခုၿငိမ္းခ်မ္းေရး ေဆြးေႏြးပြဲမွာ ထင္ရွားေနပါတယ္။

ဒါထက္ပိုၿပီး ေကအဲန္ယူရဲ႕ လွပတဲ႔ ႏိုင္ငံေရးဆံုးျဖတ္ခ်က္ကေတာ႔ ေနာ္စီဖိုးရာစိန္နဲ႔ ေနာ္ေမဦး တို႔ကုိ အဓိကက်တဲ႔ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ေဆြးေႏြးပြဲအတြက္ ဦးေဆာင္တာ၀န္ေတြ ေပးလိုက္တာပါ။ ဂ်ဳိးဇက္ အက္စ္ႏိုင္း ရဲ႕ စကားေတြနဲ႔ေျပာရရင္ ပါ၀ါအမာ (hard power) ကို ဦးေဆာင္ေနတဲ႔ လက္နက္ကိုင္ အဖြဲ႔အစည္းႀကီးက ၿငိမ္းခ်မ္းေရးဆိုတဲ႔ ပါ၀ါအေပ်ာ႔ (soft power) လုပ္ငန္းစဥ္မွာ အသင္႔ေတာ္ဆံုး သူေတြကို အမွန္အကန္ဆံုး ေနရာေပးခဲ႔တာပါ။ အဲဒီ ေကအဲန္ယူရဲ႕ ႏိုင္ငံေရးဆံုးျဖတ္ခ်က္ဟာ လက္နက္နဲ႔ တိုက္ယူတာထက္ ပိုမိုထိေရာက္တယ္ဆိုတာ လက္ရွိ ၿငိမ္းခ်မ္းေဆြးေႏြးပြဲ ေအာင္ျမင္မႈေတြက ျပသေနပါတယ္။

ေနာက္ ဒီေနရာမွာ ဟားဗတ္တကၠသိုလ္ စိတ္ပညာရွင္ စတီဗင္ ပင္ကာ (Steven Pinker) ရဲ႕ အမ်ဳိးသမီးေတြဦးေဆာင္ရင္ ကမၻာႀကီး ပိုၿငိမ္းခ်မ္းမယ္ဆိုတဲ႔ အယူအဆကို က်ေနာ္ အမွတ္ရပါတယ္။

ပင္ကာ က “သမိုင္းတေလွ်ာက္ အမ်ဳိးသမီးေတြဟာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး အင္အားစုေတြ ျဖစ္တယ္၊ ေနာင္လည္းဆက္ျဖစ္ေနဦးမယ္၊ ပံုမွန္အားျဖင္႔ ေဒသစစ္ပြဲေတြဆိုတာ အမ်ဳိးသားေတြရဲ႕ ဂိမ္းပြဲျဖစ္တယ္။ အမ်ဳိးသမီးေတြက အျခားအုပ္စုေတြအေပၚ ဘယ္ေတာ႔မွ က်ဴးေက်ာ္တိုက္ခိုက္တာ မရွိဘူး။ မိခင္ေတြနဲ႔ အမ်ဳိးသမီးေတြဟာ ရင္ေသြးေတြကို ျပဳစုပ်ဳိးေထာင္ရင္း မ်ဳိးဆက္ကိုရွင္သန္ေစျခင္းျဖင္႔ ၿငိမ္းခ်မ္္းေရးကို ဆင္႔ကဲထိန္းသိမ္းၾကတယ္၊ အမ်ဳိးသားေတြက အမိန္႔ေပးမႈလို ပါ၀ါအမာေတြကို ဦးစားေပးတယ္၊ အမ်ဳိးသမီးေတြက ဆြဲေဆာင္ျခင္း၊ စည္းရံုးျခင္း၊ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ျခင္းဆိုတဲ႔ ပါ၀ါအေပ်ာ႔ကို ေမြးရာပါထိုးထြင္းႀကံဆ ေဆာင္ရြက္ႏိုင္စြမ္းရွိတယ္” ဆိုတာပါ။

ဒီအခ်က္ေတြက ေနာစီဖိုးရာစိန္နဲ႔ ေနာ္ေမဦးတို႔ရဲ႕ တစ္ဖက္ အုပ္စုေတြနဲ႔အၿပိဳင္ ေဆြးေႏြး ေအာင္ႏိုင္မႈေတြက သက္ေသခံေနပါတယ္။ ေကအဲန္ယူဟာ ေတာတြင္းလက္နက္ကို္င္ အဖြဲ႔အစည္းဆိုေပမဲ႔၊ ပါ၀ါအမာနဲ႔ ပါ၀ါအေပ်ာ႔ ေပါင္းစပ္ၿပီး မဟာဗ်ဴဟာက်တဲ႔ စမတ္ပါ၀ါ ျဖစ္ေအာင္ ကစားတတ္တဲ႔ ႏို္င္ငံေရးအဖြဲ႔အစည္းဆိုတာ ေတြ႔ရပါတယ္။ ေကအဲန္ယူ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေခါင္းေဆာင္အဖြဲ႔နဲ႔ ယွဥ္ရင္ အစိုးရ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအဖြဲ႔မွာ ေယာက္္်ားသားေတြခ်ည္းလႊမ္းမိုးေနတာမို႔ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး စိတ္ဓာတ္ရွိဦးေတာ႔ သမားရိုးက် ဆန္လြန္းတယ္လို႔ က်ေနာ္ ျမင္ပါတယ္။

ေခတ္သစ္ေခါင္းေဆာင္မႈဟာ အထက္ေအာက္ အမိန္႔ေပး ပိရစ္မိပံုစံကို ေက်ာ္လြန္ၿပီး၊ မွ်ေ၀တဲ႔ေခါင္းေဆာင္မႈ (shared leadership)၊ ျဖန္႔ေ၀တဲ႔ ေခါင္းေဆာင္မႈ (distributed leadership) ဆိုတဲ႔ အလယ္ဗဟိုကို ၀ိုင္းထားတဲ႔ စက္၀ိုင္းပံုျဖစ္ပါတယ္။ ေခါင္းေဆာင္ဟာ ဆံုးျဖတ္သူမွ် မဟုတ္ဘဲ ကြန္ယက္ဖြဲ႔မႈနဲ႔ ပူးေအာင္ေဆာင္ရြက္ေအာင္ စည္းရံုးမႈေတြ လုပ္ယူရပါတယ္။ အဲဒီ ကမၻာ႔ေခါင္းေဆာင္မႈ အခင္းအက်င္းသစ္မွာ အမ်ဳိးသမီးေတြရဲ႕ အခန္းက႑က အေရးပါလာပါတယ္။ ဒါကို လက္ရွိ ထိထိေရာက္ေရာက္ အသံုးခ်ျပႏိုင္တာ ေကအဲန္ယူ အဖြဲ႔အစည္းလို႔ ဆိုရပါမယ္။

ပါ၀ါအေပ်ာ႔နဲ႔ စမတ္ပါ၀ါေတြအေၾကာင္းေရးသားတဲ႔ ဂ်ဳိးဇက္အက္စ္ႏိုင္း က “လူ႔အဖြဲ႔အစည္းနဲ႔ လူထုက ေခါင္းေဆာင္ေတြကို သူရဲေကာင္းဆန္ဆန္ အမိန္႔ေပးတဲ႔သူေတြလို႔ မရွႈျမင္သင္႔ေတာ႔ဘူး။ အဖြဲ႔အစည္းအတြက္၊ အုပ္စုအတြက္၊ ကြန္ယက္အတြက္၊ တိုင္းျပည္အတြက္ မစ္ရွင္အတြက္ ပူးေပါင္းပါ၀င္ေဆာင္ရြက္ဖို႔ အားေပးတိုက္တြန္းသူေတြအျဖစ္သာ ၾကည့္ျမင္သင္႔တယ္” လို႔ ဆိုပါတယ္။

“အတိတ္က အစဥ္အလာအရ က်ားမ ခြဲျခားမွႈေတြေၾကာင္႔ ေပ်ာက္ဆံုးခဲ႔ရတဲ႔ ‘ပါ၀ါအေပ်ာ႔ေတြ’ ကို ေခတ္သစ္ ေခါင္းေဆာင္မႈနဲ႔ လုပ္ငန္းမစ္္ရွင္ေတြ ေအာင္ျမင္ေရးအတြက္ ပါးပါးနပ္နပ္ အသံုးခ်ဖို႔ လိုအပ္လာတယ္။ အမ်ဳိးသားေရာ အမ်ဳိးသမီးပါ ပါ၀ါအမာနဲ႔ ပါ၀ါအေပ်ာ႔ skills ေတြကို အညီအမွ် ဆက္စပ္အသံုးခ်တတ္ဖို႔ လိုအပ္တယ္"

"အေျခအေနအရ လိုအပ္တဲ႔အခါ အမ်ဳိးသားေတြက အမ်ဳိးသမီးလို စဥ္းစား လုပ္ကိုင္တတ္ဖို႔ လိုအပ္သလို၊ အမ်ဳိးသမီးေတြကလည္း အမ်ဳိးသားလို ပါ၀ါအမာကို အသံုးခ်တတ္ဖုိ႔ လိုအပ္တယ္။ အနာဂတ္ ကမၻာရဲ႕ စစ္နဲ႔ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးဟာ ေခါင္းေဆာင္လုပ္သူေတြက ပါ၀ါ အမာနဲ႔ ပါ၀ါ အေပ်ာ႔ ႏွစ္ခုကို ကြ်မ္းက်င္စြာေပါင္းစပ္ၿပီး စမတ္က်တဲ႔ မဟာဗ်ဴဟာေတြ ခ်မွတ္ႏိုင္မွႈအေပၚမွာသာ မွီတည္ေနတယ္” လို႔ အက္စ္ႏိုင္းက ေျပာပါတယ္။

စိတ္ပညာရွင္ စတီဗင္ ပင္ကာ ကလည္း “ကမၻာေပၚမွာ အၾကမ္းဖက္မွႈေတြ ဆက္ရွိေနတာ ဆက္ျဖစ္ေနတာဟာ အမ်ဳိးသမီးေတြကို အသိပညာနဲ႔ လုပ္ပိုင္ခြင္႔ ေပးမွႈ အားနည္းခဲ႔တာေတြေၾကာင္႔၊ က်ားမ အစဥ္အလာ ခြဲျခားမွႈေတြေၾကာင္႔ ျဖစ္တယ္။ အနာဂတ္ကမၻာရဲ႕ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးႏွင္႔ ဖြံ႔ၿဖိဳးေရးဟာ အမ်ဳိးသမီးေတြကို ပညာေပးမွႈ၊ အသိပညာနဲ႔ လုပ္ပိုင္ခြင္႔ေပးမွႈ (empowerment of women) အေပၚ အမ်ားႀကီး တည္မွီေနတယ္လု႔ိ” ဆိုပါတယ္။

ေကအဲန္ယူအဖြဲ႔အေနနဲ႔ ေခါင္းေဆာင္မႈနဲ႔ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးျဖစ္စဥ္မွာ အမ်ဳိးသမီးေတြကို ေနရာေပးလာေပမဲ႔၊ ျမန္မာအစိုးရ ကိုယ္စားလွယ္ေတြ ဘက္မွာေတာ႔ ဖို၀ါဒကပဲ ႀကီးစိုးလႊမ္းမိုးေနပံုရပါတယ္။ ေယာက္်ားသားတို႔ ႀကီးစိုးထားတဲ႔ ႏိုင္ငံေရးေလာက၊ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးေလာကထဲ အမ်ဳိးသမီးေတြကို ထည့္သြင္းေနရာေပးဖို႔ တြန္႔ဆုတ္ေနဟန္ ရွိေနပါေသးတယ္။

အလားတူပဲ က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ တိုက္ပြဲ၀င္္သူရဲေကာင္း ၈၈ မ်ဳိးဆက္ ေက်ာင္းသားမ်ားရဲ႕ သတင္းစာရွင္းလင္းပြဲေတြနဲ႔ ဦးေဆာင္မႈေတြမွာ ဖို၀ါဒက ႀကီးစိုးေနတာပဲ ေတြ႔ျမင္ရပါတယ္။ က်ေနာ္တို႔ အကိုေတာ္ေတြရဲ႕ စြန္႔လႊတ္အနစ္နာခံမႈေတြ ႏိုုင္ငံေရးရပ္တည္ခ်က္ေတြကို က်ေနာ္တုိ႔ ဘာမွ သံသယရွိစရာ မလိုပါဘူး။ ဒါေပမဲ႔ ေခတ္သစ္အဖြဲ႔အစည္းသ႑န္အရေတာ႔ သူတို႔စတိုင္က အနည္းငယ္ ေတာင္႔တင္းဟန္ ရွိတယ္လို႔ ထင္ပါတယ္။

ဒီေနရာမွာ ့ေတာ္လွန္ေရး ျဖတ္သန္းမႈရွိတဲ႔ ေနာ္စီရာဖိုးစိန္နဲ႔ ႏိုင္ငံတကာအေတြ႔အႀကံဳရွိတဲ႔ ေနာ္ေမဦး တို႔ကို ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ဦးေဆာင္မႈ ေနရာေပးတဲ႔ ေကအဲန္ယူ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအဖြဲ႔ထံက က်ေနာ္တို႔ စမတ္ပါ၀ါ သင္ခန္းစာယူစရာ ရွိလာပါတယ္။

သို႔ေသာ္ သူတို႔ႏွစ္ဦးစလံုးက ဖခင္ေတြ၊ ေတာ္လွန္ေရး ေဆြမ်ဳိးသားခ်င္းေတြရဲ႕ ဩဇာႀကီးမႈေၾကာင္႔ ဒီလိုရာထူးေနရာေတြ ရတာလို႔ ေစာဒက တက္စရာ ရွိပါတယ္။ သူတို႔ဟာ ခြ်င္းခ်က္ မဟုတ္ပါဘူး။ အိႏၵိယ၊ ပါကစၥတန္၊ ဘဂၤလားေဒ႔ရွ္၊ ျမန္မာ၊ ဖိလစ္ပိုင္၊ ထိုင္း စတဲ႔ အာရွႏို္င္ငံေတြက ထင္ရွားေက်ာ္ၾကားတဲ႔ ႏုိင္ငံေရး ေခါင္းေဆာင္ အမ်ဳိးသမီးေတြဟာ သူတို႔ ဖခင္ေတြ၊ ခင္ပြန္းေတြ၊ အစ္ကိုေတြရဲ႕ ဩဇာ အကူအညီ တစိတ္တစ္ပိုင္း ယူခဲ႔ရတာခ်ည္းပါပဲ။ ဒါဟာ အာရွရဲ႕ ဒီမိုကေရစီ ႏုနယ္မႈေၾကာင္႔ ျဖစ္ပါတယ္။

ဘယ္လိုပဲျဖစ္ျဖစ္ အခု ေကအဲန္ယူ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ကိုယ္စားလွယ္အဖြဲ႔မွာ အေတြ႔အႀကံဳရင္႔က်က္ ထက္ျမက္တ႔ဲ အမ်ဳိးသမီးေတြ ဦးေဆာင္ေနတဲ႔အတြက္ က်ေနာ္တို႔ ႏိုင္ငံရဲ႕ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး၊ အၾကမ္းဖက္ပဋိပကၡေလ်ာ႔က်ေရးနဲ႔ ေဒသဖြံံ႔ၿဖိဳးေရးေတြအတြက္ အားတက္မိပါတယ္။

၀င္႔ထန္း
http://www.maukkha.org/index.php/interview-maukkha/opinion-maukkha/2014-maukkha-smart-power-and-knu-peace