ျငိမ္းခ်မ္းေရး စစ္တမ္း (၆)

ဗမာျပည္ႏုိင္ငံေရးကုိ စိတ္၀င္စားသူမ်ားအားလုံး ဖတ္ရွဳေလ့လာသင့္ေသာ ေဆာင္းပါးတပုဒ္ျဖစ္ေႀကာင္း မွတ္ခ်က္ေပးလုိပါသည္။
xxxxxxxxxxx

ဖယ္ဒရယ္၏ အနွစ္သာရအေနျဖင့္ ဒီမိုကေရစီေရး၊ အမ်ဳိးသားတန္းတူေရးနဲ႔ ကိုယ္ပိုင္ျပဌာန္းခြင့္ကို အာမခံ ေသာ ျပည္ေထာင္စုဟူသည္အား အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး စာခ်ဳပ္တြင္ ထည့္သြင္းရန္ျမန္မာတပ္မေတာ္က လက္ခံ လိုက္ ျပီ ျဖစ္ေၾကာင္း ၂၀၁၄ ခုနွစ္ ေမလ ၂၂ ရက္တြင္ သတင္းမ်ား ထြက္ေပၚ[1] လာသည္။ ယင္းကို သံုးသပ္ရန္လိုပါမည္။

ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စု တည္ေဆာက္ေရးကို လက္ခံလွ်င္ လက္ခံသည္၊ လက္မခံလွ်င္လည္း လက္မခံနုိင္ပါ ဟု ရိုးရိုးေျပာရံုသာ ျဖစ္သင့္သည္။ ဖက္ဒရယ္၏ အနွစ္ သာရ ဟူသည္ကို ယူေသာ္လည္း၊ ဖက္ဒရယ္ ေ၀ါဟာရ အတိ အက်ကို မသံုး၊ ဖက္ဒရယ္ ျပည္ေထာင္စု တည္ေဆာက္ သြားရန္ လုပ္ငန္းစဥ္ကို သေဘာတူညီခ်က္မရပါက ယင္းမွာ လိမ္ဆင္ၾကီးသာျဖစ္ပါမည္။

၁၉၆၂ ခုနွစ္တြင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေန၀င္းေခါင္းေဆာင္ကာ စစ္တပ္က အာဏာသိမ္းခဲ့ျပီးေနာက္ စစ္ဗိုလ္မ်ားသည္ လက္သီးလက္ေမာင္းတန္းကာ ဆိုရွယ္လစ္ေရးကို ေၾကြးေၾကာ္ခဲ့ၾကသည္။ ၄င္းတို ့ဦးေဆာင္ျပီး ျမန္မာ့ဆိုရွယ္လစ္ လမ္းစဥ္ပါတီ တည္ေထာင္ခဲ့သည္။ စင္စစ္အားျဖင့္မူ ၄င္းတို ့သည္ မည္သည့္ ဆိုရွယ္လစ္စနစ္ကိုမွ် ယံုၾကည္ခဲ့ၾက သူမ်ား မဟုတ္ၾက။ လက္ေတြ ့အားျဖင့္မူ စစ္အာဏာရွင္စနစ္ကိုသာ က်င့္သံုးခဲ့ၾကသည္။ က်ဆံုးသြားခဲ့ျပီျဖစ္ေသာ ေက်ာင္းသားေခါင္းေဆာင္ ဆလိုင္းတင္ေမာင္ဦးက ထိုအေျခအေနအား “ဆိတ္ေခါင္းခ်ိတ္ျပီး ေခြးသားေရာင္းျခင္း” ဟု ကင္ပြန္းတပ္ခဲ့သည္။ ထိုစဥ္က ဆိုရွယ္လစ္ ဆိတ္ေခါင္းခ်ိတ္ခဲ့ျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း ရွင္းရွင္း ျမင္နုိင္သည္။

ယခုမူ ဖက္ဒရယ္ ဆိတ္ေခါင္းပင္ ခ်ိတ္သည့္ အဆင့္သို ့မေရာက္ေသး။ ဖက္ဒရယ္ အေရာင္ေလး ထိုးေပး လိုက္သည္ကိုပင္ ၀မ္းသာေၾကာင္း ျပေနရသည့္ ဘ၀ ျဖစ္သည္။ ယင္းအတြက္ပင္ စစ္ေခါင္းေဆာင္ ေဟာင္း သစ္ မ်ားအား ဂရုဏာရွင္ၾကီးမ်ားအျဖစ္ ေက်းဇူး တင္ရမလိုလို ျဖစ္ေနသည္။ တဖက္တြင္ ၂၀၀၈ ဖြဲ ့စည္းပံုျဖင့္ေခြးသား မ်ား အၾကီးအက်ယ္ တည္ခင္းေရာင္းခ် ေနသည္ ကို မေမ့သင့္ပါ။ ဆိတ္ေခါင္းကို ေျမွာ္ၾကည့္ျပီး ေခြးသားမစားမိေစရန္ သတိျပဳရပါမည္။

“ဘက္နွစ္ဘက္ေဆြးေႏြးပြဲမ်ား က်င္းပေနရာမွာ ကိုယ့္ဘက္တဘက္တည္းက ကိုယ္လိုျခင္တာကို အေသ ကိုင္ထားလို ့ဘယ္ ရပါ ့မလဲ၊ ဟုိဘက္ကလည္း နည္းနည္းေလွ်ာ့၊ သည္ဘက္ကလည္း နည္းနည္းေလွ်ာ့၊ ဒါမွသာ ေဆြးေႏြးပြဲေအာင္ျမင္မွာ ေပါ ့” ဟူ၍ ေရႊျပည္ေအး ကိုယ္ေတာ္လိုလို ပုဂၢိဳလ္မ်ားထံမွ အသံမ်ား ထြက္လာေလ့ရွိသည္။ အခ်က္ေပါင္း ဘယ္နွစ္ရာ ေက်ာ္မွာ က်ဳပ္တို ့ဘက္ကေတာ့ ဘယ္နွစ္ခ်က္ လိုက္ေလွ်ာလိုက္ျပီ၊ တိုင္းရင္းသား အဖြဲ ့ အစည္းေတြဘက္ကလည္း ဘယ္နွစ္ခ်က္ေတာ့ လိုက္ေလ်ာရမွာေပါ ့၊ သည္လိုဆိုရင္ ေဆြးေႏြးပြဲေအာင္ျမင္လိမ့္မယ္ ဟူ၍ ဦးေအာင္မင္းက လည္း မၾကာမၾကာ “လံုးတုတ္” တတ္သည္။ ဤတြင္ ေဆြးေႏြးပြဲေအာင္ျမင္ေရးက အဓိကလား ျပည္တြင္းျငိမ္းခ်မ္းေရးအတြက္ စစ္မွန္သည့္ လမ္းေၾကာင္း ခ်နိုင္ေရးက အဓိကလား၊ စဥ္းစားရပါမည္။ ျပည္တြင္းျငိမ္း ခ်မ္းေရးအတြက္ စစ္မွန္သည့္ လမ္းေၾကာင္းကို က်ားကုတ္ က်ားခဲမရွာေဖြဘဲ နွစ္ဘက္သေဘာတူနိုင္ေရးအေျခခံတြင္ ေဆြးေႏြးပြဲေအာင္ျမင္ေရးကိုသာ ေရွ ့ရွဳပါက တိုင္းျပည္၏ အနာဂါတ္မွာ ရင္ေလးဘြယ္ျဖစ္သည္။

နွစ္ဘက္ ေဆြးေႏြးၾကရာတြင္ တဘက္နွင့္ တဘက္ အျပန္အလွန္လိုက္ေလွ်ာမႈမ်ား၊ အေလွ်ာ့အတင္းမ်ား ရွိ ၾကရမည္ ဟူသည္ကို အေျခခံအားျဖင့္ မျငင္းပါ။ အေလွ်ာ့အတင္း လုပ္၍ ရနိုင္ေသာ က႑မ်ား အေျမာက္အမ်ားရွိနိုင္ ပါသည္။ သာဓကအားျဖင့္ တပ္ေနရာခ်ထားေရး၊ ဆက္ဆန္ေရးရံုးဖြင့္လွစ္ေရး၊ နိုင္ငံတကာအကူအညီကို ရွာေဖြ၊ လက္ခံ၊ ျဖန္ ့ျဖဴးေရး၊ သတင္းထုတ္ျပန္ေရး၊ ပဋိပကၡေျဖရွင္းေရး စသည္တို ့တြင္ ျဖစ္သည္။ သို ့ရာတြင္ အေတြးအေခၚ ပိုင္း၊ အခြင့္အေရးပိုင္း၊ မူပိုင္းဆိုင္ရာမ်ားနွင့္ စပ္လွ်ဥ္း၍ အေလွ်ာ့အတင္းလုပ္၍မရနိုင္ပါ။ လက္ခံလွ်င္ လက္ခံသည္။ လက္မခံလွ်င္ လက္မခံနိုင္ပါ ဟု ကိုယ့္ရပ္တည္ခ်က္ေပၚတြင္ ကိုယ္ရပ္ၾကရံုသာျဖစ္သည္။

ေတာင္အာဖရိကနိုင္ငံ ေဆြးေႏြးပြဲမ်ားတြင္ နယ္လ္ဆင္မန္ဒဲလားေခါင္းေဆာင္သည့္ ေအအင္စီ အဖြဲ ့က လူျဖဴ လူမဲ ခြဲျခားေရး၀ါဒ[2] ကို ရုပ္သိမ္းပယ္ဖ်က္လိုက္ရန္ အဆိုတင္ခဲ့သည္။ ဤသည္မွာအေတြးအေခၚအယူ၀ါဒပိုင္းျဖစ္သည္။ အေလွ်ာ့အတင္းလုပ္၍မရ။ မင္းဘက္ကနဲနဲ ေလွ်ာ့၊ ငါ့ဘက္ကလည္း နည္းနည္းေလွ်ာ့ၾကရေအာင္ကြာ။ လူျဖဴလူမဲခြဲ ျခားေရး၀ါဒကို အနည္းအက်ဥ္းေတာ့ ဆက္သံုးခြင့္ေပးပါဟူ၍ ညွိနိုင္းခဲ့ၾကျခင္း မဟုတ္။ ဒီကလပ္ ေခါင္းေဆာင္သည့္ အစိုးရဘက္က လူျဖဴ လူမဲ ခြဲျခားေရး၀ါဒ ကို အျပည့္အ၀စြန္ ့လႊတ္ေပးခဲ့သည္။

ဆိုရွယ္လစ္ စနစ္ကို မၾကိဳက္၊ လစ္ဘရယ္၀ါဒကို သေဘာက်သည္ ဟုဆိုလွ်င္ ျပသနာမရွိ။ ဆိုရွယ္လစ္က နုိင္ငံေရးအေတြးအေခၚ အယူအဆ တခုျဖစ္ျပီး လစ္ဘရယ္၀ါဒက အျခားတခုျဖစ္ေနေသာေၾကာင့္ပင္။ သို ့မဟုတ္ လစ္ဘရယ္၀ါဒကို မၾကိဳက္၊ ဆိုရွယ္လစ္ စနစ္ကို နွစ္ျခဳိက္သည္ဟု ဆိုလွ်င္လည္း ကာယကံရွင္၏ သေဘာအတိုင္း ျဖစ္သည္။ ျပသနာမရွိ။ “ဆိုရွယ္လစ္” က “ဆိုရွယ္လစ္” ျဖစ္ေနျပီး “လစ္ဘရယ္” က “လစ္ဘရယ္” ဆက္ျဖစ္ေနေသာ ေၾကာင့္ပင္။ သို ့ရာတြင္ “ျမန္မာ့နည္း ျမန္မာ့ဟန္ျဖင့္ က်င့္သံုးေသာ ဆိုရွယ္လစ္” ဟူ၍ ေရွ႕တြင္ နာမ၀ိေသသနမ်ား တပ္ လိုက္ေသာအခါ “ဆိုရွယ္လစ္” သည္ “ဆိုရွယ္လစ္ပ်က္” ျဖစ္သြားေတာ့သည္။ ၁၉၆၂ ခုနွစ္မွ စတင္၍ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ ေန၀င္း ဦးေဆာင္က်င့္သံုးခဲ့ျပီးျပီ။ မေအာင္ျမင္ပါ။

ထိုနည္းတူပင္ ျပည္ေထာင္စု တည္ေဆာက္ေရးတြင္ တျပည္ေထာင္စနစ္[3] နဲ ့တည္ေဆာက္မည္လား၊ ဖက္ဒရယ္ ျပည္ေထာင္စု[4] စနစ္နဲ ့တည္ေဆာက္မည္လား ဟူ၍ နွစ္ခုသာရွိသည္။ တခုမဟုတ္ တခုကို ေရြးရပါမည္။
ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စု စနစ္ကို အတိအက် သေဘာတူညီခ်က္မရဘဲ “ဒီမိုကေရစီေရး၊ အမ်ဳိးသားတန္းတူေရးနဲ႔ ကိုယ္ပိုင္ျပဌာန္းခြင့္ကို အာမခံေသာ ျပည္ေထာင္စု” ဟူသည့္အေပၚ သေဘာတူညီလိုက္ျခင္းျဖစ္လွ်င္မူ “ျမန္မာ့နည္း ျမန္မာ့ဟန္ျဖင့္ က်င့္သံုးေသာ ဆိုရွယ္လစ္” နွင့္ အလားတူျဖစ္ပါမည္။ “ဖက္ဒရယ္ပ်က္” ျဖစ္သြားပါလိမ့္မည္။

ဤတြင္ ျပည္ေထာင္စုကို နာမ၀ိေသသနျပဳထားသည့္ ဒီမိုကေရစီေရး၊ အမ်ဳိးသားတန္းတူေရးနဲ႔ ကိုယ္ပိုင္ ျပဌာန္းခြင့္ ဟူသည့္ နိုင္ငံေရးေ၀ါဟာရမ်ား အေပၚ တစံုတရာ ဆန္းစစ္ရန္ လိုအပ္လာသည္။ ယင္းတို ့မွာ ဖက္ဒရယ္၏ အနွစ္သာရ သက္သက္ဟုတ္ပါရဲ ့လားဟူ၍ျဖစ္သည္။

“ဒီမိုကေရစီ” သည္ လူ ့အဖြဲ ့အစည္း၏ တန္ဘိုးတရပ္ျဖစ္၍ အမ်ားလိုလားၾကသည္ အမွန္ပင္။ သို ့ရာတြင္ ဖက္ဒရယ္တြင္ ဒီမိုကေရစီ ပါ၀င္သည္ဟု ေျပာလွ်င္ မွန္ပါမည္လား။ စဥ္းစားဘြယ္ျဖစ္သည္။ ဒီမိုကေရစီသည္ တဦးခ်င္း အခြင့္အေရး နွင့္ လြတ္လပ္မႈ[5] ကို ေဇာင္းေပးသည္။ ဖက္ဒရယ္သည္ ျပည္ေထာင္စု တြင္ပါ၀င္ဖြဲ ့စည္းေသာ ယူနစ္တခု ျခင္းစီ၏ စုေပါင္း အခြင့္အေရး[6] ကို အဓိကထား သည္။ လူ ့အဖြဲ ့အစည္းအား ဤနွစ္ခုေပါင္းစပ္တည္ေဆာက္ သြားရန္ ျဖစ္သည္။ ယင္းတို ့ သည္ ျပိဳင္လွ်က္တည္ရွိေသာ တန္ဘိုးနွစ္ရပ္ျဖစ္သည္။ တခုသည္ အျခားတခု၏ေအာက္တြင္ ၀င္ေရာက္တည္ရွိေနျခင္း မဟုတ္ပါ။ သို ့ရာတြင္ တခုနွင့္ အျခားတခုတို ့ သည္ အျပန္အလွန္ပံ့ပိုးေနရန္ လိုပါမည္။

သို ့ျဖစ္၍ ဒီမိုကေရစီ ကို ဖက္ဒရယ္၏ အနွစ္သာရအတြင္း မထည့္သြင္းသင့္ပါ။ သီးျခားယွဥ္ျပိဳင္တည္ရွိေန သည့္ တန္ဘိုးတရပ္အျဖစ္ အသိအမွတ္ျပဳရန္လိုပါမည္။ ယင္းတန္ဘိုးနွစ္ရပ္အား နိုင္ငံတြင္ တျပိဳင္နက္တည္း ဆက္ စပ္က်င့္သံုးဘို ့လိုပါမည္။ ယင္းကိုလက္ခံလွ်င္ ဒီမိုကရက္တစ္ ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စု ဟုသာ သံုးနံဳးရပါမည္။ “ဒီမိုကရက္တစ္ ဖက္ဒရယ္ ျပည္ေထာင္စု တည္ေဆာက္သြားရန္ ” ဟူသည္ကိုသာ သေဘာတူညီခ်က္တြင္ ထည့္သြင္း သင့္သည္။ ဤအေျခခံမူမွ်ကို သေဘာတူညီခ်က္ရေအာင္ ၾကိဳးပမ္းနိုင္မွသာ အက်ိဳးရွိပါမည္။ အေသးစိပ္ကို နိုင္ငံေရး ေဆြးေႏြးပြဲမ်ားသို ့ ဆက္သယ္သြားနိုင္သည္။

“အမ်ိဳးသားတန္းတူေရး” ဟူသည္မွာ နိုင္ငံေရးေၾကြးေၾကာ္သံျဖစ္သည္။ သက္ဆိုင္ရာ အမ်ိဳးသားမ်ား တန္းတူမႈ အခြင့္အေရးမရသျဖင့္ ေၾကြးေၾကာ္တုိက္ပြဲ၀င္ျခင္းျဖစ္သည္။ ယင္းကို ကန္ ့ကြက္ရန္ မရွိပါ။ သို ့ရာတြင္ နိုင္ငံေရးေၾကြး ေၾကာ္သံအား ယင္း၏မူရင္းအတိုင္း သေဘာတူညီခ်က္တြင္ ထည့္သြင္းမည္ဆိုပါက အျငင္းပြားဘြယ္ မ်ားရွိပါမည္။ လက္ေတြ ့ေဖၚေဆာင္ရာ၌ မည္သည့္အရာ တခုမွ်မရဘဲ နိဂံုးခ်ဳပ္သြားနိုင္ပါသည္။ အဘယ္ေၾကာင္ ့
ဆိုေသာ္ အမ်ိဳးသား ဟူေသာ ေ၀ါဟာရကို အဓိပၸါယ္ ဖြင့္ရာတြင္ မည္သည္ကိုရည္ညႊန္းမွန္း မေသခ်ာေသာေၾကာင့္ပင္။ ယင္းတြင္ နွစ္ပိုင္းရွိ သည္။ တပိုင္းမွာ တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးတမ်ိဳးျခင္းစီကို မီးေမာင္းထိုးသည္။ ကရင္အမ်ိဳးသား၊ ကခ်င္အမ်ိဳးသား၊ ရွမ္းအမ်ိဳး သား စသျဖင့္ ျဖစ္သည္။ အျခားတပိုင္းမွာ ျပည္ေထာင္စု နိုင္ငံတခုလံုးရွိ လူမ်ိဳးအားလံုး၏ အေရးအရာအတြက္ေဆာင္ရြက္ျခင္းကိုလည္း ကိုယ္စားျပဳသည္။

နုိင္ငံေရးအရ စဥ္းစားလွ်င္ ၀ါဒနွစ္မ်ိဳးဟု ေျပာနိုင္သည္။ မိမိလူမ်ိဳးအတြက္ ေဆာင္ရြက္ေသာ လူမ်ိဳးအလုိက္ အမ်ိဳးသားေရး၀ါဒ နွင့္ နိုင္ငံအတြင္း ရွိ တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးအားလံုး အတြက္ ေဆာင္ရြက္ေသာ ျပည္ေထာင္စုအမ်ိဳးသား ေရး၀ါဒ တို ့ျဖစ္သည္။ ယင္းတို ့မွာ ျပည္ ေထာင္စု နိုင္ငံအတြင္း၌ ျပိဳင္လွ်က္တည္ရွိေသာ နုိင္ငံေရး အသြင္လကၡဏာ နွစ္ရပ္ျဖစ္သည္။ နွစ္ခုလံုးတျပိဳင္တည္း ရွင္သန္ၾကီးထြားရန္လုိပါမည္။ တခုကို အစြန္းေရာက္က်င့္သံုးလွ်င္ အျခားတခု ထိခုိက္ေမွးမွိန္နိုင္ပါသည္။

ျပည္ေထာင္စု နိုင္ငံ အေျခခံမွစဥ္းစားလွ်င္ ျပည္ေထာင္စု ဖြဲ ့စည္းရာတြင္ ပါ၀င္ေသာ အမ်ိဳးသားျပည္နယ္ မ်ား အတြက္ လူမ်ိဳးစုအမ်ိဳးသားေရး က ပထမ တရပ္ျဖစ္သည္။ ျပည္ေထာင္စုနိုင္ငံတခုလံုးကို လႊမ္းျခံဳသည့္ ျပည္ေထာင္စု အမ်ိဳးသားေရး က ဒုတိယတရပ္ျဖစ္သည္။ တန္ဘိုးနွစ္ရပ္တြင္ တရပ္သည္ အျခားတရပ္၏ ေအာက္၌ ၀င္ေရာက္တည္ ေနျခင္း မဟုတ္။ ျပိဳင္လွ်က္တည္ရွိေနၾကျခင္းျဖစ္သည္။ တခုေၾကာင့္ အျခားတခုကို အဆံုးရွံဳးမခံသင့္။ တခ်ိန္တည္း တြင္ တခုနွင့္ အျခား တခုတို ့ သည္ အျပန္အလွန္ပံ့ပိုးေနရန္ လိုပါမည္။

ယခုေဆြးေႏြးပြဲတြင္ တိုင္းရင္းသား အဖြဲ ့မ်ား အေနျဖင့္ အဓိကေတာင္းဆိုရမည့္အပိုင္းမွာ ျပည္ေထာင္စုကို အမ်ိဳးသားျပည္နယ္မ်ားျဖင့္သာ ဖြဲ ့စည္းကာ၊ ယင္းတို ့ တခုနွင့္အျခားတခုအၾကားတြင္ တန္းတူေရးဟု နားလည္သည္။ စစ္အာဏာရွင္မ်ားကမူ ျပည္ေထာင္စု တခုလံုးကို ေယဘုယ်လႊမ္းျခံဳသည့္ အမ်ိဳးသားေရးကိုသာ ရည္ညႊန္းဘြယ္ရွိ ျဖစ္ သည္။ ၄င္းတို ့က ယင္းကို နွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ေတာက္ေလွ်ာက္မီးေမာင္းထိုး ခဲ့သည္။ လက္ေတြ ့တြင္မူ ျပည္ေထာင္စု အမ်ိဳးသားေရးကို တကယ္တန္း က်င့္သံုးခဲ့ျခင္း မရွိ၊ ျမန္မာျပည္နယ္ပါ၀င္ ဖြဲ ့စည္းေစျပီးေနာက္ အမ်ိဳးသားျပည္နယ္မ်ား အသီးသီးအၾကား တန္းတူေရးကိုလည္း ေဖၚေဆာင္ခဲ့ျခင္းမဟုတ္၊ စစ္အာဏာရွင္စနစ္ကိုသာ က်င့္သံုးခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။ အက်ိဳးဆက္အေနျဖင့္ အမ်ိဳးသားျပည္နယ္မ်ားအတြက္ အမ်ိဳးသားေရးမွာ စေတးခံခဲ့ရသည္။

သို ့ျဖစ္၍ အမ်ိဳးသား တန္းတူေရးကိုအေျခခံေသာ ျပည္ေထာင္စုဟု သံုးနံဳးကာ သေဘာတူစာခ်ဳပ္ခ်ဳပ္ဆိုလွ်င္ ေနာက္ပိုင္းနိုင္ငံေရး ေဆြးေႏြး ပြဲမ်ား၌ ၀ိ၀ါဒကြဲကာ ဒိုင္စားသြားပါမည္။ စစ္အာဏာရွင္ ေဟာင္း သစ္မ်ားကသာ အျမတ္ ထုတ္သြားပါမည္။ ျမန္မာလူမ်ိဳး၊ ကရင္လူမ်ိဳး၊ ကခ်င္လူမ်ိဳး စသည္တို ့အၾကား ခြဲျခားမႈမရွိေစရဘဲ တဦးနွင့္ အျခားတဦး အၾကားတြင္ တန္းတူေရးကို က်င့္သံုးမည့္ ျပည္ေထာင္စုအျဖစ္သာ အဓိပၸါယ္ဖြင့္ဆိုသြားနိုင္သည္။ ဤသည္မွာ မွားယြင္း သည္ဟု မဆိုလိုပါ။ လိုအပ္ခ်က္ တရပ္ပင္ျဖစ္ေနေသးသည္။ သို ့ရာတြင္ တဦးခ်င္းအခြင့္အေရး ကိုသာ အသိအမွတ္ျပဳ က်င့္သံုးသြားမည့္ ျပည္ေထာင္စု မ်ိဳးျဖစ္သြားနိုင္သည္။ တဦးခ်င္း အခြင့္အေရးသာမက စုေပါင္း အခြင့္အေရးကိုပါ တျပိဳင္တည္း အသိအမွတ္ျပဳေသာအမ်ိဳးသားျပည္နယ္မ်ားကို ပထမေနရာတြင္ အဓိကထားရပါမည္။ နာမ၀ိေသသန သည္ အမ်ိဳးသားျပည္နယ္မ်ားကို အထူးျပဳရပါမည္။ ယင္းသို ့ေသာ အရည္အခ်င္းနွင့္ ျပည့္စံုသည့္ အမ်ိဳးသားျပည္နယ္ မ်ားျဖင့္သာ ျပည္ေထာင္စုကို ဖြဲ ့စည္းေစရပါမည္။ သို ့ျဖစ္လွ်င္ “တန္းတူေရးနွင့္ ကိုယ္ပိုင္ျပဌာန္းခြင့္ကို က်င့္သံုးေသာ အမ်ိဳးသား ျပည္နယ္မ်ားျဖင့္သာ ဖြဲ ့စည္းထားသည့္ ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စု” ဟူသည့္အေပၚတြင္သာ ရွင္းလင္းစြာ နွစ္ဘက္သေဘာတူညီၾကဘို ့ လိုပါမည္။

ဖက္ဒရယ္ ေ၀ါဟာရကို လႊတ္ေတာ္က လက္ခံျပီး၊ ျမန္မာ့တပ္မေတာ္က အဘယ္ေၾကာင့္ျငင္းပယ္ေနသနည္း။
တိုင္းရင္းသားေတာ္လွန္ေရးအဖြဲ ့အစည္း ေခါင္းေဆာင္မ်ား (ဤမွေနာင္တြင္ တိုင္းရင္းသားေခါင္းေဆာင္မ်ား ဟုသာ သံုးပါမည္။) နွင့္ ေဆြးေႏြးပြဲတြင္ စစ္ေခါင္းေဆာင္မ်ားက ဖက္ဒရယ္ ဟူေသာေ၀ါဟာရအတိအက်ကို သံုးစြဲရန္ အေၾကာက္အကန္ျငင္းဆန္ေနခ်ိန္၌ ၂၀၀၈ ဖြဲ ့စည္းပံုတြင္ ဖက္ဒရယ္ ကို ထည့္သြင္းသြားမည္ျဖစ္ေၾကာင္း လႊတ္ေတာ္ ဘက္ မွ အသံ က်ယ္ေလာင္စြာထြက္လာသည္။ ဤသည္မွာ မ်ားစြာ အဓိပၸါယ္ရွိပါသည္။

လက္ရွိတည္ဆဲ ၂၀၀၈ ဖြဲ ့စည္းပံုတြင္ ဖက္ဒရယ္ ဟူေသာ ေ၀ါဟာရ ထည့္သြင္းလိုက္ ရံုမွ်နွင့္ မည္သည့္အခါ တြင္မွ် ဒီမိုကရက္တစ္ ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စု စစ္စစ္မျဖစ္နိုင္၊ စစ္အာဏာရွင္စနစ္သာ ဆက္ လက္ၾကီးစိုးေနမည္ ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ပင္။ သို ့ျဖစ္၍ ဦးေရႊမန္းေခါင္းေဆာင္ျပီးၾကံ့ဖြံ ့အမတ္မ်ားၾကီးစိုးထားသည့္ လႊတ္ ေတာ္အတြင္းတြင္ ၂၀၀၈ ဖြဲ ့စည္းပံု၌ ဖက္ဒရယ္ကို ထည့္သြင္းေပးရန္ ဟန္ေရး တျပင္ျပင္ ျဖစ္ေနၾကသည္။ တိုင္းရင္းသားေတာ္လွန္ေရး အဖြဲ ့အစည္းမ်ား၂၀၀၈ ဖြဲ ့စည္းပံုေဘာင္ေအာက္ ေရာက္လာေရးသာ ၄င္းတို ့အတြက္ ေသေရးရွင္ေရး ျဖစ္ေနသည္။

တိုင္းရင္းသားေတာ္လွန္ေရးအဖြဲ ့အစည္းမ်ားက ၂၀၀၈ ဖြဲ ့စည္းပံုေဘာင္အျပင္ မွ ေဆြးေႏြးေနျခင္းျဖစ္သည္။ “တန္းတူေရးနွင့္ ကိုယ္ပိုင္ျပဌာန္းခြင့္ကို က်င့္သံုးေသာ အမ်ိဳးသား ျပည္နယ္မ်ားျဖင့္သာ ဖြဲ ့စည္းထားသည့္ ဖက္ဒရယ္ ျပည္ေထာင္စု တည္ေဆာက္ရန္” ဟူသည့္အေပၚတြင္ သေဘာတူညီခ်က္ က်သြား လွ်င္ ၂၀၀၈ ဖြဲ ့စည္းပံုကို ယင္း အေျခခံအတိုင္းအစမွအဆံုး ျပင္ရပါမည္။ မျပင္နိုင္လွ်င္ အသစ္ေရးရပါမည္။ ယင္းသို ့ျဖစ္လွ်င္ စစ္အာဏာရွင္စနစ္ ၏ ခံကတုတ္ၾကီးျပဳိျပီး စစ္မွန္သည့္ ျပည္တြင္းျငိမ္းခ်မ္းေရး ရသြားပါမည္။ ျမန္မာ့တပ္မေတာ္ စစ္ေခါင္းေဆာင္ မ်ားသည္ ဤလမ္းေၾကာင္းမွန္ေပၚ ေလွ်ာက္လွမ္းရန္ စဥ္းစားသင့္ျပီ။ တိုင္းရင္းသားေပါင္းစံုလူထုၾကီးတရပ္လံုးနွင့္ အတူ ခုိင္ျမဲစြာ ရပ္တည္သင့္ျပီ။ ဤသို ့ျဖင့္ တပ္မေတာ္၏ ဂုဏ္သိကၡာကို ဆယ္တင္ျခင္းသည္သာ အေကာင္းဆံုးျဖစ္ပါမည္။

အစိုးရအာဏာပိုင္မ်ား အဆိုျပဳ ပထမ နွင့္ ဒုတိယ စာခ်ဳပ္ကို နိွဳင္းယွဥ္ေလ့လာျခင္း
 
ဦးသိန္းစိန္ ဦးေဆာင္သည့္ အရပ္သားအသြင္ယူ စစ္အစိုးရတက္လာျပီးေနာက္ သံုးနွစ္ေက်ာ္ကာလအတြင္း ယခုအခ်ိန္အထိ အာဏာပိုင္မ်ားဘက္က တနိုင္ငံလံုး အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးအတြက္ စာခ်ဳပ္နွစ္ခု အဆိုျပဳခဲ့သည္။ ပထမတခုကို ၂၀၁၃ နုိ၀ဘၤာလ(၄) ရက္ေန ့တြင္ ျမစ္ၾကီးနား၌ တိုင္းရင္းသားေခါင္းေဆာင္မ်ားလက္သို ့ လႊဲအပ္လိုက္ ျခင္းျဖစ္သည္။ ဒုတိယစာခ်ဳပ္ကို၂၀၁၄ ဧျပီလ ၅ မွ ၈ရက္ရန္ကုန္အစည္းအေ၀း၌ စစ္ေခါင္းေဆာင္မ်ားက တင္သြင္း ခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။ ယင္းနွစ္ခုကို နုိင္းယွဥ္ေလ့လာရာ ဒုတိယ စာခ်ဳပ္သည္ ပထမမွာထက္ တစံုတရာပိုမို တိုးတက္မႈရွိလာ ေၾကာင္း သိသာသည့္ အခ်က္မ်ားကို ေတြ ့ရသည္။ မည္သည္တို ့ျဖစ္၍ အဘယ္ေၾကာင့္ရရွိသနည္း။

ပထမစာခ်ဳပ္တြင္ (မူၾကမ္း) ဟူေသာစကားလံုးမပါ။ အဓိပၸါယ္မွာ စာခ်ဳပ္ ကို ေျပာင္းလဲမႈ စိုးစဥ္းမွ် မျပဳ ေစရဘဲ အာဏာပိုင္မ်ား ျပင္ဆင္ေပးလိုက္သည့္အတိုင္း တိုင္းရင္းသားေခါင္းေဆာင္မ်ားက တသေ၀ မတိမ္းလက္မွတ္ထိုး ေပး လိုက္ၾကရန္ျဖစ္သည္။ ၄င္းအရ စစ္အစိုးရ အာဏာပိုင္မ်ားသည္ လံုး၀ပင္အထက္စီးမွ ျဖစ္သည္။ တဘက္သတ္ ျဖစ္ သည္။ သေဘာထားတင္းမာမႈကို ရာနဳန္းျပည့္ျပလိုက္ျခင္း ျဖစ္သည္။

ျပည္ေထာင္စုျငိမ္းခ်မ္းမႈ အနာဂတ္အတြက္၂၀၁၃ နို၀ဘၤာလ (၂) ရက္ေန ့တြင္ တိုင္းရင္းသား ေတာ္လွန္ေရး အဖြဲ ့အားလံုးနီးပါးတက္ေသာ လိုင္ဇာညီလာခံမွ ခ်မွတ္ လိုက္သည့္ ဆံုးျဖတ္ခ်က္မ်ား ကို ကိုင္ကာ ေျမွာ္လင့္္တၾကီးနွင့္ ျမစ္ၾကီးနားသို ့ခ်ီတက္လာခဲ့ၾကျခင္းျဖစ္သည္။ လိုင္ဇာျမိဳ ့အထြက္မွစျပီးျမစ္ၾကီးနားေရာက္သည္အထိ လမ္းတေလွ်ာက္ တြင္ တိုင္းရင္းသားေပါင္းစံု လူထုမ်ားက လမ္းေပၚထြက္ကာ ေခါင္းေဆာင္မ်ားအား ေသာင္းေသာင္းဖ်ဖ် ၾကိဳဆိုခဲ့ၾက သည္။ ျမစ္ၾကီးနားျမိဳ ့အ၀င္တြင္ လူထုမ်ား ပိတ္ၾကပ္မွ် ၾကိဳဆိုခဲ့ၾကသည္။ ျမစ္ၾကီးနားေရာက္ျပီး အေမာမွ် မေျပေသး။ ဘာတခုမွ် အေၾကအလည္ မေဆြးေႏြးရေသးမွီ မွာပင္ အာ ဏာပိုင္ မ်ားက ပထမ စာခ်ဳပ္ကို လႊဲအပ္လိုက္ျခင္းျဖစ္ သည္။ စာခ်ဳပ္ကို တခ်က္ဖတ္ၾကည့္ရံုမွ်နွင့္ အေမာဆို ့သြား ၾကပါမည္။ “အပစ္အခတ္ရပ္စဲျခင္းကို ျခြင္းခ်က္မရွိ လက္ခံ ေဆာင္ရြက္ျပီး” ဟူေသာ ေ၀ါဟာရမွာ စာခ်ဳပ္၏ ဦးတည္ ခ်က္ ထိပ္ဆံုးပိုင္းတြင္ေနရာယူထားေလ၇ာ အဘယ္မွ် တဘက္စီးနင္း က်လိုက္ပါဘိ သနည္း။

၂၀၁၃ ခုနွစ္ နုိ၀ဘၤာလ (၄) ရက္ေန ့ျမစ္ၾကီးနားအစည္းအေ၀းျပီးသည့္အခ်ိန္မွစ၍ ေနာက္တၾကိမ္ေဆြးေႏြးပြဲ ထပ္မံက်င္းပသည့္၂၀၁၄ ခုနွစ္ ဧျပီလ ၅ ရက္ ရန္ကုန္အစည္းအေ၀းအထိတြင္ အၾကား၌ အခ်ိန္အားျဖင့္ ငါးလတာ ၾကာျမင့္ခဲ့သည္။ ယင္းကာလအတြင္း ေနာက္တၾကိမ္ထိုးမည့္ နိင္ငံေရးစစ္ပြဲအတြက္ သူ ့ဘက္ ကိုယ့္ဘက္ ျပင္ဆင္ခဲ့ ၾကျခင္းမွာ ထင္ရွားသည္။ သူ ့ဘက္ ကိုယ့္ဘက္ဟု ဆိုရာ၌ စစ္အစိုးရ အာဏာပိုင္မ်ား ဘက္တြင္ရွိေနသည့္အပိုင္းကို ရွင္းရွင္းျမင္နိုင္သည္။ တိုင္းရင္းသားေတာ္လွန္ေရးအဖြဲ ့အစည္းမ်ားဘက္တြင္မူေလွနံနွစ္ ဘက္နင္းထားသည့္ ေခါင္း ေဆာင္အခ်ိဳ ့ကို ေတြ ့ျမင္ေနရသည္မွာ စိတ္မခ်မ္းေျမ ့ဘြယ္ပင္။ သို ့ရာတြင္ ၄င္းတို ့ကိုယ္ စားျပဳသည့္ အဖြဲ ့အစည္း နွင့္ လူမ်ိဳးအတြင္း၌ ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စု တည္ေဆာက္ေရးအေျခခံမ်ား မရမျခင္း စစ္ အာဏာရွင္စနစ္ကို ျပတ္ ျပတ္သားသား ဆက္လက္ ဆန္ ့က်င္တုိက္ပြဲ၀င္သြားမည့္ ေခါင္းေဆာင္မ်ား၊ လူထုမ်ားရွိေန ေသးသည္ကို ေတြ ့ရ သျဖင့္ စစ္မွန္သည့္ ျငိမ္းခ်မ္းေရးအတြက္ ေျမွာ္လင့္ခ်က္ကိုမူ စြန္ ့လႊတ္ရန္မရွိ။

အရပ္သား အသြင္ယူ စစ္အစိုးရယခုအခ်ိန္အထိ က်င့္သံုးလွ်က္ရွိေသာ မဟာဗ်ဴဟာမွာ ျဖစ္နိုင္လွ်င္မည္သည့္ တိက်သည့္ နိုင္ငံေရးသေဘာ တူညီခ်က္ကိုမွ် မထည့္သြင္းဘဲ တနိုင္ငံလံုး အပစ္အခတ္ရပ္စဲေ၇းစာခ်ဳပ္အား လက္ မွတ္ေရးထိုးၾကေစရန္၊ ၂၀၀၈ ဖြဲ ့စည္းပံုအေျခခံဥပေဒ ေဘာင္အတြင္းက်င္းပမည့္ နိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲဟူသည္မ်ားအား တြင္ အကန္ ့အသတ္မဲ့ အခ်ိန္ဆြဲကာ စစ္အာဏာရွင္အုပ္ခ်ဳပ္မႈသက္တန္းကို ဆြဲဆန္ ့သြားရန္နွင့္ တိုင္းရင္းသား ေတာ္လွန္ေရး အဖြဲ ့အစည္းမ်ားအား တျဖည္းျဖည္းလက္နက္ျဖဳတ္ခိုင္းရန္တို ့သာျဖစ္သည္။

ငါးလတာ ကာလအတြင္း ဦးသိန္းစိန္အစိုးရသည္ ေကအင္ယူေခါင္းေဆာင္မ်ားအား ေနျပည္ေတာ္သို ့ ထပ္မံ ေခၚယူေတြ ့ဆံုသည္။ ၀ ေဒသသို ့အစိုးရကိုယ္စားလွယ္ေစလႊတ္ကာ ၀သပ ေခါင္းေဆာင္မ်ားနွင့္ သြားေရာက္ ေတြ ့ဆံု ေစ သည္။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ရြာစစ္ ေခါင္းေဆာင္သည့္ ရွမ္းျပည္ အက္စ္အက္စ္ေအ ေတာင္ပိုင္းတပ္မေတာ္ေခါင္းေဆာင္ မ်ား အား ဦးေအာင္မင္းေခါင္း ေဆာင္သည့္ အစိုးရကိုယ္စားလွယ္မ်ားက သြားေရာက္ေတြ ့ဆံုၾကသည္။ မည္သည့္အခါကမွ် တေလးတစား ဆက္ဆန္မႈမျပဳခဲ့ေသာ အဖြဲ ့ငယ္ကေလးမ်ားအား နိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲတြင္ ပါ၀င္ခြင့္ျပဳမည္ဟု ကတိေပး ကာ စည္းရံုးခဲ့သည္။

တဘက္တြင္လည္း မတ္လ၂၇ ရက္တပ္မေတာ္ေန ့တြင္ လက္နက္ ၾကီးမ်ား၊ သံခ်ပ္ကာကားမ်ား၊ ေလယာဥ္ မ်ား၊ စစ္ေရးစြမ္းရည္ျပသမႈမ်ားကို ယခင္နွစ္ မ်ားကထက္ ပိုမို၍ ထုတ္ျပျပီး စစ္ေရးအင္အားျဖင့္ ျခိမ္းေျခာက္မႈမ်ားျပဳခဲ့ သည္။ ကာခ်ဳပ္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မႈးၾကီးမင္းေအာင္လႈိႈ္င္ ရွမ္းျပည္သို ့ခရီး ထြက္ေသာ အခါ တပ္မေတာ္က ဘယ္သူ ့ကိုမွ မေၾကာက္ဘူးဟု နုတ္မွ ေျပာင္ဖြင့္ကာ ထပ္မံျခိမ္းေျခာက္ျပန္သည္။ ယင္းတို ့မွာ စစ္အစိုးရ အာဏာပိုင္မ်ား ဘက္မွ အပိုင္းျဖစ္သည္။

ဤငါးလတာကာလတြင္ စစ္အာဏာရွင္ေဟာင္းသစ္မ်ား၏ယင္းမဟာဗ်ဴဟာကို နားလည္ေသာ တိုင္းရင္းသား အဖြဲ ့အစည္းမ်ား၊ ေခါင္း ေဆာင္မ်ားသည္ အစိုးရဘက္မွေပးပို ့လိုက္သည့္စာခ်ဳပ္အား အေသအခ်ာ ေလ့လာၾကသည္။ မိမိတို ့သက္ဆိုင္ရာ အဖြဲ ့အစည္း မ်ားအလိုက္ နိုင္ငံေရးရွဳေဒါင့္မွလည္းေကာင္း၊ ဥပေဒရွဳေဒါင့္မွလည္းေကာင္း သံုးသပ္ ၾကသည္။ မိမိတို ့သိလိုသည့္အရာမ်ားအား နီးစပ္ရာပညာရွင္မ်ားနွင့္ညွိနိုင္းတိုင္ပင္ၾကသည္။ သက္ဆိုင္ရာမိမိတို ့လူထု မ်ားထံမွလည္းေကာင္း၊ လူထုအသင္းအဖြဲ ့မ်ားထံမွလည္းေကာင္းအၾကံဥာဏ္ရယူခဲ့သည့္ အဖြဲ ့တခ်ိဳ ့ပင္ရွိခဲ့ သည္။

အဖြဲ ့အစည္းတခု နွင့္ အျခားတခုအၾကားတြင္ လည္း ညွိနိုင္းမႈမ်ားရွိခဲ့သည္။ သေဘာထားအျမင္မ်ားကို နည္း မ်ိဳးစံုျဖင့္ ထုတ္ေဖၚခဲ့ၾကသည္။ အဖြဲ ့အစည္းအားလံုး ပါ၀င္တက္ေရာက္ရန္ဦးတည္သည့္ ေလာ္ခီးလာ ညီလာခံ တြင္ စုရံုးခဲ့ၾကသည္။ တိုင္းရင္းသားေတာ္လွန္ေရးအဖြဲ ့အစည္းမ်ား စုေပါင္းအဆိုျပဳသည့္ စာခ်ဳပ္(မူၾကမ္း) တခု ျပဳစု နိုင္ခဲ့ သည္။ ဤသည္မွာ သမိုင္းျဖစ္သြား ခဲ့ပါျပီ။ အေျခခံလူထု မ်ားကလည္း ျငိမ္းခ်မ္းေရးျပသနာမ်ားအေပၚ စိတ္၀င္စားမႈ တစံုတရာ ပိုမိုျပ လာၾကသည္။ တိုင္းရင္းသား ေခါင္းေဆာင္မ်ား နွင့္ ေတြ ့ဆံုခြင့္ရသည့္ေဆြးေႏြးပြဲမ်ားတြင္ ေမးခြန္းမ်ား ပို၍ေမးလာၾက၊ ကန္ ့ကြက္ ေထာက္ခံေဆြးေႏြးမႈမ်ား ပို၍ျပဳလာၾကသည္။ သတင္း မီဒီယာမ်ား တြင္ ျငိမ္းခ်မ္းေရး လႈပ္ရွားမႈ နွင့္စပ္လွ်ဥ္းသည့္ ေဖၚျပမႈမ်ား၊ ေဆြးေႏြးခန္းမ်ား၊ ထုတ္ျပန္ေၾကျငာ ခ်က္မ်ား၊ အင္တာဗ်ဴးမ်ား ဆက္တိုက္ဆို သလို ပင္ပါလာခဲ့သည္။

အပစ္ရပ္ေရးသက္သက္ကိုသာ အာဏာပိုင္မ်ားက အဓိကထားေဖၚေဆာင္ေနေသာ္လည္း တိုင္းရင္း သား ေတာ္လွန္ေရးအဖြဲ ့အစည္းမ်ားကမူ တနိုင္ငံလံုးအပစ္ရပ္စာခ်ဳပ္ ခိုင္မာေရးအတြက္ စစ္ေရးအရ ထိန္းေၾကာင္းရန္ လို အပ္ခ်က္မ်ားအျပင္ အရင္းခံက်သည့္ နိုင္ငံေရးသေဘာတူညီခ်က္အခ်ိဳ ့ကိုပါ တပါတည္း ထည့္သြင္းခ်ဳပ္ဆိုနိုင္ေရး ၾကိဳးပမ္းလာမႈအေပၚ နိုင္ငံတကာ(အထူးသျဖင့္ ကုလသမဂၢ၊ တရုတ္နွင့္ အေမရိကန္ နိုင္ငံတို ့) ၏ စိတ္၀င္စားမႈမွာ အဆိုပါ ငါးလတာ ကာလအတြင္း သိသာစြာ ျမင့္တက္လာခဲ့သည္။

အထက္ေဖၚျပပါအခ်က္အလက္မ်ားအားလံုးသည္ စစ္အစိုးရနွင့္ ကာခ်ဳပ္မင္းေအာင္လႈိင္တို ့အေပၚ ဖိအားမ်ား ျဖစ္ေစခဲ့သည္။ သို ့ျဖင့္အာဏာပိုင္မ်ားအဆိုျပဳ ဒုတိယစာခ်ဳပ္အေပၚ သက္ေရာက္မႈမ်ားရွိခဲ့သည္။

(၁) ပထမစာခ်ဳပ္တြင္ (မူၾကမ္း) ဟူေသာစကားလံုးမပါေသာ္လည္း ဒုတိယစာခ်ဳပ္တြင္ (မူၾကမ္း) ဟူသည္ကို ထည့္သြင္းေဖၚျပလာရသည္။ ထို ့အျပင္နွစ္ဘက္ကိုယ္စားလည္ မ်ားျဖင့္ ပူးေပါင္း ေကာ္မတီ တရပ္ဖြဲ ့၍ နွစ္ဘက္လက္ ခံနိုင္မည့္ စာခ်ဳပ္မူၾကမ္းတခုေရးဆြဲရန္ပင္ လက္ခံေဆြးေႏြး လာ ရသည္။

(၂) ပထမတြင္ နိုင္ငံေတာ္၏ တာ၀န္၊ အပစ္ရပ္တိုင္းရင္းသားအဖြဲ ့မ်ား၏တာ၀န္၊ နွစ္ဘက္ လိုက္နာရမည့္ တာ၀န္ဟူ၍ သံုးပိုင္းခြဲထားသည္။ ၄င္းအရ အစိုးရဘက္က တာ၀န္မ်ားေလွ်ာ့ယူထားျပီး တိုင္းရင္းသားအဖြဲ ့မ်ားအေပၚ မတရားဖိနွိပ္ထားသည့္ အခ်က္မ်ားေဖၚျပထားသည္။ ဒုတိယတြင္ ယင္းသို ့အခန္းခြဲပံုလံုး၀ေျပာင္းသြားသည္။ စာခ်ဳပ္ တခုလံုး၌ အစိုးရေရာ တိုင္းရင္းသားအဖြဲ ့မ်ား ဘက္ကပါ တန္းတူလိုက္နာရမည့္အခ်က္မ်ားကိုသာ ေဖၚျပလာသည္။

(၃) ပထမတြင္ အာဏာပိုင္မ်ားသည္မိမိတို ့ကိုယ္ကို “န္ိုင္ငံေတာ္” ဟူ၍ သံုးခဲ့ျခင္းျဖင့္ အထက္စီးမွာ ေနရာယူ ထားခဲ့သည္။ ဒုတိယစာခ်ဳပ္တြင္မူ “ျမန္မာနိုင္ငံအစိုးရ” ဟူေသာ ေ၀ါဟာရ သို ့ေျပာင္းသြားသည္။ တန္းတူေရးနွင့္ ပို၍ နီးစပ္လာသည္။

(၄) ပထမ စာမ်က္နွာ (၁)တြင္ ပါရွိသည့္ “တည္ဆဲ ဥပေဒနွင့္မဆန္ ့က်င္သည့္ သေဘာ တူညီခ်က္မ်ားအား” ဟူေသာ ေ၀ါဟာရအား ဒုတိယ တြင္ ထပ္မံမေဖၚျပေတာ့။ ခ်န္လွပ္ထားခဲ့ေၾကာင္း ေတြ ့ရသည္။

(၅)ပထမ စာမ်က္နွာ (၂) တြင္ “လက္နက္ကိုင္လမ္းစဥ္ကို စြန္ ့လႊတ္ရန္နွင့္ အတိတ္ ျဖစ္ရပ္မ်ားအေပၚ တဦး နွင္ ့တဦး အျပစ္မတင္ဘဲ ---- ” ဟူသည့္ ေဖၚျပခ်က္ကို ဒုတိယ စာခ်ဳပ္တြင္ မေတြ ့ရေတာ့။

(၆) ပထမ တြင္ “အပစ္အခတ္ရပ္စဲျခင္းကို ျခြင္းခ်က္မရွိ လက္ခံ ေဆာင္ရြက္ျပီး” ဟူ၍ ေဖၚျပထားေသာ ေ၀ါဟာရမွာ ဒုတိယ၌ ေပ်ာက္ကြယ္သြားသည္။

(၇) ပထမ တြင္ ဦးတည္ခ်က္သံုးရပ္လံုးသည္ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးႏွင့္သာ သက္ဆိုင္သည္။ ဒုတိယ တြင္မူ နိုင္ငံေရးရည္မွန္းခ်က္ပါလာသည္။

(၈) ပထမအပုိဒ္ ၃(ဇ)ပါ“လက္နက္ကိုင္ တိုင္းရင္းသား အဖြဲ႕အစည္းမ်ားက တပ္မေတာ္တပ္စခန္း မ်ား အား မည္သည့္အေၾကာင္းျပခ်က္ႏွင့္မွ် တိုက္ခိုက္ျခင္း မျပဳလုပ္ရန္။” ဟူသည့္ မတရားကန့္သတ္ခ်က္ မပါေတာ့ေပ။

(၉) ပထမ အပုိဒ္ ၄(ဃ) တြင္ “ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒပါ ႏိုင္ငံေတာ္ကာကြယ္ေရးႏွင့္ သက္ဆိုင္ေသာ ျပဌာန္းခ်က္ မ်ား ကို ေလးစားလိုက္နာရန္” ဟူ၍ ပါရွိခဲ့သည္။ ၂၀၀၈ အေျခခံဥပေဒ အပုိဒ္ - ၃၃၈ အရ “နိုင္ငံေတာ္အတြင္းရွိ လက္ နက္ကိုင္အဖြဲ ့အစည္းအားလံုးသည္ တပ္မေတာ္၏ ကြပ္ကဲမႈေအာက္တြင္ရွိရမည္။” ဟူ၍လည္းေကာင္း၊ ပုဒ္မ ၂၀ (ဂ) အရ “တပ္မေတာ္ ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္သည္ လက္နက္ကိုင္တပ္ဖြဲ ့အားလံုး၏ အၾကီးအကဲျဖစ္သည္။” ဟူ၍လည္း ေကာင္း၊ တစ္ခုတည္းေသာလက္နက္ကိုင္အဖြဲ႕အစည္းျဖစ္ေၾကာင္း ျပဌာန္းထား သည္။ ယင္းျပဌာန္းခ်က္ကို သာလက္ခံရမည္ ဆိုလွ်င္ တိုင္းရင္းသားအဖြဲ႕မ်ား လက္နက္ခ်ရ မည့္ သေဘာသက္ ေရာက္သည္။ ဒုတိယတြင္မူ ယင္းကဲ့သို႔ ျပဌာန္းခ်က္မ်ိဳး မပါရွိေတာ့ေပ။

(၁၀) ပထမ အပုိဒ္ ၂(ဂ) တြင္ “အပစ္ရပ္နယ္ေျမအတြင္း တရားဥပေဒစိုးမိုးေရးအတြက္ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ တပ္ဖြဲ႕ က တာဝန္ယူေဆာင္ရြက္ရန္” ဟု ပါရွိသည္။ ဒုတိယ စာခ်ဳပ္တြင္မူ ရဲက႑ မပါရွိေတာ့ေပ။ ၄င္းအစား “အပစ္ရပ္နယ္ေျမအတြင္း တရားဥပေဒစုိးမိုးေရးကိစၥကို ညႇိႏႈိ္င္းေဆာင္ရြက္ရန္ႏွင့္ ျပစ္မႈ က်ဴးလြန္သူမ်ား ကုိ တည္ဆဲဥပေဒႏွင့္အညီ တရားစြဲဆုိ အေရးယူရန္။” ဟူသည္ကို အစားထိုးလာသည္။

(၁၁) ပထမအပုိဒ္ ၂၁ တြင္ “မတရားအသင္းအက္ဥပေဒအရ အေရးယူခံရသူမ်ားအေပၚ ေျဖေလွ်ာ့ ေပး ေရး ေဆာင္ရြက္ေပးရန္” ဟုသာ ျပဌာန္းထားသည္။ ဒုတိယစာခ်ဳပ္ အပုိဒ္ ၁၉ တြင္မူ “လက္နက္ကိုင္တိုင္းရင္းသား အဖြဲ႕ မ်ားအား မတရားအသင္းအျဖစ္ ေၾကညာထားျခင္း မွ ပယ္ဖ်က္ရန္” ဟု ပါရွိလာသျဖင့္ တဆစ္ခ်ိဳးေျပာင္းလဲသြား ေၾကာင္း ေတြ ့နိုင္သည္။ တိုင္းရင္းသားေတာ္လွန္ေရးအဖြဲ ့မ်ားသည္ တရား၀င္ရပ္တည္ခြင့္ရလာနိုင္မည့္ လမ္းေၾကာင္း ကို စတင္ေတြ ့ျမင္ေနရျပီျဖစ္သည္။
ဤသို ့တိုးတက္ေျပာင္းလဲမႈမ်ားရရွိလာျခင္းမွာ စစ္ေခါင္းေဆာင္ ေဟာင္း သစ္မ်ား ကိုယ္တိုင္က သေဘာထား ေကာင္းစြာနွင့္ ၄င္းတို ့ဘာသာေျပာင္းလဲတင္သြင္းလာျခင္းမဟုတ္။ အထက္စာမ်က္နွာမ်ားတြင္ ေဖၚျပထားသည့္ အေျခ အေနမ်ားေနာက္ခံတြင္ ေဆြးေႏြးပြဲတက္ေရာက္ခြင့္ရၾကသည့္ တိုင္းရင္းသားေခါင္းေဆာင္မ်ားကဥပေဒေၾကာင္းအေျခခံ မ်ားမွေန၍ ပိုမိုေဆြးေႏြးနိုင္လာၾကျခင္းေၾကာင့္လည္းေကာင္း၊ ေဆြးေႏြးပြဲျပင္ပတြင္လည္းဥပေဒေရးရာ လႈပ္ရွားမႈ ၊ လူထု လႈပ္ရွားမႈတစံု တရာေပၚေပါက္လာျခင္းေၾကာင့္လည္းေကာင္း ျဖစ္သည္။
“လက္နက္ကိုင္တိုင္းရင္းသား အဖြဲ႕ မ်ားအား မတရားအသင္းအျဖစ္ ေၾကညာထားျခင္း မွ ပယ္ဖ်က္ရန္” ဟူေသာအခ်က္ကို ျမန္မာ့တပ္မေတာ္ကိုယ္တိုင္က သေဘာတူေၾကာင္းျဖင့္ အဆိုျပဳခ်က္တင္သြင္းလာျခင္းမွာ ထူးျခား ခ်က္ျဖစ္သည္။ ယင္းအတြက္ျမန္မာ့တပ္မေတာ္ စစ္ေခါင္းေဆာင္မ်ားကို အသိအမွတ္ျပဳရပါမည္။ သို ့ရာတြင္ မတရား အသင္းမ်ား အျဖစ္ ဆက္လက္ထားရွိလွ်င္ စာခ်ဳပ္၏ ဘက္တဘက္မွာ တရားမ၀င္ျဖစ္ေနသည့္အတြက္ေၾကာင့္သာ တရား၀င္စာခ်ဳပ္ျဖစ္ေစေရးအတြက္ မလႊဲသာ မေရွာင္သာ အသိအမွတ္ျပဳရျခင္းမ်ိဳး မျဖစ္သင့္ပါ။ ၄င္းတို ့အား တကယ့္ တရား၀င္ အသင္းအဖြဲ ့မ်ားျဖစ္လာေအာင္ လုပ္ေပးရန္ တာ၀န္ရွိပါသည္။

မတရားအသင္းအျဖစ္မွ ပယ္ဖ်က္ေၾကာင္း ေၾကျငာရံုနွင့္မူ တရား၀င္အသင္းမ်ားျဖစ္လာျပီ ဟု ဥပေဒေၾကာင္း အရ အတိအက် ေျပာရန္ အခက္အခဲရွိေနဆဲျဖစ္သည္။ ယင္းသို ့လိပ္ခဲတင္းလင္း မထားသင့္ပါ။ ၄င္းတို ့အား၂၀၁၀ ခုနွစ္ နိုင္ငံေရးပါတီမ်ား မွတ္ပံုတင္ျခင္း ဆိုင္ရာ ဥပေဒအရ မဟုတ္ဘဲ ၁၉၈၈ ခုနွစ္ အသင္းအဖြဲ ့မ်ားမွတ္ပံုတင္ျခင္း ဆိုင္ရာ ဥပေဒအရ မွတ္ပံုတင္ခြင့္ေပးနိုင္သည္။ တနိုင္ငံလံုး အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး စာခ်ဳပ္ ကို လက္မွတ္ေရးထိုးၾက ျပီးေနာက္ (၁၄) ရက္အတြင္းတြင္ အဆိုပါဥပေဒမ်ားနွင့္ အညီ တိုင္းရင္းသားေတာ္လွန္ေရး အဖြဲ ့မ်ား တရား၀င္ျဖစ္ ေစရန္ ေဆာင္ရြက္ေပးမည္ျဖစ္ေၾကာင္း စာခ်ဳပ္တြင္ထည့္သြင္းခ်ဳပ္ဆိုနိုင္သည္။ ဤအတိုင္းပင္ ဆီအာရာလီယြန္း နိုင္ငံတြင္ ေဆာင္ရြက္ျပီး ျငိမ္းခ်မ္းေရး ရယူခဲ့ၾကသည္။ ယင္းသို ့ျဖစ္လွ်င္ အစိုးရအာဏာပိုင္မ်ား၊ ျမန္မာ့တပ္မေတာ္ စစ္ေခါင္းေဆာင္မ်ား၊ အေနျဖင့္ ျငိမ္းခ်မ္းေရးျပသနာကို ဥပေဒစိုးမိုးေရးအေျခခံမွ မွန္ကန္စြာခ်ဥ္းကပ္သည့္ လမ္းေပၚ စတင္ေလွ်ာက္လွမ္းလိုက္ျပီျဖစ္ေၾကာင္း ထင္ရွားသည့္ သာဓက ျပလိုက္ရာေရာက္သည္။
ယင္းနွင့္ ဆန္ ့က်င္ျပီး တိုင္းရင္းသား ေတာ္လွန္ေရးအဖြဲ ့အစည္းမ်ားအား မတရားအသင္းမ်ားအျဖစ္ ဆက္ လက္ထားရွိ၊ တရား၀င္အသင္းမ်ားျဖစ္ေအာင္ လုပ္ေဆာင္ေပးျခင္းမရွိပါက မည္သည့္ဘက္သည္ တကယ္တန္း တရား ၀င္မႈရွိသနည္း၊ လူသားျဖစ္မႈကို ဆန္ ့က်င္သည့္ျပစ္မႈ၊ စစ္ရာဇ၀တ္မႈ၊ လူမ်ိဳးတံုး သတ္ျဖတ္မႈမ်ားျဖင့္ နိုင္ငံတကာ၏ စြပ္စြဲမႈကို ယေန ့အခ်ိန္အထိ ခံထားရဆဲျဖစ္ေသာ ျမန္မာ့တပ္မေတာ္က တရား၀င္သလား။ နိုင္ငံတကာ၏ ယင္းကဲ့ သို ့စြပ္စြဲမႈကို စိုးစဥ္းမွ် မခံရဘဲ အမ်ိဳးသားေရးအတြက္ ရိုးသားစြာခုခံစစ္ဆင္ႏႊဲလွ်က္ ရွိေသာ တိုင္းရင္းသား ေတာ္လွန္ ေရးအဖြဲ ့အစည္းမ်ားက တရား၀င္သလား ဟူ၍ ျပည္တြင္းနွင့္ နုိင္ငံတကာတြင္ လႈပ္ရွားမႈမ်ားေပၚေပါက္လာလွ်င္ ျငိမ္းခ်မ္းေရးအတြက္ အဟန္ ့အတားျဖစ္နုိင္ပါသည္။ မေကာင္းပါ။

ျမန္မာ့တပ္မေတာ္က အဆိုျပဳသည့္ ဒုတိယ စာခ်ဳပ္ အခန္း (၁) အပုဒ္ (၁) (စ်) တြင္ “ျငိမ္းခ်မ္းေရး လုပ္ငန္း စဥ္မ်ားအား ပြင့္လင္းျမင္သာေသာ နည္းလမ္းမ်ားျဖင့္ အေကာင္အထည္ေဖၚရန္” ဟု ပါရွိေသာ္လည္း လွ်ိဳ ့၀ွက္ ဟူ ေသာ စကားလံုးကို အဆိုပါ စာခ်ဳပ္၏ စာမ်က္နွာတိုင္း၌ ေဖၚျပထားျခင္းမွာ မသင့္ေလ်ာ္ပါ။ ျငိမ္းခ်မ္းေရး အတြက္ စိုးရိမ္ပူပန္ကာ တတ္နိုင္သမွ် အၾကံဥာဏ္ကေလးမ်ားေပး၊ သေဘာထားမ်ား ထုတ္ေဖၚခြင့္ရလိုၾကေသာ လူထုၾကီး တရပ္လံုးအေပၚ အဆိုပါ စာခ်ဳပ္မူၾကမ္းမ်ားအား လွ်ိဳ ့၀ွက္မထားဘဲ ခ်ျပ၊ အၾကံဥာဏ္ေတာင္းျခင္းမ်ား လုပ္မည္ ဆိုပါက မ်ားစြာ၀မ္းေျမာက္၀မ္းသာ ျဖစ္ၾကမည္ ျဖစ္ေၾကာင္းကို စစ္ေခါင္းေဆာင္မ်ား စဥ္းစားသင့္ပါျပီ။

ဦးေအာင္ထူး (ေရွ႕ေန)
ဥပေဒအေထာက္အကူျပဳကြန္ရက္ တည္ေထာင္သူ
Founder of Legal Aid Network (LAN) ေမလ (၂၇) ရက္ ၂၀၁၄ ခုနွစ္