လိပ္ခဲတည္းလည္း အပစ္ရပ္စာခ်ဳပ္

ေက်ာ္ခ

တႏိုင္ငံလံုး အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး သေဘာတူစာခ်ဳပ္ (NCA) ခ်ဳပ္ဆိုႏိုင္ေရးအတြက္ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ႏွင့္ တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္ အဖြဲ႔အစည္းမ်ား၏ ထိပ္သီးကိုယ္စားလွယ္ ၉ ဦးတို႔ ယခုလ ၉ ရက္ေန႔က ေနျပည္ေတာ္တြင္ ေတြ႔ဆံု ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကသည္။

အစိုးရႏွင့္ တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္ အဖြဲ႔အစည္းမ်ားအၾကား ၄ ႏွစ္ေက်ာ္အၾကာ ေဆြးေႏြးခဲ့ၿပီး မၿပီးျပတ္သည့္ အခ်က္တခ်ဳိ႕ကို သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ႏွင့္ တိုင္းရင္းသား ထိပ္သီးေခါင္းေဆာင္မ်ားအၾကား ထိပ္တိုက္ ညႇိႏႈိင္း ေဆြးေႏြးပြဲအၿပီးတြင္ ေရရာသည့္ ဆုံးျဖတ္ခ်က္တခ်ဳိ႕ ထြက္လာလိမ့္မည္ဟု ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္မ်ား ရွိထားခဲ့ၾကသည္။

ေနျပည္ေတာ္ ေဆြးေႏြးပြဲကို တက္ေရာက္လာသည့္ တိုင္းရင္းသား ေခါင္းေဆာင္မ်ားက ၎တို႔ မူလ ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆိုထားသည့္ အတိုင္း NCA စာခ်ဳပ္တြင္ တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္အားလံုး အတူတကြ လက္မွတ္ ေရးထိုးႏိုင္ေရးကို အဓိကထား ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကသည္။

ေဆြးေႏြးပြဲအၿပီး ထြက္ရွိလာခ်က္မ်ားအရ ႏွစ္ဖက္ လက္မွတ္ ေရးထိုးၾကမည့္ ေန႔ရက္ကို တိတိက်က် သတ္မွတ္ႏိုင္ခဲ့ျခင္း မရွိသည့္အျပင္ တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္ အင္အားစုမ်ားက ေတာင္းဆိုေနသည့္ အားလံုးပါဝင္ေရး မူအေပၚ လိုက္ေလ်ာခ်က္သည္လည္း အကန္႔အသတ္မ်ား ရွိေနဆဲျဖစ္သျဖင့္ တိုင္းရင္းသား ထိပ္သီးေခါင္းေဆာင္မ်ား အၾကား မ်က္ႏွာခ်င္းဆိုင္ အႀကိတ္အနယ္ ျပန္ေဆြးေႏြးၾကရဦးမည့္ အေျခအေနျဖစ္သည္။

သမၼတ ဦးသိန္းစိန္က ၎သက္တမ္းအတြင္း NCA စာခ်ဳပ္ လက္မွတ္ထိုးေရးရန္ ကန္႔သတ္ေရြးခ်ယ္ထားသည့္ တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္အဖြဲ႔ ၁၅ ဖြဲ႔ကို မၾကာခန ကမ္းလွမ္းေနက်အတိုင္း ေနျပည္ေတာ္ ေဆြးေႏြးပြဲတြင္လည္း ယခုလ ၂၉ ရက္ေန႔ သို႔မဟုတ္ ေအာက္တိုဘာလ ပထမအပတ္တြင္ လက္မွတ္ေရးထိုးၾကရန္ ထပ္မံကမ္းလွမ္းခဲ့ျပန္သည္။

သမၼတ ဦးသိန္းစိန္က အားလံုးပါဝင္ေရး မူအေပၚ လက္ခံေၾကာင္းႏွင့္ လက္ေတြ႔ အေကာင္အထည္ေဖာ္ ေဆာင္ရြက္ႏိုင္ရန္ အဆင့္ဆင့္ နည္းလမ္းရွာ ေဆာင္ရြက္သြားမည္ဟုလည္း ေဆြးေႏြးခဲ့ေၾကာင္း၊ ကမ္းလွမ္းသည့္ ရက္အတြင္း အားလံုး ပါဝင္ႏိုင္ေရးကို ဆက္လက္ ႀကိဳးပမ္းသြားၾကဦးမည္္ဟု တိုင္းရင္းသား ေခါင္းေဆာင္မ်ားက ယခုလ ၁၀ ရက္ေန႔ ေန႔စြဲျဖင့္ တရားဝင္ ေၾကညာခ်က္ ထုတ္ျပန္ထားသည္။

တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္ အဖြဲ႔အစည္းမ်ားက NCA သေဘာတူစာခ်ဳပ္ကို လက္မွတ္ေရးထိုးရာတြင္ အဓိကက်သည့္ တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္ အဖြဲ႔အစည္းမ်ား အားလံုး ပါဝင္ေရးသည္ ယံုၾကည္မႈကို ခိုင္မာစြာ တည္ေဆာက္ႏိုင္ရန္ အတြက္ အေရးႀကီးသည္သာမက ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ေရရွည္ၿငိမ္းခ်မ္းေရး အတြက္ပါ လြန္စြာအေရးႀကီးေၾကာင္း အခိုင္အမာ ယံုၾကည္ထားသည္ဟုလည္း ထုတ္ျပန္ခ်က္၌ ထည့္သြင္းေဖာ္ျပထားသည္။

သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ႏွင့္ တိုင္းရင္းသား ေခါင္းေဆာင္မ်ား ေတြ႔ဆံုပြဲမွ ထြက္ရွိလာေသာ ရလဒ္မ်ားသည္ ယခင္ ေဆြးေႏြးပြဲမ်ားႏွင့္ ထူးမျခားနား အေနအထားတြင္ ရွိသည္။ အထူးသျဖင့္ အားလံုးပါဝင္ေရးမူ၌ အကန္႔အသတ္မ်ား ရွိေနဆဲ ျဖစ္ၿပီး ထိုကိစၥႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္ ထိပ္သီးေခါင္းေဆာင္မ်ားအၾကား မၾကာခင္ ရက္ပိုင္းအတြင္း ေတြ႔ဆံု ေဆြးေႏြးၾကဖြယ္ရွိသည္။

သမၼတ ဦးသိန္းစိန္သည္ ရခိုင္အမ်ိဳးသားေကာင္စီ (ANC)၊ လားဟူ ဒီမိုကရက္တစ္ အစည္းအ႐ံုး (LDU) ႏွင့္ ‘၀’ အမ်ိဳးသား အဖြဲ႔ခ်ဳပ္ (WNO) တုိ႔ကို ႏုိင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲ (Political Dialogue) အဆင့္တြင္ တိုက္႐ိုက္ ပါ၀င္ရန္ ဖိတ္ေခၚထားၿပီး ျဖစ္ေၾကာင္း အစည္းအေဝးအၿပီး သတင္းစာရွင္းလင္းပြဲတြင္ အစိုးရဘက္က ေျပာသည္။

ထို႔အျပင္ အစိုးရတပ္မေတာ္ႏွင့္ တိုက္ပြဲမ်ားျဖစ္ပြားေနသည့္ ပေလာင္ (တအာင္း) အမ်ဳိးသား လြတ္ေျမာက္ေရးတပ္မေတာ္ (TNLA)၊ ျမန္မာအမ်ဳိးသား ဒီမိုကေရစီ မဟာမိတ္ တပ္မေတာ္ (MNDAA)၊ ရကၡိဳင့္တပ္မေတာ္ (AA) တို႔အတြက္လည္း နည္းလမ္းရွာ သြားမည္ဟု ဆိုသည္။ ယင္းသုိ႔ “နည္းလမ္းရွာ” သြားမည္ဆိုသည့္ အသံုးအႏႈန္းအရ အဆိုပါ မဟာမိတ္ သံုးဖြဲ႔အေနျဖင့္ တျခားေသာ ၁၅ ဖြဲ႔ နည္းတူ တန္းတူ၊ ရည္တူ တၿပိဳင္တည္း လက္မွတ္ထိုးႏိုင္ေရးကို ဆံုး႐ႈံးဖြယ္ရွိေနသည္။

ရကၡိဳင့္တပ္မေတာ္ႏွင့္ ပတ္သက္၍ မည္သုိ႔နည္းလမ္း ရွာမည္ကို မသိရေသးေသာ္လည္း TNLA ကိုမူ ပဏာမ အပစ္ရပ္အဆင့္ (Bilateral Agreement) ညႇိႏႈိင္းၿပီး NCA တြင္ ပါဝင္လက္မွတ္ေရးထိုးရန္ ဖိတ္ေခၚမည္ဟု အစိုးရဘက္က ဆိုသည္။

ကိုးကန္႔အဖြဲ႔ (MNDAA) ကိစၥနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး အပစ္ရပ္စာခ်ဳပ္တြင္ ပါ၀င္ရန္ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ ကိုယ္တုိင္ တိုက္႐ိုက္ ကိုင္တြယ္ ေဆာင္ရြက္မည္ျဖစ္ေၾကာင္း ၉ ရက္ေန႔ အစည္းအေဝးအၿပီးတြင္ အစုိးရဘက္က ေျပာခြင့္ရပုဂၢဳိလ္ ဦးလွေမာင္ေရႊႏွင့္ တိုင္းရင္းသား အဖြဲ႔ဘက္က ေျပာခြင့္ရသူ ဖဒိုကြယ္ထူးဝင္းတို႔က သတင္းမီဒီယာမ်ားကို ေျပာသည္။

ယင္းသို႔ေျပာဆိုခ်က္ႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး MNDAA ဘက္က ခ်က္ခ်င္းတုန္႔ျပန္ခဲ့သည္။ အစုိးရႏွင့္ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး ျပဳလုပ္ရန္ ၎တို႔အေနျဖင့္ အႀကိမ္ႀကိမ္ ကမ္းလွမ္းထားေသာ္လည္း စက္တင္ဘာ ၁၀ ရက္ေန႔အထိ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ အစိုးရအဖြဲ႔ဘက္က တုန္႔ျပန္မႈတစံုတရာ ျပဳလုပ္လာျခင္းမရွိေသးေၾကာင္း ဧရာဝတီသို႔ ေျပာသည္။

ေနျပည္ေတာ္တြင္ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ႏွင့္ တိုင္းရင္းသား ထိပ္သီးေခါင္းေဆာင္မ်ား ေတြ႔ဆံု ေဆြးေႏြးေနၾကသည့္ အခ်ိန္တြင္ တဘက္တြင္လည္း မဟာမိတ္သံုးဖြဲ႔မွ ထိပ္သီးေခါင္းေဆာင္မ်ားက လြတ္ေျမာက္နယ္ေျမ တေနရာ၌ အစည္းအေဝး ျပဳလုပ္ခဲ့ေၾကာင္း စက္တင္ဘာ ၁၀ ရက္ေန႔ ေန႔စြဲႏွင့္ ေၾကညာခ်က္ထြက္ေပၚလာသည္။

အဆိုပါ ေၾကညာခ်က္ထဲတြင္ NCA သည္ စစ္မွန္ေသာ ျပည္တြင္းၿငိမ္းခ်မ္းေရးျဖစ္စဥ္ အတြက္ အေရးႀကီးသည့္ စာခ်ဳပ္တစ္ခုျဖစ္ၿပီး ရရွိထားသည့္ ထိုသေဘာတူစာခ်ဳပ္ကို တုိင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္ အဖဲြ႔အစည္းမ်ားအားလံုး ပါဝင္မည့္ တၿပိဳင္နက္တည္း အတူတကြ လက္မွန္ထုိးၾကရန္ဟူေသာ လုိင္ဇာ၊ ေလာ္ခီးလာ အစည္းအေဝးမ်ားတြင္ ခ်မွတ္ခဲ့သည္မူအတိုင္း အခိုင္အမာ ရပ္တည္သြားမည္ျဖစ္ေၾကာင္း မဟာမိတ္သံုးဖြဲ႔က ေၾကညာလိုက္သည္။

၎တို႔ မဟာမိတ္ သံုးဖြဲ႔အေနျဖင့္ အမ်ဳိးသားတန္းတူေရးႏွင့္ ကိုယ္ပိုင္ျပ႒ာန္းခြင့္ကို အျပန္အလွန္ အသိအမွတ္ျပဳၿပီး ႏိုင္ငံေရး၊ စစ္ေရး ပိုမို ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ရန္ သေဘာတူ ဆံုးျဖတ္ခဲ့ၾကသည္ဟု ဆိုသည္။ ထို႔အျပင္ ၎တို႔အေနျဖင့္ အစိုးရအား အပစ္အခတ္ရပ္စဲရန္ ကမ္းလွမ္းခဲ့ေသာ္လည္း တပ္မေတာ္မွ အျပင္းအထန္ ထိုးစစ္ဆင္မႈမ်ား ျပဳလုပ္ေနျခင္းသည္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ျဖစ္စဥ္အား ေႏွာက္ယွက္ေနသကဲ့သုိ႔ ျဖစ္ေနသျဖင့္ အျပင္းအထန္ ကန္႔ကြက္သည္ဟု ဆိုသည္။

NCA လက္မွတ္ထိုးရာတြင္ အစိုးရက တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္တခ်ဳိ႕ကို တၿပိဳင္တည္းထိုးရန္ ကန္႔သတ္ထားေသာ္လည္း တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္ အဖြဲ႔အစည္း အမ်ားစုက တႏိုင္ငံလံုး အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး သေဘာတူစာခ်ဳပ္ (NCA) ဆိုသည့္ စာခ်ဳပ္ႏွင့္အညီ တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္ အဖြဲ႔အစည္း အားလံုး ပါဝင္ႏိုင္ေရး သေဘာထား ရွိေနၾကသည္။

ထိုကိစၥကို ေျဖရွင္းႏိုင္ေရးအတြက္ အစိုးရဘက္မွ အဆံုးအျဖတ္ေပးႏိုင္မည့္ သူမ်ားဟု ယူဆေနၾကသည္ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္၊ တပ္မေတာ္ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မႉးႀကီး မင္းေအာင္လႈိင္တို႔ႏွင့္ ထိပ္တိုက္ေတြ႔ဆံု ညႇိႏႈိင္းႏိုင္ရန္ တိုင္းရင္းသား ေခါင္းေဆာင္မ်ားက ေတာင္းဆိုခဲ့ၾကသည္။ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ႏွင့္ ေတြ႔ဆံု ေဆြးေႏြးခြင့္ရခဲ့ေသာ္လည္း ထိုကိစၥကို ေျဖရွင္းႏိုင္ျခင္း မရွိခဲ့ေပ။

ထိပ္သီးေခါင္းေဆာင္ ကိုယ္စားလွယ္ ၉ ဦး၏ ခရီးစဥ္တြင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မႉးႀကီး မင္းေအာင္လႈိင္ႏွင့္ ေတြ႔ဆံုညႇိႏႈိင္းခြင့္ မရခဲ့သျဖင့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးလုပ္ငန္းစဥ္ ေစာင့္ၾကည့္ ေလ့လာေနသူ တခ်ဳိ႕က စိုးရိမ္မႈ ရွိေနၾကသည္။ ေနျပည္ေတာ္ ေဆြးေႏြးပြဲရက္တြင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မႉးႀကီး မင္းေအာင္လႈိင္က အစၥေရးႏိုင္ငံသုိ႔ ခ်စ္ၾကည္ေရးခရီး သြားေရာက္လည္ပတ္ေနသည္။

ျပည္တြင္းၿငိမ္းခ်မ္းေရးကို လိုလားေၾကာင္း တသြင္သြင္ေျပာေနသည့္ တပ္မေတာ္အေနျဖင့္ အေရးႀကီးသည့္ ျပည္တြင္း ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ေဆြးေႏြးမႈမွ လြဲေခ်ာ္ေနမႈအေပၚတြင္ ေစာင့္ၾကည့္သူမ်ားက ေဝဖန္မႈမ်ားလည္းရွိေနသည္။ ေစာင့္ၾကည့္ ေလ့လာသူမ်ားက ၿငိမ္းခ်မ္းေရး လုပ္ငန္းစဥ္တြင္ အစိုးရဘက္၌ တပ္မေတာ္က အဓိက အခရာက်သူဟု ယူဆေျပာဆို ေနၾကသည္။

ဗိုလ္ခ်ဳပ္မႉးႀကီး မင္းေအာင္လႈိင္သည္ အစိုးရႏွင့္ တိုင္းရင္းသား ေခါင္းေဆာင္မ်ားအၾကား တႏိုင္ငံလံုး အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး ညႇိႏႈိင္းေဆာင္ရြက္မႈမ်ား ျပဳလုပ္ေနစဥ္ ကာလအတြင္း တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္အဖြဲ႔မ်ား လက္နက္ခ်ရမည္ဟု မၾကာခန ထြက္ေျပာေလ့ရွိသျဖင့္ တိုင္းရင္းသား ထိပ္သီးေခါင္းေဆာင္မ်ားႏွင့္ တပ္ခ်ဳပ္တို႔အၾကား ေတြ႔ဆံု ညႇိႏႈိင္းၾကျခင္းျဖင့္ NCA လက္မွတ္ေရးထိုးႏိုင္ေရး မတိုင္မီ သံသယ ရွင္းရွင္း သိလိုေနၾကသည္။

သို႔ေသာ္လည္း တိုင္းရင္းသား ထိပ္သီးေခါင္းေဆာင္ ကိုယ္စားလွယ္ ၉ ဦး၏ ေနျပည္ေတာ္ ခရီးစဥ္အတြင္း တပ္ခ်ဳပ္ႏွင့္ ေတြ႔ဆံုညႇိႏိုင္းမႈ မရရွိလိုက္သည့္ေနာက္ ထိုသံသယမ်ားသည္ အျမစ္တြယ္ က်န္ရွိေနဦးမည္ ျဖစ္သည္။ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး လုပ္ငန္းစဥ္ႏွင့္ ပတ္သက္၍ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္သည္ တပ္မေတာ္အေပၚ လႊမ္းမိုးႏိုင္ျခင္း မရွိေၾကာင္း တိုင္းရင္းသား ေခါင္းေဆာင္တခ်ဳိ႕က ၎တို႔ ေဆြးေႏြးပြဲ အေျခအေနမ်ားႏွင့္ ႏိႈင္းယွဥ္ ေျပာဆိုေနၾကသည္မ်ားလည္း ရွိသည္။

NCA သေဘာတူ စာခ်ဳပ္ လက္မွတ္ေရးထိုးေရးႏွင့္ ပတ္သက္၍ တိုင္းရင္းသား အဖြဲ႔မ်ားအၾကားတြင္လည္း သေဘာထား အျမင္မတူမႈမ်ား ရွိေနၾကသည္။ အစိုးရက အားလံုးပါဝင္ေရးမူကို လက္ခံ (သို႔မဟုတ္) ထိုအဖြဲ႔မ်ားကို ႏိုင္ငံေရး၊ စစ္ေရး၊ လူမႈေရး အာမခံခ်က္မ်ား ရရွိမွ လက္မွတ္ထိုးမည္ဟု ေျပာဆိုေနၾကသည့္ တိုင္းရင္းသား အဖြဲ႔မ်ားရွိသကဲ့သို႔ အားလံုး မပါဝင္လည္း ရသည့္အခြင့္အေရးကို ဆုပ္ကိုင္ကာ လက္မွတ္ထိုးသြားမည္ဟု ဆံုးျဖတ္ထားသည့္ အဖြဲ႔မ်ားလည္းရွိသည္။

တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္အမ်ားစုက တႏိုင္ငံလံုး အပစ္အခတ္ ရပ္စဲေရးစာခ်ဳပ္ ဆိုသည့္အတိုင္း လက္နက္ကိုင္အဖြဲ႔ အားလံုးပါဝင္မွ စာခ်ဳပ္အဓိပၸာယ္ ျပည့္စံုမည္ဟု ေျပာဆိုေနေသာ္လည္း အစိုးရႏွင့္ တပ္မေတာ္က လက္နက္ကိုင္ အဖြဲ႔ တခ်ဳိ႕ကို NCA ၌ တၿပိဳင္တည္း မထိုးႏိုင္ရန္ နည္းလမ္းအမ်ဳိးမ်ဳိးျဖင့္ ခ်န္ခဲ့သည့္တိုင္ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ ဖိတ္ေခၚထားသည့္ ေအာက္တိုဘာလထဲတြင္ သီးျခားခြဲထိုးမည့္ အဖြဲ႔မ်ား ရွိေၾကာင္း တိုင္းရင္းသား ေခါင္းေဆာင္တခ်ဳိ႕က ေျပာသည္။

ထိုအဖြဲ႔မ်ား၏ အမည္စာရင္းမ်ားသည္ မၾကာမီ က်င္းပမည့္ တိုင္းရင္းသား လက္နက္ေတာ္လွန္ေရး အဖြဲ႔အစည္းမ်ား၏ ထိပ္သီး ေခါင္းေဆာင္မ်ား အစည္းအေဝးတြင္ ထြက္ေပၚလာဖြယ္ရွိေၾကာင္းလည္း သိရသည္။