ျငိမ္းခ်မ္းေရး စစ္တမ္း (၁၅) စာခ်ဳပ္အတည္ျပဳမူၾကမ္းအေပၚ သံုးသပ္ခ်က္ (၁)

ျငိမ္းခ်မ္းေရးသည္ စစ္အစိုးရ နွင့္ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္အဖြဲ ့အစည္းမ်ားသာမက တိုင္းရင္းသား
ေပါင္းစံုလူထုၾကီးတရပ္လံုးနွင့္ ဆိုင္ေသာ ျပသနာျဖစ္သည္။ စစ္ေၾကာင့္ အေျခခံလယ္သမား၊ အလုပ္သမား၊ တိုင္းရင္း
သားျပည္သူမ်ား၏ သားသမီးမ်ားေသေၾကေနၾကရသည္။ လူထု၏က်မၼာေရး၊ ပညာေရး၊ သယ္ယူပို ့ေဆာင္ေရး၊ လမ္း
ပမ္း နွင့္ အီလက္ထေရာနစ္ဆက္သြယ္ေရး၊ ေနအိမ္ရာ စီမံကိန္း၊ အလုပ္အကိုင္အခြင့္ အလမ္း စသည္မ်ားအတြက္ အသံုးျပဳ ရမည့္ ေငြေၾကးမ်ား အလဟသ ျဖစ္လွ်က္ရွိသည္။

စစ္အစိုးရအဆက္ဆက္၏ စီမံခန္ ့ခြဲေရးညံ့ဖ်င္းျခင္း၊ တိုင္းျပည္ဓနခ်မ္းသာမ်ားကို စစ္အာဏာရွင္စနစ္တည္ျမဲ
ေရးနွင့္ ကိုယ္က်ိဳး အတြက္အသံုးခ်ျခင္း၊ လာဘ္ေပးလာဘ္ယူၾကီးမားစြာျဖစ္ပြားလွ်က္ရွိျခင္းတို ့အျပင္ ျပည္တြင္းစစ္
သည္ လူထုၾကီးတရပ္လံုး ဆင္းရဲတြင္းမွ မထြက္နုိင္ေစ ရန္ အနာဆိုးၾကီးသဖြယ္ အျမစ္တြယ္လွ်က္ရွိသည္။ ဤသည္ကို အျမန္ဆံုး အေျဖရွာကုစားရန္ ျပည္တြင္း စစ္ျပသနာအေပၚ တိုင္းရင္းသားေပါင္းစံုလူထုၾကီးတရပ္လံုး ယခင္က
ထက္ပို၍ ထဲထဲ၀င္၀င္ ေလ့လာ၊ လႈပ္ရွား၊ ပါ၀င္ ေဆာင္ရြက္သင့္ျပီျဖစ္သည္။

စစ္အစိုးရနွင့္ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္အဖြဲ ့အစည္းမ်ား ၂၀၁၅ ခုနွစ္ မတ္လ (၃၁) ရက္ေန ့တြင္သေဘာ
တူခဲ့ၾကသည့္ အတည္ျပဳစာခ်ဳပ္ (မူၾကမ္း) ဟူသည့္အေပၚတြင္ လက္မွတ္ေရးထိုးခ်ဳပ္ဆိုျဖစ္ၾကလွ်င္ ျပည္တြင္းျငိမ္းခ်မ္း
ေရးကို တကယ္တန္းအေထာက္အပံ့ျဖစ္မျဖစ္ အေပၚ လူထု၏သေဘာထားအျမင္မ်ား ထုတ္ေဖၚလာၾကမည္ဆိုပါက တိုင္းျပည္ အတြက္ အက်ိဳးရွိနိုင္ပါမည္။ ဤသည္ကို အေထာက္အပံ့ျဖစ္ေစရန္ စာေရးသူအေနျဖင့္ လူ ့အခြင့္အေရး၊
တိုင္းရင္းသားအခြင့္အေရး နွင့္ ဥပေဒစိုးမိုးေရးအေျခခံမ်ားမွေန၍ ဆႏၵစြဲမထား၊ ခ်စ္ျခင္းမုန္းျခင္းကင္းစြာ နွင့္ ပကတိ ကို အရွိအတိုင္း ဆက္လက္သံုးသပ္တင္ျပသြားပါမည္။

ယခုလတ္တေလာေဆြးေႏြးပြဲမ်ားတြင္အရပ္သားအသြင္ယူဦးသိန္းစိန္ စစ္အစိုးရဖန္တည္းထားသည့္စာခ်ဳပ္ နွစ္ခု (၁)the Deed of Commitment (DoC)ပိုင္းျဖတ္ခ်က္ စာခ်ဳပ္ (၂) တနိုင္ငံလံုး ပစ္ခတ္တိုက္ခိုက္မႈ ရပ္စဲျခင္း သေဘာတူ စာခ်ဳပ္ (မူၾကမ္း) ကို အတည္ျပဳစာခ်ဳပ္ တို ့၏ ဥပေဒသေဘာနွင့္ နိုင္ငံေရး အနွစ္သာရသည္ မည္သို ့ရွိသနည္း။

ပိုင္းျဖတ္ခ်က္ စာခ်ဳပ္ဟူသည္ကို ၂၀၁၅ ခုနွစ္ ေဖေဖၚ၀ါရီလ ၁၂ ရက္ေန ့တြင္ ကရင္ အဖြဲ ့အစည္းသံုးဖြဲ ့နွင့္ ရွမ္းတဖြဲ ့စတင္လက္မွတ္ထိုးခဲ့သည္။ လက္မွတ္မထိုးရေသးသည့္ အျခားတိုင္းရင္းသားအဖြဲ ့မ်ားကိုလည္း ဆက္လက္ ၾကေစရန္ စည္းရံုးလွ်က္ရွိေၾကာင္းသိရသည္။ ယင္းစာခ်ဳပ္တြင္အနွစ္သာရအရ မည္သည့္အရာမွ် မယ္မယ္ရရမပါရွိပါ။ အစိုးရအေနျဖင့္ တနိုင္ငံလံုးပစ္ခတ္တိုက္ခိုက္မႈရပ္စဲေရး စာခ်ဳပ္ကို လက္မွတ္ ထိုးမည္၊ နိုင္ငံေရးမူေဘာင္ကို ေဆြးေႏြး
မည္၊ အားလံုးပါ၀င္သည့္ နိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲက်င္းပမည္၊ ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စုတည္ေဆာက္သြားမည္ ဟူသည္တို ့
မွာ ေယဘုယ်အားျဖင့္ေကာင္းမြန္သည့္အရာမ်ားျဖစ္ေသာ္လည္း ေရွ ့ေနာက္ေျပာင္းျပန္ျဖစ္၊ တိက်မႈမရွိ၊ ဦးတည္ခ်က္ မေရရာဘဲနွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ရွည္ၾကာမည့္ လုပ္ငန္းစဥ္မ်ားနွင့္ ေမွ်ာထားေၾကာင္းေတြ ့ရသည္။

တိုင္းျပည္ျငိမ္းခ်မ္းေရးကို ထိပါးသည့္ အရင္းခံက်ေသာ ျပသနာရပ္ၾကီးအခ်ိဳ ့အေပၚေဆြးေႏြးသေဘာတူမႈ ကို အရင္ရွာေဖြဘို ့လိုပါမည္။ အေသးစိပ္ကို နိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲတြင္ ေဆြးေႏြးနိုင္သည္။ ယခုမူ ယင္းသို ့မဟုတ္ဘဲ အေၾကာင္းရပ္ အားလံုးကို မည္သည့္ အာမခံခ်က္မွ်မရွိေသာ နိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲသို ့ေရႊ ့လိုက္သည္။ တနိုင္ငံလံုးပစ္
ခတ္တိုက္ခိုက္မႈရပ္စဲေရး စာခ်ဳပ္ (NCA)[i]ကို အရင္ဦးစြာလက္မွတ္ေရးထိုးေစသည္။ ယင္းမွာ ေရွ ့ေနာက္ေျပာင္းျပန္
ျဖစ္ေနသည္ဟု ဆိုလိုရင္းပင္။ ဤသည္မွာ စစ္အစိုးရလိုလား အဆိုျပဳသည့္ လုပ္ငန္းစဥ္ ျဖစ္သည္။

၂၀၁၅ ခုနွစ္မတ္လ (၃၁) ရက္ေန ့ကထြက္ေပၚလာသည့္အတည္ျပဳမူၾကမ္းအေပၚတြင္သာ (NCA)ကို လက္ မွတ္ထိုးၾကပါက စစ္အစိုးရအတြက္သာ နိုင္ငံေရး၊ စီးပြားေရး အျမတ္အၾကီးအက်ယ္ ရဘြယ္ရွိသည္။တိုင္းရင္းသား
ေပါင္းစံုလူထုၾကီးတရပ္လံုး နွင့္ တိုင္းျပည္အတြက္ အက်ိဳးမရွိနိုင္ပါ။ အဘယ္ေၾကာင့္နည္း။

အတည္ျပဳစာခ်ဳပ္မူၾကမ္းအရ (NCA)ကို လက္မွတ္ထိုးလိုက္ၾကရံုမွ်နွင့္ တိုက္ပြဲျပန္လည္မျဖစ္ပြားေအာင္ တားဆီးနိုင္မည့္ အေျခအေနမရွိ၊ ျပန္တိုက္ျခင္း မတိုက္ျခင္းမွာ စစ္အစိုးရလက္၀ယ္တြင္သာ ဆက္လက္တည္လွ်က္ရွိ ေန၍ျဖစ္သည္။ ပစ္ခတ္တိုက္ခိုက္မႈရပ္စဲေရးကို အဖြဲ ့အစည္းအမ်ားစုၾကီးက ျပည္ေထာင္စု အဆင့္အထိလက္မွတ္ထိုး
ျပီး ၾကသည့္အျပင္ အဓိကက်သည့္ ကခ်င္အမ်ိဳးသားလြတ္ေျမာက္ေရးအဖြဲ ့ (ေကအိုင္အို) နွင့္ လည္း စစ္ရွိန္ေလွ်ာ့ရန္ သေဘာတူညီျပီးျဖစ္ပါလွ်က္ ရွမ္းျပည္နယ္နွင့္ ကခ်င္ျပည္နယ္တို ့တြင္ (ကိုးကန္ ့အေရးမွလြဲ၍) ျမန္မာစစ္တပ္ကပင္ အဓိကအားျဖင့္ စစ္ဆင္တိုက္ခုိက္မႈမ်ား ျပဳေနေၾကာင္းေတြ ့နိုင္သည္။ ျငိမ္းခ်မ္းမႈ အေျခခံကို တကယ္တန္း အုတ္ျမစ္ခ်
ေပးနိုင္ေျခမရွိသည့္ NCA ကို လက္မွတ္ထိုးျပီးေနာက္တြင္ စစ္အစိုးရက ျငိမ္းခ်မ္းေရးရသြားျပီ ဟု ကမာၻကို ေၾကျငာ၊ နိုင္ငံျခားရင္းနွီးျမွဳပ္နွံမႈ နွင့္ ဖြံ ့ျဖိဳးမႈ အကူအညီမ်ားကို ဖိတ္ေခၚ၊ တိုင္းရင္းသားျပည္နယ္ မ်ားရွိ သဘာ၀သယံဇာတမ်ား
အား ပို၍တိုးခ်ဲ ့ကာ ထင္သလိုထုတ္ေဖၚသံုးစြဲ ေရာင္းခ်ပါေတာ့မည္။

(NCA)ကို အလြယ္တကူလက္မွတ္ထိုးေပးလိုက္ျခင္းမွာ မိမိလက္၀ယ္တြင္ အဖိုးမျဖတ္နိုင္ေအာင္ တန္ဘိုးရွိ
သည့္ ရတနာတံုးၾကီးအား အသျပာတေရြးမွ်ျဖင့္ ေရာင္းလိုက္သည့္ သေဘာေဆာင္သည္။မည္သည္တို ့ကို ထည့္
သြင္း ခ်ဳပ္ဆိုနိုင္မွသာ စစ္မွန္သည့္ျငိမ္းခ်မ္းေရးအတြက္ အေထာက္အကူျပဳမည္ျဖစ္ေၾကာင္း ေလ့လာသံုးသပ္ရန္ လိုအပ္လာပါျပီ။

ပထမဆံုးအခ်က္မွာ ပစ္ခတ္တိုက္ခုိက္မႈ တကယ္တန္းရပ္စဲေရး၊ ထိုသို ့ရပ္စဲထားမႈကို တဘက္ဘက္ က မိမိသေဘာဆႏၵတခုတည္းနွင့္ ဖ်က္သိမ္းမႈ၊ ခ်ိဳးေဖါက္မႈ မျပဳေရး၊ ျပဳခဲ့ေသာ္ ထိမ္းသိမ္း၊ ဟန္ ့တား ကာကြယ္ရန္နွင့္ ထိေရာက္စြာ အေရးယူေဆာင္ရြက္နိုင္ရန္ ခိုင္မာအားေကာင္းသည့္ ယႏၱယား (သို ့မဟုတ္) ၾကီးၾကပ္မႈ အဖြဲ ့
ဖြဲ ့စည္းေရး၊ ျဖစ္သည္။ အတည္ျပဳစာခ်ဳပ္ မူၾကမ္း အခန္း(၄) အပုဒ္ ၁၂ အရ ပစ္ခတ္တိုက္ခိုက္မႈရပ္စဲေရးဆိုင္ရာ ပူးတြဲ
ေစာင့္ၾကည့္ ေရး ေကာ္မတီကို ေအာက္ပါအတိုင္းဖြဲ ့စည္းေပးရမည္ျဖစ္ေၾကာင္းပါရွိသည္။

(က) ဤသေဘာတူစာခ်ဳပ္အားလိုက္နာေရးအတြက္ ညိႇႏိႈင္းေဆာင္ရြက္ေပးရန္ “ပစ္ခတ္တိုက္ခိုက္မႈ ရပ္စဲေရးဆိုင္ရာပူးတြဲေစာင့္ၾကည့္ေရးေကာ္မတီ” ကို ျပည္ေထာင္စုၿငိမ္းခ်မ္းေရးေဖာ္ေဆာင္ေရး လုပ္ငန္းေကာ္မတီအဖြဲ႔ဝင္မ်ား၊ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္အဖြဲ႔အစည္းမ်ားမွကိုယ္စားလွယ္မ်ားႏွင့္ အမ်ားယံုၾကည္ေလးစားေသာပုဂၢိဳလ္မ်ား
ျဖင့္ ဖြဲ႔စည္းတာဝန္ေပးရန္ သေဘာတူသည္။
အထက္ပါ သေဘာတူညီခ်က္အရ ပူးတြဲေစာင့္ၾကည့္ေရးေကာ္မတီဖြဲ ့စည္းရာတြင္ အားနည္းခ်က္မွာ ပဋိပကၡ
၏ ဘက္နွစ္ဘက္၊ အတိအက်အားျဖင့္ စစ္အစိုးရကတဘက္၊ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္အဖြဲ ့အစည္းမ်ား က အျခား
တဘက္ျဖင့္သာ အဓိက ဖြဲ ့စည္းျခင္းျဖစ္သည္။ အမ်ားယံုၾကည္ေလးစားေသာပုဂၢိဳလ္မ်ားဟူသည္မွာလည္းတိက်ေရ
ရာမႈ မရွိ။ မည္သူေတြမွန္းမသိ။ ၄င္းတို ့အပါအ၀င္ ပူးတြဲေစာင့္ၾကည့္ေရးေကာ္မတီ တခုလံုးတြင္ပါ မည္သည့္အခြင့္
အာဏာ ရွိျပီး မည္သို ့စီမံကြပ္ကဲသြားမည္၊ ဆံုးျဖတ္ခ်က္မ်ားကို မည္သို ့ခ်မွတ္သြားမည္၊ မည္သို ့လိုက္နာရန္ တာ၀န္ ရွိသည္ ဟူသည္တို ့မပါရွိ။ တဘက္ဘက္က (အျဖစ္နိုင္ဆံုးမွာ) စစ္အစိုးရဘက္က တဘက္သတ္ ခ်ိဳးေဖါက္ျပီး တိုက္ပြဲမ်ားျပန္စ၊ထိုးစစ္မ်ားျပန္ဆင္လာလွ်င္ ယင္းေကာ္မတီသည္ တားဆီးနိုင္ေျခမရွိ။

ျမန္မာနိုင္ငံျပည္တြင္းစစ္သမိုင္းတြင္ ေဆြးေႏြးပြဲ ျဖစ္စဥ္သည္ယခုမွစတင္သည့္ အသစ္မဟုတ္။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေန
၀င္းေခါင္းေဆာင္ျပီး အာဏာသိမ္းခဲ့သည့္ ေတာ္လွန္ေရးေကာင္စီ က ၁၉၆၃ ခုနွစ္ ဇြန္လ (၁၁) ရက္ေန ့တြင္ ေၾကျငာ
ခ်က္ထုတ္ ဖိတ္ေခၚျပီးေနာက္ ေအာက္တိုဘာလ (၈) ရက္ေန ့၌ မဒညတနွင့္ စတင္ေဆြး ေႏြးခဲ့ၾကသည္။ ထိုစဥ္က မဒညတ ကိုယ္စားလွယ္အဖြဲ ့တြင္ ေကအင္ယူ၊ မြန္ျပည္သစ္ပါတီ၊ ကရင္နီအမ်ိဳးသား တိုးတက္ေရးပါတီ၊ ခ်င္းဦးစီး
အဖြဲ ့နွင့္ ဗမာျပည္ကြန္ျမဴနစ္ပါတီ တို ့ပါ၀င္ခဲ့ၾကသည္။[ii]စစ္အစိုးရက ကခ်င္လြတ္လပ္ေရးေကာင္စီ၊ ရခိုင္ျပည္ကြန္ျမဴ နစ္ပါတီ တို ့နွင့္ သီးျခားေဆြးေႏြးခဲ့သည္။[iii]

ထို ့ေနာက္ စစ္အစိုးရက မဒညတနွင့္ ဗမာျပည္ကြန္ျမဴနစ္ပါတီတို ့အေပၚ“မရိုးမသား၊ နိုင္ငံေရးအျမတ္ထုတ္
ကာ၊ လူထုနည္းနဲ ့အၾကပ္ကိုင္ဘို ့ၾကိဳးစားခဲ့ၾကတယ္။” ဟု စြပ္စြဲျပီး နို၀ဘၤာလ ၁၄ ရက္ေန ့တြင္ ေဆြးေႏြးပြဲကိုတဘက္
သတ္ဖ်က္သိမ္းခဲ့သည္။[iv] တိုက္ပြဲမ်ား ျပန္လည္ျဖစ္ပြားခဲ့သည္။ ယခု စာခ်ဳပ္အတည္ျပဳမူၾကမ္း တြင္ ယင္းသမိုင္းျဖစ္ရပ္
တြင္ကဲ့သို ့ လက္ရွိစစ္အစိုးရအေနျဖင့္ ေဆြးေႏြးပြဲကို တဘက္သတ္မဖ်က္သိမ္းေအာင္ တားဆီးနိုင္သည့္ သေဘာတူ
ညီခ်က္ မရွိ။ ျငိမ္းခ်မ္းေရး လႈပ္ရွားမႈျဖစ္စဥ္တြင္ တိုင္းရင္းသားေပါင္းစံုလူထုမ်ားသည္ လြတ္လပ္သည့္ လူထုအသင္း
အဖြဲ ့မ်ားမွ တဆင့္ေသာ္ လည္းေကာင္း၊ မိမိတို ့ကိုယ္တိုင္တိုက္ရိုက္ ေသာ္လည္းေကာင္း၊ နိုင္ငံတကာအဖြဲ ့အစည္း
မ်ားနွင့္ ဆက္စပ္၍ေသာ္ လည္းေကာင္း ပါ၀င္နိုင္ၾကမွသာ ျငိမ္းခ်မ္းေရးလႈပ္ရွားမႈေအာင္ျမင္နိုင္ေျခရွိသည္။ မ်က္ေမွာက္တြင္အာဖရိကတိုက္ ကင္ညာနိုင္ငံ ၏ သာဓက ကိုေလ့လာနိုင္သည္။

ဤကဲ့သို ့လူထုမ်ားက ျငိမ္းခ်မ္းေရးျဖစ္စဥ္တြင္ တက္ၾကြလႈပ္ရွားကာ အားေကာင္းေကာင္းနွင့္ ပါ၀င္လာပါက စစ္အစိုး ရက ေဆြးေႏြးပြဲကို တဘက္သတ္ဖ်က္သိမ္းမပစ္နိုင္ေအာင္ နွင့္ အဆိုပါလူထုမ်ားအား တည္ဆဲဥပေဒမ်ားကို ကိုင္စြဲ၍ အေရးယူျခင္းမျပဳနိုင္ေအာင္ ကာကြယ္ျပဌာန္းခ်က္ထည့္သြင္းရန္ လိုပါမည္။

လြန္ခဲ့သည့္ နွစ္ေပါင္း (၂၁) နွစ္ေက်ာ္ကာလ ၁၉၉၄ ခုနွစ္ ေဖေဖၚ၀ါရီလ (၂၄) ရက္ေန ့တြင္ န၀တ စစ္အစိုးရ နွင့္ ေကအိုင္အိုအၾကားခ်ဳပ္ဆိုခဲ့ျပီး ထုိစဥ္က လွ်ိဳ ့၀ွက္အျဖစ္ထားရွိခဲ့သည့္ သေဘာတူညီခ်က္ အပုဒ္ (၄) ပုဒ္ခြဲ (ည) တြင္ ေအာက္ပါအတိုင္း ေဖၚျပထားခဲ့သည္။

(ည) ေကအိုင္အိုတပ္ဖြဲ႕မ်ား အေျချပဳတပ္စြဲသည့္ ေနရာေဒသမ်ားႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း၍ ေသာ္လည္းေကာင္း၊ အျခား
ရွင္းလင္းရန္ လိုအပ္သည့္ ကိစၥရပ္ တစ္ခုခု ေပၚေပါက္လာလွ်င္ ေသာ္လည္းေကာင္း ႏွစ္ဦး ႏွစ္ဖက္
အတူတကြ ပူးတြဲ ကြင္းဆင္း ေလ့လာၿပီး ေဆြးေႏြးညိႇႏႈိုင္း ေျဖရွင္းသြားရန္။
၁၉၉၄ ေဖေဖၚ၀ါရီလ ၂၄ ရက္ေန ့တြင္ နွစ္ဘက္ သေဘာတူေဖၚေဆာင္ခဲ့သည့္ “ပူးတြဲ” နွင့္ ၂၀၁၅ ခုနွစ္ မတ္လ (၃၁) ရက္ေန ့တြင္ ေပၚထြက္လာသည့္ အတည္ျပဳမူၾကမ္း အရ “ပူးတြဲ” တို ့မွာ အနွစ္သာရ အရ မည္သို ့မွ်
ျခားနားမႈမရွိပါ။ ယခင္ “ပူးတြဲ” တြင္ န၀တ စစ္အစိုးရနွင့္ ေကအိုင္အို တို ့ျဖစ္ခဲ့ၾကသည္။ ယခု “ပူးတြဲ” တြင္ ဦးသိန္းစိန္ စစ္အစိုးရနွင့္ (ေကအိုင္အိုအပါအ၀င္) တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္အဖြဲ ့အစည္းအမ်ားစု ျဖစ္လာခဲ့သည္။ အနည္း
အမ်ားသာ ကြာျခားမႈရွိသည္။ တည္ေဆာက္မႈမွာအတူတူျဖစ္သည္။ အခြင့္ အာဏာ ကင္းမဲ့ပံု၊ စီမံကြပ္ကဲမႈစနစ္ နွင့္ လိုက္နာရန္ တာ၀န္ ေဖၚျပမထားပံု တို ့မွာလည္း အတူတူပင္ ျဖစ္သည္။ ေဆြးေႏြး ညွိနိုင္းသည့္ နည္းျဖင့္ ေျဖရွင္းၾကရ
မည့္အေနအထားမွာလည္း ထူးမျခားနား။ နွစ္ဘက္ ေဆြးေႏြး ညွိနိွဳင္း၍ မရလွ်င္ တိုက္ပြဲမ်ား ျပန္မျဖစ္ေအာင္မည္သည့္ အဆံုးအျဖတ္ကို မည္သို ့နာခံသြားမည္ ဟူ၍ ေဖၚျပမထားသည္မွာလည္း တူလြန္းလွသည္။

ယခု “ပူးတြဲ” တြင္ နိုင္ငံျခားအစိုးရမ်ားနွင့္ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာအဖြဲ ့အစည္းမ်ား၏ ကိုယ္စားလွယ္မ်ား က ေလ့လာသူ၊ အၾကံေပး နွင့္ နည္းပညာအေထာက္အကူျပဳမ်ားအျဖစ္ သင့္ေလ်ာ္သလို ပါ၀င္နိုင္ေျခရွိေၾကာင္း ကို ေဖၚျပ
ထားသည္။ သို ့ရာတြင္ မည္သည့္အခြင့္အာဏာမွ် အပ္နွင္းမထား။ ထူး၍ မဆန္းလွ။ အနွစ္သာရကင္းမဲ့သည့္ “ပူးတြဲ” အား အေပၚယံဟန္ျပ သနပ္ခါးလိမ္းထားသည့္ အဆင့္သာရွိသည္။

ယခင္ “ပူးတြဲ” သည္ အလုပ္မျဖစ္ခဲ့ေၾကာင္း သမိုင္းက သက္ေသျပခဲ့ျပီ။ ကခ်င္အမ်ိဳးသားလြတ္ေျမာက္ေရး အဖြဲ ့(ေကအုိင္အို) နွင့္ စစ္အစိုးရတို ့၏ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး သက္တမ္း (၁၇) နွစ္အတြင္းတြင္ ကခ်င္အရပ္သား
အခ်ိဳ ့အပါအ၀င္ ေကအုိင္အို စစ္သားမ်ား အစုလိုက္ အသတ္ခံခဲ့ၾက ရသည္။ ၂၀၀၁ ခုနွစ္တြင္ ၁၁ ဦး၊ ၂၀၀၂ ခုနွစ္
တြင္ ၄ ဦး နွင့္ ၂၀၀၇ ခုနွစ္တြင္ ၆ ဦးတို ့ျဖစ္ သည္။ ယင္းသတ္ျဖတ္မႈမ်ားကို ျမန္မာ့တပ္မေတာ္က က်ဴးလြန္ခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။ ၁၉၉၄ ခုနွစ္ စာခ်ဳပ္အရ ဖြဲ ့စည္းသည့္ “ပူးတြဲ” သည္ ယင္းသတ္ျဖတ္မႈမ်ားအေပၚ မည္သို ့မွ် အေရးယူ ေဆာင္ရြက္နုိင္ခဲ့ျခင္းမရွိ။
သို ့ရာတြင္ ေကအိုင္အို စစ္သားတဦးျဖစ္သူ ဒုတပ္ၾကပ္ ခ်မ္းယိမ္းအား ျမန္မာ့တပ္မေတာ္က ထပ္မံ နွိပ္စက္၊ သတ္ျဖတ္ျခင္းျပဳျပီးေနာက္တြင္မူ ေကအိုင္အိုသည္ ၂၀၁၁ ခုနွစ္ ဇြန္လ ၉ ရက္ေန ့မွစ၍ ခုခံစစ္ကိုဆင္ႏႊဲရင္းတိုက္ပြဲ
မ်ား ျပန္လည္ျဖစ္ပြားလာခဲ့သည္။
၁၉၉၄ ခုနွစ္တြင္ စစ္အစိုးရနွင့္ ေကအိုင္အို တို ့ခ်ဳပ္ဆိုခဲ့သည့္ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး စာခ်ဳပ္၌ အကယ္၍ ဘက္တဘက္ဘက္၏ အရပ္သားအမႈထမ္းကျဖစ္ေစ၊ စစ္သည္တဦးဦးက ျဖစ္ေစ၊ တပ္ဖြဲ ့တခုခုက ျဖစ္ေစ၊ ျပင္းထန္
ေသာ လူ ့အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖါက္မႈ သို ့မဟုတ္ ျပစ္မႈတခုခုကို က်ဴးလြန္ခဲ့သည္ရွိေသာ္ ဥပေဒေၾကာင္းအရ အေရး ယူ
ေဆာင္ရြက္နိုင္ေရး အတြက္ နွစ္ဘက္လက္ခံသည့္ တရားစီရင္ေရးယႏၱယား တခုတည္ေဆာက္ထားျခင္း၊ တုိင္တန္း နိုင္သည့္ လုပ္ထံုးလုပ္နည္းကို ေဖၚျပသေဘာတူထားျခင္း မရွိပါ။ စာခ်ဳပ္ပါသေဘာတူညီခ်က္ကို ေဖၚေဆာင္ရန္ နွင့္ တဘက္ဘက္က မလိုက္နာလွ်င္ အတင္းအၾကပ္ျပဳနိုင္သည့္ အခြင့္အာဏာရွိေသာ အဖြဲ ့အစည္းလည္း မပါရွိ။ ပစ္ခတ္ တိုက္ခိုက္မႈရပ္စဲေရးကို ခ်ိဳးေဖါက္လာလွ်င္ အေရးယူေဆာင္ရြက္ရန္ွနွင့္ တိုက္ပြဲမ်ားျပန္လည္ျဖစ္ပြားျခင္းမရွိေစေရး ထိေရာက္စြာ ၾကီးၾကပ္ကြပ္ကဲရန္တို ့အတြက္ (အင္ဒိုနီးရွားနိုင္ငံ အာေခ်းျပည္နယ္ ျပည္တြင္းစစ္ကို ေျဖရွင္းခဲ့စဥ္က ကဲ့သို ့) အၾကပ္အတည္းစီမံခန္ ့ခြဲေရးဘုတ္အဖြဲ ့[v]မ်ိဳးကို လည္း စာခ်ဳပ္ အရ တရား၀င္ဖြဲ ့စည္းတည္ေထာင္ ထားျခင္း လည္း မရွိပါ။

ျမန္မာနိုင္ငံတြင္ ၁၉၈၉ ခုနွစ္ကထဲက စတင္ခဲ့ေသာ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး ျဖစ္စဥ္မ်ားအတြင္း ယင္းသို ့ေသာ ဖြဲ ့စည္းတည္ေဆာက္မႈမ်ား ကင္းမဲ့ခဲ့သျဖင့္ တိုက္ပြဲ မ်ား အလြယ္တကူျပန္လည္ျဖစ္ပြားခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။ နွစ္ေပါင္း (၂၆) နွစ္ေက်ာ္ၾကာလာသည့္ ယခုအခ်ိန္တြင္ ေပၚထြက္လာသည့္စာခ်ဳပ္ အတည္ျပဳ (မူၾကမ္း) တြင္လည္း ဆက္လက္ ကင္းမဲ့လွ်က္ ရွိေနဆဲျဖစ္ေၾကာင္းေတြ ့ရသည္။

၂၀၁၁ ခုနွစ္ ဇြန္လ (၉) ရက္ေန ့တြင္ ေကအိုင္အိုနွင့္ တုိက္ပြဲမ်ားျပန္လည္ျဖစ္ပြားလာခဲ့ျပီးေနာက္ ေဒသခံ
ကခ်င္ နွင့္ အျခားတိုင္းရင္းသားမ်ားသည္ လူသတ္မႈ၊ မုဒိန္းမႈ၊ နွိပ္စက္ညွင္းပန္းမႈ၊ ရြာမ်ား ဘုရားရွိခိုးေက်ာင္းမ်ား မီရိႈ ့ဖ်က္ဆီးခံရမႈ စသည့္ လူ ့အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖါက္ေပါင္းမ်ားစြာ က်ဴးလြန္ခံရသည့္အျပင္ ျပည္တြင္းေနရပ္ စြန္ ့ခြာ
တိမ္းေရွာင္သူမ်ား (IDP) အေရအတြက္ တသိန္းေက်ာ္ ရွိ ခဲ့သည္။ ယခုလက္မွတ္ေရးထိုးခ်ုဳပ္ဆိုမည့္ အတည္ျပဳမူ
ၾကမ္းတြင္ပစ္ခတ္တိုက္ခိုက္မႈျပန္လည္ ျဖစ္ပြား ျခင္းမရွိေစရန္ ကာကြယ္နိုင္သည့္ အခြင့္အာဏာရွိေသာ ယႏၱယား
တစံုတရာမရွိဘဲ လြယ္လင့္တကူ လက္မွတ္ထိုး စာခ်ဳပ္ခ်ဳပ္ၾက မည္ ဆိုလွ်င္ ၄င္းတို ့သည္မည္သို ့လွ်င္ေနရင္းရပ္ရြာ
သို ့ျပန္နိုင္ၾကမည္နည္း။ စာခ်ဳပ္ကို ယံုၾကည္၍ ျပန္ၾကသူမ်ား ရွိေစဦး လြယ္လင့္တကူလက္မွတ္ထိုး စာခ်ဳပ္ခ်ဳပ္ လိုက္ၾက၊လြယ္လင့္တကူ ျပန္တိုက္လိုက္ၾက ဆိုပါလွ်င္ လူထုအမ်ား ထိခိုက္နစ္နာဆံုးရံႈးမႈၾကီးမားမည္ သာမက ဥပေဒစိုးမိုးေရးမွာလည္း ေလွာင္ေျပာင္ရယ္ေမာဘြယ္သာ ရွိေနပါမည္။

၂၀၁၁ ခုနွစ္ ဇန္န၀ါရီလ (၁၂) ရက္ေန ့တြင္ စစ္အစိုးရ နွင့္ ကရင္အမ်ိဳးသားအစည္းအရံုးတို ့ ျပည္ေထာင္စု အဆင့္မွာပင္ လက္မွတ္ေရးထိုးခဲ့ၾကျပီးေနာက္ သံုးနွစ္ေက်ာ္လာခဲ့ျပီ ျဖစ္ေသာ္လည္း နွစ္ဘက္ သေဘာတူညီခ်က္ မ်ားအနက္ မည္သည့္အရာတခုကိုမွ်စစ္အစိုးရက မယ္မယ္ရရေဖၚေဆာင္ေပးျခင္း မရွိေသးပါ။ ေဖၚေဆာင္ရန္ အတင္း အၾကပ္ျပဳနိုင္သည့္ အခြင့္အာဏာရွိေသာ မည္သည့္အဖြဲ ့အစည္းမွ်လည္း ရွိမေနပါ။

စစ္အစိုးရကေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ဦးေဆာင္သည့္ဥပေဒစိုးမိုးေရးနွင့္တိုင္းျပည္တည္ျငိမ္ေရးေကာ္မတီဟူသည္အားမည္သည့္အခြင့္အာဏာနွင့္လုပ္ပိုင္ခြင့္မွ်အပ္နွင္းျခင္းမျပဳဘဲဖြဲ့စည္းေပးလိုက္သျဖင့္မည္သည့္အရာတခုမွ်ထိထိေရာက္ေရာက္မလုပ္နိုင္သည္ကိုသာဓကယူသင့္ပါသည္။ယခု “ပစ္ခတ္တိုက္ခိုက္မႈရပ္စဲေရးဆိုင္ရာပူးတြဲေစာင့္ၾကည့္ေရးေကာ္မတီ” ဟူသည္မွာလည္းအလားတူပင္။ဥပေဒစိုးမိုးေရးေကာ္မတီကထိထိေရာက္ေရာက္မလုပ္နုိင္သည္မွာမေထာင္းတာ။ပူးတြဲေစာင့္ၾကည့္ေရးေကာ္မတီတြင္ညွိနိုင္းရံုအဆင့္မွလြဲ၍မည္သည့္အခြင့္အာဏာမွ်မရွိ၊ထိထိေရာက္ေရာက္လုပ္နိုင္မည္ မဟုတ္သျဖင့္စစ္ပြဲၾကီးမ်ားျပန္လည္ျဖစ္ပြားမည္မုခ်ျဖစ္သည္။

ေနာက္ထပ္ ပစ္ခတ္တိုက္ခိုက္မႈမ်ား မျဖစ္ပြားေစေရးတားဆီးနိုင္ရန္ ကုလသမဂၢ၊နိုင္ငံတကာနွင့္ျပည္တြင္း
လူထုအဖြဲ့အစည္းမ်ားပါ၀င္ေစလွ်က္လြတ္လပ္သည့္ၾကီးၾကပ္ကြပ္ကဲေရးေကာ္မတီတခုဖြဲ့စည္းေစျပီးယင္း၏ဖြဲ့စည္းပံုနွင့္လုပ္ပိုင္ခြင့္အာဏာမ်ားကိုပါထည့္သြင္းခ်ဳပ္ဆိုနိုင္ရန္လိုအပ္သည္။ သို ့မွသာ(NCA) သည္အဓိပၸါယ္ရွိျပီးအသက္၀င္ကာတိုင္းျပည္နွင့္လူထုအတြက္အက်ိဳးရွိပါမည္။ဤသည္မွာပထမအခ်က္ျဖစ္သည္။

ဒုတိယအခ်က္မွာ နိုင္ငံေရးမူေဘာင္ ခ်မွတ္ျခင္း၊ နိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲက်င္းပျခင္း တို ့နွင့္ ဆိုင္သည္။ (NCA)ကို လက္မွတ္ထိုးျပီးမွ နိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးမႈဆိုင္ရာ မူေဘာင္ကို ခ်မည္ဆိုသည္မွာ ႏြားေရွ ့ထြန္က်ဴးျဖစ္ေနသည္။ ယင္းအဆင့္၌မူေဘာင္ကို သေဘာမတူညီလွ်င္ မည္သို ့ဆက္လက္ေဆာင္ရြက္ၾကမည္ဟူသည္ကို အတည္ျပဳမူ
ၾကမ္း၌ မည္သို ့မွ် မေတြ ့ရ။ အျဖစ္နိုင္ဆံုးမွာ မူေဘာင္မွန္သမွ်အား ၂၀၀၈ ဖြဲ ့စည္းပံုနွင့္ အၾကံဳး၀င္ေအာင္ ဆြဲထား
သည္ကို အျငင္းမပြားဘဲလက္ခံကာ ဟန္ျပနိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲၾကီးသို ့ဆက္လက္ခ်ီတက္ၾကရံုသာရွိမည္။ အတည္ျပဳ မူၾကမ္း အပုဒ္ ၂၁ (ခ) အရ ရက္ေပါင္း (၆၀) အတြင္းေဆြးေႏြးေသာ္လည္း အျငင္းပြားမႈမ်ားေပၚေပါက္လာမည္ဆိုလွ်င္ မူေဘာင္ကို သေဘာမတူနိုင္ပါက စာခ်ဳပ္ပ်က္ျပယ္ေၾကာင္း (Sunset Clause) လည္းမပါရွိ။ ၂၀၀၈ ဖြဲ ့စည္းပံုေက်ာရိုး အေပၚတြင္ အေျချပဳထားသည့္ မူေဘာင္ကို လက္မခံဘဲ ေက်ာခိုင္းသြားမည္ဆိုျပန္လွွ်င္လည္းစာခ်ဳပ္ကို စတင္ခ်ိဳး
ေဖါက္သည့္ ငမိုက္သားအေနျဖင့္လည္းေကာင္း၊ ျငိမ္းခ်မ္းေရးကို မလိုလားသည့္ အၾကမ္းဘက္ အဖြဲ ့အေနျဖင့္လည္း
ေကာင္း စြပ္စြဲခံရကာ နိုင္ငံေရးအရအထီးက်န္ျပဳ၊ စီးပြားေရးအရ ပိတ္ဆို ့၊ စစ္ေရးအရ အျပတ္အတိုက္ ခံ၇မည့္
အႏၱရယ္ တို ့ကို ရင္ဆိုင္ရဘြယ္ ရွိသည္။

လက္ရွိအတည္ျပဳမူၾကမ္းအရသာ (NCA)ကိုလက္မွတ္ထိုးလိုက္မည္ဆိုပါက ဆီပူအိုးထဲ အထည့္ခံလိုက္ရ
ေသာ ငါးအရွင္တေကာင္ကဲ့သို ့ပင္။ ဆီပူလွခ်ည္ရဲ ့ ဟူ၍ မီးပံုထဲ ခုန္ဆင္းလွ်င္လည္း မီးတြင္းထဲမွာပင္ အသက္ဆံုးရံႈး
ပါမည္။

ဤသည္ကို ေက်ာ္လႊားရန္မွာ ႏြားကို ထြန္ေရွ ့သို ့ျပန္ပို ့လိုက္ရံုပင္။ ဆိုလိုသည္မွာ ေက်ာရိုးက်သည့္ နိုင္ငံေရး အေျခခံသေဘာတူညီခ်က္အခ်ိဳ ့တို ့အား နိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးမႈ မူေဘာင္အေနျဖင့္ အလ်င္ဦးစြာေဆြးေႏြး သေဘာတူညီခ်က္ယူျပီးမွသာ (NCA)ကိုလက္မွတ္ထိုးရန္ျဖစ္သည္။ ယင္းမွာ တန္းတူေရး နွင့္ ကိုယ္ပိုင္ျပဌာန္းခြင့္
အတြက္ နွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ အဆက္မျပတ္တိုက္ပြဲ၀င္ခဲ့ေသာ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကို္င္ေတာ္လွန္ေရး အဖြဲ ့အစည္း
မ်ား ေတာင္းဆိုရယူသင့္သည့္ နိုင္ငံေရးအခြင့္အေရးပင္။ ယင္းသို ့ရရွိလာသည့္ ေက်ာရိုးက်သည့္ နိုင္ငံေရး အေျခခံ
သေဘာတူညီခ်က္အခ်ိဳ ့တို ့ကို မထိပါးေစဘဲ အားလံုးပါ၀င္ခြင့္ရသည့္ နိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲတြင္ တိုးခ်ဲ ့ျပီး က်ယ္က်ယ္ ျပန္ ့ျပန္ ့ေဆြးေႏြးသေဘာတူညီမႈရယူၾကမွသာ တိုင္းျပည္နွင့္ လူထုအတြက္အက်ိဳးရွိနိုင္ပါမည္။

တတိယမွာ ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စု နွင့္ ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စုတပ္မေတာ္အား အဓိပၸါယ္ဖြင့္ဆိုျခင္းနွင့္ ဆိုင္သည္။ အတည္ျပဳမူၾကမ္း အခန္း(၁) အပုိဒ္ (၁) (က)တြင္ “---ဒီမိုကေရစီေရး၊ အမ်ဳိးသားတန္းတူေရးနွင့္ ကိုယ္ပိုင္
ျပ႒ာန္းခြင့္ အခြင့္အေရးမ်ား အာမခံခ်က္ အျပည့္အ၀ရွိေသာ ဒီမိုကေရစီ နွင့္ ဖက္ဒရယ္စနစ္တို ့ကို အေျခခံသည့္ ျပည္ေထာင္စုကို နိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲရလဒ္မ်ား နွင့္ အညီ တည္ေဆာက္သြားရန္ --” ဟူသည္မွာ ၂၀၁၄ ခုွနွစ္ စက္တဘၤာက ရရွိခဲ့သည့္ စတုတၳမူၾကမ္းအတိုင္း ျဖစ္ေနသည္။ ထူးျခားတိုးတက္မႈ စိုးစဥ္းမွ်မရွိ။ အဘယ္ေၾကာင့္ NCCT ေခါင္းေဆာင္မ်ားက လက္ခံလိုက္သည္ကို စဥ္းစား၍မရ။ ၂၀၀၈ ဖြဲ ့စည္းပံုသည္ ယင္းျပည္ေထာင္စုမ်ိဳး ျဖစ္ျပီး ေနျပီျဖစ္ေၾကာင္း ဦးေရႊမန္းက လႊတ္ေတာ္အတြင္းကေျပာေနသလို ဦးေအာင္မင္းကလည္း လႊတ္ေတာ္အျပင္တြင္ အလွ်ဥ္းသင့္သည့္အခါတိုင္း ေျပာၾကားလွ်က္ရွိသည္။

ယူအန္အက္ဖ္စီ ဥကၠ႒ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး အင္ဘန္လက သမၼတဦးသိန္းစိန္ထံ ၂၀၁၅ ခုနွစ္ဇန္န၀ါရီလ ၁၈ ရက္ေန႔ကေပးပို ့သည့္ ကမ္းလွမ္း စာတြင္“ျပည္ေထာင္စုသမၼတ ျမန္မာႏိုင္ငံကို ဒီမိုကေရစီေရး၊ အမ်ဳိးသားတန္းတူ
ေရးနွင့္ ကိုယ္ပိုင္ျပ႒ာန္းခြင့္ အခြင့္အေရးမ်ား အာမခံခ်က္ အျပည့္အ၀ရွိသည့္ အမ်ဳိးသားျပည္နယ္မ်ားကိုအေျခခံ၍ စစ္မွန္ေသာ ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စု တည္ေဆာက္ရန္ သေဘာတူၾကသည္။” ဟု ထည့္သြင္းခ်ဳပ္ဆိုလိုေၾကာင္း ပါရွိခဲ့သည္။[vi]ျခားနားခ်က္မွာ အမ်ိဳးသားျပည္နယ္မ်ားကို အေျခခံ၍ ဟူေသာ ေ၀ါဟာရျဖစ္သည္။ ဗမာ (ျမန္မာ) ျပည္နယ္အပါအ၀င္ အမ်ိဳးသားျပည္နယ္ မ်ားကုိအေျခခံျပီး ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စု ကို ဖြဲ ့စည္းသင့္ေၾကာင္းမွာ တိုင္းရင္းသားအဖြဲ ့အစည္းမ်ားက ယခုမွ အသစ္တင္ျခင္းမဟုတ္။ ၁၉၆၁ ခုနွစ္ေတာင္ၾကီးညီလာခံကထဲက အဆိုျပဳ
ခဲ့သည့္ ဖက္ဒ၇ယ္မူ ျဖစ္သည္။ အမ်ိဳးသားျပည္နယ္အားလံုးအၾကား တန္းတူေရးကို ေဖၚေဆာင္ရန္ ဦးတည္ေတာင္း
ဆိုခဲ့ၾကျခင္းပင္။

ခုရႈတ္မွ ေနာင္ရွင္းဆိုေသာ စကားရွိသည္။ ယင္းအေပၚတြင္ သေဘာတူညီခ်က္ တိတိက်က်ရမထားပါဘဲ
လွ်က္ ဖက္ဒရယ္ဟူေသာ အသံကေလးျမည္ေပးရံုျဖင့္ (NCA)ကိုလက္မွတ္ထိုးကာ နိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲဟူသည္သို ့
ခ်ီတက္ၾကမည္ဆိုလွ်င္ ဒုတိယအၾကိမ္အမ်ိဳးသားညီလာခံထက္ ပိုနိုင္ဘြယ္မရွိပါ။ ပထမ အၾကိမ္က ၁၅ နွစ္မွ်ၾကာခဲ့
သျဖင့္ ဒုတိယအၾကိမ္တြင္မူ အနည္းဆံုးနွစ္ေပါင္း ၃၀ အခ်ိန္ဆြဲသြားပါမည္။ ယခုအခါ၌စစ္အစိုးရသည္ ျငိမ္းခ်မ္းေရး
ကို အေၾကာင္းျပလွ်က္ ဥေရာပသမဂၢ နွင့္ ေနာ္ေ၀မွသာမက ဂ်ပန္နိုင္ငံမွပါ ေငြေၾကးအလံုးအရင္း အကူအညီမ်ားရ
ေနျပီ ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ လူတေထာင္ခန္ ့တက္မည္ ့ေဆြးေႏြးပြဲၾကီးအား စားနပ္ ရိကၡာ ကြမ္း ေဆး လက္ဖက္မ်ား ေထာက္ပံ့ကာ နွစ္ရွည္ဆြဲျပီး က်င္းပသြားရန္ မခဲယဥ္းေတာ့ပါ။ ျငိမ္းခ်မ္းေရးသည္ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းၾကီးတခု သဘြယ္ ျဖစ္လာလွ်က္ရွိေျချပီ။

အမ်ိဳးသားျပည္နယ္မ်ားကို အေျခခံ၍ ဟူေသာ ေ၀ါဟာရပါရွိသည့္ စစ္မွန္ေသာ ဖက္ဒရယ္မူ၏ ဖြင့္ဆိုခ်က္ ကို စစ္အစိုးရက မသိက်ိဳးက်င္ျပဳထားလိုက္ေသာအခါယူအင္န္ အက္ဖ္စီ ဒုဥကၠဌ ျဖစ္ျပီး NCCT ၏ ဥကၠဌလည္းျဖစ္သူ နိုင္ဟံသာက “ဖက္ဒရယ္ကိုအေပၚယံေလာက္ဘဲ အစိုးရက လက္ခံတယ္ ဆိုတာ ေပၚသြားျပီ။” ဟု ေထာက္ျပခဲ့သည္။ အေပၚယံေလာက္ဘဲ လက္ခံထားသည့္ စတုတၳမူၾကမ္းပါ စာသားအတိုင္းကိုပင္ အတည္ျပဳမူၾကမ္းအျဖစ္ NCCT က လက္ခံလိုက္ျပန္ျပီ ဆိုေသာအခါ တိုင္းရင္းသားေခါင္းေဆာင္မ်ား၏နိုင္ငံေရးရပ္တည္ခ်က္ကို စဥ္းစားရခက္လာသည္။

ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စု တပ္မေတာ္ ဆိုသည္မွာ လာျခင္းေကာင္းေသာ လူကေလးျဖစ္ေသာ္လည္းတိမ္ၾကား
မင္းေခါင္အျဖစ္ ငွက္ေပ်ာေတာထဲ ျပန္၀င္သြားမွာ စိုးရိမ္ရသည္။အတည္ျပဳမူၾကမ္း အပုဒ္ (၁) (ဂ)တြင္ “တိုင္းရင္းသား လူမ်ိဳးေပါင္းစံု ပူးေပါင္းပါ၀င္ေသာ ျပည္ေထာင္စု တပ္မေတာ္ဆိုင္ရာ ကိစၥရပ္မ်ားကို နိုင္ငံေရး ေတြ ့ဆံုေဆြးေႏြးပြဲမ်ား တြင္ ထည့္သြင္းေဆြးေႏြးသြားရန္” ဟူ၍ေဖၚျပထားခ်က္အရ ဖက္ဒရယ္ေ၀ါဟာရေပ်ာက္သြားသည့္အျပင္တိုင္းရင္းသား လူမ်ိဳးေပါင္းစံု ပါ၀င္ရံုမွ်ျဖင့္ ျပည္ေထာင္စုတပ္မေတာ္ ဟု သတ္မွတ္ရေတာ့မည္ ့သေဘာေဆာင္သည္။ “ျမန္မာ့တပ္
မေတာ္သည္ တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးေပါင္းစံု ပါ၀င္သည့္ တပ္မေတာ္ျဖစ္သည္။” ဟူ၍ ကာခ်ဳပ္မင္းေအာင္လႈိင္ ထပ္ခါ
တလဲလဲ ေျပာၾကားေနေသာ စကားစုကို အတည္ျပဳမူၾကမ္းက ထင္ဟပ္လိုက္ျခင္းမွလြဲ၍ ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စုတပ္
မေတာ္ အတြက္ မည္သည့္အေျခခံတခုမွ်မရ။

ေဂါတမျမတ္စြာဘုရားရွင္သည္ ျပည္သူလူထုကို ထင္ဟပ္သည္။ ျမန္မာ့တပ္မေတာ္သည္ နေႏၱာပနႏၱနဂါး နွင့္ အလားသ႑ာန္တူသည္။ ဘုရားရွင္ကိုပင္ရန္ျပဳေသာ နေႏၱာပနႏၱနဂါးအား ေမတၱာသုတ္ရြတ္ရံုျဖင့္ ဆံုးမ၍မရ။ တန္ခိုး
ေတာ္တြင္ ဧတဒဂ္ရေသာရွင္ေမာဂၢလန္က နေႏၱာပနႏၱထက္ပိုၾကီးေသာ နဂါးမင္းၾကီးအသြင္ဖန္ဆင္းကာ အထက္မွ စီးမိုးျပီး၄င္းထက္သာလြန္သည့္ တံခိုးစြမ္းအားျပလိုက္ေသာအခါမွ နေႏၱာပနႏၱ မာန္စြယ္က်ကာ ျငိမ္ဆင္း သြားရသည္။

ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စုတပ္မေတာ္အား နေႏၱာပနႏၱထက္ပို၍ တံခိုးစြမ္းအားျမင့္မားေသာ နဂါးမင္းၾကီး အျဖစ္တည္ေဆာက္ရန္လိုပါမည္။ တိုင္းရင္းသားျပည္သူလူထုမ်ား ဘ၀ရပ္တည္မႈပ်က္ျပားေအာင္ လူထု၏ေျမအမ်ိဳး
မ်ိဳးကို သိမ္းယူ၊ ျမန္မာ့ဦးပိုင္စီးပြားေရးကုမၸဏီေထာင္ျပီး တိုင္းရင္းသားလူထုပိုင္သဘာ၀သယံဇာတမ်ားအား နိုင္ငံျခား
ကုမၸဏီၾကီး မ်ား၊ ျပည္တြင္းမွ ခရိုနီမ်ားနွင့္ ခြဲေ၀ခံစား၊ တိုင္းရင္းသားလူထုမ်ားအေပၚ စစ္ရာဇ၀တ္မႈ နွင့္ လူသားဆန္ ့
က်င္ျပစ္မႈမ်ား ဆက္လက္က်ဴးလြန္၊ လယ္သမားမ်ားနွင့္ ေက်ာင္းသားမ်ားအားအၾကမ္းဘက္ဖိနွိပ္ ေထာင္တြင္း ပို ့
ျခင္းမ်ားျပဳ၍ ၾကမ္းျခင္တိုင္း ၾကမ္းလွ်က္ရွိေသာ စစ္ေခါင္းေဆာင္ေဟာင္း သစ္မ်ား မာန္စြယ္က်ိဳးသြားေအာင္ လူထုစြမ္း
အားျဖင့္ ျဖိဳခ်ရန္ၾကိဳးပမ္းသည့္ အခ်ိန္တြင္ ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စု တပ္မေတာ္သည္ ထိေရာက္စြာေထာက္ကူပ့ံပိုးေပး
ဘို ့လို ပါမည္။

သို ့ရာတြင္ ယခုအတည္ျပဳမူၾကမ္းကို ထပ္မံျပဳျပင္ျခင္းမရွိဘဲ လက္မွတ္ထိုးလိုက္မည္ ဆိုပါက ဖက္ဒရယ္
ျပည္ေထာင္စု တပ္မေတာ္သည္ နေႏၱာပနႏၱနထက္ တန္ခိုးစြမ္းအားပိုမိုျမင့္မားေသာ နဂါးမင္းၾကီးျဖစ္မလာဘဲ တီေကာင္ဘ၀သို ့သာ က်ေရာက္သြားမည္ကို စိုးရိမ္ရဘြယ္ရွိသည္။ အဘယ္ေၾကာင့္ဆိုေသာ္ NCA ကို လက္မွတ္ထိုး
ျပီးေနာက္ နွစ္ေပါင္းမ်ား စြာ ၾကာေအာင္အခ်ိန္ယူေတာ့မည့္ နိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲၾကီးအတြင္းစစ္မွန္သည့္တိုင္းရင္းသား
ေတာ္လွန္ေရးတပ္မ်ား ရပ္တည္၊ ရွင္သန္၊ ၾကီးထြားခြင့္ရေစမည့္ မည္သည့္အေျခခံေကာင္းတခုမွ် အတည္ျပဳမူၾကမ္း
တြင္ မပါ၀င္ေသာေၾကာင့္ျဖစ္သည္။ ယခုအတည္ျပဳမူၾကမ္းသက္သက္အရဆိုလွ်င္ စစ္မွန္သည့္ တိုင္းရင္းသား ေတာ္
လွန္ေရးတပ္မ်ား လံုးပါးပါးသြားေစျပီး ေဖါက္ျပန္သည့္ တုိင္းရင္းသားေခါင္းေဆာင္မ်ားသာ စစ္အစိုးရနွင့္ ေပါင္းကာ စီးပြားျဖစ္သြားေစနုိင္သည့္ အလားအလာမ်ားကို ေတြ ့ျမင္ေနရသည္။

အတည္ျပဳမူၾကမ္းတြင္ လက္မခံသင့္ဆံုး သေဘာတူညီခ်က္နွစ္ပုိဒ္ရွိသည္။ အပုဒ္ ၂၀ (စ) အရ နိုင္ငံေရး လမ္းျပေျမပံုကို လည္းေကာင္း အပုဒ္ ၂၆ အရ ဤစာခ်ုဳပ္တခုလံုးအားလည္းေကာင္း ျပည္ေထာင္စု လႊတ္ေတာ္သို ့
တင္သြင္း၍ အတည္ျပဳခ်က္ယူရမည္ဟု ဆိုသည္။ ၄င္းသေဘာတူညီခ်က္မ်ားမွာ တိုင္းရင္းသားေတာ္လွန္ေရးအဖြဲ ့
အစည္းမ်ားအား ၂၀၀၈ ဖြဲ ့စည္းပံု၏ ေဘာင္အတြင္းသို ့ဆြဲသြင္းလိုက္ျခင္းျဖစ္သည္။ ယင္းတို ့ကိုလက္ခံလိုက္လွ်င္ ဒီမိုကေရစီ အတုအေယာင္သာရျပီး မည္သည့္အခါတြင္မွ် စစ္မွန္သည့္ ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စု မတည္ ေဆာက္နိုင္
သည့္ ၂၀၀၈ ဖြဲ ့စည္းပံုအား အားျဖည့္ေပးလိုက္ရာေရာက္သည္။ ပို၍ ဆိုးသည္မွာ ျမန္မာစစ္တပ္စစ္ေခါင္းေဆာင္မ်ား ပါ၀င္ေဆြးေႏြးရရွိထားသည့္ သေဘာတူညီခ်က္အား ျမန္မာစစ္တပ္စစ္ေခါင္းေဆာင္မ်ားပင္ ေလးပံုတပံုပါ၀င္ ေနသည့္ လႊတ္ေတာ္သို ့ပင္ တင္သြင္းျပီး အတည္ျပဳခ်က္ေတာင္းခံရဦးမည္ဟူသည္မွာ “နွစ္ထပ္ကြမ္း တင္စီးလြန္း” ရာေရာက္ သည္။
အဆိုးဆံုးမွာ စာခ်ဳပ္၏ ခိုင္မာမႈျဖစ္သည္။ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္က အတည္မျပဳပါက နိုင္ငံေရးလမ္းျပ
ေျမပံုေရာ စာခ်ဳပ္တခုလံုးပါ ပ်က္ျပယ္ေတာ့မလို ျဖစ္ေနသည္။ ျမန္မာစစ္ေခါင္းေဆာင္မ်ား လက္ခုပ္ထဲက ေရလို ျဖစ္ေနသည္။ ဤကဲ့သို ့တိက်ေသခ်ာမႈ စိုးစဥ္းမွ်မရွိေသာ အတည္ျပဳမူၾကမ္း ဟူသည္ကို လက္မွတ္ေရးထိုး ခ်ဳပ္ဆိုမည္ ဆိုပါက စာခ်ဳပ္မွာအလြယ္တကူျပန္လည္ ပ်က္စီး၊ လက္မွတ္ထိုးေသာ အဖြဲ ့မ်ားမွာလည္း သိကၡာက်၊ ဥပေဒစိုးမိုးေရး ကိုလည္းထိခိုက္ပါမည္။

သို ့ရာတြင္ နုိင္ငံေရးအရ ရိုးသားေသာတိုင္းရင္းသားေခါင္းေဆာင္မ်ား၏ ၾကိဳးပမ္းမႈသည္ အလဟသ မျဖစ္ပါ။ ၂၀၁၅ ခုနွစ္ မတ္လ (၃၁) ရက္ေန ့က ေပၚထြက္လာသည့္ အတည္ျပဳမူၾကမ္းတြင္ အားနည္းခ်က္ေပါင္းမ်ားစြာေတြ ့ရ
ေသာ္လည္း ၂၀၁၃ ခုနွစ္ နို၀ဘၤာလ ၄ ရက္ေန ့က စစ္အစိုးရတင္သြင္းလိုက္ေသာ စာခ်ဳပ္မူၾကမ္းနွင့္နိုင္းယွဥ္လွ်င္ မ်ားစြာ တိုးတက္ေကာင္းမြန္လာေၾကာင္း ေတြ ့နုိင္သည္။ဤအတည္ျပဳမူၾကမ္းကို လက္မွတ္မထိုးေသးဘဲ ေနာက္ တဆင့္ တက္ကာဘက္နွစ္ဘက္ ေဆြးေႏြးပြဲကို ဆက္လက္က်င္းပခြင့္ရေစရန္ ၾကိဳးပမ္းၾကလိမ့္မည္ဟု ေျမွာ္လင့္သည္။
ယင္းတြင္ ျငိမ္းခ်မ္းေရး ဆိုင္ရာ အေျခခံေက်ာရိုးက်သည့္ သေဘာတူညီခ်က္မ်ား အရင္ဦးစြာရေအာင္ ေဖၚေဆာင္ျပီး မွ ခိုင္မာသည့္ ပစ္ခတ္တိုက္ခိုက္မႈရပ္စဲေရးစာခ်ဳပ္ကိုလက္မွတ္ထိုးခ်ဳပ္ဆိုျခင္းျဖင့္ ႏြားက လွည္းကို ဆြဲသည့္ လုပ္ငန္းစဥ္ မွန္ ေပၚလာေကာင္း ေပၚလာနိုင္ပါသည္။ ေစာင့္ၾကည့္ရပါမည္။

အတည္ျပဳမူၾကမ္းသည္ပင္လွ်င္ အားနည္းခ်က္ေပါင္းမ်ားစြာ ေတြ ့ေနရသည္။ the Deed of Commitment (DoC)ပိုင္းျဖတ္ခ်က္ စာခ်ဳပ္ဟူသည္မွာ ဥပေဒအရေရာ နိုင္ငံေရးအရပါ မည္သည့္ အနွစ္သာရမွ် မရွိပါ။ ဥပေဒအရ ဆိုလွ်င္ ဘက္တဘက္ဘက္မွ မလိုက္နာပါ အတင္းအၾကပ္အတည္ျပဳနိုင္မည့္ စြမ္းအား[vii] လံုး၀ကင္းမဲ ့ေန၍ ျဖစ္သည္။ စစ္အစိုးရက သေဘာေကာင္း၍ ေပးလွ်င္ရမည္။ မေပးလွ်င္ ယင္းစာခ်ဳပ္ကို ကိုင္၍ အေရးဆိုနိုင္ဘြယ္မရွိ။ စာခ်ဳပ္ သည္ ဥပေဒအရ စကၠဴစုတ္ မွ်သာ ျဖစ္ပါမည္။ နိုင္ငံေရးအရ ပင္လံုစာခ်ဳပ္ထက္ ပိုမိုေကာင္းမြန္သည့္ ပိုင္းျဖတ္ခ်က္ စာခ်ဳပ္ ျမန္မာနိုင္ငံတြင္ ေနာက္ထပ္ေပၚနိုင္ဘြယ္မရွိ။ သို ့ျဖစ္၍ ဦးသိန္းစိန္စစ္အစိုးရ ကမကထ ျပဳျပီး တဖြဲ ့ျပီးတဖြဲ ့
လက္မွတ္ထိုး ရန္ ေသြးေဆာင္ၾကိဳးပမ္းလွ်က္ရွိေသာ ပိုင္းျဖတ္ခ်က္ စာခ်ဳပ္ ဟူသည္မွာလည္း ပင္လံုစာခ်ဳပ္၏ ေျခဖ်ားမွ်ပင္မွီနုိင္ဘြယ္မရွိ။ နိုင္ငံေရးတန္ဘိုးအရလည္းသုည သာ ျဖစ္သည္။

ဦးေအာင္ထူး (လူ ့အခြင့္အေရးေရွ ့ေန)
ဥပေဒအေထာက္အကူျပဳကြန္ရက္ တည္ေထာင္သူ ေမလ (၂) ရက္ ၂၀၁၅ ခုနွစ္