ပီအာရ္စနစ္ ဘယ္လဲ ဘာလဲ

Written by ေမာင္ေဆာင္းခ

ဇူလိုင္လ၂၄ ရက္တြင္ က်င္းပသည့္ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ အစည္းအေ၀းတြင္ အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီ အင္းအားစုပါတီမွ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ကုိယ္စားလွယ္ ဦးေအာင္ဇင္က ေရြးေကာက္ ပြဲတြင္PR စနစ္က်င့္သံုးေရးအဆိုကို တင္သြင္းခဲ့သည္။ ယင္းအဆုိကို ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ ေဒၚတင္ႏြယ္ဦးက ေဆြးေႏြးေထာက္ခံခဲ႔သျဖင့္ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္မွ ေဆြးေႏြးရန္ သင့္၊ မသင့္ လႊတ္ေတာ္ သေဘာထားရယူရာတြင္ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ ၄၂ ဦးက ကန္႔ကြက္ခဲ႔ေသာ္ လည္းတပ္မေတာ္သား ကိုယ္စားလွယ္မ်ား အပါအ၀င္ တက္ေရာက္သူ ၃၅၆ ဦး အနက္မွ ၃၁၄ ဦးက ေထာက္ခံခဲ့ၾကသည္။

ယင္းေန႔တြင္PR စနစ္ကို တင္သြင္းမည္ျဖစ္သျဖင့္ တိုင္းရင္းသားလႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ ၃၀ နီးပါးက လည္း လႊတ္ေတာ္သို႔မတက္ဘဲ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ သမိုင္း၌ ပထမဦးဆံုးအႀကိမ္အျဖစ္ ကန္႔ကြက္ ဆႏၵျပ ခဲ႔ၾကသည္။

PR စနစ္ႏွင့္ ယင္းစနစ္၏ အားနည္းခ်က္မ်ား

အခ်ဳိးက်ကိုယ္စားျပဳစနစ္ (Proportional Representation, PR System) ကို ေအာက္ပါအတုိင္း အမ်ဳိး အစားသံုးမ်ဳိး ခြဲျခားက်င့္သံုးေလ့ရွိသည္ကို ေတြ႕ရသည္။

(၁) ပါတီအလိုက္ အမည္စာရင္းကို မူတည္ၿပီး အခ်ဳိးက်ေရြးခ်ယ္သည့္စနစ္ (List Proportional Representation System)

ယင္းစနစ္သည္ ပါတီကိုသာ မဲေပးေရြးခ်ယ္ရျခင္းျဖစ္ၿပီး PR တြင္ အသံုးအမ်ား ဆံုးလည္းျဖစ္သည္။ပါတီ မ်ားသည္ မဲဆႏၵနယ္ေျမတစ္ခုခ်င္းစီအတြက္ ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္း အမည္စာရင္းကို တင္သြင္းစရာ မလိုဘဲ ကိုယ္စားလွယ္အျဖစ္ လ်ာထားသူမ်ားကိုသာ အမည္စာရင္းထုတ္ျပန္ေပးရသည္။ မဲဆႏၵရွင္မ်ားက မဲေပးရာတြင္ လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္မ်ားကို မဲေပးျခင္းမဟုတ္ဘဲ ပါတီ၏ မူ၀ါဒႏွင့္ ပါတီကလ်ာထား သည့္ ကိုယ္စားလွယ္စာရင္းကိုၾကည့္၍ ပါတီကို သာမဲေပးရျခင္းျဖစ္သည္။

ေရြးေကာက္ပြဲၿပီးမွ တစ္ႏိုင္ငံလံုး အတုိင္းအတာျဖင့္ ပါတီအလိုက္ရရွိေသာ လူထုေထာက္ခံမႈ မဲအေရ အတြက္ေပၚမူတည္ၿပီး ပါတီမ်ားရသင့္သည့္ ကိုယ္စားလွယ္ေနရာ ရာခိုင္ႏႈန္းကို ခဲြေ၀ေပးရျခင္း ျဖစ္သည္။ ယင္းကိုယ္စားလွယ္ရာခိုင္ႏႈန္း အတိုင္း ပါတီမ်ား၏ ကိုယ္စားလွယ္လ်ာ ထားစာရင္းမွ ဦးစားေပးအဆင့္ အတုိင္းလႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္မ်ားကို ေရြးခ်ယ္ရသည္။ ပါတီမ်ားသည္လည္း ကိုယ္စားလွယ္ ေရြးခ်ယ္ ခြင့္ရေရးအတြက္ အနည္းဆံုး လိုအပ္ေသာ လူထုေထာက္ခံ မႈရာခိုင္ႏႈန္းျပည့္မီရန္ လိုအပ္ပါသည္။

ယင္းစနစ္အားနည္းခ်က္မွာ လႊတ္ ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္မ်ားႏွင့္ ျပည္သူမ်ားအၾကား ထိေတြ႕ဆက္ဆံမႈ နည္းပါးျခင္း ျဖစ္သည္။ ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္းမ်ားကလည္း သက္ဆိုင္ရာမဲဆႏ္ၵနယ္ေျမရွိ ျပည္သူမ်ား၏ အခက္အခဲ၊ လိုအပ္ခ်က္မ်ားကို ကူညီေျဖရွင္းေပးရန္ထက္ ပါတီ၏လ်ာ ထားစာရင္းတြင္ ပါ၀င္ေရးကိုသာ အာ႐ံု စိုက္လုပ္ေဆာင္တတ္ၾကသည္။ ထို႔ျပင္ မဲဆႏၵရွင္မ်ား မႀကိဳက္ႏွစ္သက္သည့္ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္ စားလွယ္မ်ားကို ဖယ္ရွားႏိုင္ သည့္အာဏာသည္လည္း ျပည္သူ႔ထံတြင္ မရွိဘဲ ပါတီထိပ္ပိုင္း ေခါင္းေဆာင္ မ်ားတြင္ သာ ရွိေနသည္။ ယင္းစနစ္သည္ ဘာသာေရးအစြန္းေရာက္ ပါတီမ်ားကိုလည္း လႊတ္ေတာ္ အတြင္း ပါ၀င္ႏိုင္ရန္ အခြင့္အေရး တစ္ရပ္ျဖစ္ၿပီး ပါတီကို ေထာက္ခံသူ အနည္းငယ္ရွိ႐ံုျဖင့္ လႊတ္ေတာ္ အတြင္း အၿမဲတမ္း ပါ၀င္ခြင့္ရေနမည္ျဖစ္သည္။ အဆိုးဆံုးအခ်က္မွာ ဤစနစ္ေၾကာင့္ လႊတ္ေတာ္အတြင္း ပါတီငယ္ အမ်ားအျပားပါ ၀င္လာၿပီး ၫြန္႔ေပါင္းအစိုးရဖြဲ႔ရႏိုင္သည္။

ထိုအခါ တိုင္းျပည္အတြက္အေရးႀကီး ေသာ မူ၀ါဒမ်ား ခ်မွတ္ရာတြင္လည္းေကာင္း၊ ျပည္သူမ်ား၏ နစ္နာ မႈမ်ား၊ ျပႆနာမ်ာကို ေျဖရွင္းေဖာ္ေဆာင္ႏိုင္ေသာ ဥပေဒမ်ားေရးဆြဲရာတြင္ လည္းေကာင္း၊ ျပည္တြင္းစစ္ပြဲ မ်ား၊ နယ္စပ္ႏိုင္ငံမ်ားႏွင့္ ျဖစ္ပြားေသာစစ္ပြဲမ်ား၊ လူမ်ဳိးေရး၊ ဘာသာေရးပဋိပကၡမ်ားေၾကာင့္ ခံစားေနရ ေသာ ျပည္သူတုိ႔၏ ဒုကၡဆင္းရဲမ်ားကို ၿငိမ္းခ်မ္း ပေပ်ာက္ေစရန္လည္းေကာင္း ဆံုးျဖတ္ခ်က္မ်ားခ်မွတ္ ရာတြင္ သေဘာတူညီမႈ မရႏိုင္ဘဲျဖစ္ေနတတ္သည္။

(၂) ေပါင္းစပ္ထားေသာ အခ်ဳိးက်ေရြး ခ်ယ္သည့္စနစ္ (Mix Member Proportional System)

မဲအမ်ားဆံုးရသူ အႏိုင္ရသည့္စနစ္(First Past the Post, FPTP) ႏွင့္ အခ်ဳိးက် ကိုယ္စားျပဳစနစ္ (Proport- ional Repre-sentation, PR System) တုိ႔မွ ေကာင္းက်ဳိးမ်ားအားလံုးကို ရရွိႏုိင္ေအာင္ဖန္တီးထားေသာ စနစ္ဟုဆိုသည္။ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စား လွယ္ဦးေရရဲ႕ တစ္စိတ္တစ္ပိုင္းကို FPTP စနစ္ျဖင့္ ေရြးေကာက္ ၿပီး က်န္သည့္အစိတ္အပိုင္းကို ပါတီစာရင္းအရ အခ်ဳိးက်စနစ္ (PR) ျဖင့္ ေရြးေကာက္ျခင္းျဖစ္သည္။

ဤစနစ္သည္ ကိုယ္စားလွယ္ေနရာခြဲေ၀ေပးမႈ႐ႈပ္ေထြးႏိုင္ျခင္း၊ မဲဆႏၵရွင္မ်ားကလည္း နည္းလမ္းႏွစ္မ်ဳိးျဖင့္ မဲေပးရသည့္အတြက္ အမွားအယြင္းမ်ားရွိႏိုင္ျခင္းတို႔ေၾကာင့္ လက္ရွိ ဒီမိုကေရစီႏွင့္ထိေတြ႕ကာစ ျမန္မာ ျပည္သူလူထုႏွင့္ ကိုက္ညီမႈ မရွိႏုိင္ေပ။ ထို႔ျပင္ ျမန္မာႏိုင္ငံရွိ ျပည္သူမ်ားသည္ ႏုိင္ငံေရးတြင္ ပါ၀င္စဥ္းစား ရန္ အခ်ိန္မရွိသည့္အျပင္ စိတ္ပါ၀င္စားမႈလည္း အလြန္အားနည္းေနေသးေသာေၾကာင့္ PR စနစ္ကို က်င့္ သံုးရန္မွာ လံုး၀မျဖစ္ႏိုင္ေခ်။

(၃)လႊဲေျပာင္းေပးႏိုင္ေသာ မဲတစ္မဲစနစ္ (Single Transferable Vote System)

ယခုစနစ္မွာ ပိုမုိ႐ႈပ္ေထြးသည္။ ပါတီ မ်ားက မဲဆႏ္ၵနယ္ေျမတစ္ခုအတြက္ အႏိုင္ရႏိုင္မည့္ ကိုယ္စားလွယ္ေ ေလာင္းမ်ားအမည္ စာရင္းကို နာမည္စာရင္းတင္သြင္းရသည္။မဲဆႏၵနယ္ေျမတစ္ခုတြင္ ကိုယ္စားလွယ္ အေျမာက္အျမား ၀င္ေရာက္ယွဥ္ၿပိဳင္ ႏိုင္ၿပီး ရရွိသည့္မဲမ်ားကို တစ္ဦးခ်င္းအဆင့္ဆင့္ေျပာင္းလဲရေသာ နည္းျဖစ္သည္။ ဥပမာ-ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္း ခုနစ္ေယာက္ရွိလွ်င္ မဲေပးရမည့္အကြက္မ်ားမွာ မိမိႀကိဳက္ ႏွစ္သက္သူ တစ္ဦးထက္မကဘဲ ႏွစ္ သက္ရာ အစဥ္လိုက္မဲေပးေရြးခ်ယ္ခြင့္ရွိသည္။ မဲအမ်ားဆံုးရေသာ ကိုယ္စားလွယ္ ေလာင္းက လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ျဖစ္ ရန္ေသခ်ာႏိုင္ေသာ မဲအေရအတြက္ကို ခ်န္ၿပီး ပိုေသာမဲမ်ားကို ဒုတိယမဲအမ်ားဆံုးရသူ၏မဲစာရင္းတြင္ ထည့္ေပါင္းေပးရသည္။

မဲအေရအတြက္အနည္းဆံုးရေသာ သူကိုဖယ္ထုတ္ပစ္ၿပီး ၎တို႔ရရွိေသာ မဲမ်ားအားလံုးကို ဒုတိယ၊ တတိယမဲအမ်ားဆံုးရသူမ်ား၏ မဲစာရင္းတြင္ထည့္ေပါင္းေရတြက္ေပးၿပီး ေရြးခ်ယ္ေသာ စနစ္ျဖစ္သည္။ ယင္းစနစ္သည္ တြက္ခ်က္မႈစနစ္မ်ား ႐ႈပ္ေထြးလြန္းေသာေၾကာင့္ ကမၻာေပၚတြင္ အိုင္ယာလန္ႏိုင္ငံႏွင့္ ေမာ္လတာႏိုင္ငံတြင္သာ အသံုးျပဳလ်က္ရွိပါသည္။

ယင္းကဲ႔သို႔ အင္မတန္႐ႈပ္ေထြးေသာ PR စနစ္ကို တည္ၿငိမ္ရင္႔က်က္ေသာ ဒီမိုကေရစီႏိုင္ငံအမ်ားစုတြင္သာ အသံုးျပဳရန္ သင့္ေလ်ာ္ၿပီး အခက္အခဲျပႆနာ ေသာင္း ေျခာက္ေထာင္ႏွင့္ ျပည့္ႏွက္ေနေသာ၊ ဒီမိုကေရစီ အသက္သြင္းစ မိမိတို႔ျမန္မာႏိုင္ငံႏွင့္ လံုး၀ကိုက္ညီမႈမရွိဘူးဟု ျမင္မိပါသည္။

ျမန္မာျပည္၌ ၿပီးခဲ႔ေသာ ၂၀၁၀ ျပည့္ ႏွစ္၊ ႏို၀င္ဘာေရြးေကာက္ပြဲတြင္အသံုး ျပဳခဲ႔ေသာစနစ္မွာ မဲအမ်ား ဆံုးရသူ အႏိုင္ရသည့္စနစ္ (First Past the Post, FPTP) ျဖစ္သည္။ ဤစနစ္တြင္ ၀င္ေရာက္ယွဥ္ၿပိဳင္ သည့္ ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္းမ်ားထဲမွ မဲအမ်ားဆံုးရရွိသူက ကိုယ္စားလွယ္ ေလာင္းအျဖစ္ ေရြးခ်ယ္ခံရ ေသာေၾကာင့္ ႏိုင္သူအကုန္ယူ (Winner Takes All) ) စနစ္ဟုလည္းေခၚၾကသည္။ မဲေပးရမည့္ အလႊာ အသီးသီးမွ ျပည္သူမ်ားအားလံုးနားလည္ရလြယ္ကူၿပီး ႏိုင္ငံတကာတြင္အမ်ားဆံုးက်င့္သံုးေနေသာ စနစ္ ျဖစ္သည္။

ထို႔ေၾကာင့္ PR စနစ္ကို မည္သူေတြက မည္သည့္အတြက္ေၾကာင့္ တင္သြင္းလာရသနည္းဆိုသည္ကိုလည္း မိမိတို႔က အေသအခ်ာ ေစာေၾကာသံုးသပ္ဖို႔ လိုအပ္ေၾကာင္း တင္ျပလိုက္ပါသည္။

ရည္ညႊန္း- ပီအာလား၊ တပ္ေပါင္းစု လား၊ ပိုေနၿမဲ က်ားေနၿမဲလားႏွင့္ အျခားေဆာင္းပါးမ်ား စုစည္းမႈ (ကေလာင္စံု)
http://www.mizzimaburmese.com/2013-10-20-17-18-22/2013-10-20-16-34-60/item/24850-2014-07-29-05-59-44