နယ္စပ္မွ ကေလးေတြအတြက္ ေတြးမိေသာ ကြက္လပ္ေလးမ်ား

Written by လွေရႊ

မွတ္မွတ္ရရ ေမလ ၇ ရက္ေန႔မွာ ေက်ာင္းသားသစ္ေတြလက္ခံတဲ့ေန႔ ျဖစ္ပါတယ္။ နံနက္ ၉ နာရီ ေက်ာ္ေက်ာ္မွာ ကေလးတဦး ေက်ာင္းအပ္ဖို႔ တက္လာခဲ့တယ္။ အုပ္ထိမ္းသူမပါ။ ျဖတ္ပိုင္းေလးကို က်ေနာ့္ေရွ႕ကို ရိုရိုေသေသေလး ထိုးေပးတယ္။

ျဖတ္ပိုင္းေလးအရ ကရင္လူမ်ိဳးျဖစ္ေၾကာင္း သက္ေသခံေနတယ္။ ေက်ာင္းသားေတြအတြက္ ျဖည့္စြက္ရမယ့္ စာရြက္ပုံစံကို ေပးလိုက္တယ္။ သူ႔ဟာသူ ျဖည့္စြက္ပါေစဆိုတဲ့ သေဘာနဲ႔ပါ။ “ဆရာ ဒီကြက္လပ္ေလးမွာ မျဖည့္ဘဲထားလို႔ ရသလား” လို႔ က်ေနာ့္ေရွ႕ကို ေက်ာင္း၀င္ခြင့္ပုံစံစာရြက္ ခ်ေပးၿပီးေမးလာတယ္။ က်ေနာ္ မေမးခ်င္တဲ့ ေမးခြန္းတခုကို ေမးရျပန္တယ္။

“မိဘေတြနဲ႔ အတူေနသလား၊ မိဘႏွစ္ဦးလုံးရွိေသးလား၊ ရွိရင္ အဆက္အသြယ္ရွိေကာ ရွိလား” စတဲ့ ေမးခြန္းေတြနဲ႔ အတူ က်ေနာ့္ရဲ့ ေဘာပင္ကိုင္ထားတဲ့ လက္ကလည္း “မရွိ” ဆိုတဲ့ စာလုံးေလးကိုဘဲ ေရးမွတ္ေနရပါေတာ့တယ္။ “မရွိ” ဆိုတဲ့စကားလုံးရဲ့ ေနာက္ကြယ္မွာ ေျပာမဆုံးႏိုင္တဲ့ ဇာတ္လမ္းေလးကို ဒီကေလးပိုင္ဆိုင္ ၿပီးသားဆိုတာ က်ေနာ္သေဘာေပါက္မိပါတယ္။

ပထမေန႔ေက်ာင္းလာအပ္တဲ့ စာရြက္ စာတမ္း အားလုံးကို စစ္ေဆးၾကည့္ေတာ့ မိဘမရွိ (သို႔) မိဘႏွစ္ဦးလုံး ဘယ္မွာ ေနမွန္းမသိတဲ့ ကေလးက အေယာက္ ၂၀ ေလာက္ျဖစ္ေနတာကို ေတြ႔ရေတာ့ က်ေနာ္တေယာက္ထဲ “Oh my god” ဟုေရရြတ္မိပါတယ္။ စိတ္ထဲ၀ယ္ ေတာ္ေတာ္ေလး ခံျပင္းမိေလေတာ့ အေတြးနယ္ခ်ဲ႕မိတယ္။

ဒါက ေမလ ၇ ရက္ကေန ၁၁ ေန႔ထိ ေက်ာင္းအပ္လက္ခံတဲ့ ေရႊ႕ေျပာင္းျမန္မာကေလးေတြအတြက္ ဖြင့္ထားတဲ့ စီဒီစီ ေက်ာင္းမွာ လာမည့္ ၂၀၁၂-၂၀၁၃ စာသင္ႏွစ္အတြက္ ေက်ာင္းသားသစ္လက္ခံတဲ့ ေန႔က အေတြ႔အႀကဳံေလး ျဖစ္ပါတယ္။

ေက်ာင္းအပ္လက္ခံတဲ့ စာရြက္ထဲမွာ မိဘအုပ္ထိမ္းသူနဲ႔ အတူေနမေန၊ အဆက္အသြယ္ ရွိမရွိဆိုတဲ့ ကြက္လပ္ေလးေတြကုိ ျဖည့္ရပါတယ္။ တရက္ထဲ ေက်ာင္းလာအပ္တဲ့ ေက်ာင္းသား ၂၆ ေယာက္မွာ ၂၀ ေလာက္က မိဘေတြနဲ႔ အဆက္အသြယ္မရွိ (သို႔) မိဘေတြ ဘယ္မွာရွိတယ္ဆိုတယ္ကုိ မသိေၾကာင္း ျဖည့္စြက္ခဲ့ၾကပါတယ္။

က်ေနာ္ရဲ႕ အေတြးကမၻာထဲမွာ က်င့္၀တ္ပိုင္းဆိုင္ရာ ေတြပါ၀င္လာပါတယ္။ က်ေနာ္တို႔ သင္ၾကားေနရတဲ့ ေက်ာင္းဟာ ထိုင္း-ျမန္မာနယ္စပ္တေလွ်ာက္ရွိ ျပည္တြင္းစစ္ ျဖစ္ေနတဲ့ ေနရာကေန ထြက္ေျပး တိမ္းေရွာင္လာရတဲ့ ကေလးငယ္အမ်ားစုသာ ျဖစ္ေလေတာ့ မိဘရဲ့ အရိပ္ေအာက္မွာ ေကာင္းမြန္စြာ မေနခဲ့ရတဲ့ ကေလးအမ်ားစု ျဖစ္ပါတယ္။ အခ်ိဳ႕ဆိုရင္ ျပည္တြင္းစစ္ေၾကာင့္ မိဘႏွစ္ဦးလုံး ဆုံးရႈံးခဲ့ရတဲ့ ကေလးေတြ ျဖစ္ေနတတ္ပါတယ္။

Grade (11) အတြက္ ၀င္ခြင့္ေျဖထားတဲ့ ေက်ာင္းသားေတြကို အင္တာဗ်ဴး ထိုင္ရတဲ့ေန႔ေတြမွာ ဆိုရင္အမွတ္ေပးရမယ့္ ကြက္လပ္ေလးမွာ (ေကာင္း) လား၊ (သင့္) လား၊ (ညံ့) လားဘယ္ဟာကို ျဖည့္စြက္ရမယ္လဲ ဆိုတာ မိမိကိုယ္ကို ဇေ၀ဇ၀ါ ျဖစ္ေစပါတယ္။ Grade-11 ကိုတက္ဖို႔အတြက္ English, Math, Natural Science ႏွင့္ Social science ကို ၀င္ခြင့္ ေျဖရပါတယ္။ ဒီဘာသာရပ္ေတြမွာ ေအာင္မွ ေက်ာင္းတက္ခြင့္ရၾကပါတယ္။

ျပည္တြင္းစစ္ အနိဌာရုံနဲ႔၊ ပစ္ၾကခတ္ၾက၊ ရြာေတြကိုမီးရိႈ႕ၾက၊ ေတာေတာင္ေတြၾကားထဲ ပုန္းေအာင္းေနထိုင္ၿပီး ကေလးဘ၀ကို ျဖတ္သန္းခဲ့ရတဲ့ ဒီကေလးေတြကို (ေကာင္း) (သင့္) (ညံ့) ေပးတာ ဆရာ က်င့္၀တ္နဲ႔ညီသလားဆိုတာ ေတြးမိတယ္။ ကေလးဘ၀ကို ေပ်ာ္ရြင္စြာနဲ႔ မျဖတ္သန္းခဲ့ရတဲ့၊ ေက်ာင္းစာကို ေကာင္းမြန္စြာ မသင္ခဲ့ရတဲ့ ကေလးေတြကို ရမွတ္အေပၚ အေျခခံၿပီး ဆုံးျဖတ္တာဟာ ဒီကေလးေတြအေပၚမွာတရားမွ်တမႈ ရွိပါသလားလို႔ ေတြးမိတယ္။

လြန္ခဲ့တဲ့ႏွစ္က က်ေနာ့္မိတ္ေဆြ ဆရာတဦးနဲ႔ ေဆြးေႏြး ျဖစ္ခဲ့တဲ့ အေၾကာင္းအရာေလး တခုကို ျပန္လည္ေဖာက္သည္ ခ်ခ်င္ပါတယ္။

က်ေနာ့္မိတ္ေဆြက အသက္ ၆၀ ေလာက္ရွိေနတဲ့ ႏိုင္ငံေရး အက်ဥ္းသားေဟာင္း၊ B.A, HGP, DMA စတဲ့ဘြဲ႔ေတြ တသီးႀကီးကို ရယူခဲ့တဲ့သူပါ။ “က်ေနာ္ ဒီနယ္စပ္ကိုေရာက္လာေတာ့ ဘ၀ရပ္တည္ေရးအတြက္ သိပ္ခက္ခဲတယ္ဗ်ာ၊ စားမယ့္ေသာက္မယ့္ ေနရာအတည္တက် မရွိ၊ အိပ္မယ့္ေနရာ အတည္တက်မရွိနဲ႔ ေတာ္ေတာ္ေလး ရုန္းကန္ခဲ့ရတယ္” လို႔ က်ေနာ္မိတ္ေဆြ မၾကာမၾကာျပန္လည္ ေဖါက္သယ္ခ်တာကို ၾကားဖူးတယ္။

ဒီလို ေခတ္ပညာတတ္ႀကီးတေယာက္က နယ္စပ္ကိုေရာက္လာတဲ့အခါ အခက္အခဲႀကဳံေတြ႔ရတယ္ဆိုရင္၊ ဥမမယ္စာမေျမာက္တဲ့ အသက္ ၁၆ ႏွစ္ မျပည့္ေသးတဲ့ကေလး၊ မိဘအုပ္ထိမ္းသူ ဘယ္ဆီဘယ္၀ယ္ေနမွန္း မသိတဲ့ ကေလးကို ေက်ာင္းက သတ္မွတ္ထားတဲ့ အမွတ္မရလို႔ အတန္းခ်လိုက္ရင္၊ စာေမးပြဲက်ရင္ အေဆာင္ မေနရမူနဲ႔ အေဆာင္ကေန ႏွင္ထုတ္ ဒီကေလးဘာျဖစ္သြားမလဲလို႔ က်ေနာ့္မိတ္ေဆြ ဆရာကိုေမးခြန္းထုတ္ဖူးတယ္။

က်ေနာ္တို႔ မိမိကုိယ္ကို ေခတ္ပညာတတ္ေတြပါ၊ တေန႔ေန႔က်ရင္ ႏိုင္ငံကိုျပည္လည္ တည္ေဆာက္ဖို႔ ႀကိဳးစားေနတဲ့ သူေတြပါလို႔ ေျပာတဲ့သူေတြေကာ နယ္စပ္မွာ ေနထိုင္ရတဲ့ ငတ္တလွည့္ ျပတ္တလွည့္ဘ၀ကို ျပန္သတိရၿပီး စာနာစိတ္ေတြ ေမြးဖို႔ အသိေပးခဲ့ဖူးတာျဖစ္ပါတယ္။

ဆရာသစ္ေတြကို အလုပ္ခန္႔ဖို႔ ေက်ာင္းအုပ္ခ်ဳပ္ေရး ေကာ္မတီ တာ၀န္ရွိသူေတြထဲက တဦးေသာသူရဲ့ ေမးခြန္းကို က်ေနာ္ ေမ့မရတာရွိခဲ့ပါတယ္။ “ဆရာ့ကို အလုပ္ခန္႔ၿပီဆိုပါစို႔၊ ဆရာစာသင္ရမယ့္ကေလးေတြက ဘ၀ကိုပုံမွန္ ျဖတ္သန္းခဲ့ရတဲ့ ကေလးေတြမဟုတ္ဘူး၊ တခ်ိဳ႕ကေလးေတြက ဆရာ စာသင္ေနခ်ိန္မွာ ရြာကိုမီးရႈိ႕တာကိုျပန္လည္ ျမင္ေယာင္ေနတဲ့ ကေလးေတြပါမယ္၊ ဒီလိုကေလးေတြကို စာသင္ရတာ အဆင္ေျပပါ့မလား” ဆိုတဲ့ ေမးခြန္းကို ဆရာ၊ ဆရာမအားလုံးကို ေမးေလ့ရွိပါတယ္။ သူေျပာခ်င္တဲ့ အရာက ဒီကေလးေတြက ကေလးဘ၀ကို ပုံမွန္ျဖတ္သန္းခဲ့ရတဲ့ သူေတြမဟုတ္ဘူးဆိုတာကို မီးေမာင္းထိုးျပတာပါ။

သူရဲ႕ေနာက္ဆုံး ေမးေလ့ရွိတဲ့ေမးခြန္းကေတာ့ နယ္စပ္တေလွ်ာက္ ျဖစ္ပ်က္ေနတဲ့ အေျခအေနကို မီးေမာင္းထိုးျပတာ ျဖစ္ပါတယ္။ “ အေၾကာင္းအမ်ိဳးမ်ိဳးေၾကာင့္ လုပ္ခလစာ ေလးလေလာက္မရတာ မ်ိဳးႀကဳံရင္ ဆရာ/ဆရာမ ဘယ္လိုေျဖရွင္းမလဲ” ဆိုတဲ့ ေမးခြန္းဘဲျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလိုမေရရာ မေသခ်ာတဲ့ ဘ၀မွာ ေက်ာင္းဆရာတဦး အျဖစ္ဘ၀ကို ရပ္တည္ႏိုင္ပါ့မလား ဆိုတဲ့အရာကို မီးေမာင္းထိုးျပတာျဖစ္ပါတယ္။ နယ္စပ္ေဒသမွာရွိတဲ့ ကေလးေတြသာ မဟုတ္ဘူး အရာအားလုံးေတြက က်ေနာ္တို႔ ျမန္မာျပည္သားေတြအတြက္ မေရရာ မေသခ်ာတဲ့ အေျခအေနျဖစ္ပါတယ္။

“သမီး ၁၂ တန္းေအာင္ၿပီးရင္ မယ္ေတာ္ေဆးခန္းမွာ နပ္စ္ ေဆးသင္တန္းတယ္မယ္၊ သင္တန္းၿပီးရင္ ရြာကိုျပန္ၿပီး အလုပ္လုပ္မယ္” လို႔ေျပာတဲ့ ကေလးမေလးက ၁၂ တန္းေက်ာင္းသူေလးပါ။ သူ႔ရြာကို ျပန္တဲ့အခါ ေျခက်င္ ၂ ရက္ ခရီးေလွ်ာက္ရပုံ၊ လမ္းေၾကာင္းအတိုင္းသာ ေလွ်ာက္ရပုံ၊ နည္းနည္းေလး လမ္းေၾကာင္း လြဲတာနဲ႔ ေျမျမႈတ္မိုင္း ထိႏိုင္ပုံကို ေျပာျပတာ ဆရာတဦးအေနနဲ႔ ရင္နင့္ေအာင္ခံစားမိတယ္။

ဒီလိုအခက္အခဲၾကားက လာၿပီးပညာသင္ရပုံ၊ ပညာသင္ၿပီးျပန္ေတာ့လဲ ရြာကိုျပန္ၿပီး သူနာျပဳလုပ္ခ်င္တဲ့ ဒီလိုကေလးမ်ိဳးကို ေအာက္စဖို႔၊ ခ်ဴလာေလာင္ေကာင္၊ အီတန္ေကာလိပ္က စဥ္းကမ္းစဥ္းမ်ဥ္းေတြကို အတုခိုးၿပီး စာေမးပြဲခ်လိုက္တာ သဘ၀က်သလားလို႔ ေတြးမိတယ္။

က်ေနာ္တို႔ကေလးေတြေရာ လူႀကီးေတြေရာ ႏွစ္ေပါင္း ေျခာက္ဆယ္ေက်ာ္ ျပည္တြင္းစစ္ေတြေၾကာင့္ ဘ၀ကို ဖရိုဖရဲနဲ႔ ျဖတ္သန္းခဲ့ရ၊ မိတကြဲ ဖတကြဲ ျဖတ္သန္းခဲ့ရတာက က်ေနာ္တို႔ရဲ့ ခါးသီးတဲ့သင္ခန္းစာေတြဘဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ကခ်င္ျပည္နယ္က ကေလးေတြ သစ္ပင္ေအာက္မွာ စာသင္ေနတာကိုေတြ႔ရေတာ့ ေက်ာင္းဆရာတဦးအေနနဲ႔ မ်က္ရည္လည္မိပါတယ္။

သစ္ပင္ေအာက္မွာ ပညာသင္ေနရွာတဲ့ ကခ်င္ကေလး၊ ကရင္ျပည္နယ္ထဲက စစ္ေဘးစစ္ဒဏ္ေၾကာင့္ ထြက္ေျပးတိမ္းေရွာင္လာရတဲ့ ကေလးေတြရဲ့ ပညာေရး ရည္မွန္းခ်က္က သံပန္းတံခါး တပ္ထားတဲ့ အိမ္ႀကီးမွာေနဖို႔၊ အရာရွိႀကီးလုပ္ဖို႔ ပညာသင္တာမဟုတ္ပါဘူး။ အရြယ္ေရာက္လာတဲ့ တေန႔မွာ လူသားတဦးအေနနဲ႔ ေခတ္ကာလနဲ႔အညီ ရွိသင့္တာေလးေတြ ရွိေအာင္ သင္ေပးတဲ့ပညာေရးမ်ဳိးပဲ ျဖစ္ေစခ်င္ပါတယ္။

အမိျမန္မာျပည္ရဲ႕ အနာဂတ္သားေကာင္းရတနာ ကေလးေတြအေနနဲ႔ တေန႔ေန႔တခ်ိန္ခ်ိန္မွာ ကြက္လပ္ ေလးေတြကို ေက်ာ္လႊားနိုင္မယ့္ အခ်ိန္ကိုေရာက္လာမယ္လို႔ ေမွ်ာ္လင့္မိပါတယ္။

လွေရႊ
http://www.maukkha.org/index.php/book-store/essay-maukkha/2117-maukkha-migrant-education