လူ ့အခြင့္အေရးအတြက္ လႈပ္ရွားစြမ္းေဆာင္ရင္း လူ ့အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖါက္ခံေနရသူ ေဒၚေဘာက္ဂ်ာ

ဖါးကန္ ့ျမိဳ ့နယ္တရားရံုး၌ ေဒၚေဘာက္ဂ်ာရင္ဆိုင္ေနရေသာ အမႈတြင္ သက္ေသတဦးျဖစ္သူ ဓမၼဆရာ ဦးအင္ဂန္ကန္ဆိုင္းက ေအာက္ပါအတိုင္း ထြက္ဆိုသြားခဲ့သည္။

“ေဒၚေဘာက္ဂ်ာမွာ ကြ်န္ေတာ္တို ့ေနထိုင္ေသာ ေဒသတြင္ လယ္သိမ္းခံ ေတာင္သူ လယ္ သမားမ်ား ဘက္မွ မားမားမတ္မတ္ရပ္တည္ေပးျခင္းေၾကာင့္ ေဒသခံ အာဏာပိုင္မ်ား၏ ျငိဳျငင္မႈ ကို မၾကာ ခဏခံခဲ့ရသည္။
အာဏာပိုင္မ်ား၏ ျခိမ္းေျခာက္ေသြးေဆာင္ကာ တရားစြဲခိုင္းခံခဲ့ရေသာ တရားလိုေဒၚကိုင္ထန္ ကိုယ္တိုင္က အမႈ ရုပ္သိမ္းလႊာတင္ခဲ့သည့္အျပင္ မည္သည့္တရားလိုျပသက္ေသကမွ် ေဒၚေဘာက္ဂ်ာ အေပၚျငိစြန္းေအာင္ ထြက္ဆိုနိုင္ခဲ့ျခင္းမရွိသျဖင့္ ေဒၚေဘာက္ဂ်ာ ေဆးထိုးကုသ၍ လူေသပါသည္ဟု လုပ္ၾကံ အမႈဖြင့္ျပီး ျပစ္မႈ ပုဒ္မ ၃၀၄ (က) ျဖင့္စြဲဆိုထားေသာ အမႈအား ရုပ္သိမ္းေၾကာင္းျဖင့္ တရားရံုးက ၂၀၁၄ ခုနွစ္ ဇန္န၀ါရီလ ၁၆ ရက္ေန ့တြင္ အမိန္ ့ခ်မွတ္ခဲ့သည္
အရင္းလဲလွ်င္ အဖ်ားထင္းျဖစ္ ဟူေသာ ျမန္မာ ဆိုရိုးစကားရွိသည္။ အဓိက က်သည့္ အမႈၾကီး တြင္ သက္ေသထင္ရွားမတင္နိုင္၍ ျပန္လည္ရုပ္သိမ္းလိုက္လွ်င္ ယင္းနွင့္ ဆက္စပ္ေနေသာ က်န္နွစ္မႈကို လည္း အလိုအေလွ်ာက္ လႊတ္ေပးရံုသာ ရွိသည္။ တရားရံုးသည္ ယင္းသို ့မေဆာင္ရြက္။ အဖ်ားကေန ျပန္ လည္ မီးရွိဳ ့ကာ အျပစ္ကင္းမဲ့သည့္ ေဒၚေဘာက္ဂ်ာကို မတရား တရားစီရင္ေရးစနစ္က ဆက္လက္ ျပသနာ ရွာေတာ့မည့္ အေနအထားျဖစ္ေနသည္။ ေဆးထိုးျပြန္ နွင့္ ေဆး၀ါးတို ့ကို လက္ရွိထား သံုးစြဲေၾကာင္းျဖင့္ ယစ္မ်ိဳး ဥပေဒ ပုဒ္မ (၃၃) အရလည္းေကာင္း၊ တရား၀င္လုိင္စင္မရွိဘဲ ေဆး၀ါးကုသေၾကာင္းျဖင့္ ေဆး ေကာင္စီ ဥပေဒ ပုဒ္မ (၄၁) အရလည္းေကာင္း သူမအား တရားစြဲဆိုထားဆဲျဖစ္သည္။ ယင္းအမႈမ်ား အေပၚ ဇန္န၀ါရီလ (၂၄) ရက္ေန ့တြင္ အျပီးသတ္ အမိန္ ့ခ်မည္ဟု သိရသည္။

(ကြယ္လြန္သူ ဦးေဇာ္ဂ်ာ အား မက္ကေလာင္ျခစ္ျပီး ျပဳစုေပးခဲ့သူ) တရားလိုျပ သက္ေသ ဦးမုန္ေဇာ္ဂ်ာက “ေဒၚေဘာက္ဂ်ာက ဘာသာေရးအရ ဆုေတာင္းေပးျပီး ျပန္သြားပါသည္။ ေဆးထိုးေပး သည္ကို မေတြ ့ရပါ။” ဟု ထြက္ဆိုခဲ့သည္။ ေဒၚေဘာက္ဂ်ာအေပၚ စြဲဆိုေသာ အမႈအားလံုးအနက္မည္သည့္ တရားလိုျပသက္ေသကမွ် ေဒၚေဘာက္ဂ်ာသည္ တရား၀င္လုိင္စင္မရွိဘဲ ေဆး၀ါးကုသေၾကာင္း ထြက္ဆိုခဲ့ ျခင္း အလွ်ဥ္းမရွိသျဖင့္ မည္သို ့လွ်င္ ေဆးေကာင္စီ ဥပေဒ ပုဒ္မ (၄၁) အရ အျပစ္ေပးမည္နည္း။
ေဆးထိုးျပြန္ နွင့္ ေဆး၀ါးတို ့ကို လက္ရွိထား သံုးစြဲေၾကာင္းျဖင့္ ယစ္မ်ိဳး ဥပေဒ ပုဒ္မ (၃၃) အရစြဲဆိုခဲ့သည့္ ရဲတပ္ဖြဲ ့ကို ျပန္လည္ တရားစြဲရပါမည္။ ရဲတပ္ဖြဲ ့သည္ ျပစ္မႈဆိုင္ရာ ဥပေဒ ပုဒ္မ၄၆၄ “မဟုတ္မမွန္သည့္ စာတမ္းအမွတ္အသားကို ျပဳျခင္း” ဟူသည့္ ျပဌာန္းခ်က္ ကို က်ဴးလြန္ခဲ့ျခင္း ေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။
ေဒၚေဘာက္ ဂ်ာ ၏ မိဘမ်ား ေနအိမ္အားရဲ က လာေရာက္ရွာေဖြေသာအခါ အိမ္တြင္အတူ ေန ထိုင္လွ်က္ရွိသူ ေဒၚလြမ္းယန္း (ရံုးထြက္ခ်က္ တြင္ ေဒၚလုယန္း အေနျဖင့္ စာလံုးေပါင္းမွားေဖၚျပခံရသူ) က တရားလိုျပ သက္ေသအျဖစ္ ေအာက္ပါအတိုင္း ထြက္ဆိုသြားခဲ့သည္။
“ရွာေဖြပံုစံတြင္ က်မလက္မွတ္ထိုးလိုက္သည့္ အခ်ိန္တြင္ ဘာမွ ေရးမထားပါ။ အလြတ္ လက္မွတ္
ထိုး ေပးလိုက္ရပါသည္။”
အလြတ္လက္မွတ္ထိုးေပးလိုက္ရသည့္ ရွာေဖြပံုစံတြင္ ရဲက ေအာက္ပါစာေၾကာင္းကို ျဖည့္ေရးကာ ေဒၚေဘာက္ဂ်ာ အမႈပတ္ေစေအာင္ဖန္တည္းလိုက္သည္။
“ ---- ေဆးကု ပစၥည္းမ်ားမွာ အိမ္ရွင္ေဒၚေဘာက္ဂ်ာ ေဆးကုရာ၌ အသံုးျပဳေသာ ပစၥည္းမ်ားျဖစ္၍ က်မ ေဒၚလုယန္းမွ ေပးအပ္ပါသည္။”
ေဒၚလြမ္းယန္း (ေဒၚလုယန္း) ၏ ရံုးေရွ႕ထြက္ဆိုခ်က္အရ အလြတ္လက္မွတ္ထိုးေပးလိုက္ရသည့္ ရွာေဖြပံုစံေပၚတြင္ အဆိုပါစာေၾကာင္းကို ျဖည့္ေရးသူမွာ ရဲတပ္ဖြဲ ့သာျဖစ္သည္။ သို ့ျဖင့္ ရဲတပ္ဖြဲ ့သည္ “မဟုတ္မမွန္သည့္ စာတမ္းအမွတ္အသားကို ျပဳ” ခဲ့သည္။ ျပစ္မႈဆိုင္ရာ ဥပေဒ ပုဒ္မ ၄၆၄ ကို အတိအလင္း ခ်ိဳး ေဖါက္ခဲ့သည္။ ဖါးကန္ ့ျမိဳ ့နယ္တရားရံုးသည္ ဤသည္ကိုစံုစမ္းေဖၚထုတ္ကာ ျပစ္မႈက်ဴးလြန္သည့္ ရဲအရာရွိ ကို အေရးယူ အျပစ္ေပးရန္ တာ၀န္ရွိသည္။ ယင္းနွင့္ ေျပာင္းျပန္ျပဳကာ “မဟုတ္မမွန္သည့္ စာတမ္းအမွတ္ အသား” အေပၚအေျချပဳျပီး ေဒၚေဘာက္ဂ်ာအေပၚ ျပစ္ဒဏ္စီရင္မည္ ဆိုလွ်င္ တရားရံုးသည္ မတရား စီရင္မႈ က်ဴးလြန္ျခင္း ျဖစ္ပါမည္။
ရွာေဖြသက္ေသ ဦးေနာ္ဒီး သည္ ေဒၚေဘာက္ဂ်ာထံမွ သက္ေသခံပစၥည္းမ်ား သိမ္းဆည္းခဲ့ေၾကာင္း ကို ထြက္ဆိုျခင္း မရွိခဲ့။ ေဆးပစၥည္းအခ်ိဳ ့အား ရဲကသိမ္းဆည္းစဥ္ကလည္း ေဒၚေဘာက္ဂ်ာေနအိမ္တြင္ ပင္ မရွိ။ ခရီးထြက္ေနေၾကာင္း ရွာေဖြသည့္ ရဲအရာရွိကို္ယ္တိုင္၀န္ခံထားသည္။ ရွာေဖြပံုစံတြင္ ရွာေဖြခံရသူအေန ျဖင့္ လက္မွတ္ ေရးထိုးေပးလိုက္သူမွာလည္း ေဒၚေဘာက္ဂ်ာမဟုတ္။ ေဒၚေဘာက္ဂ်ာ၏ မိဘမ်ားနွင့္ အတူ ေန ထိုင္ေနသူ ေဒၚလြမ္းယန္းျဖစ္သည္။
ေဒၚလြမ္းယန္းအား တရားလိုျပသက္ေသအေနျဖင့္စစ္ေဆးရာတြင္ ေဒၚေဘာက္ဂ်ာ၏ ေမာင္အရင္း ျဖစ္သူ ေဒါက္တာ ဆိုင္းထူးမိုင္ နွင့္ ညီမျဖစ္သူ အထက္တန္းသူနာျပဳဆရာမ ေဒၚထုဆန္း တို ့က ၄င္းတို ့၏ မိဘလည္းျဖစ္၊ ေဒၚေဘာက္ဂ်ာ၏ မိဘမ်ားလည္း ျဖစ္သူတို ့၏ အိမ္ကို အလည္လာသည့္ အခါတိုင္း မိဘ မ်ားအား ေဆး၀ါးကုသေပးရာတြင္လည္းေကာင္း၊ မိဘမဲ ့ကေလးမ်ား၊ ဆင္းရဲႏြမ္းပါးသူမ်ားအား အခမဲ့ ေဆး ၀ါးကုသ ေပးရာတြင္လည္းေကာင္း သံုးသည့္ ေဆးပစၥည္းမ်ား ျဖစ္ေၾကာင္းထြက္ဆိုခဲ့သည္။ ကာယကံရွင္ ေဒါက္တာ ဆိုင္းထူးမိုင္ နွင့္ သူနာျပဳဆရာမ ေဒၚထုဆန္း တို ့ကလည္း အဆိုပါအတိုင္းပင္ ရံုးေရွ႕တြင္ ထြက္ ဆိုခဲ့သည္။ တရားခံျပသက္ေသ ဓမၼဆရာ ဦးအင္ဂန္ကန္ဆိုင္းကလည္း ယင္းကို ေထာက္ခံထြက္ဆိုခဲ့သည္။
ေဒၚေဘာက္ဂ်ာသည္ ယစ္မ်ိဳး ဥပေဒ ပုဒ္မ (၃၃)၊ ေဆးေကာင္စီ ဥပေဒ ပုဒ္မ (၄၁) တို ့နွင့္ လံုး၀ ပင္ ညိစြန္းျခင္းမရွိပါ။
ေဒၚေဘာက္ဂ်ာသည္ သူမစိုးစဥ္းမွ် က်ဴးလြန္ျခင္းမရွိေသာ မႈခင္းမ်ားအတြက္ အာဏာပိုင္မ်ား၏ လုပ္ၾကံဖန္တည္းမႈမ်ားေအာက္တြင္ မတရား တရားစြဲခံ ေနရသျဖင့္ သူမ၏ လူ ့ဂုဏ္သိကၡာကို ထိပါးခံေနရ သည္။ ဤသည္မွာ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ လူ ့အခြင့္အေရးေၾကျငာစာတမ္း အပုဒ္ (၁) ကို ခ်ိဳးေဖါက္ခံ ရျခင္း ျဖစ္သည္။ တရားရံုးက အာမခံ လံုး၀ မေပးဘဲ ရက္ေပါင္း ၂၁၂ ရက္ၾကာမွ် ဆက္တိုက္ ခ်ဳပ္ေနွာင္ခံ ေနရ သျဖင့္ သူမ၏ လြတ္လပ္မႈ နွင့္ လံုျခံဳမႈအခြင့္အေရး ဆံုးရွံဳးေနရသည္။ ဤသည္မွာ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ လူ ့အခြင့္အေရးေၾကျငာစာတမ္း အပုဒ္ (၃) နွင့္ (၉) တို ့ကို ခ်ိဳးေဖါက္ခံ ရျခင္း ျဖစ္သည္။

တရားရံုးသည္ စြပ္စြဲခံရသူ ေဒၚေဘာက္ဂ်ာ ဖမ္းဆီးခံရသည့္ ေန ့မွစ၍ သူမကိုယ္တိုင္က ျဖစ္ေစ၊ သူမ၏ ေရွ႕ေနမွ တဆင့္ ျဖစ္ေစ တင္ျပသမွ်မ်ားအား ပယ္ခ်ခဲ့ျပီး အစိုးရေရွ႕ေန နွင့္ ရဲတပ္ဖြဲ ့တို ့မွ တင္ျပ ခ်က္မ်ားအတိုင္းသာ တေလွ်ာက္လံုး လိုက္ပါေဆာင္ရြက္ေပးေနသည္။ ဤသည္မွာ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ လူ ့အခြင့္အေရး ေၾကျငာစာတမ္း အပုဒ္ (၁၀) ပါ တရားမွ်တသည့္ စစ္ေဆးစီရင္ခံပိုင္ခြင့္ (The Right to a Fair Trial) ကို ခ်ိဳးေဖါက္ခံ ရျခင္း ျဖစ္သည္။
ေဒၚေဘာက္ဂ်ာသည္ လူ ့အခြင့္အေရးအတြက္ လႈပ္ရွားစြမ္းေဆာင္ရင္း လူ ့အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖါက္ခံ ေနရသူ ျဖစ္သည္။ လူ ့အခြင့္အေရးကို လိုလားျမတ္နိုးသူမွ်သမွ်သည္ ေဒၚေဘာက္ဂ်ာ ဆံုးရွံဳးေနေသာ အခြင့္ အေရးမ်ား အျမန္ဆံုးရင္းစားျပန္လည္ရရွိေအာင္ ၀ိုင္း၀န္းၾကိဳးပမ္းသင့္သည္။ အထူးအာဏာရ ျမိဳ ့နယ္တရား သူၾကီး ဦးေဇာ္ေဇာ္ထြန္း ဦးစီးသည့္ ဖါးကန္ ့ျမိဳ ့နယ္ တရားရံုးသည္ ေဒၚေဘာက္ဂ်ာ ကို အျမန္ဆံုး ခြ်င္းခ်က္ မရွိ လႊတ္ေပးျပီး သူမဆံုးရွံဳးနစ္နာခဲ့မႈမ်ားအတြက္ ထိုက္သင့္သည့္ ေလ်ာ္ေၾကးနွင့္ ကုစားမႈမ်ားျပဳလုပ္ေပးရန္ နွင့္ တာ၀န္ရွိ အာဏာပိုင္မ်ားအား ျပန္လည္အေရးယူ တရားစြဲဆိုျခင္းျဖင့္ တရား မွ်တသည့္ တရားစီရင္ေရး စနစ္ ကို ထူေထာင္ရန္ ေတာင္းဆိုလိုက္သည္။

အေသးစိတ္သိလိုပါလွ်င္

ဦးေအာင္ထူး (ေရွ႕ေန)
ဥပေဒအေထာက္အကူျပဳကြန္ရက္ တည္ေထာင္သူ
(ဖံုး) (၄၆) (၀) ၇၆ ၁၁၅၆ ၂၁၅ ေန ့စြဲ။ ၂၀၁၄ ခုနွစ္ ဇန္န၀ါရီလ (၂၂) ရက္