မ်ိဴးျမင့္စိတ္ေန၀ါဒ - ၿငိမ္းခ်မ္းေအး

သရုပ္ေဖာ္ ကာတြန္း - ေဝယံ (ေတာင္ႀကီး)

မ်ိဳးျမင့္စိတ္ေနဝါဒ (Ethnocentrism) ဆိုတာ လူမ်ိဳး၊ ဘာသာ၊ ဓေလ့ထံုးစံတူ လူမ်ိဳးအုပ္စု တစုက အျခား မတူညီတဲ့ လူမ်ိဳးအုပ္စု တစုကို ျပဳမူဆက္ဆံရာမွာ မိမိရဲ႕ ယဥ္ေက်းမႈတန္ဖိုး၊ စံႏႈန္းေတြကို အဓိက ဗဟိုျပဳ လက္ကိုင္ထားၿပီး စဥ္းစား၊ ဆံုးျဖတ္ ျပဳမူ လုပ္ေဆာင္ျခင္း သေဘာျဖစ္တယ္။ မူရင္း အဂၤလိပ္ စကားလံုးက ေရွး ေခါမ စကားလံုး ‘Ethno’ (လူမ်ိဳး၊ ႏိုင္ငံ၊ ယဥ္ေက်းမႈတူ အုပ္စု) နဲ႔ လာတင္ စကားလံုး ‘Centric’ (ဗဟိုျပဳျခင္း) တို႔ ေပါင္းစပ္ထားျခင္းျဖစ္တယ္။

ဒီသေဘာမွာ မိမိရဲ႕ ယဥ္ေက်းမႈ၊ ဓေလ့၊ လူမ်ိဳး၊ ဘာသာ စတဲ့ သဘာဝအရ မတူညီႏိုင္တဲ့ ဝိေသသ လကၡဏာ ေတြကို အေျခခံကာ အုပ္စုသေဘာအေနနဲ႔ စဥ္းစားေလ့ရွိတယ္။ မိမိ အုပ္စုက သူတပါး အုပ္စုမ်ားထက္ အရာရာမွာ သာလြန္တယ္၊ ယဥ္ေက်းတယ္၊ လူပီသတယ္၊ သဘာဝက် တယ္၊ ျမင့္ျမတ္တယ္၊ အျခား လူမ်ိဳး အုပ္စုမ်ားက မယဥ္ေက်း၊ လူမပီသ၊ သဘာဝမက်၊ ယုတ္ညံ့ ဟု လြဲမွားယူဆကာ မိမိအုပ္စု တခုတည္း သာ အခြင့္ထူးခံယူျခင္း၊ အျခားမတူတဲ့ အုပ္စုေတြကို ဖိႏွိပ္ခြဲျခားဆက္ဆံျခင္း၊ ကၽြန္ျပဳျခင္း စတဲ့ ဘက္လိုက္ဆံုးျဖတ္၊ မတရားမႈ ေတြ လုပ္ေဆာင္ေလ့ရွိတာေၾကာင့္ အက်ိဳးဆက္အေနနဲ႔ မတူညီတဲ့ အုပ္စုေတြၾကား ပဋိပကၡေတြ၊ အမုန္းေတြ၊ ရန္ၿငိဳးေတြဟာ ေရရွည္ ႀကီးထြား အျမစ္တြယ္ လာေစတယ္။

ဥပမာ - ေရွးယခင္ လူျဖဴ လူမ်ိဳးႀကီး ဝါဒအရ လူျဖဴေတြကသာ ျမင့္ျမတ္တယ္ဆိုတဲ့ သေဘာနဲ႔ အသားအေရာင္ရွိတဲ့ အာဖရိကအႏြယ္ဝင္ လူမ်ိဳးေတြကို အဓမၼ ကၽြန္ျပဳ ခိုင္းေစခဲ့တယ္။ ေနာက္ပိုင္း ကၽြန္စနစ္ ပေပ်ာက္သြားသည့္တိုင္ အာဖရိက အႏြယ္ဝင္ေတြအေပၚ ဆက္လက္ ခြဲျခား ႏွိမ္ခ်ဆက္ဆံခဲ့တယ္။ ဒီ မတရားမႈ ဆိုးက်ိဳး အရိပ္မည္းဟာ ဆယ္စုႏွစ္ေတြ ၾကာသည့္တိုင္ေအာင္ မေပ်ာက္ကြယ္ႏိုင္ဘဲ လက္ရွိ မ်က္ေမွာက္ေခတ္ အေမရိက နဲ႔ အျခား အေနာက္ ဥေရာပ လူ႔အဖြဲ႕အစည္းေတြမွာ လူမ်ိဳးေရးျပႆနာေတြ၊ အသားအေရာင္ ကြဲျပားသူခ်င္းၾကား ပဋိပကၡသေဘာေဆာင္တဲ့ တင္းမာမႈ ဒဏ္ရာ၊ အမာရြတ္ေတြ ထင္က်န္ေနဆဲ ျဖစ္တယ္။

ယထာဘူတ က်က် စဥ္းစားရင္ ကမၻာ မွာရွိတဲ့ လူ႔အဖြဲ႕အစည္းအသီးသီးက လူမ်ိဳး၊ ယဥ္ေက်းမႈ၊ ဓေလ့ ထံုးစံ ေတြမွာ မည္သည့္ လူမ်ိဳး၊ မည္သည့္ ယဥ္ေက်းမႈကမွ ပိုေကာင္းတယ္၊ ပိုျမင့္ျမတ္တယ္၊ ဆိုးတယ္၊ ယုတ္ညံ့တယ္ဆိုၿပီး သတ္မွတ္လို႔မရပါ။

ပူအိုက္ စြတ္စို တဲ့ ေဒသမွာ ပုဆိုး၊ လုံခ်ည္၊ သင္တိုင္း ဝတ္တယ္၊ ေခါင္းေပါင္း ေပါင္းတယ္၊ ပူျပင္း ေျခာက္ေသြ႕တဲ့ ေဒသေတြမွာ ဝတ္ရံုျခံဳ၊ ေခါင္းေဆာင္း ေဆာင္းတယ္၊ ေအးတဲ့ ေဒသေတြမွာ ေဘာင္းဘီဝတ္တယ္ စတဲ့ သဘာဝ အေနထား အေပၚမူတည္ၿပီး လိုက္ေလ်ာညီေထြ က်င့္ၾကံေနထိုင္ရင္း ျဖစ္ေပၚလာတဲ့ မတူညီတဲ့ ယဥ္ေက်းမႈ သေဘာ နဲ႔ အေလ့အထ ဓေလ့ ေတြ သာျဖစ္တယ္။

ကိုးကြယ္မႈ အယူဝါဒ ဆိုင္ရာ ဘာသာဓေလ့ ထံုးေတြမွာဆိုုလည္း ေနရာေဒသ ကြဲျပားမႈ အလိုက္ တခ်ိဳ႕က ဘုရားေက်ာင္းတက္ရင္ ဖိနပ္စီးေပမယ့္ ဦးထုပ္ေတာ့ခၽြတ္ ရတယ္၊ တခ်ိဳ႕က် ဦးထုပ္ေဆာင္းရေပမယ့္ ဖိနပ္စီးခြင့္ မရွိဘူး။

တနည္းအားျဖင့္ လူအုပ္စု တခုနဲ႔ တခု အစားအေသာက္၊ အဝတ္အထည္၊ ဓေလ့ထံုးတမ္း၊ ဘာသာစကား၊ အေတြးအေခၚ၊ တန္ဖိုးထားမႈ စတာေတြ မတူညီ ႏိုင္ျခင္းမွာ ရွင္သန္ေနထိုင္ရာ ေဒသ ပထဝီ၊ ရာသီဥတု ေဂဟေဗဒ သေဘာ နဲ႔ ပတ္ဝန္းက်င္ လူမႈအသိုင္းအဝန္းရဲ႕ လူမႈႏိုင္ငံေရး သေဘာေတြေၾကာင့္လို႔ ဆိုႏိုင္တယ္။

ဥပမာ - တေလာက လံုး အျဖဴေရာင္သာ အခ်ိန္ျပည့္လိုလို လႊမ္းမိုးေနတဲ့ အာတိတ္ေဒသ ႏွင္းေတာထဲက လူမ်ိဳးစုေတြအတြက္ အျဖဴေရာင္ ကို သတ္မွတ္ရာမွာ အႏုအရင့္ အေသးစိတ္ ပံုေဖာ္ႏိုင္တဲ့ စကားလံုး ေဝါဟာရ အမ်ားအျပား ရွိႏိုင္ၿပီး အနီေရာင္၊ အစိမ္းေရာင္၊ အျပာေရာင္ လိုမ်ိဳးကိုက် အတိအက် ပံုေဖာ္ႏိုင္တဲ့ ေဝါဟာရ အားနည္းတဲ့ သေဘာမ်ိဳး ျဖစ္တယ္။

ဒါေပမယ့္ လူေတြဟာ ဘယ္ေလာက္ပဲ အေတြးအေခၚ ျမင့္မား၊ အျမင္ က်ယ္ျပန္႔၊ လြတ္လပ္မွ်တ လစ္ဘရယ္က် ေနထိုင္၊ ျပဳမူ၊ ေျပာဆို ပါတယ္ ဆိုေစဦးေတာ့ မ်ိဳးျမင့္စိတ္ေနဝါဒ တစိတ္တပိုင္း လို႔ ဆိုႏိုင္တဲ့ သေဘာမ်ိဳး အနည္းအမ်ား ရွိေနတတ္တာဟာလည္း သဘာဝပါ။

အေၾကာင္းက လူေတြဟာ မတူညီတဲ့ ယဥ္ေက်းမႈ၊ ဓေလ့ထံုးတမ္းေတြနဲ႔ ထိေတြ႕ဆက္ဆံတဲ့ေနရာမွာ ကိုယ္နဲ႔ ငယ္စဥ္ကတည္းက ရင္းႏွီးကၽြမ္းဝင္ အသားက်ၿပီးသား အရာေတြကိုပဲ ပိုမို ေမြ႕ေလ်ာ္ လက္ခံလိုစိတ္၊ အသားေပး လုပ္ေဆာင္လိုစိတ္ျဖစ္ေပၚေလ့ရွိၿပီး မွန္တယ္၊ မွားတယ္၊ တရားတယ္၊ မတရားဘူး ဆံုးျဖတ္ရာမွာလည္း ကိုယ္ေနထိုင္ႀကီးျပင္းလာရာ အုပ္စုဘက္ကိုသာ မသိစိတ္အေနနဲ႔ ျဖစ္ျဖစ္ ဘက္လိုက္ ဆံုးျဖတ္လိုစိတ္ေတြ ျဖစ္ေပၚလာေလ့ရွိတယ္။

အေမရိကန္ အမ်ိဳးသား သိပံၸ အဖြဲ႕အစည္းႀကီး (NAS) ရဲ႕ ေတြ႕ရွိေဖာ္ထုတ္ခ်က္ တခု အရ ဆိုရင္ လူေတြမွာရွိတဲ့ ေအာက္စီတိုစင္း ေဟာ္မုန္း (Oxytocin Hormone) ဟာ အုပ္စုတူ လူခ်င္း ဓမၼဓိ႒ာန္က်က် မဟုတ္ဘဲ ခံစားခ်က္ အသားေပး ပုဂၢလဓိ႒ာန္ သေဘာေဆာင္တဲ့ မိမိအုပ္စုကို ဂုဏ္ျမွင့္ေျပာဆိုမႈ၊ သူ တပါး အုပ္စုအေပၚ (အနည္းဆံုး စကားအရာမွာ ျဖစ္ျဖစ္) ႏွိမ့္ခ် လိုမႈ၊ လူမ်ိဳး၊ အုပ္စုတူ ေထာက္ခံ အားေပးမႈ၊ ဘက္လိုက္ ဆံုးျဖတ္ ျပဳမူ မႈ (Favouritism) ေတြကို ျဖစ္ေပၚေစတယ္ လို႔ ဆိုတယ္။

လူမ်ိဳးေတြရဲ႕ ဘာသာေဗဒ ေတြမွာ ဒီလိုသေဘာေတြကို ေတြ႕ႏိုင္တယ္။

ဥပမာ - အဂၤလိပ္ေဝါဟာရ ‘Barbarian’ (လူၾကမ္း) ဆိုတဲ့ စကားရဲ႕ မူရင္းဟာ ေခါမ စကားလံုးျဖစ္ၿပီး ေရွးေခါမေခတ္ ေခါမလူမႈအသိုင္းအဝန္း ဝန္းက်င္ရွိ ေခါမလူမ်ိဳး မ်ားေလာက္ ယဥ္ေက်းမႈ မဖြံ႕ၿဖိဳး၊ မတိုးတက္ေသးတဲ့ ေခါမမဟုတ္သူ လူမ်ိဳးစုငယ္အားလံုးကို ညႊန္းဆိုတဲ့ စကားလံုး ျဖစ္တယ္။ ေခါမ စကားလံုး ‘Barbars’ ရဲ႕ အနက္အဓိပၸာယ္က ေခြးေဟာင္သံျဖစ္ၿပီး ဒီလူမ်ိဳးစုငယ္ေတြဟာ ေခါမေတြေျပာတဲ့ ဘာသာစကားကို နားမလည္တဲ့အတြက္ ေခါမေတြက ႏွိမ္ခ် ေခၚေဝၚတဲ့သေဘာနဲ႔ သံုးႏႈန္း ခဲ့ျခင္းျဖစ္တယ္။

အလားတူ အာတိတ္စက္ဝန္းေဒသရွိ လူမ်ိဳးတစုကို ေခၚတဲ့ အက္စ္ကမိုး (Eskimo) အသံုးရဲ႕ မူလ အနက္ကြဲ တခုက “အသားစိမ္း စားသူမ်ား” ဆိုတဲ့ အဓိပၸာယ္ျဖစ္ၿပီး အက္စ္ကမိုးေတြကို အနီးမွာ ေနထိုင္တဲ့ အျခားမတူညီတဲ့ လူမ်ိဳးအုပ္စုေတြက သူတို႔ရဲ႕ ကြဲျပားတဲ့ အစားအေသာက္၊ ေနထိုင္မႈပံုစံေၾကာင့္ ႏွိမ္ခ် ေခၚဆိုရာမွာ ျဖစ္ေပၚလာတယ္ လို႔ ဆိုတယ္။ မိမိ လူမ်ိဳးကို “အမ်ိဳး၊ ဘာသာသာသနာကို ေစာင့္ေရွာက္သူမ်ား” လို႔ ေခၚၿပီး အျခား မတူတဲ့ လူမ်ိဳးကိုေတာ့ “ေလ့လြင့္လာသူမ်ား” ဟု ေခၚဆိုျခင္း သေဘာမ်ိဳး ျဖစ္တယ္။

အျခား အစားအေသာက္၊ အေနအထိုင္၊ အေျပာအဆို၊ လူမႈေနထိုင္၊ ျပဳမူ၊ ဆက္ဆံေရး ပံုစံေတြမွာလည္း မိမိ လူမ်ိဳးရဲ႕ ရိုးရာ ထံုးတမ္းေတြကို ပုိမို တိမ္းညြတ္ေလ့ရွိၿပီး မတူကြဲျပားတဲ့ ဓေလ့ေတြ နဲ႔ ၾကံဳေတြ႕ရရင္ စိတ္ ကသိကေအာက္ ျဖစ္၊ အထင္အျမင္လြဲမွားမႈ ၾကံဳေတြ႕ရတာဟာ နားလည္လက္ခံႏိုင္တဲ့ သဘာဝပါ။

ဥပမာ - လူေတြဟာ တေယာက္ နဲ႔ တေယာက္ ေျပာဆို ဆက္ဆံရာမွာ ရုပ္ပိုင္းဆိုင္ရာ အကြာအေဝးတခု (Personal Space) သတ္မွတ္ အရယူၿပီး ေျပာဆိုေလ့ရွိတယ္။ ဒီလို သတ္မွတ္ရာမွာလည္း လူမ်ိဳး တမ်ိဳး နဲ႔ တမ်ိဳး အကြာအေဝး၊ အက်ဥ္း၊ အက်ယ္ ယူပံု ကြာေလ့ရွိတယ္။ ေျမထဲပင္လယ္ေဒသက မြတ္ဆလင္ေတြ နဲ႔ လက္တင္အေမရိကား က လူမ်ိဳးေတြဟာ စကားေျပာဆို ဆက္ဆံရာမွာ လက္ပြန္းတတီး၊ ကိုယ္ခႏၶာခ်င္း ထိစပ္မႈရွိတဲ့ အထိ နီးကပ္၊ ထိစပ္၊ ေျခတို႔၊ လက္တို႔ ရင္းရင္းႏွီးႏွီး ျပဳမူေျပာဆိုေလ့ရွိတယ္။ သူတို႔ေတြ နဲ႔ အျခား အသားခ်င္းထိ ေျပာဆို ဆက္ဆံေလ့မရွိတဲ့ ေျမာက္အေမရိက (သို႔မဟုတ္) ဥေရာပ က လူမ်ိဳးေတြ ဆက္ဆံရတဲ့အခါမွာ ကြဲျပားတဲ့ အေလ့အထေတြ ေၾကာင့္ တဦး နဲ႔ တဦး မယဥ္ေက်းသူ (ဝါ) ရိုင္းစိုင္းသူ ေတြလို႔ စိတ္ထဲက အျပန္အလွန္ သတ္မွတ္ သြားႏိုင္တယ္။

အာရပ္ တေယာက္က ရင္းႏွီးေဖာ္ေရြေၾကာင္း ျပသလိုမႈနဲ႔ အေမရိကန္ တေယာက္ အနားတိုးကပ္လာရင္ အေမရိကန္ကလည္း သူ႔ ထံုးစံ၊ သူသတ္မွတ္ထားတဲ့ အကြာအေဝး (Personal Space) အထိ ေရာက္ေအာင္ ခပ္ခြာခြာ ေနာက္ဆုတ္သြားမွာ ျဖစ္တယ္။ ဒါဟာ မတူညီတဲ့ ယဥ္ေက်းမႈ ေနာက္ခံရွိတဲ့ လူမ်ိဳးစုေတြၾကား ကိုယ္အရိုးစြဲလာရာ ဓေလ့ထံုးစံ၊ သတ္မွတ္ခ်က္ကို အေျခခံၿပီး အလိုအေလ်ာက္ တံု႔ျပန္တတ္တဲ့ သေဘာ သက္သက္သာ ျဖစ္ၿပီး ရန္လို မုန္းထားမႈ၊ မခင္မင္လိုမႈ၊ မယဥ္ေက်း၊ ရိုင္းစိုင္းတဲ့ သေဘာမ်ိဳး မေဆာင္ပါ။ ႏိုင္ငံတကာ အစားအေသာက္ေတြ ယွဥ္ခ်ထားရင္ အလိုအေလ်ာက္ မိမိ သက္ဆိုင္ရာ ရိုးရာ အစာ တခုခု၊ သို႔မဟုတ္ မိမိ စားေလ့ရွိတဲ့ အက်င့္ရၿပီးသာ နီးစပ္တဲ့ အစာ တခုခုကို လက္လွမ္း မိတတ္တဲ့ သေဘာမ်ိဳးပဲ ျဖစ္တယ္။

ဒါေပမယ့္ လူမႈဆက္ဆံေရး (သို႔မဟုတ္) စီးပြားေရာင္းဝယ္ ဆက္ဆံမႈေတြမွာ ဒီလို အေသးအဖြဲ အျပဳအမူမ်ား က တဆင့္ ဆက္ဆံေရး မေခ်ာမေမြ႕၊ အဖုအထစ္ မျဖစ္ေစဖို႔ရာ မတူကြဲျပားတဲ့ ယဥ္ေက်းမႈဓေလ့၊ ထံုးတမ္းေတြကို နားလည္၊ သေဘာေပါက္ လိုက္ေလ်ာညီေထြ ျပဳမူဆက္ဆံတတ္ဖို႔ လိုတယ္။

မ်ိဳးျမင့္စိတ္ေနဝါဒ စစ္စစ္ျဖစ္လာၿပီဆိုရင္ေတာ့ ယဥ္ေက်းမႈမ်ား အခ်င္းျဖစ္တတ္ျခင္း (Culture Clashes)၊ လူမ်ိဳးစု တခုနဲ႔ တခု မုန္းတီးျခင္း (Racial Hatred) စတဲ့ ျပင္းထန္တဲ့ သေဘာမ်ိဳးေတြအထိ ျဖစ္ေပၚလာေလ့ရွိတယ္။ ဒီသေဘာမွာ အဆိုးဆံုးအခ်က္ကေတာ့ လူေတြဟာ မိမိရဲ႕ လူမ်ိဳးကသာ ျမတ္တယ္၊ မိမိ ယဥ္ေက်းမႈကသာ ေကာင္းတယ္၊ မိမိ ဘာသာတရားကမွ မွန္ကန္တဲ့ စတဲ့ တဖက္စြန္းေရာက္ ေတြးေခၚ၊ ျပဳမူ၊ ေျပာဆိုျခင္းကို မ်ိဳးခ်စ္စိတ္၊ ႏိုင္ငံခ်စ္စိတ္၊ တိုင္းျပည္ ခ်စ္စိတ္ လို႔ လႊဲမွား ယူဆလာႏိုင္မူ၊ ယူဆလာေစေအာင္ ေသြးထိုးေျမွာက္ပင့္ လံႈ႔ေဆာ္ဖို႔ လြယ္ကူမႈ ျဖစ္တယ္။

အစြန္းမေရာက္တဲ့ မ်ိဳးခ်စ္စိတ္ (Patriotism) ဆိုတာ မိမိလူမ်ိဳးကို ခ်စ္တယ္၊ အက်ိဳးကို လိုလားတယ္၊ ေဆာင္ရြက္တယ္၊ ကာကြယ္တယ္ စတဲ့ မွ်တတဲ့ သေဘာမ်ိဳးသာျဖစ္ၿပီး အစြန္းေရာက္ ျပင္းထန္တဲ့ မ်ိဳးျမင့္စိတ္ေနဝါဒ လို တပါး မတူညီတဲ့ လူမ်ိဳး၊ အုပ္စု က ယုတ္ညံ့တယ္၊ မေကာင္းဘူးဆိုတဲ့ ဖိႏွိပ္ခြဲျခားလိုမႈ၊ မတရားျပဳ အသာစီးရလိုမႈ သေဘာမ်ိဳးမပါပါ။ မ်ိဳးခ်စ္စိတ္ရွိေၾကာင္း သက္ေသျပဳႏိုင္ဖို႔၊ အမ်ိဳးသားေရး ႏိုးၾကားေစဖို႔ ရာမွာ တပါး လူမ်ိဳး အုပ္စု တခုခုကို မတရား ဖိႏွိပ္ဆက္ဆံ၊ မုန္းတီးျပစရာလည္း မလိုပါ။

ဒီလို မ်ိဳးျမင့္စိတ္ေန ဝါဒ တဖက္စြန္းေရာက္တဲ့ သေဘာတရား၊ အေတြးအေခၚေတြေၾကာင့္ ဂ်ဴးလူမ်ိဳး (၆) သန္း နဲ႔ အျခား အေရွ႕ဥေရာပက သန္းနဲ႔ခ်ီတဲ့ လူမ်ိဳးစုႏြယ္ေတြဟာ အာရီယန္ မ်ိဳးသန္႔ေရးအတြက္ဆိုၿပီး နာဇီေတြရဲ႕ အက်ဥ္းစခန္း၊ အဆိပ္ေငြ႕ခန္းေတြမွာ လူမ်ိဳးတုံး သတ္ျဖတ္ခံခဲ့ရတယ္။

ဒီလို တလူမ်ိဳး၊ တဘာသာ၊ ယဥ္ေက်းမႈ ဓေလ့ ထံုး တခုတည္းကိုသာ လက္ကိုင္ျပဳ ေဇာင္းေပးလိုသူ မ်ိဳးျမင့္စိတ္ေနဝါဒ သမားမ်ားေၾကာင့္ လက္ရွိ မ်က္ေမွာက္ေခတ္မွာလည္း ဗမာ အပါအဝင္ ကမၻာ့ ႏိုင္ငံတခ်ိဳ႕မွာ လူမ်ိဳးေရးကို အေျခခံတဲ့ မုန္တီးမႈေတြ၊ ခြဲျခား၊ ႏွိမ္ခ် ဆက္ဆံမႈေတြ၊ ရန္ပြဲေတြ၊ စစ္ပြဲေတြဟာ ဆက္လက္ ျဖစ္ေပၚေနဆဲျဖစ္ၿပီး (၂၁) ရာစု ေခတ္သစ္ လူ႔အဖြဲ႕အစည္းကို အခ်ိန္ကာလအားျဖင့္ ေရာက္ရွိေနထိုင္ခြင့္ရေနေပမယ့္ အေတြးအေခၚ၊ အေနအထိုင္၊ အျပဴအမူ၊ အေျပာအဆို အားျဖင့္ လက္ေတြ႕ မေရာက္ႏိုင္၊ အေတြးအေခၚ လြတ္လပ္ က်ယ္ျပန္႕၊ သမမွ်တ၊ လူလူခ်င္း စာနာေထာက္ထားမႈ မထားႏိုင္၊ တနည္းအားျဖင့္ မယဥ္ေက်းႏိုင္ေသးဘဲ အုပ္စု မတူရင္ စစ္ျဖစ္ရတဲ့ ေက်ာက္ေခတ္အေတြးအေခၚ၊ လူမ်ိဳးႀကီးဝါဒ ေဖာ္ေဆာင္တဲ့ ဖက္စစ္နာဇီေခတ္ ဓေလ့စရိုက္ေတြဟာ ရွင္သန္ေနဆဲပဲ ျဖစ္တယ္။

ဗမာျပည္ရဲ႕ အဓိက ျပႆနာ တခု ျဖစ္တဲ့ တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးစု အခ်င္းခ်င္းၾကား ပဋိပကၡ (Ethnic Conflicts) ေရွရွည္တည္တံ့ မေျဖရွင္းႏိုင္ျဖစ္ေနတာရဲ႕ အေၾကာင္းရင္းဟာ စစ္အစိုးရ အဆက္ဆက္ အသားေပး ေဖာ္ေဆာင္ခဲ့တဲ့ ျမန္မာ (ဗမာ) လူမ်ိဳးႀကီးဝါဒ၊ တနည္းအားျဖင့္ အစြန္းေရာက္ မ်ိဳးျမင့္စိတ္ေနဝါဒေၾကာင့္လို႔ ဆိုႏိုင္တယ္။

လက္ရွိ မ်က္ေမွာက္ေခတ္ ဗမာျပည္ မွာ ျမန္မာ (ဗမာ) ေတြ စီးပြားေရး၊ လူမႈေရး၊ ႏိုင္ငံေရး၊ အႏုသုခမ၊ စာေပ အားျဖင့္ အသာစီးရေနသလို ရွိေနေပမယ့္ ေရွး သမိုင္းအစဥ္အဆက္အရ အျခား တိုင္းရင္းသား လူမ်ိဳးစုေတြဟာလည္း တခ်ိဳ႕က ျမန္မာ (ဗမာ) ေတြထက္ အရင္၊ တခ်ိဳ႕က မေရွးမေႏွာင္း ဒီေဒသ၊ ဒီေျမ၊ ဒီေရမွာ ဓားမဦးခ် ေနထိုင္၊ လုပ္ကိုင္၊ စားေသာက္၊ ၿမိဳ႕တည္၊ နန္းတည္လာခဲ့ၾကတာပါ။ ဒီေနရာကို ေရွ႕က ေရာက္ေရာက္၊ ေနာက္က်မွ ေရာက္ေရာက္၊ အခုအခ်ိန္မွာ အေရအေတြက္ ဘယ္သူ၊ ဘယ္လို၊ ဘယ္ေလာက္ မ်ားမ်ား လူမ်ိဳးစု တစု နဲ႔ တစုၾကား ငါသာတယ္၊ သူညံ့တယ္၊ ငါက အင္အားရွိတဲ့ လူမ်ိဳးႀကီး၊ သူတို႔က အင္အားနည္းတဲ့ လူမ်ိဳးငယ္ေတြဆိုတဲ့ သေဘာနဲ႔ ခြဲျခား၊ ဖိႏွိပ္၊ ျခယ္လွယ္ တဲ့ စနစ္ဆိုး က်င့္သံုးလိုျခင္းမ်ိဳးကို လက္ရွိ အသာရေနတဲ့ လူမ်ားစု ျမန္မာ (ဗမာ) ေတြဘက္က လံုးလံုး ေရွာင္ၾကဥ္ ႏိုင္ရင္ တိုင္းျပည္မွာ ႏွစ္ရွည္လမ်ား စြဲကပ္ေနတဲ့ တိုင္းရင္းသား ျပႆနာဟာ ေျပလည္သြားမွာ ျဖစ္တယ္။

ျမန္မာ (ဗမာ) ေတြ အေနနဲ႔ မၾကာေသးတဲ့ ႏွစ္ပိုင္းကအထိ တိုင္းျပည္မွာ ခိုင္မာရွင္သန္ေနခဲ့တဲ့၊ လက္ရွိ အခ်ိန္ထိလည္း ပံုရိပ္ထင္ ၾကြင္းက်န္ရံုမက တစိတ္တပိုင္း အျမစ္တြယ္ ရွင္သန္ေနဆဲျဖစ္တဲ့ စစ္အာဏာရွင္စနစ္က ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ အင္တိုက္တားတိုက္ ေဖာ္ထုတ္ခဲ့တဲ့ လူမ်ိဳးႀကီးဝါဒ (Racial Supremacism / Chauvinism) လို မေကာင္းတဲ့ စနစ္၊ သေဘာထားေတြ တိုင္းျပည္ရဲ႕ စနစ္၊ လူမႈ၊ အႏုသုခုမ၊ စာေပ သေဘာ အားလံုးမွာ စိမ့္ဝင္စြဲကပ္ေနၿပီ ဆိုတာကို မ်က္ကြယ္ျပဳ အဲ့ဒီ အက်ိဳးဆက္ အျပစ္သေဘာ၊ ခ်ိဳ႕ယြင္းအားနည္းခ်က္ကို မျမင္၊ မသိေယာင္ျပဳ၊ ျပင္ဖို႔ မႀကိဳးစာဘဲ ႏွစ္ေပါင္း (၆၀) ေက်ာ္ လြန္ခဲ့ၿပီ ျဖစ္တဲ့ ကိုလိုနီအေမြဆိုးကိုသာ လက္ညွိဳးထိုး အျပစ္ပံုခ်ၿပီး အဂၤလိပ္ ေတြ ေသြးခြဲခဲ့လို႔၊ ကိုလိုနီျဖစ္စဥ္ေၾကာင့္ ဆိုကာ တိုင္းရင္းသား မေက်မလည္ ျဖစ္ေနမႈ ျပႆနာ နဲ႔ လူမ်ိဳးေရး/ဘာသာေရး အမုန္းေတြကို ကိုယ္လြတ္ရုန္း အေျဖရွာေနရင္ တုိင္းျပည္ဟာလည္း တင္းမာမႈ၊ ပဋိပကၡ၊ စစ္ပြဲ ႏြံထဲမွာ နစ္သထက္ နစ္၊ ဆိုးက်ိဳးဒဏ္ကို ခံသထက္ ခံေနရဦးမွာ ျဖစ္တယ္။

လူမ်ိဳးႀကီးသေဘာ အေျခခံ ျပင္းထန္တဲ့ မ်ိဳးျမင့္စိတ္ေနဝါဒ နဲ႔ တိုင္းရင္းသားအားလံုး၊ လူမ်ိဳး/ဘာသာ မတူ လူအုပ္စုပ္ေတြအားလံုး ခြင့္တူညီမွ်မႈကို အားေပးတဲ့ ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ အတူရွင္တြဲေနထိုင္ႏိုင္ခြင့္ (Peaceful Co-Existence)၊ ကိုယ့္ၾကမၼာ ကိုယ္ဖန္တီးခြင့္ (Self-Determination) တို႔ရဲ႕ ဆန္႔က်င္ဘက္ သေဘာေတြကို ဗမာ့ လူ႔အဖြဲ႕အစည္း က ျမန္မာ (ဗမာ) အမ်ားစု အေျခခံက်က် နားလည္ သေဘာေပါက္ထားမွသာ တႏိုင္လံုး သာတူညီမွ် ေရရွည္ တည္ၿငိမ္ေအးခ်မ္းသာယာဝေျပာမႈကို အာမခံတဲ့ ဖဒရယ္ျပည္ေထာင္စုစစ္စစ္ကို မေဝးတဲ့ အနာဂတ္မွာ တည္ေထာင္ႏိုင္မွာ ျဖစ္တယ္။

လူမ်ိဳးတိုင္းဟာ မိမိတို႔ရဲ႕ အစဥ္အလာ ထံုးတမ္းမ်ားထဲက ေကာင္းျမတ္တဲ့ သေဘာ၊ စံႏႈန္းနဲ႔ ယဥ္ေက်းမႈ ကို ထိန္းသိမ္းခ်င္တာ သဘာဝက်ပါတယ္၊ ထိန္းသိမ္းဖို႔လည္း လုိပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အတူယွဥ္တြဲ ေနထိုင္ရတဲ့ ဌာေန တိုင္းရင္းသား လူမ်ိဳးစု အခ်င္းခ်င္း နဲ႔ အရွိန္၊ အဟုန္ နဲ႔ ေျပာင္းလဲ၊ ထိစပ္၊ နီးကပ္လာတဲ ေခတ္သစ္ ကမၻာလံုးဆိုင္ရာ သေဘာထားေၾကာင့္ ထိေတြ႕ဆက္ဆံလာရတဲ့ အျခား လူမ်ိဳးကြဲ၊ ဘာသာျခား လူမ်ိဳးစုမ်ားကို ထိခိုက္ နစ္နာေစတဲ့ အျမင္က်ဥ္းေျမာင္း၊ ျပင္းထန္၊ တဖက္စြန္းေရာက္ မ်ိဳးျမင့္စိတ္ေန သေဘာထားေတြ၊ အေတြးအေခၚေတြကိုေတာ့ ေရွာင္ႏိုင္ဖို႔ လိုပါတယ္။

လူသားမ်ိဳးႏြယ္အားလံုးရဲ႕၊ အထူသျဖင့္ မိမိလူ႔အဖြဲ႕အစည္း မွာ အတူတကြ ေဒြးေရာယွက္တင္ေနထိုင္ေနရတဲ့ မတူညီတဲ့ လူမ်ိဳးအုပ္စုေတြရဲ႕ ကြဲျပားတဲ့ ယဥ္ေက်းမႈသေဘာ၊ ဓေလ့၊ စံႏႈန္းေတြကို ေလ့လာဖို႔ လိုပါတယ္၊ မတူကြဲျပားမႈ ေတြကို လက္ခံ အသိအမွတ္ျပဳႏိုင္ဖုိ႔ လိုပါတယ္။ အင္အားႀကီးသူ၊ အေရအတြက္မ်ားသူက ဖိႏွိပ္ဗိုလ္က်ေနျခင္းမ်ိဳး မျဖစ္ဖို႔ လိုပါတယ္။ အမုန္းတရားပြားလိုသူမ်ား ရဲ႕ ေထာင္ေျခာက္ ပံုဖ်က္ထားတဲ့ သေဘာေတြ၊ အမွတ္တဝက္ အခ်က္အလက္ေတြကို သတိျပဳ ဆင္ျခင္ နားမေယာင္မိဖို႔ လိုပါတယ္။ ေသေသခ်ာခ်ာ ဂဃနဏ မေလ့လာ၊ မသိရွိဘဲနဲ႔ လူမ်ိဳး/ဘာသာ အုပ္စု တခုခုကို ႀကိဳတင္ အစြဲ ေကာက္ခ်က္ခ်က္ မလို မုန္းထားျပဳျခင္း၊ ဆံုးျဖတ္ျခင္း၊ ခြဲျခား ဖိႏွိပ္ဆက္ဆံျခင္းမ်ိဳး မျဖစ္ေအာင္ ႀကိဳးစားရပါမယ္။

ဒါမွသာ ယဥ္ေက်းမႈေပါင္းစံု၊ အေတြးအေခၚေပါင္းစံု စည္ပင္ရွင္သန္ဖြံ႕ၿဖိဳးတဲ့ (၂၁) ရာစု ေခတ္သစ္ ကမၻာ့ လူ႔အဖြဲ႕အစည္းအေနနဲ႔ လူသား အခ်င္းခ်င္း ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ အတူယွဥ္တြဲေနထိုင္ရင္း လူမႈ၊ စီးပြားဘဝ တိုးတက္ သာယာလာေအာင္ တြဲလ်က္ၾကံေဆာင္လာႏိုင္မွာ ျဖစ္ေၾကာင္းပါ။

ၿငိမ္းခ်မ္းေအး

(စာေရးသူ ၏ ၂၇-ဇြန္-၂၀၁၂ ေရး ေခတ္ေမာင္း ေဆာင္းပါး ေဟာင္းကို ျပန္လည္ တည္းျဖတ္ကာ ဘက္မလိုက္ ဂ်ာနယ္ အတြဲ (၁)၊ အမွတ္ (၆)၊ ၂၀၁၄ ေမလ (၁) ရက္ေန႔ ထုတ္တြင္ ပံုႏွိပ္ျခင္းျဖစ္သည္။)