ကရင္အမ်ဳိးသားအာဇာနည္ေန႔

(မန္းထိန္၀င္းစိန္)

၂၀၁၄ခုႏွစ္၊ ၾသဂုတ္လ (၁၂)ရက္ေန႕သည္ ေကအဲန္ယူ-ကရင့္အမ်ဳိးသားအစည္းအ႐ံုး ေခါင္းေဆာင္ ေစာဘဦးႀကီး က်ဆုံးသည့္ (၆၄)ႏွစ္ေျမာက္ေန႔ျဖစ္ၿပီး ၎ေန႔မွာ ကရင္အမ်ိဳးသား အာဇာနည္ေန႔ ျဖစ္သည္။ ေစာဘဦးႀကီးသည္ ကရင္ျပည္နယ္၊ ေကာ့က ရိတ္ၿမိဳ႕နယ္၊ ထို႔ေကာ္ကိုးေက်းရြာ လယ္တဲတစ္ခုတြင္ စခန္းခ်ေနစဥ္ ထီစြမ္းရြာသား ေမာင္အဲဆိုသူ သစၥာေဖာက္တစ္ဦး၏ သတင္းေပးမႈေၾကာင့္ နဘူးတြင္ စခန္းခ်ေနသည့္ အစိုးရတပ္မွ သတင္းရရွိကာ တိုက္ခိုက္ခံရၿပီး က်ဆုံးခဲ့ရျခင္း ျဖစ္သည္။
သူ မက်ဆုံးမွီ ေစာဘဦးႀကီးမူဟု ေက်ာ္ၾကားေနခဲ့ေသာ ၎၏ မူေလးခ်က္ကို ခ်မွတ္ခဲ့ၿပီး ေမာ္ခ်ီးၿမိဳ႕ရွိ ေကာ္သူးေလ အသံလႊင့္ ႒ာနတြင္ ေၾကညာခဲ့သည္။


၎မူေလးခ်က္မွာ -
(၁) လက္နက္ခ်စကား အလ်င္းမေျပာရ
(၂) ကရင့္လက္နက္ ကရင့္လက္ထဲ ရွိရမည္
(၃) ကရင္ျပည္နယ္ အျပည့္အ၀ ရေစရမည္
(၄) ကရင့္ကံၾကမၼာ ကရင္ဖန္တီးခြင့္ ရွိရမည္ဟူ၍ ျဖစ္သည္။

ေစာဘဦးႀကီးသည္ ဧရာ၀တီတိုင္း၊ ပုသိမ္ၿမိဳ႕နယ္ ဘဲဂရက္ရြာ၌ ၁၉၀၃ခုႏွစ္၊ ေအာက္တိုဘာလ (၇)ရက္ေန႕တြင္ ဖခင္ျဖစ္သူ လယ္ပိုင္ရွင္ ရြာသူႀကီး ေစာသာျမတ္ႏွင့္ မိခင္ ေနာ္ေအးႏုတို႕မွ ဖြားျမင္သည့္ ေမြးခ်င္း (၄)ဦးအနက္ ဒုတိယသားျဖစ္သည္။ အထက္တန္းပညာကို ေမာ္လၿမိဳင္ၿမိဳ႕ မစ္စတာ ၀က္ဒက္(စ္)စမြန္ အထူးအဂၤလိပ္ အထက္တန္းေက်ာင္းတြင္ သင္ယူခဲ့ၿပီး အထက္တန္းပညာ ေအာင္ျမင္ၿပီးေနာက္ အဂၤလန္သို႕ သြားၿပီး ဥပေဒပညာကို သင္ယူခဲ့သည္။ ၎ႏွင့္အတူ ညီ၀မ္းကြဲေတာ္သူ ေစာေဖသာလည္း ပါ၀င္ခဲ့သည္။ ထိုအခ်ိန္တြင္ ေစာဘဦးႀကီးအသက္မွာ ၁၇ႏွစ္ပင္ မျပည့္ေသးေခ်။ အဂၤလန္တြင္ ဥပေဒပညာ ကို သင္ယူႏုိင္ရန္ အဂၤလိပ္စာတစ္ခုတည္း တတ္႐ုံႏွင့္ မျဖစ္ေသးဘဲ လက္တင္စာကိုပါ တတ္ေျမာက္ရန္ လိုအပ္သျဖင့္ ေစာဘ ဦးႀကီးသည္ လက္တင္ဘာသာကို ေျခာက္လအတြင္း သင္ယူတတ္ေျမာက္ခဲ့သည္။

၁၉၂၂ခုႏွစ္၊ ေအာက္တိုဘာလတြင္ ကင္းဘရစ္ (Cambridge University ) ႏွင့္ ေအာ့ခ္စ္ဖို႔ဒ္တကၠသိုလ္ (OXFORD) ၏ မဂ္ဒ လင္းေကာလိပ္ (Magdalene College) တြင္ ေစာဘဦးႀကီး ေက်ာင္း၀င္ခြင့္ရခဲ့ၿပီး ၁၉၂၈ခုႏွစ္တြင္ ဥပေဒပညာဘြဲ႕ ကို ရရွိခဲ့ သည္။ အဂၤလန္ႏွင့္ ၿဗိတိသွ် အင္ပါယာတစ္ခုလုံး အထက္တရား႐ုံးမ်ားတြင္ ေရွ႕ေနလိုက္ႏုိင္ရန္ လန္ဒန္ၿမိဳ႕ မစ္ဒဲတင္ပယ္ (Midd le Temple)တြင္ ဥပေဒပညာ ထပ္သင္ယူၿပီး ၁၉၂၉ခုႏွစ္တြင္ အဂၤလန္ႏုိင္ငံ၏ အဆင့္ျမင့္ဆုံး ဥပေဒပညာရွင္ (Barrrister At Law) ျဖစ္လာခဲ့သည္။

သူသည္ လန္ဒန္တြင္ ပညာသင္ၾကားေနစဥ္ လူငယ္သဘာ၀ ႏွလုံးသားအလိုကုိ လိုက္ခဲ့မိ၍ လန္ဒန္သူ (Renee Rose Kemp) အေၾကာင္းပါခဲ့ၿပီး ၁၉၃၆တြင္ လက္ထပ္လိုက္ၾကရာ ပထမသား မုိက္ကယ္သီအိုဒို (Michael Theodors) ႏွင့္ ဒုတိယသမီး သဲလ္မာရီဇာ (Thelma Resa) ထြန္းကားခဲ့သည္။ ဒုတိယသမီးေမြးၿပီး ျမန္မာျပည္သို႔ ျပန္လာကာ ပုသိမ္ၿမိဳ႕ ကန္သုံးဆင့္အရပ္ တြင္ ေနထိုင္ရင္း ေရွ႕ေနအလုပ္ျဖင့္ အသက္ေမြး၀မ္းေက်ာင္း ျပဳခဲ့သည္။ ထိုအခ်ိန္တြင္ ၀တ္လုံေတာ္ရ ေစာဘဦးႀကီးသည္ လူသိနည္းေသးသည့္အခ်ိန္ ျဖစ္သည္။ ရွမ္းျပည္၊ သီေပါနယ္မွ ေစာ္ဘြားမ်ိဳးႏြယ္ ေစာကြမ္ဘီ လုပ္ႀကံခံရသည့္ အမႈႏွင့္ပတ္သက္ ၍ ေစာ္ဘြားႀကီး၏တူ ေစာသီဟအား ဖမ္းဆီး၍ ႐ုံးတင္တရားစြဲရာ ေစာဘဦးႀကီးက တရားခံ ေစာသီဟဘက္မွ အမႈလိုက္ေပးရာ ကြင္းလုံးကၽြတ္ လြတ္ေျမာက္သြားခဲ့ရာမွ ေစာဘဦးႀကီးလည္း တစ္ဟုန္ထုိး နာမည္ေက်ာ္ၾကားခဲ့သည္။ ေစာဘဦးႀကီးသည္ ဖခင္ ေစာသာျမတ္မရွိသည့္ ေနာက္ပိုင္းတြင္ ၀တ္လုံအလုပ္ျဖင့္ အသက္ေမြး၀မ္းေၾကာင္းျပဳရင္း အားလပ္သည့္အခ်ိန္မ်ားတြင္ ဘဲဂ ရက္ရြာသို႔ျပန္၍ ဖခင္ႀကီး၏ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းမ်ားကိုလည္း စီမံေဆာင္ရြက္ေပးခဲ့ရသည္။

ဂ်ပန္မ်ား ျမန္မာျပည္တြင္းသို႕ ၀င္လာခ်ိန္ တစ္ေန႕တြင္ ေစာဘဦးႀကီးသည္ ဘဲဂရက္ရြာတြင္ ဖခင္၏ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းမ်ားကို ႀကီးၾကပ္လုပ္ကိုင္ၿပီး မိသားစုရွိရာ ပုသိမ္ၿမိဳ႕သို႔ ျပန္လာရာတြင္ ဇနီးသည္ (Renee Rose Kemp) ႏွင့္ သားသမီးတို႕အား မေတြ႕ရ ဘဲ ဇနီးသည္မွ (မိတ္ေဆြတစ္ဦး၏ အကူအညီျဖင့္ စစ္ေဘးဒုကၡသည္အျဖစ္ ရခိုင္မွတစ္ဆင့္ အိႏၵိယ၊ ထိုမွတစ္ဆင့္ လန္ဒန္သို႔ ျပန္သြားမည္ျဖစ္ေၾကာင္း စစ္ႀကီးၿပီးမွ ျပန္လည္ဆုံေတြ႕မည္ ) ဟူေသာ စာတိုကေလးတစ္ရြက္သာ ေစာဘဦးႀကီးကို ဆီးႀကိဳေနခဲ့ သည္။ ဂ်ပန္ေခတ္က အဂၤလန္တြင္ ဥပေဒပညာအတူ သင္ယူခဲ့သည့္ ညီ၀မ္းကြဲေစာေဖသာသည္ ၎၏ဇနီး စေကာ့တလန္သူ ဂ်င္း(Jean) ႏွင့္ သားငယ္ ေဒါက္ကလပ္စ္ (Dauglas) တို႕မွာလည္း ေျမာင္းျမၿမိဳ႕တြင္ BIA တပ္၏ ရက္ရက္စက္စက္ သတ္ျဖတ္ ျခင္းကို ခံခဲ့ရသည္။ ေစာေဖသာသည္ အဂၤလိပ္အစိုးရလက္ထက္တြင္ ၀န္ႀကီးတစ္ဦး ျဖစ္ခဲ့သည္။

၁၉၄၇ခုႏွစ္၊ ဧၿပီလ (၂၀)ရက္ေန႔ ေကအဲန္ယူ အေရးေပၚ ညီလာခံတြင္ ေစာဘဦးႀကီးသည္ ေကအဲန္ယူ ဥကၠဌအျဖစ္ ေရြးခ်ယ္ခံ ခဲ့ရၿပီး ကရင္တုိင္းရင္းသားအက်ဳိးကုိ တစိုက္မတ္မတ္ ေဆာင္ရြက္ခဲ့သည္။ ဂ်ပန္၀င္လာစ ျဖစ္ပြားခဲ့သည့္ ကရင္-ဗမာ အဓိက ႐ုဏ္းတြင္ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ဦးႏု၊ သခင္သန္းထြန္းတို႕ႏွင့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေဆာင္ရြက္မႈ မ်ားစြာ ပါ၀င္ခဲ့သည္။

ေစာဘဦးႀကီး၏ စြန္႔လႊတ္မႈဂုဏ္ (၇)ပါး
၁။ ႏုိင္ငံႏွင့္ လူမ်ိဳးအတြက္ ပညာကိုစြန္႔ျခင္း
ေစာဘဦးႀကီးသည္ အဂၤလန္ႏွင့္ ၿဗိတိသွ်အင္ပါယာတစ္ခုလုံး အထက္တရား႐ုံးမ်ားတြင္ ေရွ႕ေနလိုက္ႏုိင္သည့္ လန္ဒန္ၿမိဳ႕ မစ္ဒယ္ တင္ပယ္ (Middle Temple) မွ ဥပေဒဘြဲ႕ရရွိၿပီး အဂၤလန္၏အဆင့္ျမင့္ဆုံး ဥပေဒပညာရွင္ (Barrrister At Law) ရရွိခဲ့ေသာ္ လည္း အဂၤလန္ႏုိင္ငံတြင္ ၀တ္လုံအလုပ္ျဖင့္ အသက္ေမြး၀မ္းေက်ာင္း မျပဳဘဲ အမိႏုိင္ငံကို ျပန္လာၿပီး ဥပေဒပညာျဖင့္ အသက္ ေမြး၀မ္းေက်ာင္းျပဳရင္း အမ်ိဳးသားအေရးကို ေဆာင္ရြက္ခဲ့သည္။
၂။ ႏုိင္ငံႏွင့္ လူမ်ိဳးအတြက္ သားမယားကို စြန္႕ျခင္း
ျမန္မာႏုိင္ငံအတြင္းသုိ႕ ဂ်ပန္မ်ား ၀င္လာေသာအခါ ဇနီးသည္ႏွင့္ သားတစ္ေယာက္ ၊ သမီးတစ္ေယာက္ စစ္ေျပးဘ၀ျဖင့္ အဂၤ လန္သို႕ ျပန္သြားေသာ္လည္း လိုက္မသြားဘဲ ေစာဘဦးႀကီးသည္ ကရင့္ႏုိင္ငံေရး လိုအပ္ခ်က္အရ ေကအဲန္ယူထဲ ၀င္ေရာက္ ဦးေဆာင္ခဲ့သည္။ ေနာက္ပိုင္းတြင္ ဇနီးသည္ႏွင့္ ကြာရွင္းလုိက္သည္။
၃။ ႏုိင္ငံႏွင့္ လူမ်ိဳးအတြက္ ရာထူးကို စြန္႕ျခင္း
၁၉၄၇ခုႏွစ္၊ လူထု (၇၀၀)ေက်ာ္ တက္ေရာက္ခဲ့သည့္ ေမာ္လၿမိဳင္ကြန္ဖရင့္တြင္ ကရင္မ်ား၏ လိုလားခ်က္ မျပည့္စုံပါက အစိုးရ အဖြဲ႕၀င္၀န္ႀကီးမ်ား မိမိရာထူးမွ ႏႈတ္ထြက္ရန္ႏွင့္ ၁၉၄၇ခု တိုင္းျပဳျပည္ျပဳ လႊတ္ေတာ္ေရြးေကာက္ပြဲကို သပိတ္ေမွာက္ရန္ ဆုံး ျဖတ္ခ်က္အရ ေစာဘဦးႀကီးသည္ ဘုရင္ခံအမႈေဆာင္အဖြဲ႕၀င္ ၀န္ႀကီးမွ ရာထူးကို စြန္႕လြတ္၍ လူထုဆုံးျဖတ္ခ်က္ကို နာခံသည့္ အေနႏွင့္ ႏႈတ္ထြက္ခဲ့သည္။
၄။ ႏုိင္ငံႏွင့္ လူမ်ိဳးအတြက္ ပစၥည္းဥစၥာကို စြန္႕ျခင္း
တိုင္းျပည္ဆူပူခ်ိန္ မအူပင္ေငြတိုက္ကို ေဖာက္ရာတြင္ ကရင္လူငယ္ (၁၉)ဦး ပါ၀င္ခဲ့ရာ ၎ေငြမ်ားသည္ ျပည္သူတစ္ရပ္လုံး ပိုင္ ဆိုင္ေၾကာင္း၊ ကရင္ ၁၉ဦးဟု ဆိုေသာ္လည္း ကရင္တစ္မ်ဳိးသားလုံး နာမည္ပ်က္စရာျဖစ္၍ ေကအဲန္ယူေခါင္းေဆာင္မ်ား ျပန္ ဆပ္ရန္ႏွင့္ မိမိကိုယ္တိုင္ ဦးေဆာင္၍ ဘဲဂရက္ရြာတြင္ ပိုင္ဆိုင္ခဲ့သည့္ လယ္ဧက (၁၀၀၀) ကို ေရာင္းခ်၍ ဆပ္မည္ျဖစ္ေၾကာင္း ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ အလုံရပ္ရွိ ကရင္အမ်ဳိးသားကလပ္တြင္ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ဦးႏုကို ဖိတ္ၾကားဧည့္ခံသည့္ထမင္းစားပြဲ၌ ေျပာၾကားခဲ့သည္။ အမ်ဳိးသားေရး ဂုဏ္သိကၡာကို မိမိပိုင္ပစၥည္းျဖင့္ စြန္႕လြတ္အနစ္နာခံႏုိင္ခဲ့ျခင္းပင္ ျဖစ္သည္။
၅။ ကရင္ျပည္သူမ်ားကို မ်က္စိဖြင့္ေပးခဲ့ျခင္း
ကရင္လူမ်ဳိးမ်ားအား ျပည္ေထာင္စုအတြင္း အျခားတိုင္းရင္းသားမ်ားႏွင့္ တန္းတူအခြင့္အေရး ရရွိရန္ ဥပေဒေဘာင္အတြင္း ၿငိမ္း ခ်မ္းစြာ တင္ျပေတာင္းဆိုတတ္ရန္ ၁၉၄၈ခုႏွစ္၊ ေဖေဖၚ၀ါရီလ (၁၀)ရက္ေန႔တြင္ တစ္ျပည္လုံး ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ ေအာက္ပါအခ်က္မ်ား ကို ဒီမိုကေရစီေဘာင္အတြင္း ဆႏၵေဖာ္ထုတ္တတ္ရန္ မ်က္စိဖြင့္ေပးခဲ့သည္။
၎ဆႏၵေဖာ္ထုတ္ခ်က္မ်ားမွာ
(က) ကရင္တစ္က်ပ္ ဗမာတစ္က်ပ္ ခ်က္ခ်င္းျပ
(ခ) ကရင္ျပည္ ခ်က္ခ်င္းေပး
(ဂ) လူမ်ဳိးေရး အဓိက႐ုဏ္း အလိုမရွိ
(ဃ) ျပည္တြင္းစစ္အလိုမရွိ ဟူ၍ျဖစ္သည္။
လူမ်ိဳးတမ်ိဳး၏ တန္းတူေရးႏွင့္ ကိုယ္ပိုင္ျပဌာန္းခြင့္ အၾကမ္းဖက္မႈကို မလိုလားဘဲ ေတာင္းဆိုခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။ လြတ္လပ္ေရး ေတာင္းဆိုစဥ္က ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းက တုိင္းရင္းသားမ်ားအား ဗမာတစ္က်ပ္ ရရင္ မင္းတို႕လည္း တစ္က်ပ္ ရေစရမယ္။ အဂၤလိပ္ကၽြန္က လြတ္ေျမာက္ၿပီးရင္ မင္းတုိ႔ ဗမာကၽြန္မျဖစ္ေစရဘူးဟု ေျပာခဲ့သည္။
(၆) စည္း႐ုံးႏိုင္စြမ္းအား ရွိျခင္း
၁၉၄၈ခုႏွစ္၊ ေဖေဖၚ၀ါရီလ (၁၁)ရက္ေန႔ တစ္ျပည္လုံးၿငိမ္းခ်မ္းစြာ ဆႏၵေဖာ္ထုတ္ပြဲတြင္ လူအင္အား (၄၅၄,၁၀၀) ပါ၀င္ခဲ့သည္။ ကရင္အမ်ဳိးသားေခါင္းေဆာင္ထဲတြင္ ကရင္ျပည္သူမ်ားကို စည္း႐ုံးႏုိင္စြမ္းအား အႀကီးမားဆုံး ပုဂၢိဳလ္တစ္ဦးပင္ ျဖစ္သည္။
(၇) အသက္ကို စြန္႕ျခင္း
၁၉၅၀ခုႏွစ္၊ ၾသဂုတ္လ (၁၂)ရက္ နံနက္ ေ၀လီေ၀လင္းအခ်ိန္ ကရင္ျပည္နယ္၊ ေကာ့ကရိတ္ၿမိဳ႕နယ္ ထို႔ေကာ္ကိုးရြာ လယ္တဲ တစ္ခုအတြင္း စခန္းခ်ေနစဥ္ အမ်ဳိးသားသစၥာေဖာက္ ထီစြမ္းရြာသား ေမာင္အဲဆိုသူ၏ သတင္းေပးမႈေၾကာင့္ နဘူးတပ္စခန္း၏ ၀ုိင္း၀န္းတုိက္ခိုက္ရာ လက္နက္ခ်အညံ့မခံဘဲ ခုခံတိုက္ခုိက္ရင္း မိမိယုံၾကည္သည့္ အမ်ဳိးသားေတာ္လွန္ေရးအတြက္ အသက္ စြန္႕ခဲ့သည္။

၁၅၄၈ခုႏွစ္၊ ေဖေဖၚ၀ါရီလ (၁၁)ရက္ေန႔တြင္ ျမန္မာတႏိုင္ငံလံုး၌ ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ ဆႏၵေဖာ္ထုတ္ခဲ့သည့္ ကရင္လူဦးေရစာရင္းမွာ
ၿမိဳ႕နယ္ လူဦးေရ
၁။ ေညာင္ေလးပင္ ၁၀၀၀၀
၂။ သင့္ေခ်ာင္း ၉၀၀၀
၃။ အင္းစိန္+ရန္ကုန္ ၁၂၀၀၀
၄။ လွည္းကူး ၅၀၀၀
၅။ ထန္းတပင္ ၃၀၀၀
၆။ တိုက္ႀကီး ၄၀၀၀
၇။ ဥကၠံ ၆၀၀
၈။ သာယာ၀တီ ၃၀၀၀
၉။ မင္းလွ ၃၀၀၀
၁၀။ ႀကိဳ႕ပင္ေကာက္ ၁၀၀၀
၁၁။ မိုးညိဳ ၅၀၀
၁၂။ မအူပင္ ၂၀၀၀၀
၁၃။ ေညာင္တုန္း ၂၀၀၀၀
၁၄။ ဓႏုျဖဴ ၃၀၀၀၀
၁၅။ ပန္းတေနာ္ ၁၅၀၀၀
၁၆။ ပုသိမ္ ၂၀၀၀၀
၁၇။ က်ံဳေပ်ာ္ ၂၀၀၀၀
၁၈။ ငပုေတာ ၈၀၀၀
၁၉။ ေျမာင္းျမ ၂၀၀၀၀
၂၀။ အိမ္မဲ ၁၅၀၀၀
၂၁။ ၀ါးခယ္မ ၁၅၀၀၀
၂၂။ ဟသၤာတ ၄၀၀၀
၂၃။ အဂၤပူ ၅၀၀၀
၂၄။ ဇလြန္ ၁၅၀၀၀
၂၅။ ဘိုကေလး ၅၀၀၀
၂၆။ က်ဳိက္လတ္ ၃၀၀၀
၂၇။ ကြမ္းၿခံကုန္း ၂၀၀၀
၂၈။ ေတာင္ငူ ၂၀၀၀၀
၂၉။ ေက်ာက္ႀကီး ၅၀၀၀
၃၀။ ေရႊက်င္ ၆၀၀၀
၃၁။ သထုံ ၅၀၀၀၀
၃၂။ ေပါင္ ၃၀၀၀၀
၃၃။ ဖားအံ ၂၅၀၀၀
၃၄။ လိႈင္းဘြဲ ၂၀၀၀၀
၃၅။ ဘီးလင္း ၄၀၀၀
၃၆။ က်ဳိက္ထို ၆၀၀၀
၃၇။ ေမာ္လၿမိဳင္ ၁၀၀၀
၃၈။ က်ဳံဒိုး ၆၀၀၀
၃၉။ ေကာ့ကရိတ္ ၅၀၀၀
၄၀။ ၾကာအင္း ၆၀၀၀
၄၁။ ေမာ္ခ်ီး ၁၅၀၀
၄၂။ လြိဳင္ေကာ္ ၅၀၀
စုစုေပါင္း ၄၅၄၁၀၀

http://www.kicnews.org/2014/07/%E1%80%80%E1%80%9B%E1%80%84%E1%80%B9%E1%80%A1%E1%80%99%E1%80%BA%E1%80%B3%E1%80%AD%E1%80%B8%E1%80%9E%E1%80%AC%E1%80%B8%E1%80%A1%E1%80%AC%E1%80%87%E1%80%AC%E1%80%94%E1%80%8A%E1%80%B9%E1%80%B1%E1%80%94/