ဆန္႔က်င္ပယ္ဖ်က္ရမည့္ PR စနစ္

ေမာင္ေက်ာ္စြာ
(၂၀၁၄ခုႏွစ္၊ ဇြန္လ ၁၉ရက္)

သမၼတဦးသိန္းစိန္ရဲ႕ ႀကံ့ဖြံ႔အစုိးရဟာ ျပည္သူေတြ အျမင္ရွင္းလင္း ၾကည္လင္ေနေစခ်င္တဲ့ ေစတနာရွိပံုမရတာေတာ့ သိပ္ကို ေသခ်ာပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ပဲ ျပည္သူေတြ အခ်င္းခ်င္းအၾကားမွာ မယံုၾကည္မႈေတြ၊ မသကၤာမႈေတြ၊ ရႈတ္ေထြးမႈေတြကို ႏုိင္ငံေရး၊ စစ္ေရး၊ ဘာသာေရး၊ လူမ်ဳိးေရး၊ တစ္ခုၿပီးတစ္ခု မ႐ိုးရေအာင္ ဖန္တီးေနပါတယ္။ “မစားရတဲ့အမဲ သဲနဲ႔ပက္တယ္” ဆိုတာမ်ဳိး လုပ္ေနတာပါ။

အထူးသျဖင့္ေတာ့ ဒီခ်ဳပ္နဲ႔ ၈၈ၿငိမ္းပြင့္မ်ား ဦးစီးေဆာင္ရြက္ေနတဲ့ “ပုဒ္မ ၄၃၆ ျပင္ဆင္ေရး” လႈပ္ရွားမႈအေပၚ ျပည္သူေတြရဲ႕ ဦး တည္ခ်က္ ေဝဝါးေထြျပားသြားေစဖုိ႔ ေစတနာဆိုးနဲ႔ အႀကံဆုိးႀကံစည္ေနတာ ထင္ရွားေနပါတယ္။ ေႏွာက္ယွက္လို႔ ရႏုိင္တဲ့နည္း ေပါင္းစံုကိုသံုးၿပီး ေႏွာက္ယွက္ဟန္႔တားေနတာေတြကို ျပည္တြင္းျပည္ပ မီဒီယာမ်ိဳးစံုမွာ ဖတ္႐ႈၾကားသိေနရပါတယ္။

အဲဒီလုိ ေႏွာက္ယွက္ေသာင္းက်န္းလာေနတဲ့ နည္းလမ္းေတြထဲက အခ်ိန္ကုိက္ ေပၚထြက္လာတဲ့ “အခ်ဳိးက် ကိုယ္စားျပဳစနစ္” Proportional Representative System (PR) အေၾကာင္း ေရးသားတင္ျပလုိပါတယ္။

ပထမဦးစြာ ဒီ(PR)စနစ္ က်င့္သုံးေရးအဆုိကို ဘယ္ပါတီက ဘယ္သူတင္သြင္းသလဲ။ ဘယ္လႊတ္ေတာ္မွာ စတင္တင္သြင္းသ လဲ။ အဲဒီလႊတ္ေတာ္က ဘယ္လိုေဆြးေႏြးၿပီး ဆံုးျဖတ္ၾကသလဲဆိုတာကို ဆန္းစစ္ၾကည့့္ပါ့မယ္။

အဆိုက ဒီလိုပါ
“လာမည့္ပါတီစံု မည္သည့္ေရြးေကာက္ပြဲမ်ားတြင္မဆုိ အမ်ိဳးသားလႊတ္ေတာ္အတြက္ ကိုယ္စားလွယ္မ်ားေရြးခ်ယ္ရာ၌ အခ်ိဳးက် ကုိယ္စားျပဳစနစ္ကို က်င့္သံုးရန္ လႊတ္ေတာ္က အဆံုးအျဖတ္ေပးပါရန္ႏွင့္ ဥပေဒျပင္ဆင္ရန္ လုပ္ငန္းမ်ားကို လိုအပ္သလို ဆက္ လက္ ေဆာင္ရြက္ေပးပါရန္ ျပည္ေထာင္စု ေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္အား တုိက္တြန္းေၾကာင္း ”

ဤအဆို၌ သတိျပဳသင့္သည့္အခ်က္မ်ားမွာ
- လာမည့္ ပါတီစံု မည္သည့္ ေရြးေကာက္ပြဲမ်ားတြင္မဆုိ
- အမ်ိဳးသားလႊတ္ေတာ္အတြက္ ကိုယ္စားလွယ္မ်ားေရြးခ်ယ္ရာ၌ အခ်ိဳးက်ကုိယ္စားျပဳစနစ္ကို က်င့္သံုးရန္
- ျပည္ေထာင္စုေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္

အဆုိတင္သြင္းသူနဲ႔ သူကိုယ္စားျပဳတဲ့ပါတီ
- ရန္ကုန္တုိင္းေဒသႀကီး၊ မဲဆႏၵနယ္အမွတ္(၁) အမ်ဳိးသားလႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ ေဒၚခင္ဝိုင္းၾကည္ (NDF)ပါတီမွ ျဖစ္ပါတယ္။
ေဖာ္ျပပါအဆုိအား အမ်ဳိးသားလႊတ္ေတာ္၊ ဒႆမ ပံုမွန္အစည္းအေဝး၊ (သတၱမေန႔) ၂၀၁၄ခုႏွစ္၊ ဇြန္လ ၉ရက္ေန႔မွာ စတင္ တင္သြင္းေဆြးေႏြးခဲ့ၿပီး အမ်ဳိးသားလႊတ္ေတာ္၊ ဒႆမ ပံုမွန္အစည္းအေဝး (နဝမေန႔) ၂၀၁၄ခုႏွစ္၊ ဇြန္လ ၁၁ရက္ေန႔တြင္ ေထာက္ခံမဲ ၁၁၇မဲ၊ ကန္႔ကြက္မဲ ၈၅မဲျဖင့္ အတည္ျပဳခဲ့ပါတယ္။

ဒီျဖစ္စဥ္နဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ပထမဆံုး တင္ျပခ်င္တဲ့အခ်က္ကေတာ့ ဒီခ်ဳပ္ပါတီက ပဲ့ထြက္သြားၾကသူမ်ားဟာ အာဏာရႀကံ့ဖြံ႔ပါတီကို တက္တက္ႂကြႂကြ အလုပ္အေကၽြးျပဳေနၾကၿပီး ဒီခ်ဳပ္ပါတီကို အညႇိဳးအာဃာတနဲ႔ ဆန္႔က်င္ေနၾကတယ္ဆုိတဲ့အခ်က္ျဖစ္ပါတယ္။

အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအင္အားစု (NDF)ပါတီ (ေဒါက္တာသန္းၿငိမ္း/ဦးခင္ေမာင္ေဆြ/ ဦးသိန္းညြန္႔)ဟာ ဒီခ်ဳပ္ပါတီကေန ပဲ့ထြက္ သြားတဲ့ပါတီျဖစ္ပါတယ္။ တဖန္ (NDF)ပါတီထဲကေန အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီပါတီသစ္(NNDP)အျဖစ္ (ဦးသိန္းညြန္႔) ထပ္မံပဲ့ ထြက္သြားပါတယ္။ ဝံသာႏုဒီမိုကရက္တစ္ပါတီကလည္း အလားတူပါပဲ။ ဒီခ်ဳပ္ပါတီမွ ပဲ့ထြက္လာတဲ့ အစိတ္အပုိင္းမ်ားနဲ႔ ဖြဲ႔စည္း ထားတဲ့ပါတီျဖစ္ပါတယ္။ ပုဒ္မ ၄၃၆ ျပင္ဆင္ေရးေဟာေျပာပြဲေတြ စတင္ခိ်န္မွာ ဦးသိန္းညြန္႔ (NNDP)နဲ႔ ေဒၚနန္းေရႊၾကာ (ဝံသာႏု ဒီမုိကရက္တစ္ပါတီ)တုိ႔ရဲ႕ လုပ္ေဆာင္ခ်က္မ်ားကို သတိျပဳမိၾကမွာပါ။ သူတုိ႔ဟာ အခုခ်ိန္မွာေတာ့ အာဏာရႀကံ့ဖြံ႔ပါတီအတြက္ အလုပ္အေကၽြးျပဳေနၾကတဲ့ ခုိင္းဖတ္၊ အဆြယ္အပြားမွ်သာျဖစ္သြားၿပီ ဆိုတဲ့အခ်က္ကို တုိင္းျပည္နဲ႔လူထုက အရွင္းသား အထင္း သား ျမင္ေတြ႔ေနၾကရပါၿပီ။

စစ္မွန္တဲ့ ဒီမုိကေရစီရရွိေရးနဲ႔ စစ္မွန္တဲ့ ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စု တည္ေဆာက္ေရးကို ဆန္႔က်င္သူတုိင္း(ပါတီတုိင္း)ဟာ ျပည္ သူ႔ဆႏၵမ်က္ကြယ္ျပဳသူ၊ ဆန္႔က်င္သူမ်ားသာျဖစ္ၿပီး သူတုိ႔ဟာ အာဏာရအုပ္စုိးသူ အစုိးရ(ပါတီ)ရဲ႕ လက္ကိုင္ဒုတ္၊ အေစအပါး ဘဝသုိ႔ အေႏွးနဲ႔ အျမန္ က်ေရာက္သြားတတ္စၿမဲ ျဖစ္ပါတယ္။

အခ်ိဳးက်ကိုယ္စားလွယ္စနစ္ Proportional Representative System (PR)
အလြယ္ဆံုး အရွင္းဆံုးေျပာရလွ်င္ မိမိႀကိဳက္ႏွစ္သက္တဲ့ “ပါတီ”အား ေရြးခ်ယ္ေပးရတဲ့စနစ္ျဖစ္ပါတယ္။ ကမၻာ့ႏုိင္ငံအခ်ိဳ႕၌သာ သက္ဆုိင္ရာႏုိင္ငံ၏ လိုအပ္ခ်က္အရ က်င့္သံုးေနေသာစနစ္ ျဖစ္ပါတယ္။

မဲဆႏၵနယ္တစ္နယ္တြင္ မဲဆႏၵရွင္ျပည္သူ ႀကိဳက္ႏွစ္သက္သည့္ “ပါတီ”အား မဲေပးေရြးခ်ယ္ရသည့္စနစ္ျဖစ္ပါတယ္။ ထုိပါတီရရွိ သည့္ မဲအေရအတြက္၊ အခ်ိဳးအစားအေပၚ မူတည္ၿပီး လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ အေရအတြက္ရမည့္စနစ္ပင္ ျဖစ္ပါတယ္။ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္အား သက္ဆုိင္ရာပါတီမွ ေရြးခ်ယ္ျခင္းျဖစ္ပါတယ္။ အဘယ္သူသည္ မိမိအား ကိုယ္စားျပဳမည္မွန္း မသိဘဲ မဲဆႏၵရွင္ျပည္သူမ်ားက မဲေပးရတဲ့စနစ္ ျဖစ္ပါတယ္။

သုိ႔ပါ၍ လႊတ္ေတာ္တြင္း၌ ပါတီငယ္ေတြ အမ်ားအျပားေရာက္ရွိလာကာ ဥပေဒျပဳရာ၌လည္းေကာင္း၊ အစုိးရဖြဲ႔စည္းရာ၌လည္း ေကာင္း အခက္အခဲမ်ားႀကံဳေတ႔ြႏုိင္ၿပီး တစ္သီးပုဂၢလအမတ္ မရွိႏုိင္သျဖင့္ မိမိလိုလားသူပုဂၢိဳလ္အား လြတ္လပ္စြာ ေရြးခ်ယ္ပုိင္ ခြင့္ ဆံုးရႈံးသြားေစႏုိင္ပါတယ္။ ယင္းအခ်က္မွာ ႏုိင္ငံသားတစ္ဦး၏ လြတ္လပ္စြာ ေရြးခ်ယ္ခံပုိင္ခြင့္ ဆံုးရႈံးရျခင္းျဖစ္ၿပီး ႏုိင္ငံသား ျပည္သူမ်ား၏ လြတ္လပ္စြာ ေရြးခ်ယ္ႏုိင္ခြင့္ အခြင့္အေရးဆံုးရႈံးသြားရျခင္းလည္း ျဖစ္ပါတယ္။

ထို႔အျပင္ ပါတီငယ္အေျမာက္အမ်ား ေပၚထြက္လာေစေရးကို အားေပးေနတဲ့စနစ္ျဖစ္သျဖင့္ (လူမ်ိဳးေရး၊ ဘာသာေရးအစြန္း ေရာက္ပါတီမ်ား ေပၚေပါက္လာႏုိင္စရာ ရွိပါတယ္။

ကမၻာ့ႏုိင္ငံႀကီးမ်ားျဖစ္ေသာ အေမရိကန္၊ ၿဗိတိန္၊ အိႏၵိယႏုိင္ငံတုိ႔တြင္လည္း (PR)စနစ္၏ ႐ႈတ္ေထြးမႈ၊ မိမိတုိင္းျပည္၏ ပကတိ အေျခအေနမ်ားေၾကာင့္ က်င့္သံုးၾကျခင္းမရွိဘဲ။ “ႏုိင္သူ အာဏာယူစနစ္” (FPTP) က်င့္သံုးေနၾကပါသည္။ တုိင္းျပည္လူဦးေရ၏ ၇၀% မွာ ေတာင္သူလယ္သမားမ်ားျဖစ္ေသာ က်ေနာ္တို႔တုိင္းျပည္၌ (PR)စနစ္ က်င့္သံုးရန္မွာ လက္ေတြ႔ ပကတိအေျခအေန မ်ားအရ ကိုက္ညီျခင္းမရွိသျဖင့္ က်င့္သံုးရန္ မသင့္ေတာ္ေသးပါ။

“ႏုိင္သူ အာဏာယူစနစ္” First Past the Post (FPTP)
အမ်ားစု၏ဆႏၵကို အလြယ္ကူဆံုး ေဖာ္ထုတ္ႏုိင္သည့္ နည္းစနစ္ျဖစ္ပါတယ္။ ကမၻာ့ႏုိင္ငံအမ်ားစု၌ က်င့္သံုးေနေသာစနစ္ျဖစ္ပါ တယ္။ အႏုိင္အ႐ႈံး မဲအေရအတြက္ ျပတ္ျပတ္သားသားရွိသျဖင့္ ဥပေဒျပဳေရး၊ အစုိးရဖြဲ႔ေရးကိစၥမ်ားတြင္ (PR) စနစ္မွာကဲ့သုိ႔ ႀကံဳ ေတြ႔ရေသာ အခက္အခဲမ်ားကို အလြယ္တကူ ေရွာင္လႊဲႏုိင္ပါတယ္။

မဲဆႏၵနယ္ ႀကီးသည္ျဖစ္ေစ၊ ငယ္သည္ျဖစ္ေစ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္တစ္ဦးကို အရည္အေသြးအလုိက္၊ အရည္အခ်င္းအ လုိက္ ႏုိင္ငံသားျပည္သူမ်ားက ေရြးခ်ယ္ေပးရတဲ့ စနစ္ျဖစ္သျဖင့္ လူပုဂၢိဳလ္တစ္ဦးခ်င္းက လြတ္လပ္စြာ ေရြးခ်ယ္ခံပုိင္ခြင့္ရွိၿပီး လူ ပုဂၢိဳလ္တစ္ဦးခ်င္းစီကလည္း မိမိႏွစ္သက္ရာ လူပုဂၢိဳလ္အား ေရြးခ်ယ္ႏုိင္ပါတယ္။ မႀကိဳက္လွ်င္လည္း ျဖဳတ္ခ်ႏုိင္ခြင့္ရွိပါတယ္။ (PR)စနစ္တြင္မူ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္အား သက္ဆုိင္ရာပါတီမွသာ ေရြးခ်ယ္မည္ျဖစ္သျဖင့္ ျပည္သူမ်ားအေနျဖင့္ ေရြးခ်ယ္ ခြင့္လည္း မရွိသကဲ့သုိ႔ မႏွစ္သက္ပါက ျပန္လည္ျဖဳတ္ခ်ပုိင္ခြင့္လည္း ဆံုးရံႈးေနမည္သာျဖစ္ပါတယ္။

ဤစနစ္သည္ မဲဆႏၵနယ္တစ္ခုတြင္ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္းတစ္ဦးသာ ေရြးခ်ယ္ရတဲ့စနစ္ျဖစ္သျဖင့္ မဲဆႏၵရွင္ ျပည္ သူမ်ားအတြက္ အလြယ္ကူဆံုး၊ အ႐ိုးရွင္းဆံုးနည္းစနစ္လည္း ျဖစ္ပါတယ္။ လယ္သမားအမ်ားစုရွိေသာ က်ေနာ္တုိ႔ႏုိင္ငံအတြက္ ေလာေလာဆယ္ကာလတြင္ အသင့္ေတာ္ဆံုး အေကာင္းမြန္ဆံုးစနစ္တစ္ခု ျဖစ္ပါတယ္။ စနစ္တစ္ခုကို ေရြးခ်ယ္က်င့္သံုးၾကရာ တြင္ မိမိတုိင္းျပည္၊ မိမိျပည္သူမ်ား၏ ပကတိအေျခအေနမ်ားႏွင့္ လုိက္ေလ်ာကိုက္ညီသည့္စနစ္ကိုသာ ေရြးခ်ယ္က်င့္သံုးၾကရပါ လိမ့္မယ္။

“ႏုိင္သူအာဏာယူစနစ္” First Past the Post (FPTP) သည္ လြတ္လပ္ေရးရေသာ ၁၉၄၈မွ ၁၉၆၀အထိ က်င့္သံုးခဲ့ေသာ စနစ္ ျဖစ္ၿပီး ႏွစ္ေပါင္း ၃၀၊ ႏွစ္ေပါင္း ၅၀ၾကာမွ ျပန္လည္က်င္းပေသာ (၁၉၉၀/ ၂၀၁၀/ ၂၀၁၂ခုႏွစ္) ေရြးေကာက္ပြဲမ်ားတြင္လည္း ျပည္သူမ်ားအတြက္ စိမ္းမေနပဲ ႀကီးမားတဲ့အခက္အခဲ တစံုတရာ ႀကံဳေတြ႔ျခင္းမရွိခဲ့တဲ့အတြက္ “ႏုိင္သူအာဏာယူစနစ္” First Past the Post (FPTP) သည္ ျပည္သူမ်ားႏွင့္ ရင္းႏွီးကၽြမ္းဝင္ေနဆဲ စနစ္တစ္ခုျဖစ္ပါတယ္။

နိဂံုးခ်ဳပ္၍တင္ျပရလွ်င္
စစ္မွန္ေသာ ဒီမိုကေရစီ၊ စစ္မွန္ေသာ ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စု မတည္ေထာင္ေသးသည့္၊ အေျခမခ်ႏုိင္ေသးသည့္ ယေန႔ကာလ ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ (PR)စနစ္သည္ လက္ရွိ ပကတိအေျခအေနမ်ားအရ မကိုက္ညီပါ၊ မသင့္ေတာ္ပါ။ ျမန္မာျပည္သူမ်ားအတြက္ သင့္ေတာ္ေကာင္းမြန္ေသာ ေရြးေကာက္ပြဲစနစ္မွာ လက္ရွိက်င့္သံုးေနေသာ “ႏုိင္သူ အာဏာယူစနစ္” First Past the Post (FPTP)သာလွ်င္ ျဖစ္ပါတယ္။

(နဝတ-နအဖ)စစ္အစုိးရ အုပ္စုိးေနစဥ္က ေက်ာင္းသားလူငယ္မ်ား၊ ႏုိင္ငံေရးသမားမ်ား၊ ႏုိင္ငံေရးပါတီမ်ားအား ေသြးကြဲသြားေစ ရန္ ခြဲျခားခ်ဳိးႏွိမ္ပစ္ရန္ ရည္ရြယ္လ်က္ “ပါတီႏုိင္ငံေရးႏွင့္ အမ်ဳိးသားႏုိင္ငံေရး”ဟူ၍ ေသြးခြဲခဲ့ဖူးပါတယ္။ ယေန႔ကာလတြင္ အာ ဏာရႀကံ့ခိုင္ေရးပါတီကလည္း “(PR)စနစ္”ဆိုသည္ျဖင့္ ႏုိင္ငံေရးပါတီမ်ားအၾကား သပ္လွ်ိဳေသြးခြဲလိုက္ျခင္းျဖစ္ပါတယ္။ အေရး ႀကီးဆံုးအခ်က္မွာ “၂၀၀၈ အေျခခံဥပေဒ” ဖ်က္သိမ္းေရး အဓိကဦးတည္ခ်က္မွ ေသြဖီမသြားေစေရးျဖစ္ပါတယ္။ ပထမဦးစြာ စစ္ မွန္သည့္ ဒီမုိကေရစီ၊ စစ္မွန္သည့္ ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စု တည္ေဆာက္ႏုိင္ၿပီဆိုလွ်င္ ျပည္သူမ်ား ႏုိင္ငံေရး၊ စီးပြားေရး၊ ပညာ ေရး ပကတိအေျခအေနႏွင့္ ကိုက္ညီသည့္စနစ္ကို ျပည္သူမ်ား အတူေရြးခ်ယ္ ဆံုးျဖတ္သြားႏုိင္ပါလိမ့္မယ္။

ညီေနာင္တုိင္းရင္းသားပါတီမ်ားဖက္ဒေရးရွင္း(NBF) က ေၾကညာခ်က္၌ “(PR) စနစ္က်င့္သံုးရန္ ႀကိဳးပမ္းသူသည္ တုိင္းရင္းသား လူမ်ိဳးငယ္စုမ်ား၏ ဘံုရန္သူ ျဖစ္လာႏုိင္ေျခရွိသည္”လို႔ ေဖာ္ျပထားေသာ္လည္း လက္ရွိအေျခအေန၌ “(PR)စနစ္ က်င့္သံုးရန္ အဆုိတင္သြင္းသူ၊ အတည္ျပဳေထာက္ခံသူ(ပါတီ)၊ ဥပေဒစနစ္တရပ္ျဖစ္လာေအာင္ လုပ္ေဆာင္သူ(ပါတီအဖြဲ႔အစည္း)မွန္သမွ် သည္ လူမ်ဳိးေပါင္းစံုျပည္သူမ်ား၏ ဘံုရန္သူ”သာ ျဖစ္ပါေၾကာင္း။
http://www.kicnews.org