ကိုယ္စားလွယ္ေရြးပြဲ နဲ႔ သမၼတေရြးပြဲ

ဦးေအာင္ခင္, ေက်ာ္ေက်ာ္သိန္း

လႊတ္ေတာ္ေရြးေကာက္ပြဲ က်င္းပဖုိ႔ (၅) လေလာက္သာ လိုေတာ့တာမို႔ ယွဥ္ၿပိဳင္မယ့္ ကိုယ္စားလွယ္စာရင္းကို ႏုိင္ငံေရးပါတီေတြ ျပင္ဆင္ေနၿပီ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီကိုယ္စားလွယ္ေတြ ေရြးေကာက္ပြဲႏိိိုင္လို႔ ဒီကိုယ္စားလွယ္ေတြ ေရြးေကာက္ပြဲႏိုင္လို႔ လႊတ္ေတာ္ထဲ ေရာက္သြားတဲ့အခါမွာ သမၼတကို ေရြးခ်ယ္တင္ေျမွာက္ပါလိမ့္မယ္။ သမၼတဟာ လႊတ္ေတာ္ထဲေရာက္သြားတဲ့အခါမွာ သမၼတကို ေရြးခ်ယ္တင္ေျမွာက္ပါလိမ့္မယ္။ သမၼတဟာ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ ျဖစ္စရာမလုိဘူးလို႔ အေျခခံဥပေဒပုဒ္မ ၆၀(ဂ) က ဆုိတာမုိ႔ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ မဟုတ္သူကိုလည္း သမၼတအျဖစ္ လႊတ္ေတာ္က တင္ေျမွာက္ႏုိင္ပါတယ္။ သမၼတကလည္း အစိုးရဖြဲ႔စည္းတဲ့အခါမွာ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ မဟုတ္သူေတြကိုပါ ဝန္ႀကီးခန္႔ႏိုင္ပါတယ္။

အေထြေထြေရြးေကာက္ပြဲဟာ အစုိးရသစ္ကို ဖြဲ႔စည္းႏိုင္တာ မဟုတ္ဘဲ လႊတ္ေတာ္ကသာ သမၼတသစ္ကို တင္ေျမွာက္ႏုိင္ပါတယ္။ သမၼတ မေရြးမီ ဒုသမၼတကို အရင္ေရြးရပါတယ္။ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ အရပ္သားအမတ္ပါဝင္တဲ့ အစုအဖြဲ႔၊ အမ်ဳိးသားလႊတ္ေတာ္အမတ္ ပါဝင္တဲ့အစုအဖြဲ႔နဲ႔ စစ္တပ္ကိုယ္စားလွယ္အစုအဖြဲ႔စတဲ့ အဖြဲ႔ (၃) ဖြဲ႔ဟာ ဒုသမၼတ (၃) ဦးကို အရင္ဆံုး ေရြးခ်ယ္ရပါတယ္။ ေရြးခ်ယ္ထားတဲ့ ဒုသမၼတ (၃) ဦး သတ္မွတ္ခ်က္နဲ႔ ညီမညီ လႊတ္ေတာ္ဥကၠ႒နဲ႔ ဒုဥကၠ႒ေတြ ပါဝင္တဲ့အဖြဲ႔က စီစစ္ရပါတယ္။

လႊတ္ေတာ္အစုအဖြဲ႔ (၃) ဖြဲ႔က ေရြးခ်ယ္တင္ေျမွာက္ထားတဲ့ ဒုသမၼတ (၃) ဦးကို လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္အားလံုးက မဲဆႏၵေပးၿပီး မဲအမ်ားဆံုးရသူကို သမၼတအျဖစ္ တင္ေျမွာက္ပါတယ္။ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ မဟုတ္သူကိုလည္း ဒုသမၼတအျဖစ္ တင္ေျမွာက္ႏိုင္တယ္လို႔ အေျခခံဥပေဒပုဒ္မ (၆၀(ဂ) က ဆုိထားတာမုိ႔ ဒီကိစၥကို ဥပေဒအေၾကာင္းအရ ရွင္းလင္းဖို႔ လိုပါတယ္။ ၂၀၁၁ တုန္းကေတာ့ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္အမတ္ေတြ တင္ေျမွာက္တဲ့ ဦးသိန္းစိန္က (၄၀၈) မဲ၊ စစ္တပ္ကိုယ္စားလွယ္ တင္ေျမွာက္တဲ့ ဦးတင္ေအာင္ျမင့္ဦးက အမတ္ (၁၇၁) မဲ၊ အမ်ဳိးသားလႊတ္ေတာ္အမတ္ေတြ တင္ေျမွာက္တဲ့ ေဒါက္တာစိုင္းေမာက္ခမ္းက (၇၅) မဲ ရရွိတဲ့အတြက္ ဦးသိန္းစိန္က သမၼတအစိုးရကို ဖြဲ႔စည္းႏိုင္ပါတယ္။ ဦးသိန္းစိန္အစိုးရထဲမွာ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္မဟုတ္တဲ့ စစ္ဗိုလ္ (၃) ဦးနဲ႔ အရပ္သား (၄) ဦး ပါဝင္ပါတယ္။



ေရြးေကာက္ပြဲႏုိင္တဲ့ ပါတီက အစိုးရမဖြဲ႔ႏုိင္ဘဲ လႊတ္ေတာ္က ေရြးခ်ယ္တင္ေျမွာက္တဲ့ သမၼတကသာ အစိုးရဖြဲ႔ႏုိင္ေအာင္ (၂၀၀၈) အေျခခံဥပေဒက ဖန္တီးထားတာပါ။ တကယ္ေတာ့ ေရြးေကာက္ပြဲအႏိုင္ရေပမယ့္ ႏိုင္ငံေရးအာဏာကို မရႏုိင္ေအာင္ တမင္လုပ္ထားတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဥပမာ NLD ပါတီဟာ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ေနရာ အမ်ားစုကို ရရွိမယ္ဆိုရင္ သမၼတေလာင္းျဖစ္မယ့္ ဒုသမၼတတဦးကို ေရြးခ်ယ္တင္ေျမွာက္ဖုိ႔ လုိပါတယ္။ သတ္မွတ္ခ်က္နဲ႔မညီလို႔ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကို ဒုသမၼတအျဖစ္ ေရြးခ်ယ္ခြင့္မရွိဘူးဆုိရင္ အေျခခံဥပေဒ (၆၀(ဂ) အရ ကာခ်ဳပ္ေဟာင္း ဦးတင္ဦးလို ပုဂၢိဳလ္မ်ဳိးကို ဒုသမၼတအျဖစ္ NLD ပါတီက ေရြးခ်ယ္တင္ေျမွာက္ႏုိင္ပါတယ္။ ဦးတင္ဦး သမၼတျဖစ္လာရင္ ကာကြယ္ေရး၊ ျပည္ထဲေရးနဲ႔ နယ္စပ္ေရးရာဌာနေတြကလႊဲၿပီး ႀကိဳက္တဲ့လူကို ဝန္ႀကီးခန္႔ႏုိင္ပါတယ္။

သမၼတေလာင္းျဖစ္မယ့္ ဒုသမၼတကို ေရြးခ်ယ္တင္ေျမွာက္ရာမွာ စစ္တပ္ကိုယ္စားလွယ္အုပ္စုဟာ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္၊ အမ်ဳိးသားလႊတ္ေတာ္ေတြနဲ႔ တန္တူရည္တူ ျဖစ္ေနပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္မို႔ စစ္တပ္ကိုယ္စားလွယ္ဟာ အေျခခံဥပေဒ ျပင္ဆင္တဲ့ကိစၥမွာသာ ၾသဇာအာဏာရွိေနတာ မဟုတ္ဘဲ သမၼတ ေရြးခ်ယ္တင္ေျမွာက္ရာမွာလည္း အေရးပါေနပါတယ္။ စစ္တပ္ကိုယ္စားလွယ္ေတြ တင္ေျမွာက္သူဟာ ဒုသမၼတေနရာကို အၿမဲတမ္း ရရွိေနမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ စစ္တပ္ကိုယ္စားလွယ္ (၁၆၆) ဦးဟာ ဒုသမၼတ ေရြးခ်ယ္တင္ေျမွာက္ႏုိင္တဲ့အျပင္ သမၼတ တင္ေျမွာက္ပြဲမွာလည္း ဆႏၵမဲ ေပးႏုိင္ပါတယ္။ အရပ္သားအမတ္ေနရာေတြထဲမွာ အေၾကာင္းအမ်ဳိးမ်ဳိးေၾကာင့္ လစ္လပ္ေနတာေတြ ရွိေနေပမယ့္ စစ္တပ္ကိုယ္စားလွယ္ကေတာ့ အၿမဲတမ္း ရာခိုင္ႏႈန္းျပည့္ ရွိေနတာဟာလည္း တပန္းသာေနပါတယ္။

သမၼတ ေရြးခ်ယ္တင္ေျမွာက္ပြဲမွာ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္အားလံုး (၆၆၄) ဦးက ဆႏၵမဲ ေပးၾကမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ စစ္တပ္ကိုယ္စားလွယ္ (၁၆၆) ဦးနဲ႔ ေရြးေကာက္ပြဲႏိုင္တဲ့အမတ္ (၄၉၈) ဦး ေပးတဲ့ ဆႏၵမဲကို အမ်ားဆံုးရသူဟာ သမၼတသစ္ ျဖစ္လာပါလိမ့္မယ္။ ၿပီးခဲ့တဲ့ သမၼတ ေရြးေကာက္ပြဲကိုၾကည့္ရင္ ဆႏၵမဲ အမ်ားဆံုးရသူဟာ သမၼတ ျဖစ္လာၿပီး သူ႔ေလာက္ မဲမရသူ (၂) ဦးဟာ ဒုသမၼတ ျဖစ္လာၾကပါတယ္။ ဒုသမၼတထဲမွာလည္း မဲပိုရသူကသာ ယာယီသမၼတ လုပ္ပိုင္ခြင့္ ရွိပါတယ္။ ေရြးေကာက္ပြဲ က်င္းပၿပီး (၃) လေလာက္အၾကာမွာ သမၼတ တင္ေျမွာက္တဲ့အတြက္ လႊတ္ေတာ္အတြင္းမွာ စည္းရံုးေရးဆင္းၿပီး အေပးအယူလုပ္ဖို႔ အခ်ိန္အမ်ားႀကီး ရွိပါတယ္။

လြန္ခဲ့တဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲမွာ ျပည္ခိုင္ၿဖိဳးဟာ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္မွာ (၂၂၂) ဦး၊ အမ်ဳိးသားလႊတ္ေတာ္မွာ (၁၂၄) ဦး စုစုေပါင္း (၃၄၆) ဦး အႏုိင္ရရွိခဲ့ပါတယ္။ က်န္တဲ့အရပ္သားအမတ္ (၁၅၂) ဦးနဲ႔ စစ္တပ္ကိုယ္စားလွယ္ (၁၆၆) ဦး ေပါင္းလုိက္ရင္ (၃၁၈) ဦးသာ ရွိတဲ့အတြက္ ျပည္ခုိင္ၿဖိဳးကို မမီပါဘူး။ သမၼတအရည္အခ်င္း သတ္မွတ္ခ်က္ကိုျပင္ဖို႔ အလားအလာ မရွိသေလာက္ ျဖစ္ေနတာမို႔ NLD ပါတီဟာ ေရြးေကာက္ပြဲဝင္မယ္ဆုိရင္ ဒုသမၼတအျဖစ္ ေရြးခ်ယ္တင္ေျမာက္မယ့္ ပုဂၢိဳလ္ကို သတ္မွတ္ဖို႔ လုိပါတယ္။ ဒီလို မလုပ္ႏိုင္ဘူးဆိုရင္ လက္ရွိ အေျခအေနမွာ NLD ပါတီဝင္ေတြဟာ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ေနရာ အမ်ားစုကို အႏိုင္ရရွိလာရင္ေတာင္ သမၼတအစိုးရသစ္ ဖြဲ႔ႏုိင္ဖို႔ အလားအလာ အလြန္နည္းေနပါတယ္။
http://burmese.voanews.com/content/news-analysis-constitutional-affairs-and-general-election/2806110.html