တုိင္းရင္းသား လူနည္းစုေတြအေပၚ ဖိႏွိပ္မႈ ရပ္တန္႔ဖုိ႔ ျမန္မာစစ္အစိုးရကို လူ႔အခြင့္အေရးအဖြဲ႕ တုိက္တြန္း

16 February 2010
VOA

လာမယ့္ ေရြးေကာက္ပဲြ မတုိင္မီ ကာလမွာ ျမန္မာစစ္အစိုးရ အေနနဲ႔ တိုင္းရင္းသား ႏုိင္ငံေရး လႈပ္ရွားသူေတြအေပၚ ဖိႏွိပ္ တာေတြ ရပ္တန္႔ဖို႔အတြက္ ႏုိင္ငံတကာ လြတ္ၿငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္အဖဲြ႕က အစီရင္ခံစာတေစာင္ ထုတ္ျပန္ၿပီး ဒီကေန႔ ေတာင္းဆုိလုိက္ပါတယ္။ ဒီေတာင္းဆိုမႈကို ျမန္မာ့ႏုိင္ငံေရး အင္အားစုေတြက ႀကိဳဆုိလုိက္ၿပီး အမ်ဳိးသား ျပန္လည္ သင့္ျမတ္ေရးအတြက္ တိုင္းရင္းသား ႏုိင္ငံေရး အက်ဥ္းသားေတြ လႊတ္ၿပီး ေတြ႕ဆံုေဆြးေႏြးဖို႔ တုိက္တြန္းပါတယ္။ အျပည့္အစုံကို ထုိင္းအေျခစိုက္ သတင္းေထာက္ ကုိမုိးေဇာ္က တင္ျပေပးထားပါတယ္။

အေမရိကန္ အေျခစိုက္ ႏုိင္ငံတကာ လြတ္ၿငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္အဖဲြ႕ (AI) က ဒီလို အစီရင္ခံစာ ထုတ္ျပန္ခ်ိန္ဟာ ကုလသမဂၢ လူ႔အခြင့္အေရး ကိုယ္စားလွယ္ ေတာမတ္စ္ အုိေဟး ကင္တာနား (Tomas Ojea Quintana) ရခုိင္ျပည္နယ္ဘက္ကို သြားေရာက္ခ်ိန္နဲ႔လည္း တုိက္ဆုိင္ေနပါတယ္။

AI အဖဲြ႕ရဲ႕ ေတာင္းဆုိခ်က္ကိုေတာ့ သူတို႔ရဲ႕ အင္တာနက္ စာမ်က္ႏွာမွာ အသံနဲ႔ ဖတ္ၾကားထားပါတယ္။

သူတုိ႔ရဲ႕ ေၾကညာခ်က္ကေတာ့ လာမယ့္ ေရြးေကာက္ပဲြမတုိင္မီ ကာလမွာ ျမန္မာစစ္အစိုးရ အေနနဲ႔ တိုင္းရင္းသား ႏုိင္ငံေရး လႈပ္ရွားသူေတြအေပၚ ဖိႏွိပ္တာေတြ ရပ္တန္႔ရမယ္လို႔ ဒီကေန႔ အစီရင္ခံစာ ထုတ္ျပန္ၿပီး ေတာင္းဆိုေၾကာင္း ဖတ္ၾကားထား တာ ျဖစ္ပါတယ္။

AI အဖဲြ႕က ထုတ္ျပန္တဲ့ စာမ်က္ႏွာ ၅၈ မ်က္ႏွာရိွတဲ့ အစီရင္ခံစာကို ရခိုင္၊ ရွမ္း၊ ကခ်င္၊ ခ်င္း စတဲ့ တိုင္းရင္းသား လူမ်ဳိးစု ၇ စုက ႏုိင္ငံေရး လႈပ္ရွားသူ ၇၀၀ ကို အေျချပဳၿပီး ထုတ္ျပန္ထားတာ ျဖစ္ေၾကာင္းနဲ႔ ဒီအစီရင္ခံစာကို ၂၀၀၇ ခုႏွစ္ ၾသဂုတ္လ ကေန ၂ ႏွစ္ၾကာ ကာလအတြင္း ျဖစ္ပ်က္ခဲ့တဲ့ အေျခအေနေတြကို ေဖာ္ျပထားေၾကာင္း ေၾကညာခ်က္မွာ ပါရိွပါတယ္။

ရခုိင္ဒီမိုကေရစီ အဖဲြ႕ခ်ဳပ္ရဲ႕ ေျပာေရးဆုိခြင့္ရိွသူ ဦးေအးသာေအာင္က AI အဖဲြ႕ရဲ႕ ေၾကညာခ်က္ဟာ ျမန္မာျပည္မွာ လက္ေတြ႔ေဖာ္ေဆာင္ရမယ့္ အရာေတြကို ထုတ္ျပန္လုိက္တာ ျဖစ္တယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။

“အခုေၾကညာတဲ့ ေၾကညာခ်က္ဟာ တကယ္ေတာ့ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ လက္ေတြ႕အားျဖင့္ ေဖာ္ေဆာင္ေပးရမယ့္ ေဖာ္ေဆာင္ခ်က္ေတြကို တနည္းတလမ္းနဲ႔ ေဖာ္ျပတယ္လို႔ က်ေနာ့္အေနနဲ႔ ျမင္ပါတယ္။ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ တုိင္းရင္းသား စည္းလံုးညီၫြတ္ေရးကို မတည္ေဆာက္ဘဲနဲ႔ ၿပီးျပည့္စံုတဲ့ အမ်ဳိးသား ေသြးစည္း ညီၫြတ္ေရးကို တည္ေဆာက္လုိ႔ မရပါဘူး။ အဲေတာ့ တိုင္းရင္းသား စည္းလံုးညီၫြတ္ေရးကို တည္ေဆာက္တဲ့ ေနရာမွာလည္း အေျပာသက္သက္နဲ႔ မဟုတ္ဘဲ လက္ေတြ႔အေကာင္အထည္ေဖာ္ဖုိ႔ လုိပါတယ္။”

ဒီလို အေကာင္အထည္ ေဖာ္ရာမွာ လုိအပ္မယ့္ အခ်က္ေတြကို ဦးေအးသာေအာင္က အခုလို ဆက္ေျပာပါတယ္။

“အဲဒီလုိ အေကာင္အထည္ေဖာ္တဲ့ ေနရာမွာ အဓိကကေတာ့ ပင္လံု သေဘာတူညီခ်က္ေတြကို အေကာင္အထည္ေဖာ္ဖုိ႔ လုိသလို အခုအခါမွာ တိုင္းရင္းသား ေခါင္းေဆာင္မ်ားျဖစ္တဲ့ ဦးခြန္ထြန္းဦး၊ စိုင္းၫြန္႔လြင္၊ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေဆထင္တုိ႔ အပါအ၀င္ တိုင္းရင္းသား ရာေပါင္းမ်ားစြာေတြကို ဖမ္းဆီး ေထာင္ခ်ထားတဲ့ ဟာေတြကို လႊတ္ေပးဖုိ႔ လုိပါတယ္။ ေနာက္တခုက တုိင္းရင္းသား နယ္ေျမေတြမွာ ျဖစ္ေပၚေနတဲ့ လက္နက္ကိုင္ ပဋိပကၡေတြကို ရပ္စဲၿပီးေတာ့ ျပည္တြင္းစစ္ကိုလည္းပဲ ၿပီးျပည့္စံုတ့ဲ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးရေအာင္ တည္ေဆာက္ဖုိ႔ လုိပါတယ္။”

AI အဖဲြ႕ရဲ႕ ထုတ္ျပန္ခ်က္မွာ အာဏာပိုင္ေတြက တိုင္းရင္းသား ႏုိင္ငံေရး လႈပ္ရွားသူေတြကို ဖမ္းဆီးတာ၊ ေထာင္ခ်တာ၊ ညႇဥ္းပန္းႏွိပ္စက္တာ၊ သတ္ျဖတ္တာေတြ လုပ္ေနေၾကာင္းနဲ႔ သူတို႔ရဲ႕ တရား၀င္ လႈပ္ရွားမႈေတြကို လုပ္ေဆာင္ဖုိ႔ ႀကိဳးစားရာမွာ မ်က္ျခည္မျပတ္ ေစာင့္ၾကည့္ခံရတာ၊ ေႏွာင့္ယွက္ ဟန္႔တားတာနဲ႔ ခဲြျခားဆက္ဆံ ခံရတာေတြ ရိွေနတယ္လို႔ ေဖာ္ျပပါတယ္။

ႏုိင္ငံေရး အက်ဥ္းသားမ်ား ကူညီေစာင့္ေရွာက္ေရးအဖဲြ႕-ျမန္မာႏုိင္ငံက ကိုဘိုၾကည္က ဖမ္းဆီးခံထားရတဲ့ တိုင္းရင္းသား ႏုိင္ငံေရး အက်ဥ္းသား ၂၀၀ ေက်ာ္ေလာက္ ရိွတယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။

“၂၀၀ ေက်ာ္ ရွိပါတယ္၊ က်ေနာ္တုိ႔ စာရင္းေတြ အရေတာ့။ ရွမ္းရွိတယ္၊ မြန္ရွိတယ္၊ ကရင္ရွိတယ္၊ ရခုိင္ရွိတယ္။ ဥပမာ ဦးေက်ာ္မင္းဆုိတာ ျမင္းၿခံေထာင္မွာရွိတယ္၊ သူက ရခုိင္ကပဲ။ သူလည္း MP ပဲ။ သူတို႔ တမိသားစုလုံး အဖမ္းခံရတာ။ ေနာက္ ဦးညီပု ရွိမယ္၊ ဦးခြန္ထြန္းဦး ရွိမယ္၊ စုိင္းထြန္းညိဳတို႔ရွိမယ္။ ေနာက္ ရခုိင္ဘက္မွာ အဖမ္းခံရတဲ့ ဘုန္းႀကီးေတြေတာ့ ရွိတယ္။

“တုိင္းရင္းသားေတြ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား ျဖစ္တယ္ဆိုတာ တခ်ဳိ႕ေတြက ေထာင္၀င္စာေတာင္ မလာႏုိင္တဲ့ အေနအထားမ်ဳိး ေတြ ရွိတယ္။ ေစာေစာပုိင္းကဆုိရင္ အထူးသျဖင့္ ကရင္ေတြဆုိရင္ ေထာင္ေျပာင္းလာၿပီးတဲ့ အခ်ိန္မွာ ေတာ္ေတာ္ေလး ညႇဥ္းပန္းႏွိပ္စက္၊ အ႐ိုက္ခံရတာမ်ဳိးေတြ ရွိပါတယ္။

“အခု ထင္ရွားတဲ့ တုိင္းရင္းသား ေခါင္းေဆာင္ေတြထဲမွာ ဆုိရင္လည္း ရွမ္းက ဦးခြန္ထြန္းဦးတုိ႔ ဆုိရင္လည္း နယ္ေ၀း ေထာင္ေတြ အပို႔ခံရတယ္။ ၿပီးေတာ့ က်န္းမာေရး အေျခအေနေတြ မေကာင္းဘူး။ မေကာင္းတဲ့ၾကားထဲ ေဆး၀ါးကုသခြင့္ လုံလုံေလာက္ေလာက္ မေပးတာေတြကလည္း ႏုိင္ငံေရး အက်ဥ္းသားေတြေရာ၊ တုိင္းရင္းသား ႏုိင္ငံေရး အက်ဥ္းသားေတြ ေရာ ခံစားေနရတဲ့ ကိစၥေတြပါ။”

အမ်ဳိးသား ျပန္လည္ေသြးစည္းေရးအတြက္ ဆုိရင္ ေထာင္က်ခံေနရတဲ့ တိုင္းရင္းသား ႏုိင္ငံေရး ေခါင္းေဆာင္ေတြနဲ႔ လက္တဲြလုပ္ဖို႔ လိုအပ္တယ္လို႔ ကိုဘိုၾကည္က ဆက္ေျပာပါတယ္။

“တုိင္းရင္းသား ႏုိင္ငံေရး အက်ဥ္းသားေတြထဲမွာ တခ်ဳိ႕ အေရးႀကီးတဲ့ တိုင္းရင္းသား ေခါင္းေဆာင္ေတြလည္း ပါ၀င္ေနတာ ေတြ႕ရတယ္။ ဒီတုိင္းရင္းသား ေခါင္းေဆာင္ေတြက အမ်ဳိးသား ျပန္လည္သင့္ျမတ္ေရးအတြက္ အင္မတန္ အေရးႀကီးတဲ့ သူေတြ ျဖစ္တယ္။ ဒီလူေတြကို အက်ဥ္းေထာင္ထဲမွာ အသက္ဆုံး႐ႈံးသြားတဲ့ အျဖစ္မ်ဳိးေတာ့ မျဖစ္သင့္ဘူး။ ဒီလူေတြနဲ႔ အတူတြဲၿပီး တုိင္းျပည္အတြက္ လက္တြဲလုပ္ရမွာ ျဖစ္တယ္။ အဲဒီအတြက္ ဒီလူေတြကို ႁခြင္းခ်က္မရွိ ခ်က္ခ်င္း လႊတ္ေပးသင့္ တယ္လို႔ က်ေနာ္တုိ႔ ေျပာခ်င္ပါတယ္။”

ႏုိင္ငံတကာ လြတ္ၿငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္အဖဲြ႕က ေရြးေကာက္ပဲြ မတိုင္မီမွာ တိုင္းရင္းသား လူမ်ဳိးစုေတြကို ဖိႏွိပ္တာေတြ ရပ္တန္႔ဖုိ႔ ေတာင္းဆုိေနတဲ့ တၿပိဳင္တည္းမွာေတာ့ ျမန္မာ့ႏုိင္ငံေရး အင္အားစုေတြက ေရြးေကာက္ပဲြထက္ အမ်ဳိးသား ျပန္လည္ေသြးစည္း ညီၫြတ္ေရးအတြက္ ေတြ႕ဆံုေဆြးေႏြးဖုိ႔ကို အေလးထား တင္ျပေနၾကပါတယ္။

ျမန္မာစစ္အစိုးရကေတာ့ ေရြးေကာက္ပဲြကို ဒီႏွစ္အတြင္း က်င္းပမယ္လုိ႔ ကတိေပးထားေပမဲ့ ဘယ္ေန႔ ဘယ္လမွာ က်င္းပ မယ္ ဆုိတာေတာ့ အခုခ်ိန္ထိ မေၾကညာေသးပါဘူး။

ႏုိင္ငံတကာ လြတ္ၿငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္ အဖြဲ႕က ေရြးေကာက္ပြဲကို ဦးတည္ေနတဲ့ အခုလိုကာလမွာ လြတ္လပ္စြာ အသင္းအပင္း ဖြဲ႕စည္းခြင့္၊ စုေ၀းခြင့္နဲ႔ ကုိးကြယ္ခြင့္ေတြအေပၚ ကန္႔သတ္ခ်ဳပ္ခ်ယ္ မထားဖို႔ ျမန္မာစစ္အစိုးရကို တိုက္တြန္းထားသလုိ ႏုိင္ငံေရး အက်ဥ္းသားေတြ အားလုံးကုိလည္း ႁခြင္းခ်က္မရွိ အျမန္ဆုံး လႊတ္ေပးဖို႔နဲ႔ ေရြးေကာက္ပြဲမွာ သတင္းမီဒီယာေတြကုိ လြတ္လပ္စြာ ေရးသားေဖာ္ျပခြင့္ ျပဳဖုိ႔ကိုလည္း တုိက္တြန္းထားပါတယ္။