ၿငိမ္းခ်မ္းေရး နဲ႔ ဖယ္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စု တည္ေဆာက္ေရး ( မ်က္ေမွာက္ေရးရာ / သတင္းသံုးသပ္ခ်က္)

ဦးေက်ာ္ဇံသာ

09.01.2013

ဒီတပတ္ ျမန္မာ့မ်က္ေမွာက္ေရးရာ ေဆြးေႏြးခန္းမွာ တိုင္းရင္းသားေတြရဲ႕ ကိုယ္ပုိင္အခြင့္အေရးေတြ ပုိျပီးရရွိေရးဟာ ကခ်င္အေရး အပါအဝင္ ျမန္မာႏိုင္ငံ တိုင္းရင္းသားအေရး ေျဖရွင္းႏိုင္ဖို႔အတြက္ အဓိကေသာ့ခ်က္ ျဖစ္ပါတယ္လို႔ ကရင္ၿငိမ္းခ်မ္းေရး အက်ိဳးေဆာင္လည္းျဖစ္ လက္ရွိ ျမန္မာႏိုင္ငံ လူ႔အခြင့္အေရး ေကာ္မရွင္ အဖြဲ႔ဝင္လည္းျဖစ္တဲ့ ပါေမာကၡ ဦးထြန္းေအာင္ခ်ိန္က ေျပာလိုက္ပါတယ္။၂၀၀၈ ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒဟာ ၁၉၄၇ ဖြဲ႔စည္းပံုထက္ပိုျပီး Federal သေဘာေဆာင္တယ္လို႔လည္း သူက ဆိုပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္ပါလဲ။ ပါေမာကၡ ဦးထြန္းေအာင္ခ်ိန္ကို ေမးျမန္းျပီး ဦးေက်ာ္ဇံသာ သံုးသပ္တင္ျပထားပါတယ္။

ဦးေက်ာ္ဇံသာ ။ ။ ဆရာ ပထမဦးဆံုးက အခုျမန္မာႏိုင္ငံမွာ သမၼတဦးသိန္းစိန္ အစိုးရတက္လာျပီးတဲ့ေနာက္ ျမန္မာျပည္သူေတြကေကာ ႏိုင္ငံတကာကေကာ ျငိမ္းခ်မ္းေရး ပိုမို ထြန္းကားလာလိမ့္မယ္လို႔ ေမွ်ာ္လင့္ၾကပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ တျခားတိုင္းရင္းသားေတြႏွင့္ အပစ္အခတ္ ရပ္စဲေရးကေနျပီးေတာ့ ပိုျပီးေတာ့ေတာင္မွ တိုးတက္တဲ့သေဘာထားေတြ ေတြ႔ရေပမယ့္ ကခ်င္တုိင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္ အင္အားစုႏွင့္ၾကေတာ့ ဘာျဖစ္လို႔ပိုျပီးေတာ့ အေျခအေနဆိုးသြားတယ္လို႔ ဆရာထင္ပါသလဲ။ ဆရာ သံုးသပ္ခ်က္ကို ပထမဦးဆံုး အက်ဥ္းရံုး ေျပာပါဆရာ။

ဦိးထြန္းေအာင္ခ်ိန္ ။ ။ ျပႆနာေတြကေတာ့ ရွိတာေပါ့။ ျပႆနာ ရွိလို႔ဘဲ ပဋိပကၡ ျဖစ္ေနတာေပါ့။ ဒီျပႆနာေတြကို ရင္ဆိုင္ေျဖရွင္းဖို႔ကေတာ့ ႏွစ္ဖက္စလံုးကေတာ့ ႀကိဳးစားရမယ္လို႔ေတာ့ ထင္ပါတယ္။

ဦးေက်ာ္ဇံသာ ။ ။ ဆိုေတာ့ ကရင္ ႏွင့္ ကခ်င္ တိုင္းရင္းသားေတြရဲ႕ ျပႆနာႏွစ္ခုက ဘယ္လို ကြာျခားပါသလဲ။

ဦိးထြန္းေအာင္ခ်ိန္ ။ ။ ကရင္က သူ ပိုၾကာရွည္တာေပါ့။ သူက က်ေနာ္တို႔ ၄၉ ခုႏွစ္ကတည္းက စခဲ့တဲ့ ျပႆနာႀကီး။ အဲျပႆနာက ေတာက္ေလွ်ာက္ က်ေနာ္တို႔ ဒီမွာ တခ်ိန္တုန္းကေတာ့ နည္းနည္း ပစ္ခတ္ရပ္စဲေရး အဆင့္အထိ ေရာက္လာတယ္။ အဲဒါ ဒါေပမယ့္ ဆက္မလုပ္ျဖစ္ဘူးေပါ့။ အခုတခါေတာ့ ျပန္ျပီးေတာ့ ဒီမႏွစ္က ပစ္ခတ္ရပ္စဲေရး တင္မက ဆက္လက္ျပီးေတာ့ ႏိုင္ငံေရး ေဆြးေႏြးမယ့္အဆင့္ထိ ေရာက္လာေတာ့ ေတာ္ေတာ္ေလး အားရစရာျဖစ္တာေပါ့။ ကခ်င္ကေတာ့ သူက ေစာေစာကတည္းက အပစ္အခတ္ ရပ္စဲေရး ရယူခဲ့တယ္။ အပစ္အခတ္ ရပ္စဲေရးယူျပီးမွ ဒီအပစ္အခတ္ ရပ္စဲေရးအေျခအေနက ပ်က္ျပားျပီး အခု ျပန္ျပီးေတာ့ ပဋိပကၡျဖစ္လာေတာ့ သူက ထူးျခားတဲ့ အေျခအေနတစ္ခုေပါ့။ ေနရာထိုင္ခင္းကေတာ့ မတူဘူးေပါ့။

ဦးေက်ာ္ဇံသာ ။ ။ တိုင္းရင္းသား အင္အားစု ႏွစ္ခုလံုးကေတာ့ တကယ္ေတာ့ သူတို႔ ဒါ Self-Determination ကုိယ့္ၾကမၼာကို ကိုယ္ဖန္တီးခြင့္ တစ္နည္းအားျဖင့္ ဒါ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ေရး။

ဦိးထြန္းေအာင္ခ်ိန္ ။ ။ ဒါကေတာ့ ဒီႏွစ္ခုစလံုး မေကာင္းဘူး။ တိုင္းရင္းသား ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားက ဒါပဲ ဒီလို ေျပာေနၾကတာေပါ့ေလ။ အနည္းႏွင့္အမ်ားေပါ့။

ဦးေက်ာ္ဇံသာ ။ ။ ဆိုေတာ့ အဲလို လိုလားခ်က္ျခင္း တူေပမယ့္လည္း အခု ကရင္ႏွင့္ၾကေတာ့ ပိုျပီးေတာ့ အေျခအေနကေကာင္းမြန္လာတယ္။ ျပီးေတာ့ ဆရာေျပာသလို ကရင္ႏွင့္ျဖစ္လာတဲ့ ျပႆနာက ဟုိလြတ္လပ္ေရးမတိုင္ခင္ သို႔မဟုတ္ လြတ္လပ္ေရးအဦးကတည္းက ျဖစ္လာခဲ့တာ။ ကခ်င္ႏွင့္ျပႆနာက ဒီထက္ေတာင္ ေနာက္က်တယ္ဆိုေတာ့။ ပိုတာရွည္တဲ့ဟာက ေအာင္ျမင္လာျပီးေတာ့။ ေနာက္ပုိင္းမွ ျဖစ္လာတဲ့ ျပႆနာက ဘာျဖစ္လို႔ အဲလိုျဖစ္ရတာလဲ ဆရာ။

ဦိးထြန္းေအာင္ခ်ိန္ ။ ။ သူ႔နယ္ေျမရဲ႕ ထူးျခားခ်က္ရွိလို႔ ဒီလို ထင္ပါတယ္။ ကခ်င္နယ္ေျမက ကရင္နယ္ေျမႏွင့္ ပံုစံမ်ိဳး အေျခအေနမ်ိဳး မဟုတ္ဘူးေလ။ သူ႔မွာက စီးပြားေရး အေနအထားက မတူဘူး။ စီးပြားေရး၊ လူမႈေရးေပါ့ေလ။ အဲဒါလည္း အေၾကာင္းတစ္ရပ္ျဖစ္မယ္လို႔ က်ေနာ္ ထင္ပါတယ္။

ဦးေက်ာ္ဇံသာ ။ ။ ကရင္လည္းဘဲ တခ်ိန္တုန္းကဆိုရင္ေတာ့ ထိုင္းႏွင့္ျမန္မာ ႀကားမွာ Buffer အျဖစ္ႏွင့္ ေနခဲ့ျပီးေတာ့ ေနာက္ပုိင္းမွာ ထိုင္းအစိုးရက Battle Field to Market Place ေျပာင္းမယ္ ဘာညာဆုိျပီးေတာ့ လုပ္လာျပီးေတာ့ေနာက္မွာ ျငိမ္းခ်မ္းေရးရဖို႔ အလားအလာေတြ ရွိလာတယ္လို႔ က်ေနာ္ထင္ပါတယ္။

ဦိးထြန္းေအာင္ခ်ိန္ ။ ။ ဟုတ္ပါတယ္။ ဒီေနရာကလည္း စီးပြားေရးအရ နည္းနည္း အေရးႀကီးလာတယ္ေလ။ ေနာက္ ကရင္အေနႏွင့္လည္းပဲ ဒီထိုင္းႏွင့္ ဒီဘက္က ႏုိင္ငံေတာ္အစုိးရၾကားမွာ သူက ႏွစ္ဖက္ဖိအားရွိလာတယ္။ ပိုျပင္းလာတယ္ေပါ့။ ဒါေၾကာင့္လည္း သူလည္း ျငိမ္းခ်မ္းေရးရယူဖို႔ ပိုျပီးေတာ့ ႀကိဳးစားလာတယ္လို႔ ထင္ပါတယ္။

ဦးေက်ာ္ဇံသာ ။ ။ ဆိုေတာ့ ကခ်င္ျပည္နယ္ရဲ႕ ဟုိဘက္ဒီဘက္မွာ ရွိတဲ့ ဒီတရုတ္ႏွင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံ ေတြကလည္းပဲ ထိုင္းႏွင့္ျမန္မာလိုဘဲ အခု စီးပြားေရးအရ သူတို႔ ဆက္ဆံမယ္။ အဲဒီေဒသမွာ စီးပြားျဖစ္ထြန္းေအာင္ လုပ္ခ်င္တယ္ဆိုတဲ့ သေဘာထားေတြ ရွိေနႀကတာဘဲ ဆရာ။

ဦိးထြန္းေအာင္ခ်ိန္ ။ ။ ရွိတယ္။ ဒါေပမယ့္ အပစ္အခတ္ ရပ္စဲေရးေခတ္ကာလတုန္းက ကခ်င္ေတြက ဥပမာအားျဖင့္ ေက်ာက္စိမ္းကိစၥတို႔၊ ျမစ္ဆံုဆည္ကိစၥတို႔။ အဲဒါေတြက သူတို႔အတြက္ နစ္နာတယ္လို႔ သူတို႔ ထင္ခဲ့တဲ့ သေဘာေတာ့ ရွိေနတယ္လို႔ ထင္ပါတယ္။

ဦးေက်ာ္ဇံသာ ။ ။ ဒါေပမယ့္ သူတို႔ အခု ျမစ္ဆံုေရကာတာကို ရပ္ဆိုင္းလုိက္တယ္။ Suspend လုပ္ထားလိုက္တယ္ဆိုေတာ့ ဆရာ အဲဒီဟာက သူတို႔အတြက္ ေက်နပ္စရာ မျဖစ္ဘူးလား။

ဦိးထြန္းေအာင္ခ်ိန္ ။ ။ အဲဒါေတာ့ ေတာ္ေတာ္ေလး ျငိမ္းခ်မ္းေရးရယူဖို႔အတြက္ အေတာ့္ကို ေကာင္းသြားတာေပါ့။ ဒီဥစၥာက။ ဒါေပမယ့္ နာၾကည္းခ်က္ေတြ က်န္ေသးတယ္လို႔ က်ေနာ္ ထင္ပါတယ္။

ဦးေက်ာ္ဇံသာ ။ ။ စီးပြားေရးအားျဖင့္ကေတာ့ ဒီ ေက်ာက္စိမ္းေတြ ဘာေတြ ထုတ္ယူတဲ့ေနရာမွာ အစိုးရဘက္က…

ဦိးထြန္းေအာင္ခ်ိန္ ။ ။ ေက်ာက္စိမ္းေတြမက က်ဳပ္တို႔ သံယံဇာတ ပစၥည္းေတြ ေတာ္ေတာ္ေလး ထုတ္သြားတယ္လို႔ သိရတယ္ေပါ့။

ဦးေက်ာ္ဇံသာ ။ ။ ဆိုေတာ့ သူတို႔က ေဒသခံ။

ဦိးထြန္းေအာင္ခ်ိန္ ။ ။ ေဒသခံရဲ႕ အက်ိဳးစီးပြားကို လ်စ္လ်ဴရွဳျပီးေတာ့ အျပင္က အင္အားစုေတြက ဝင္လာျပီးေတာ့ အသံုးခ်သြားတယ္လို႔ အဲလို သူတုိ႔ ျမင္တယ္လို႔ ထင္ပါတယ္။

ဦးေက်ာ္ဇံသာ ။ ။ ဆိုေတာ့ အဲဟာကို ညိႇႏိႈင္းဖို႔ အာဏာပိုင္ေတြဘက္က ညိႇႏႈိင္းဖုိ႔ မျဖစ္ႏိုင္ဘူးလား ဆရာ။ အဲဒါကုိ သူတို႔ နားလည္သေဘာေပါက္ေအာင္။ ဒီဟာ မွ်မွ်တတျဖစ္ေအာင္ လုပ္ေပးမယ္ဆိုတာ။

ဦိးထြန္းေအာင္ခ်ိန ္။ ။ အဲဒါေတာ့ ညိႇႏိႈင္းဖို႔ လုိတာေပါ့။ အဲဒါညိႇႏႈိင္းလို႔ ရမွဘဲ က်ေနာ္တို႔က ျငိမ္းခ်မ္းေရး ရယူမွာျဖစ္တာေပါ့။

ဦးေက်ာ္ဇံသာ ။ ။ အခုကေတာ့ ျမန္မာအစိုးရဘက္က ေျပာတာကေတာ့ သူတို႔က ထုိးစစ္မဆင္ဘူး။ သူတို႔ရဲ႕ တပ္ဖြဲ႔ေတြရဲ႕ လံုျခံဳေရးအတြက္သာ ပစ္မွတာ ျပန္ပစ္တာ ျဖစ္ပါတယ္ ဘာညာဆိုတာကိုေတာ့ ေျပာေနတာပါဘဲ။ ျငိမ္းခ်မ္းေရးအဖဲြ႔ဆိုတာလည္း အႀကိမ္ေပါင္း။

ဦိးထြန္းေအာင္ခ်ိန္ ။ ။ ဒါေပမယ့္ သူတို႔ဘက္က ေတာ္ေတာ္ျပင္းထန္တဲ့ သေဘာေပါ့။ လက္နက္ႀကီးေတြ သံုးတယ္။ ေလယာဥ္ေတြ သံုးျပီး အဲလုိမ်ိဳး ၾကားေနရတာဘဲ။ ဒါ ျပင္းထန္တဲ့ သေဘာေပါ့။ ခံစစ္ ျဖစ္ေပမယ့္ သံုးတဲ့ လက္နက္ႀကီးေတြက လက္နက္ႀကီး သံုးေတာ့လည္း ၾကားထဲက ျပည္သူေတြက ခံရတဲ့သေဘာလည္း ရွိတယ္။

ဦးေက်ာ္ဇံသာ ။ ။ ဒီေနရာမွာ ၾကားဝင္ေစ့စပ္ေပးဖို႔ဆိုတာ ဥပမာ ဆရာတို႔လို ပုဂၢိဳလ္ေတြ။ ဆရာတို႔ဆိုရင္ KNU ႏွင့္ ေစ့စပ္ေရးကိုလည္းဘဲ အႀကိမ္ႀကိမ္ ေဆာင္ရြက္ေပးခဲ့ဖူးတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ ျဖစ္ပါတယ္။ တိုင္းရင္းသား လည္းျဖစ္တယ္။ တိုင္းရင္းသားဘက္က လူသူေလးစားတဲ့ ပုဂၢိဳလ္လည္း ျဖစ္ေတာ့ အဲလိုပုဂၢိဳလ္ေတြက ဝင္ေရာက္ေစ့စပ္ေပးမယ္ ဆိုရင္ေကာ ဆရာ။ ျဖစ္ႏိုင္မယ့္ အလားအလာ ျမင္ပါလား ဆရာ။

ဦိးထြန္းေအာင္ခ်ိန္ ။ ။ ကခ်င္ဘက္က ရွိမယ္လုိ႔ က်ေနာ္ထင္ပါတယ္။ ကခ်င္ဘက္လည္း ျငိမ္းခ်မ္းေရး လိုလားတဲ့သူ အမ်ားႀကီးရွိပါတယ္။ သူတို႔အေနႏွင့္ ဝင္ျပီးေတာ့ ေစ့စပ္ႏိုင္လို႔ရွိရင္ ျဖစ္ႏုိင္လိမ့္မယ္လို႔ က်ေနာ္ထင္ပါတယ္။

ဦးေက်ာ္ဇံသာ ။ ။ ဆိုေတာ့ အခု တခ်ိဳ႕ေျပာတာကေတာ့ အခု ၈၈ ေက်ာင္းသားေတြ။ ကုိျမေအးတို႔ သြားတယ္။ ျပန္လာတယ္။ အေျခခံအားျဖင့္ သူတို႔ ျငိမ္းခ်မ္းေရး စကားေျပာဖို႔ဆိုတာကို ႏွစ္ဖက္လံုး သေဘာတူတယ္။ ဒါေပမယ့္ အေသးစိတ္ေလးေတြမွာ ျဖစ္ေနၾကတယ္။ ေရွ့တန္းမွာ သူ႔ကုိငါ တိုက္လို႔ ငါ ျပန္တိုက္ရတယ္ဆိုျပီး တစ္ေယာက္တစ္ေယာက္ အျပစ္တင္ျပီး ျဖစ္ေနႀကတယ္။ အဲလုိ အေသးမႊာေလးတာ က်န္တယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။ အဲေလာက္ထိေကာ ဟုတ္ပါရဲ႕လား ဆရာ။ ဒါထက္မ်ား။

ဦိးထြန္းေအာင္ခ်ိန္ ။ ။ အေသးအမႊာမက။ အခုဟာဒီ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး အေျခအေနေလာက္ေရာက္မွ က်ေနာ္တို႕က နည္းနည္း စိတ္ခ်မ္းသာမယ္လို႔ က်ေနာ္ ထင္ပါတယ္။ တဘက္ကတုိက္ရင္ တဘက္က ေဆြးေႏြးလို႔ မလြယ္ေလာက္တဲ့ အေျခအေနပဲ။

ဦးေက်ာ္ဇံသာ ။ ။ ေနာက္တစ္ခုက ကခ်င္ႏွင့္ သူတို႔က လြန္ခဲ့တဲ့ ၁၇ ႏွစ္လံုးလံုး အပစ္အခတ္ ရပ္စဲေရးရခဲ့တယ္ ဆိုေတာ့ အဲဒီကာလရဲ႕ မူဝါဒႏွင့္ အခုလက္ရွိ အစိုးရရဲ႕ သေဘာထားႏွင့္ေကာ ဘယ္ေလာက္ကြာဟမႈ ရွိပါသလဲ ဆရာ။ အဲဒါေၾကာင့္မ်ား သူတို႔ ပိုျပီးမ်ား ဆိုးလာသလား။ ကခ်င္တိုင္းရင္းသားေတြ ဒါေၾကာင့္မ်ား ပိုျပီး နာၾကည္းလာၾကသလား။

ဦိးထြန္းေအာင္ခ်ိန္ ။ ။ အခု အစိုးရ။ က်ေနာ့္ စိတ္ထင္ေတာ့ ျငိမ္းခ်မ္းေရး အရင္ကထက္ေတာင္ လုိလားတဲ့ အစိုးရ ျဖစ္တယ္လို႔ က်ေနာ္ထင္ပါတယ္။ ဒီဘက္ကလည္း ဆႏၵရွိပါတယ္။ ဒီဘက္က ဒီမိုကေရစီ ခ်ီတက္ရာမွာ တိုင္းရင္းသား စည္းစည္းလံုးလံုး ညီညီညြတ္ညြတ္ႏွင့္ သြားဖို႔ ေတာ္ေတာ္ေလး ဆႏၵရွိတယ္လို႔ က်ေနာ္ ထင္ပါတယ္။

ဦးေက်ာ္ဇံသာ ။ ။ ဆရာ အဲဒီေတာ့ အခု ဒီျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး လုပ္ေနတဲ့ လမ္းေၾကာင္း။ ႏိုင္ငံတကာကလည္း အခုထိကေတာ့ ဒီကိစၥကို ပါးစပ္ကသာေျပာေသးတယ္။ ဘာမွ အေရးတယူလုပ္တာေတာ့ မရွိေသးဘူး။ ဒါေပမယ့္ တခ်ိဳ႕ ေဆာ္ၾသသူေတြက လူ႔အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္မႈေတြ သိပ္မ်ားေနတဲ့အတြက္ေၾကာင့္ ႏိုင္ငံတကာ အကူအညီေပးတာေတာင္မွ ျပန္လည္စဥ္စားးသင့္တယ္။ အဲဒါမ်ိဳးေတြ ေျပာေနၾကပါတယ္ ဆရာ။ ဆိုေတာ့ ဒီကခ်င္နဲ႔ျဖစ္ေနတဲ့ ျပႆနာဟာ ျပည္ေထာင္စု ဖြံ႔ျဖိဳးတိုးတက္ေရး၊ ဒီမိုကေရစီ ထြန္းကားေရးအတြက္ ဘယ္ေလာက္ထိ အႏၱရာယ္မ်ား ျဖစ္ေနပါသလဲ ဆရာ။

ဦိးထြန္းေအာင္ခ်ိန္ ။ ။ ဒါႀကီိးက အဟန္႔အတားႀကီး တစ္ခုျဖစ္တာေပါ့။ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္မႈကလည္း။ ပဋိပကၡ ျဖစ္ေနတဲ့ကာလကေတာ့ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္ ရွိမွာပဲ။ ဒါကေတာ့ မလြဲမေရွာင္တာဘဲေလ။ တျခားေနရာေဒသမွာလည္း ဒီအတိုင္းဘဲ။ ပဋိပကၡ ျဖစ္ေနတဲ့ ေနရာဌာနေတြဆိုလို႔ရွိရင္ ဒီလုိဘဲ လူ႔အခြင့္အေရးဟာ လ်စ္လ်ဴရွဳတဲ့သေဘာမ်ိဳး ျဖစ္သြားတာေပါ့။

ဦးေက်ာ္ဇံသာ ။ ။ အဲဒီေတာ့ ဒီမိုကေရစီေဖာ္ေဆာင္ေရး ေနာက္ျပန္လွည့္ႏုိင္တယ္။ ေနာက္ဆုတ္ႏုိင္တယ္။ တစ္နည္းအားျဖင့္ ရပ္တန္႔ႏိုင္တယ္လို႔ေကာ ထင္ပါသလား။

ဦိးထြန္းေအာင္ခ်ိန္ ။ ။ က်ေနာ္ေတာ့ မထင္ဘူး။ ေရွ့ဆက္သြားမွာဘဲ။ ဒီတိုင္းရင္းသား ရင္ၾကားေစ့ေရးကိစၥပဲ နည္းနည္း ျပႆနာရွိေနတာ။ ဒီမိုကေရစီလမ္းေၾကာင္းကေတာ့ ဆက္သြားမွာဘဲ။

ဦးေက်ာ္ဇံသာ ။ ။ အခု အစိုးရဟာ တိုင္းရင္းသားေတ ြေျပာေနတဲ့ Federal ဆိုတဲ့စကားကို သိပ္ေၾကာက္တယ္လို႔ ႏိုင္ငံတကာက သံုးသပ္သူ တခ်ိဳ႕လည္း ေျပာၾကပါတယ္။ တိုင္းရင္းးသားေတြကလည္း ဒါကို လုိခ်င္တယ္။ ဆိုေတာ့ ဒီဟာေကာ ဘယ္ေလာက္ အေရးႀကီးပါလဲ ဆရာ။ ဒီစကားကို မသံုးဘဲႏွင့္ တခ်ိဳ႕ဆိုလို႔ရွိရင္ ဦးခင္ေမာင္ႀကီး တစည ကဆိုရင္ က်ေနာ္ အင္တာဗ်ဴး တစ္ခါ လုပ္ခဲ့တုန္းက ဒီစကားကိုေတာ့ မသံုးဘူးေပါ့ေလ။ ဒါေပမယ့္ ဒီလိုအဆင့္အတန္းမ်ိဳး အခြင့္အေရးမ်ိဳး ေပးခ်င္ပါတယ္ ဘာညာေျပာပါတယ္ ဆရာ။

ဦိးထြန္းေအာင္ခ်ိန္ ။ ။ သေဘာကေတာ့ အခုကလည္း အခုလက္ရွိပံုစံကလည္း Federal သြားမယ့္ လမ္းေၾကာင္းေပၚေရာက္တဲ့ပံုစံမ်ိဳးဘဲ။ ျပည္နယ္အစိုးရေတြ၊ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ရေဒသေတြ အခြင့္အေရးပိုေပးမယ္၊ အာဏာပိုေပးလာမယ္ဆုိျပီး ဒါလည္း Federal သေဘာသက္ေရာက္တာပဲ။

ဦးေက်ာ္ဇံသာ ။ ။ ဆရာ ဒါေပမယ့္ အႏွစ္သာရက ျပည္နယ္ေတြရဲ႕ State Authority ကေတာ့ ျပည္ေထာင္စု ဗဟုိအစိုးရက ေခါင္းေခါက္ေရြးတဲ့ဟာေတြ အဓိက ျဖစ္ေနတာေပါ့ ဆရာ။

ဦိးထြန္းေအာင္ခ်ိန္ ။ ။ မဟုတ္ဘူးေလ။ ပံုစံကေတာ့ ေတာ္ေတာ္ေလးေရာက္ေနပါျပီ။ ျပည္နယ္အစိုးရ ပိုျပီးေတာ့ အာဏာရွိလာ၊ ျပည္နယ္အစိုးရ ပိုျပီိးေတာ့ လုပ္ပိုင္ခြင့္ ရွိလာမယ္ဆုိလို႔ရွိရင္ ဒါက Federal ပဲေလ။ ဒါေပမယ့္ Federal ႏွင့္ အဆင္ေျပခ်င္မွေျပမွာကိုး။ ဒါကလည္း ျပည္နယ္လည္းရွိတယ္ ကုိယ္ပုိင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ရ ေဒသလည္း ရွိတယ္။ ေနာက္တျခား တျခားတိုင္းရင္းသားေတြကလည္း ရွိေသးတယ္။

ဦးေက်ာ္ဇံသာ ။ ။ Federal ပံုစံကုိေျပာမယ္ဆိုရင္ ၄၇ ခုႏွစ္ ဖြဲ႔စည္းပံုမွာလည္း ဒီလိုပဲ ေပးခဲ့တာ မဟုတ္ဘူးလား ဆရာ။ ျပည္နယ္ဆိုတာ ဖြဲ႔စည္းေပးထားခဲ့တာ။ ဒါေပမယ့္ ဒါကို တိုင္းရင္းသားေတြက...



ဦိးထြန္းေအာင္ခ်ိန္ ။ ။ ၄၇ခုႏွစ္ ဖြဲ႔စည္းပံုက ပံုစံတစ္မ်ိဳးေလ။သူက အရင္ရွိခဲ့တဲ့ Ministries of Burma Proper ကို ဆြဲျပီးေတာ့ …….ေလးေတြ သူက ဆက္ဆက္ေပးလိုက္တဲ့ သေဘာေလာက္ဘဲရွိတယ္။ ထူးထူးျခားျခား မျဖစ္လာဘူး။ အဲဒါကုိ ေတာင္ႀကီးညီလာခံတုန္းက ဒါ အႀကီိးအက်ယ္ ေဝဖန္တာဘဲ မဟုတ္ဘူးလား။

ဦးေက်ာ္ဇံသာ ။ ။ ဆိုေတာ့ အခု ဆရာက ၂၀၀၈ ဖြဲ႔စည္းပံုက ၄၇ ဖြဲ႔စည္းပံုထက္ သာတယ္လို႔ ဆရာက ယူဆပါသလား။

ဦိးထြန္းေအာင္ခ်ိန္ ။ ။ က်ေနာ္ ယူဆတယ္။ သူသာတယ္။

ဦးေက်ာ္ဇံသာ ။ ။ ဘယ္အခ်က္ေတြမွာ သာပါသလဲ ဆရာ။

ဦိးထြန္းေအာင္ခ်ိန ္။ ။ ဘယ္အခ်က္ေတြမွာ သာသလဲဆိုလို႔ရွိရင္ သူက ျပည္နယ္ေတြ တုိင္းေဒသႀကီးေတြမွာ သီးျခားအစိုးရေတြ ရွိျပီးေတာ့ သူ႔ဟာသူ သီးျခားေဆာင္ရြက္သြားတဲ့သေဘာ ရွိတယ္ေလ။ ဟုိတုန္းက ျပည္နယ္မွာရွိတဲ့ လႊတ္ေတာ္ကုိယ္စားလွယ္ေတြက ျပည္ေထာင္စု လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ေတြဘဲေလ။ သိပ္ျပီးေတာ့ သူက သီးျခားမရွိလားဘူး။ အခုက သီးျခားရွိတဲ့သေဘာ ျဖစ္ေနတာေပါ့။ အဲဒီကေနဆက္ျပီးေတာ့ က်ေနာ္တို႔က ျပည္နယ္တို႔ တိုင္းေဒသႀကီးတို႔ ပိုျပီးေတာ့ အာဏာေပးလိုက္မယ္ဆိုလို႔ရွိရင္ ဒါ Federal လမ္းေၾကာင္းေပၚေရာက္သြားမွာဘဲ။

ဦးေက်ာ္ဇံသာ ။ ။ ေနာက္တစ္ခုက စစ္တပ္ရဲ႕ အခန္းက႑ေကာ ဆရာ။ ျပည္နယ္ေတြမွာဆိုရင္ ပိုျပီးေတာ့ ဆိုးတယ္လို႔ ထင္ရပါတယ္။ တခ်ိဳ႕က ျပည္နယ္မွာရွိတဲ့ တိုင္းမႈးႏွင့္ ျပည္နယ္ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ ဘယ္သူ ပိုျပီးေတာ့ ျပည္နယ္အဆင့္ကို ေျပာမယ္ဆိုရင္ေပါ့ ဆရာ။ ျပည္နယ္မွာ စစ္တပ္က ပိုျပီးေတာ့ အာဏာလႊမ္းမိုးမႈ ရွိေနတယ္လို႔ သံုးသပ္ႀကပါတယ္။

ဦိးထြန္းေအာင္ခ်ိန္ ။ ။ ဒါကေတာ့ ပဋိပကၡရွိတဲ့ ေဒသမွာကေတာ့ တပ္က အခန္းက႑ရွိတာေပါ့။ တကယ့္ကို ျငိမ္းခ်မ္းေရး ရလာတဲ့အခါမွာ တပ္က သူရဲ႕ ဟိုဒင္းက ေလ်ာ့သြားမွာေပါ့။ သူ႔အခန္းက႑က နည္းနည္း မွိန္သြားမွာေပါ့။ ဥပမာအားျဖင္း က်ေနာ္တို႔ ဧရာဝတီတိုင္းေဒသမွာ တိုင္းရင္းသားေတြ အမ်ားႀကီးရွိတာဘဲ။ ဒီတိုင္းရင္းသားအမ်ားႀကီးမွာမွ ဘာမွ သိပ္ျပီးေတာ့ ျပႆနာ မရွိလာဘူး။

ဦးေက်ာ္ဇံသာ ။ ။ ျပည္ေထာင္စုအစိုးရမွာေကာ ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတက တခ်ိဳ႕က ေျပာၾကပါတယ္။ ဒီကခ်င္အေရး အပစ္အခက္ရပ္စဲဖို႔ သမၼတက ညႊန္ၾကားတယ္။ တပ္က မလိုက္နာဘူး ဆိုျပီးေတာ့ ေျပာၾကပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ သမၼတေတာင္မွာ ဒီကိစၥမွာ အာဏာမရွိဘူးလို႔ ေျပာေနၾကတာပါ။ ဘယ္လိုျမင္ပါလဲ ဆရာ။

ဦိးထြန္းေအာင္ခ်ိန္ ။ ။ ဒါေတာ မသိဘူးေလး။ က်ေနာ္တို႔ ေရွ့ေနာက္ command က ဘယ္လိုရွိမွန္း က်ေနာ္ကလည္း ေသခ်ာသိတာမွ မဟုတ္ဘဲ။ သမၼတက အေမရိကန္သမၼတလို Commander in Chief မွ မဟုတ္ဘဲ။ Commander in Chief သက္သက္ ရွိတာကို။က်ေနာ္တို႔ ဖြဲ႔စည္းပံုမွာ သမၼတက Commander in Chief မွ မဟုတ္ဘဲ။

ဦးေက်ာ္ဇံသာ ။ ။ ဆရာ အခု ျမန္မာႏိုင္ငံတိုင္းရင္းသားေတြႏွင့္ ျဖစ္ေနတဲ့ကိစၥ ကခ်င္ႏွင့္ျဖစ္ေနတဲ့ကိစၥကို ခဏထားရင္ က်န္တဲ့တိုင္းရင္းသားေတြႏွင့္ ရရွိထားတဲ့အဆင့္ကေကာ ေတာ္ေတာ္ေလး ျငိမ္းခ်မ္းေရးအလားအလာ ရွိတယ္လို႔ ဆိုႏိုင္ပါသလား။ အခု ရွမ္းႏွင့္လည္းဘဲ ျဖစ္ေနတယ္ ဆရာ။ ရွမ္းမွာလည္းဘဲ တခ်ိဳ႕။

ဦိးထြန္းေအာင္ခ်ိန္ ။ ။ ျငိမ္းခ်မ္းေရး အလားအလာေတာ့ ရွိပါတယ္။ ေတာ္ေတာ္ေလး ေကာင္းေနပါတယ္။ တိုင္းရင္းသားျပႆနာကေတာ့ ေန႔ခ်င္းညခ်င္းေျဖရွင္းလို႔ ျပီးမယ့္ ျပႆနာမ်ိဳးမွ မဟုတ္ဘဲ။ တိုင္းရင္းသားေတြကလည္း အမ်ားႀကီးရွိတယ္။ သူတို႔ ဆႏၵေတြကလည္ အမ်ိဳးစံုရွိတယ္။ ဒါေတြကို ညိွျပီးေတာ့ ေဆာင္ရြက္ရမယ့္ကိစၥဆိုေတာ့ လြယ္လြယ္ကူကူႏွင့္ေတာ့ မျဖစ္လာဘူး။ ၾကာေတာ့ၾကာဦးမွာဘဲ။

ဦးေက်ာ္ဇံသာ ။ ။ တခ်ိဳ႕က ဗမာဗဟိုအစိုးရက Federal တိုင္းရင္းသားေတြ ခြဲထြက္မွာကိုစိုးရိမ္တယ္ဆိုျပီး ေျပာပါတယ္။ အဲလို ခြဲထြက္မယ္ဆိုတဲ့ စိုးရိမ္စရာ တကယ့္အေျခအေန ဆက္လက္ရွိေနေသးတယ္လို႔ ဆရာ ထင္ပါသလား ဆရာ။ တကယ္မ်ား။

ဦိးထြန္းေအာင္ခ်ိန္ ။ ။ က်ေနာ္ မထင္ပါဘူး။ က်ေနာ္ထင္တယ္ တုိင္းရင္းသား။ ဘယ္တိုင္းရင္းသားမွ ခြဲထြက္မယ့္ သေဘာေတာ့ ရွိမွာမဟုတ္ဘူး။ ျပည္ေထာင္စုထဲမွာ အားလံုး ေနခ်င္မယ့္သေဘာ ရွိပါတယ္။ တစ္ခုဘဲေပါ့ နည္းနည္း။ တိုင္းရင္းသားေတြ အခြင့္အေရးပိုရလာမယ္၊ အာဏာပိုရွိလာမယ္။ အဲဒီသေဘာေလာက္ဘဲ သူတို႔ လုိခ်င္ႀကမယ္လို႔ထင္တယ္။

ဦးေက်ာ္ဇံသာ ။ ။ ဒါကိုေကာ ဗဟိုအစိုးရက သေဘာေပါက္မယ္ ထင္ပါသလား ဆရာ။

ဦိးထြန္းေအာင္ခ်ိန္ ။ ။ ေပါက္ပါလိမ့္မယ္။ သူကလည္း အခု ပိုျပီးေတာ့ Open ျဖစ္လာတယ္ေလ။ ႏိုင္ငံတကာကေကာ၊ ျပည္တြင္းကေကာ သေဘာထားေတြအမ်ိဳးမ်ိဳး ေဖာ္ထုတ္လာေတာ့ သူလည္း အဲဒါေတြ နားလည္ပါတယ္။
http://burmese.voanews.com/content/news-analysis-federal-union-constitution/1580967.html