ေနျပည္ေတာ္ (၂)

ထိုင္းႏိုင္ငံရွိ (White Lotus) စာအုပ္တိုက္က ထုတ္ေဝၿပီး၊ ထိုင္းသုေတသီ ဒူယာပက္ ပရီခ်ာရာ့ရွ္ (Dulyapak Preecharushh) က ေရးသားထားတဲ့ "ေနျပည္ေတာ္၊ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ၿမိဳ႔ေတာ္သစ္" ဆိုတဲ့ စာအုပ္အေၾကာင္းကို ဦးေအာင္သူၿငိမ္းက တင္ဆက္ေနပါတယ္။ ဒီတပတ္မွာေတာ့ ၿမိဳ႔ေတာ္တခုမွာ ဘယ္လိုအဂၤါရပ္ေတြ ရွိသင့္သလဲ၊ ၿမိဳ႔ေတာ္ေတြကို ဘယ္လို အေျခအေန ေတြမွာ ေျပာင္းေရႊ႔ၾကသလဲဆိုတဲ့ ေလ့လာခ်က္ကို တင္ျပပါမယ္။

ေသာတရွင္ မိတ္ေဆြမ်ားခင္ဗ်ား။

ၿမိဳ႔ေတာ္တခုဆိုတာ ဘယ္လိုအဂၤရပ္ေတြ ရွိသင့္သလဲ၊ အစိုးရေတြက ဘယ္လိုအေျခအေနမ်ဳိးမွာ သူတို႔ႏိုင္ငံ ေတြရဲ႔ ၿမိဳ႔ေတာ္ေတြကို ေျပာင္းေရႊ႔ၾကသလဲဆိုတာကို စာေရးသူ ဒူယာပက္ ပရီခ်ာရာ့ရွ္က စာအုပ္အဖြင့္မွာ ေဆြးေႏြးထားပါတယ္။ ႏိုင္ငံရဲ႔ၿမိဳ႔ေတာ္ေတြနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ သီးသီးသန္႔သန္႔ေလ့လာထားတဲ့ ပညာရပ္ဆိုင္ရာ စာေပေတြ မရွိဘူးလို႔ စာေရးသူက ဆိုပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အျခားပညာရပ္နယ္ပယ္ေတြျဖစ္တဲ့ ဗိသုကာပညာ၊ သမိုင္းပညာ၊ ႏိုင္ငံေရးသိပၸံ၊ ၿမိဳ႔ျပအစီအစဥ္ ေရးဆြဲတဲ့ပညာ၊ လူမႈေရးေဗဒ၊ ႏိုင္ငံေရးပထဝီဝင္ပညာေတြအရ က႑အသီးသီးက ေလ့လာထားမႈေတြေတာ့ ရွိၾကပါတယ္။ အရင္ အတိတ္ကာလ သက္ဦးဆံပိုင္ဘုရင္စနစ္ေတြ တုန္းကေတာ့ ၿမိဳ႔ေတာ္ဆိုတာ ဘုရင္ရဲ႔ ထီးနန္းစိုက္ စိုးစံရာ ေနရာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဘုရင္ျပည့္ရွင္မင္းရဲ႔ အာဏာ ဗဟိုခ်က္မျဖစ္ၿပီး၊ အာဏာနဲ႔ ေလ်ာ္ညီစြာ ထီးနန္းအေဆာင္ အေယာင္ေတြလည္း ရွိၾကပါတယ္။ ဥပမာ မုခ္ဦး၊ ဂိတ္တံခါး၊ နန္းၿမိဳ႔ရိုး စသျဖင့္ပါ။ ဒီဖက္ေခတ္သစ္ လူမႈအဖြဲ႔အစည္းေတြ မွာေတာ့ ၿမိဳ႔ေတာ္ဆိုတာ အာဏာရဲ႔ အထိန္းအမွတ္အျဖစ္၊ တိုင္းျပည္ရဲ႔ အေရးပါတဲ့ မူဝါဒေတြကို ဆံုးျဖတ္ခ်က္ခ်မွတ္ရာ ေနရာ အျဖစ္ ဆက္လက္ ရွိေနဆဲျဖစ္ေပမယ့္၊ အရင္က နန္းၿမိဳ႔ရိုး၊ ဂိတ္တံခါးေတြကို အခုေခတ္သစ္ ၿမိဳ႔ျပ အစီအစဥ္ ေရးဆြဲမႈ၊ တရား ဥပေဒ စိုးမိုးမႈေတြနဲ႔ အစားထိုးလာခဲ့ပါတယ္။

စာေရးသူ ဒူယာပက္က ေလ့လာၿပီး အမ်ဳိးအစားခြဲျခားထားရာမွာေတာ့ ၿမိဳ႔ေတာ္ အမ်ဳိးမ်ဳိး ရွိတယ္လို႔ဆိုပါတယ္။ ပထမ အမ်ဳိးအစားကေတာ့ ထာဝရတည္တံ့ေနတဲ့ သမုိင္းဝင္ၿမိဳ႔ေတာ္မ်ဳိးပါ။ ဥပမာ လန္ဒန္၊ ေရာမ၊ ေအသင္ စသျဖင့္ ၿမိဳ႔ေတာ္ေတြပါ။ ဒုတိယအမ်ဳိးအစားကေတာ့ ခုမွ အသစ္တည္ေဆာက္မိတ္ဆက္တဲ့ ၿမိဳ႔ေတာ္ေတြပါ။ ႏိုင္ငံရဲ႔ အခ်ဳပ္အျခာအာဏာ ပိုင္စိုးမႈကို ျပခ်င္လို႔၊ အရင္ ကိုလိုနီအတိတ္ကေန ခြဲထြက္ၿပီး အမ်ဳိးသားေရး ဂုဏ္ပုဒ္ တခုအေနနဲ႔ ျပခ်င္လို႔ တည္တဲ့ ၿမိဳ႔ေတာ္ေတြျဖစ္ၿပီး အာဖရိကတိုက္က ဆြာဇီလန္ ႏိုင္ငံၿမိဳ႔ေတာ္ အမ္ဘာဘိန္း၊ ရဝမ္ဒါၿမိဳ႔ေတာ္ ကီဂါလီလို ၿမိဳ႔ေတာ္မ်ဳိးပါ။ အဲဒါ အျပင္ ျပည္နယ္ေတြအၾကား ညိႇႏိႈင္းအေပးအယူလုပ္ၾကၿပီး ၿမိဳ႔ေတာ္အသစ္တည္တဲ့ ကိစၥေတြလည္း ရွိပါတယ္။ ဥပမာ-ၾသစေၾတလ်က ကင္ဘာရာ၊ ကေနဒါႏိုင္ငံက ေအာ့ တဝါတို႔က အသစ္တည္ၾကတဲ့ ၿမိဳ႔ေတာ္ေတြပါ။ တတိယအမ်ဳိးအစား ကေတာ့ ခြဲျခားထားတဲ့ၿမိဳ႔ေတာ္ေတြ လည္း ရွိပါတယ္။ ဥပမာ- ဘိုလစ္ဗီးယားႏိုင္ငံမွာ လာပက္ဇ္နဲ႔ ဆူကာ ၿမိဳ႔ေတာ္ေတြက အျပင္းအထန္ၿပိဳင္ဆိုင္မႈေတြ ရွိေနလို႔ အစိုးရလုပ္ငန္းတာဝန္ေတြကို ခြဲေဝၿပီး ေနရာခ်ေပးထားတာမ်ဳိးလည္း ရွိပါတယ္။ ေတာင္အာဖရိက ႏိုင္ငံမွာလည္း ပရီတိုးရီးယားကို အုပ္ခ်ဳပ္ေရး တာဝန္ေတြနဲ႔ ၿမိဳ႔ေတာ္၊ ကိပ္ေတာင္းကို ဥပေဒျပဳေရးကိစၥအတြက္ လႊတ္ေတာ္အေျခစိုက္ရာ ၿမိဳ႔ေတာ္အျဖစ္ ခြဲျခားထားတဲ့ သေဘာပါ။

အဲဒါအျပင္ ၿမိဳ႔ေတာ္ေတြရဲ႔ လုပ္ငန္းတာဝန္၊ အသံုးက်ပံုကလည္း အမ်ဳိးမ်ဳိး ရွိေသးတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ တခ်ဳိ႔ ၿမိဳ႔ေတာ္ေတြက ကုန္သိုေလွာင္ရံုသေဘာမ်ဳိး တာဝန္ယူပါတယ္။ ဥပမာ- စိုက္ပ်ဳိးေရးျဖစ္ထြန္းတဲ့ ျမစ္ဝွမ္းလြင္ ျပင္က ထြက္တဲ့သီးႏွံေတြကို ကုန္သြယ္ေရးအတြက္ ဗဟိုခ်က္မလို တာဝန္ယူတဲ့ ၿမိဳ႔ေတာ္မ်ဳိးပါ။ တခ်ဳိ႔ၿမိဳ႔ေတာ္ ေတြက်ေတာ့ ထိုးစစ္-ခံစစ္ ေကာင္းရာကို ေရြးထားတဲ့ စစ္ေရးသေဘာအသံုးဝင္တဲ့ ၿမိဳ႔ေတာ္ေတြလည္း ရွိပါ တယ္။ ခံတပ္ၿမိဳ႔ေတာ္ေတြလို႔ ဆိုရမွာ ေပါ့ခင္ဗ်ာ။ ေနာက္တခုကေတာ့ ဘာသာေရးအရ အထြဋ္အျမတ္ထား ၾကတဲ့ ၿမိဳ႔ေတာ္ေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ သီရိလကၤာက ဗုဒၾၶြစြယ္ေတာ္ရွိရာ ကႏၵီနဲ႔ ျမန္မာႏိုင္ငံက ပုဂံ၊ တိဘက္ေတြရဲ႔ လာဆာၿမိဳ႔ေတာ္၊ ခရစ္ယာန္၊ အစၥလမ္ဘာသာဝင္ေတြရဲ႔ မကၠာနဲ႔ ေဂ်ရုဆလင္လို ၿမိဳ႔ေတာ္ေတြလည္း ရွိပါေသး တယ္။ ေနာက္တခုက စာေရးသူက ဖန္တီးထားတဲ့ၿမိဳ႔ေတာ္ ေတြလည္း ရွိေသးတယ္ဆိုပါတယ္။ စနစ္တက် ၿမိဳ႔ျပ အစီအစဥ္ေတြေရးဆြဲ တည္ေဆာက္ထားတဲ့၊ ဗိသုကာပညာ အဆန္းတက်ယ္ေတြ ကြန္႔ျမဴးထားတဲ့ ၿမိဳ႔ေတာ္ ေတြကို ဆိုလိုတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဥပမာ- ၾသစေၾတလ်က ကင္ဘာရာ၊ ဘရာဇီးလ္က ဘရာဆီးလီးယား၊ စပိန္ ဒုတိယေျမာက္ ဖိလစ္ဘုရင္တည္ထားတဲ့ မက္ဒရစ္ၿမိဳ႔ေတာ္၊ ရုရွားက ပီတာ ဘုရင္တည္ထားတဲ့ စိန္႔ပီတာ စဘာ့ဂ္ၿမိဳ႔ေတာ္မ်ဳိး ျဖစ္ပါတယ္။

အဲဒါအျပင္ အုပ္ခ်ဳပ္သုူေတြ၊ မင္းဘုရင္ေတြက ၿမိဳ႔ေတာ္တည္ေဆာက္ဖို႔ စဥ္းစားၾကတဲ့အခါမွာ ထည့္သြင္းစဥ္း စားေလ့ရွိတဲ့ ႏွလံုးအိမ္ပမာ ဗဟိုခ်က္ခ်ာက်တဲ့ ေဒသ (Core area) သေဘာကိုလည္း စာေရးသူက ထည့္သြင္း ေဖာ္ျပပါတယ္။ ႏိုင္ငံေရး-ပထဝီဝင္သေဘာအရ အေရးပါတဲ့ေဒသပါ။ ဥပမာေပးေဖာ္ျပရရင္ေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံ ဧရာဝတီျမစ္ဝွမ္းေဒသ ျဖစ္ၿပီး၊ အဲသည္ျမစ္ေၾကာင္းလြင္ျပင္တေလွ်ာက္မွာပဲ ထီးၿပိဳင္နန္းၿပိဳင္၊ နန္းေတာ္ၿမိဳ႔ျပေတြ ေပၚေပါက္ခဲ့ၾကဖူးပါတယ္။ အဲဒါအျပင္ ၿမိဳ႔ေတာ္ေတြတည္ရင္၊ ၿမိဳ႔ေတာ္ေတြ ေျပာင္းေရႊ႔အေျခခ်မယ္ဆိုရင္ ထည့္သြင္းစဥ္းစားေလ့ ရွိတဲ့အခ်က္ ေတြလည္း ရွိၾကပါတယ္။ တခုကေတာ့ လံုျခံဳေရးနဲ႔ စစ္ေရးအေၾကာင္း ေတြပါ။ တခ်ိန္က ဆိုဗီယက္ရုရွားမွာ ေဘာလတစ္ ပင္လယ္က တိုက္ခိုက္လာမယ့္ ရန္အေရးကို ေၾကာက္လို႔ ၿမိဳ႔ေတာ္ကို စိန္႔ပီတာစဘာ့ဂ္ကေန ပိုလို႔ ကုန္းတြင္းက်တဲ့ ေမာ္စကိုကို ေရႊ႔ခဲ့တာမ်ဳိးပါ။ ျမန္မာ့သမိုင္းမွာလည္း ပုဂံကို မြန္ဂိုေတြ ဝင္ေရာက္ဖ်က္ဆီးၿပီးေနာက္ပိုင္း၊ ရွမ္းေတြ ၾသဇာခ်ဲ႔ထြင္လာတာကို ေရွာင္ကြင္းႏိုင္ေအာင္ စစ္ေတာင္းျမစ္ဝွမ္းေတာင္ငူမွာ ၿမိဳ႔ျပတည္ေထာင္ခဲ့တဲ့ အစဥ္အလာလည္း ရွိပါတယ္။ ဒုတိယအေၾကာင္းရင္း ကေတာ့ အာဏာအင္အား ေဖာ္ျပလိုမႈနဲ႔ ႏိုင္ငံေရးဖြဲ႔စည္းမႈအေနအထားအရ ၿမိဳ႔ေတာ္ေတြ ေျပာင္းေရႊ႔ၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ႏိုင္ငံေရးအရ စင္ၿပိဳင္အင္အားစုေတြ၊ အျခားၾသဇာေတြကို တြက္ဆေရႊ႔ၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။ မ်ားေသာအားျဖင့္ ဒီၿမိဳ႔ေတာ္တခုရဲ႔ အုပ္ခ်ဳပ္မႈေအာက္မွာ ေနရေပမယ့္ အခ်ဳိ႔တိုင္းရင္းသား အုပ္စုေတြက အိမ္နီးခ်င္းႏိုင္ငံေတြက ၿမိဳ႔ေတာ္ေတြကို တိမ္းၫႊတ္ေနၾကတာလည္း အမ်ားအျပားပါ။ ေနာက္အခ်က္ကေတာ့ ကိုလိုနီ ဆန္႔က်င္ေရး အမ်ဳိးသားေရး ဇာတိပုညဂုဏ္မာန ျပခ်င္လို႔ေျပာင္းတာ၊ ႏိုင္ငံတကာ ဆက္ဆံေရး အေနအထားအရ ေျပာင္းတာေတြလည္း ရွိပါတယ္။ တခါတေလ စီးပြားေရးပိုမို ဖြံ႔ၿဖိဳးရာကို ၿမိဳ႔ေတာ္ေျပာင္းတာ ရွိသလို၊ သဘာဝကပ္ေဘး ေတြေၾကာင့္ ၿမိဳ႔ေတာ္ေျပာင္းရတာေတြလည္း ရွိခဲ့ပါတယ္။ ေရႀကီးလို႔၊ မိုးေခါင္ ေရရွားလို႔၊ ငလ်င္ႀကီးလႈပ္လို႔၊ သေရာႀကီး ခိုင္းလို႔ ၿမိဳ႔ေတာ္ေရႊ႔ခဲ့ၾကတာကလည္း အမ်ားအျပား သမိုင္းမွာ ေတြ႔ခဲ့ ရပါတယ္။ အဲဒါအျပင္ အခုဒီဖက္ေခတ္မွာေတာ့ မက္ထရိုပိုလီတန္လို႔ ေခၚတဲ့ ၿမိဳ႔ျပႀကီးေတြရဲ႔ ရႈပ္ေထြး မ်ားေျမာင္တဲ့ ျပႆနာေတြေၾကာင့္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး ထိေရာက္ လြယ္ကူေအာင္ ေျပာင္းေရႊ႔ၾကတာလည္း ရွိပါတယ္။ ဥပမာ- မေလးရွားအစိုးရက အုပ္ခ်ဳပ္ေရးကိစၥေတြကို ပူထရာ ဂ်ယာ ၿမိဳ႔ေတာ္ကို ေျပာင္းခဲ့သလိုမ်ဳိးပါ။ ဒီဖက္ ၂၁-ရာစု မွာေတာ့ ၿမိဳ႔ေတာ္ကို ေနရာအသစ္ေျပာင္းေဆာက္တာထက္စာရင္ ဂလိုဘယ္လိုက္ေဇးရွင္းသေဘာ ကမၻာနဲ႔ ပိုမိုထိစပ္ဆက္ႏြယ္လာမႈ၊ ကုန္သြယ္မႈ၊ ေစ်းကြက္စီးပြားေရး ကိစၥေတြ၊ အစိုးရနဲ႔ ပုဂၢလိက က႑ေတြ အၾကား ပိုလို႔ တုံ႔ျပန္မႈျမန္ဆန္ႏိုင္ေအာင္ ၿမိဳ႔ေတာ္စနစ္ေတြကို အသားေပးေဆာင္ရြက္လာၾကပါတယ္။

ျမန္မာႏိုင္ငံမွာေတာ့ ရန္ကုန္ၿမိဳ႔ႀကီးကို စြန္႔ပစ္ထားခဲ့ၿပီး၊ ေနျပည္ေတာ္ကို တခမ္းတနားေဆာက္ေနၾကပါတယ္။
ဆိပ္ကမ္းမနီး၊ လမ္းပန္းခရီးေထာက္တဲ့အရပ္မွာ အတင္းအဓမၼ စည္ကားေအာင္လုပ္ေနၾကပါတယ္။ တိုင္းျပည္ အရင္းအျမစ္ေတြကိုလည္း ပံုေအာသံုးလို႔ ၿမိဳ႔ေတာ္ေဆာက္ေနၾကပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္ပါလဲ။ ေနာက္တပတ္ မွာေတာ့ ျမန္မာ့သမိုင္း၊ ဗမာ့သမိုင္းတေလွ်ာက္ နန္းၿမိဳ႔ေတာ္ေတြ ေျပာင္းေရႊ႔ခဲ့ပံုကိုသမိုင္းကို ဆက္လက္ တင္ျပပါဦးမယ္။ အားလံုး ၿငိမ္းခ်မ္းေပ်ာ္ရႊင္ၾကပါေစ။

(ယခု ေဆာင္းပါးကို လြတ္လပ္ေသာအာရွအသံ ျမန္မာပိုင္းအစီအစဥ္ RFA မွ ထုတ္လႊင့္သြားခဲ့ၿပီး ျဖစ္ပါသည္။ RFA ၏ မူပိုင္သာျဖစ္ၿပီး ျပန္လည္ေဖာ္ျပျခင္း ျဖစ္သည္။)