လႊတ္ေတာ္ကို ဆန္းစစ္ေလ့လာျခင္း

ေလ့လာဖတ္ရွဳသင့္ေသာ သုံးသပ္ခ်က္မ်ားျဖစ္ပါသည္။

ဦးေအာင္ခင္, ေက်ာ္ေက်ာ္သိန္း

ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္ကို ေလ့လာဆန္းစစ္ထားတဲ့ ျပင္သစ္ပညာရွင္ ေဒါက္တာေရးေနာ့ အီဂါတူ (Dr. Renaud Egreteau) ရဲ ႔ စာတမ္းကို ဒီကေန တင္ျပပါမယ္။ ဂ်ာမဏီႏိုင္ငံဟမ္းဘတ္တကၠသိုလ္ အာရွေရးရာဌာနက လြန္ခဲ့တဲ့ႏွစ္ စက္တင္ဘာလမွာ ထုတ္ေဝတဲ့စာတမ္း ျဖစ္ပါတယ္။ မ်က္ေမွာက္ေခတ္ ျမန္မာ့ေရးရာကို ေလ့လာေနသူ ေဒါက္တာအီဂါတူဟာ လြန္ခဲ့တဲ့ ေဖေဖၚဝါရီလကပဲ ေနျပည္ေတာ္ကို သြားေရာက္ေလ့လာခဲ့ပါေသးတယ္။ အမိန္႔နာခံတဲ့ အာဏာရွင္စနစ္က ေမြးထုတ္လုိက္တဲ့ လႊတ္ေတာ္စနစ္ကို ေလ့လာတဲ့အခါမွာ အရပ္သားခ်ည္းပါဝင္တဲ့ အစိုးရ ေပၚထြက္လာဖို႔ အလားအလာရွိတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။

ျပည္ခုိင္ၿဖိဳးပါတီ ႀကီးစိုးတဲ့လႊတ္ေတာ္ျဖစ္လို႔ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေဟာင္းေတြ ခ်ဳပ္ကိုင္ထားတဲ့ အဖြဲ႔အစည္းပဲ ျဖစ္ရမယ္ဆိုတဲ့ အျမင္မ်ဳိးကို အီဂါတူ က လက္မခံပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ ျမန္မာ-အဂၤလိပ္ ႏွစ္ဘာသာနဲ႔ ထုတ္ေဝထားတဲ့ အရပ္သား-စစ္သား ကိုယ္စားလွယ္ (၆၅၈) ဦးရဲ ႔ အထၳဳပတိၱေတြကို အေျခခံၿပီး ေလ့လာသံုးသပ္တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ ကိုယ္စားလွယ္ေတြရဲ ႔လူမႈေရး၊ ပညာေရး၊ ဘာသာေရး၊ လူမ်ဳိးေရး၊ စီးပြားေရးစတဲ့ ေနာက္ခံအေျခအေနေတြကို ေလ့လာပါတယ္။ ေခါင္းေဆာင္ပိုင္းက ပုဂၢိဳလ္ေတြရဲ ႔ အေျခအေနမွာ အေျပာင္းအလဲ ျဖစ္လာတာကိုၾကည့္ၿပီး အသြင္ကူးေျပာင္းမႈကို ခန္႔မွန္းႏိုင္တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။

စစ္တပ္ကိုယ္စားလွယ္ (၁၆၆) ဦး အပါအဝင္ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ (၆၅၈) ဦးရဲ ႔ အတၳဳပတိၱအက်ဥ္းေတြကို ေလ့လာတဲ့အျပင္ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္အမတ္ (၃၉) ဦးကိုလည္း အီဂါတူ က ေတြ႔ဆံုေမးျမန္းပါတယ္။ ၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပြဲ အႏိုင္ရသူထဲမွာ အမ်ဳိးသမီး (၄) ရာခိုင္ႏႈန္းသာ ရွိေပမယ့္ ၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္ပြဲမွာေတာ့ (၂၉) ရာခိုင္ႏႈန္းဟာအမ်ဳိးသမီးအမတ္ေတြ ျဖစ္ေနပါတယ္။ စစ္တပ္ကိုယ္စားလွယ္ထဲမွာလည္း အမ်ဳိးသမီးစစ္ဗိုလ္ (၂) ရာခိုင္ႏႈန္း ပါဝင္လာတာမို႔ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ (၅) ရာခိုင္ႏႈန္းေလာက္ဟာ အမ်ဳိးသမီး ျဖစ္ေနပါတယ္။ အရပ္သားလႊတ္ေတာ္အမတ္ရဲ ႔ ပွ်မ္းမွ်သက္တမ္းဟာ (၅၈) ႏွစ္ျဖစ္ၿပီး စစ္တပ္ကိုယ္စားလွယ္ရဲ ႔ ပွ်မ္းမွ်သက္တမ္းကေတာ့ (၄၄) ႏွစ္ ျဖစ္ပါတယ္။ လူမ်ဳိးအရၾကည့္ရင္ ဗမာက (၇၀) ရာခိုင္ႏႈန္းျဖစ္ၿပီး အျခားတုိင္းရင္းသားေတြက (၃၀) ရာခိုင္ႏႈန္း ေနရာယူထားတာ ေတြ႔ရပါတယ္။

ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္က စစ္တပ္ကိုယ္စားလွယ္ (၁၆၆) ဦးမွာေတာ့ (၉၀) ရာခိုင္ႏႈန္းနီးပါးဟာ ဗမာျဖစ္ၿပီး ရခုိင္ (၁၂) ဦး၊ ရွမ္းတဦး နဲ႔ ကရင္ တဦးသာ ပါဝင္ပါတယ္။ အရပ္သားကိုယ္စားလွယ္ (၉၀) ရာခိုင္ႏႈန္းဟာ ဗုဒၶဘာသာဝင္ ျဖစ္ၾကၿပီး၊ ခရစ္ယာန္ (၅၂) ဦးနဲ႔ မူစလင္ (၃) ဦးသာ ရွိပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ကိုယ္စားလွယ္အားလံုးဟာ ဘာသာေရးအျမင္မရွိတဲ့ ႏိုင္ငံေရးပါတီေတြက လာၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။ စစ္တပ္ကိုယ္စားလွယ္အားလံုး ဗုဒၶဘာသာဝင္ ျဖစ္ေနတာကိုၾကည့္ရင္ ဗမာျဖစ္ဖို႔ထက္ ဗုဒၶဘာသာဝင္ ျဖစ္ဖို႔က ပိုအေရးႀကီးသလို ျဖစ္ေနပါတယ္။ တိုင္းျပည္အတြက္ ဥပေဒစည္းမ်ဥ္းျပဌာန္းမယ့္ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ေတြဟာ လက္ေရြးစင္အေက်ာ္အေမာ္ေတြမို႔ ပညာအရည္အခ်င္းဟာ အေရးႀကီးပါတယ္။ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ (၈၃) ရာခိုင္ႏႈန္းဟာ တကၠသိုလ္ဘြဲ႔ရသူေတြ ျဖစ္ေနတာ ေတြ႔ရပါတယ္။

ပါရဂူဘြဲ႔ရ ကိုယ္စားလွယ္ထဲမွာ အရပ္သား (၈) ဦးနဲ႔ စစ္သား (၄) ဦး ရွိပါတယ္။ မာစတာဘြဲ႔ရတဲ့ ကိုယ္စားလွယ္ထဲမွာ အရပ္သား (၃၂) ဦးနဲ႔ စစ္သား (၅၁) ဦး ရွိပါတယ္။ BA, BSc,LLB, MBBS ဘြဲ႔ရထားတဲ့ ကိုယ္စားလွယ္ထဲမွာ အရပ္သား (၃၃၆) ဦးနဲ႔ စစ္သား (၁၁၁) ဦး ရွိပါတယ္။ စစ္တပ္ကိုယ္စားလွယ္အားလံုးဟာ ဘြဲ႔ရအရာရွိေတြ ျဖစ္ေနပါတယ္။ အရပ္သားအမတ္ထဲမွာ ဆယ္တန္းပညာသာရွိသူ (၁၀) ရာခိုင္ႏႈန္းသာ ရွိပါတယ္။ ကုိးကန္႔နဲ႔ ဝ အမတ္ေတြထဲမွာ ျမန္မာစာ (၄) တန္းနဲ႔ တရုတ္စာ ဆယ္တန္းအထိ သင္ဖူးသူေတြ ရွိပါတယ္။ ေက်ာင္းမေနဘူးတဲ့ အမတ္တဦးသာ ရွိပါတယ္။ အရပ္သားကိုယ္စားလွယ္ေတြထဲမွာ (၄၀) ရာခိုင္ႏႈန္းသာ စစ္မႈထမ္းေဟာင္း ျဖစ္ပါတယ္။ အမ်ားစုဟာ စီးပြားေရးလုရပ္ငန္းရွင္ေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ လႊတ္ေတာ္ႏွစ္ခုစလံုးမွာ ဥပေဒပညာ၊ ဥပေဒလုပ္ငန္းခြင္ကလာသူ (၂၇) ဦးသာ ရွိပါတယ္။

စစ္အာဏာရွင္စနစ္က အရပ္သားတပိုင္း အစိုးရစနစ္ကို အသြင္ကူးေျပာင္းရာမွာ ေပၚထြက္လာတဲ့ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ေတြရဲ ႔ လူမႈေရးေနာက္ခံသမိုင္း ေလ့လာႏုိင္ရင္မ်က္ေမွာက္ေခတ္ ျမန္မာႏိုင္ငံေရးနဲ႔ ဥပေဒျပဳေရးရဲ ႔ ေနာက္ကြယ္က အင္အားကို သိရွိႏိုင္မယ္လို႔ အီဂါတူ က ယူဆပါတယ္။ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ခ်ႏိုင္တဲ့ အေက်ာ္အေမာ္ လူတန္းစားသစ္ရဲ ႔ လုပ္ႏုိင္မႈစြမ္းရည္ကိုလည္း အကဲခတ္ႏိုင္ပါလိမ့္မယ္။ လက္ရွိ လႊတ္ေတာ္အမတ္ေတြဟာ လြတ္လပ္ေရးရစ ပါလီမန္လႊတ္ေတာ္က အမတ္ေတြနဲ႔ အေတာ္တူတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ အသက္ (၅၀) ေက်ာ္ ပညာတတ္စီးပြားေရးလုပ္ငန္းရွင္ ျမန္မာေတြ ျဖစ္ေနပါတယ္။

စစ္တပ္ကိုယ္စားလွယ္ (၁၆၆) ေယာက္ကို ေဘးဖယ္ထားၿပီး ေလ့လာမယ္ဆိုရင္ ပညာတတ္စီးပြားေရးသမား၊ ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားေဟာင္း၊ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေဟာင္း၊ ကြန္ျမဴနစ္ေဟာင္း နဲ႔ တုိင္းရင္းသားေခါင္းေဆာင္ေတြ လႊတ္ေတာ္မွာ ပါဝင္ေနပါတယ္။ သူတုိ႔ရဲ ႔ လႊတ္ေတာ္တြင္း အျပဳအမႈကို ေလ့လာမယ္ဆိုရင္ အတၳဳပတိၱအက်ဥ္းကို ေလ့လာရံုနဲ႔ မလံုေလာက္ပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ လႊတ္ေတာ္အမတ္ေတြရဲ ႔ ဥပေဒျပဳလုပ္ငန္းကို စနစ္တက် ေလ့လာသင့္တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ အမတ္ေတြရဲ ႔ လူမႈစီးပြားေရးေနာက္ေၾကာင္း၊ ႏိုင္ငံေရးအေတြ႔အႀကံဳနဲ႔ လႊတ္ေတာ္တြင္း အျပဳအမႈဆက္စပ္ပံုကို ေလ့လာဆန္းစစ္ႏုိင္မယ္ဆိုရင္ အလြန္အက်ဳိးရွိမွာျဖစ္ေၾကာင္း ေဒါက္တာ ေရးေနာ့ အီဂါတူ (Dr. Renaud Egreteau) က သံုးသပ္ထားပါတယ္။