မာဂရက္သက္ခ်ာနဲ႔ ႏုိင္ငံတကာ အမွတ္ရမႈမ်ား

မခင္ျဖဴေထြး
08.04.2013

ၿဗိတိသွ် ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ေဟာင္း မာဂရက္ သက္ခ်ာ (Margaret Thatcher) ဟာ ေလျဖတ္တဲ့ ေရာဂါေ၀ဒနာကို အခ်ိန္ၾကာျမင့္စြာ ခံစားခဲ့ရၿပီး တဲ့ေနာက္ တနလၤာေန႔က အသက္ ၈၇ ႏွစ္အရြယ္မွာ ကြယ္လြန္သြားခဲ့ၿပီ ျဖစ္ပါတယ္။

ၿဗိတိသွ် ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္အျဖစ္ သက္တမ္း သံုးႀကိမ္ ေဆာင္ရြက္ခဲ့စဥ္အတြင္း မာဂရက္ သက္ခ်ာ (Margaret Thatcher) ဟာ ၿဗိတိန္ႏိုင္ငံရဲ႕ ႏုိင္ငံေရး မ်က္ႏွာစာကို ေျပာင္းလဲႏိုင္သူအျဖစ္ အသိအမွတ္ျပဳ ေျပာဆို ခံရသူ ျဖစ္ပါတယ္။

မာဂရက္ သက္ခ်ာ (Margaret Thatcher) ကြယ္လြန္သြားတဲ့အေၾကာင္း ဗြီအိုေအ သတင္းေထာက္ Al Pessin နဲ႔ Laurie Kassman တို႔ရဲ႕ သတင္းေပးပို႔ခ်က္ေတြနဲ႔အတူ ကမၻာ့ေခါင္းေဆာင္ေတြရဲ႕ တံု႔ျပန္ခ်က္ေတြကို စုစည္းၿပီး မခင္ျဖဴေထြးက တင္ျပထားပါတယ္။

ၿဗိတိန္၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ေဟာင္း မာဂရက္ သက္ခ်ာ (Margaret Thatcher) ေသဆံုးေၾကာင္း မိသားစု၀င္ေတြက ေျပာဆိုတာကို မာဂရက္ သက္ခ်ာ (Margaret Thatcher) နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး တရား၀င္ေျပာခြင့္ရသူက ထုတ္ျပန္တဲ့ ေၾကညာ ခ်က္မွာ ေဖာ္ျပထားတာပါ။

ၿဗိတိန္ဘုရင္မႀကီး အဲလိဇဘက္ (Elizabeth) ရဲ႕ ဘြဲ႔ထူးခံ အမ်ိဳးသမီး တဦးျဖစ္တဲ့ မာဂရက္ သက္ခ်ာ (Margaret Thatcher) ဟာ ၁၉၇၉ ခုႏွစ္ကေန ၁၉၉၀ ခုႏွစ္အထိ ၁၁ ႏွစ္ၾကာ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္တာ၀န္ ယူခဲ့စဥ္အတြင္းမွာ သူရဲ႕ Conservative Party နဲ႔အတူ သမဂၢေတြရဲ႕ ႀကီးစိုးမႈကို ဆန္႔က်င္ခဲ့သလို ၿဗိတိန္ႏိုင္ငံရဲ႕ စီးပြားေရးနဲ႔ လူမႈအသိုင္းအ၀ိုင္း တခုလံုးကို ေျပာင္းလဲသြား ေအာင္ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ေဆာင္ရြက္ခဲ့တဲ့ ၿဗိတိသွ် ေခါင္းေဆာင္တေယာက္ ျဖစ္ပါတယ္။

ကုန္စံုဆိုင္ ပိုင္ရွင္တဦးရဲ႕ သမီးျဖစ္တဲ့ မာဂရက္ သက္ခ်ာ (Margaret Thatcher) ဟာ ၿဗိတိန္ႏိုင္ငံရဲ႕ တဦးတည္းေသာ အမ်ိဳးသမီး ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ ျဖစ္ပါတယ္။ ၂၀ ရာစုႏွစ္အတြင္း သက္တမ္း အရွည္ၾကာဆံုး ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ တာ၀န္ယူခဲ့သူလည္း ျဖစ္ပါတယ္။

၀န္ႀကီးခ်ဳပ္တာ၀န္ကို ပထမဆံုးအႀကိမ္ စတင္ထမ္းေဆာင္ခ်ိန္က သူ႔ရဲ႕ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္နဲ႔ ပတ္သက္လို႔ မာဂရက္ သက္ခ်ာ (Margaret Thatcher) က အခုလို ထုတ္ေဖာ္ ေျပာခဲ့ဖူး ပါတယ္။

“သေဘာထား ကြဲလြဲမႈေတြၾကားကေန သဟဇာတ ျဖစ္မႈကို ရေအာင္ ေဆာင္ၾကဥ္းႏိုင္ပါလိမ့္မယ္။ အမွားေတြၾကားကေန အမွန္ကို ေဖာ္ထုတ္ႏိုင္ပါတယ္။ သံသယေတြၾကားကပဲ ယံုၾကည္မႈကို တည္ေဆာက္ရပါမယ္။ စိတ္ပ်က္ လက္မိႈင္က်တဲ့ အေျခအေနမွာ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ေတြကို ရေအာင္ ေမြးယူႏိုင္ပါလိမ့္မယ္။”

ဒါေပမဲ့ သံုးႀကိမ္ဆက္တုိက္ ေရြးေကာက္တင္ေျမႇာက္ခံရၿပီး ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ တာ၀န္ေတြယူခဲ့တဲ့ သူ႔ရဲ႕ သက္တမ္းကာလအတြင္း အလုပ္သမား လူတန္းစားေတြနဲ႔ ကင္းကြာေအာင္လုပ္တာ၊ က်န္းမာေရးနဲ႔ ေဘးအႏၱရာယ္ပိုင္းဆိုင္ရာ လိုက္နာရမယ့္ စည္းမ်ဥ္းစည္းကမ္းေတြကို ေလွ်ာ့ခ်ပစ္တာအျပင္ တခ်ိဳ႕ေသာ ကိစၥရပ္ေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး သူ႔ရဲ႕ အစိုးရ၀န္ႀကီးအဖြဲ႔၀င္ေတြအၾကား ကြဲလြဲမႈေတြ ျဖစ္ေစတာမ်ိဳးလို သေဘာထား ကြဲလြဲမႈေတြ အေတာ္မ်ားမ်ား ရွိခဲ့ပါတယ္။

ေျမာက္ပိုင္း အိုင္ယာလန္ႏိုင္ငံက လက္နက္ကိုင္အဖြဲ႔ေတြကို ျပင္းျပင္းထန္ထန္ ဆန္႔က်င္ခဲ့သူျဖစ္သလို ဒီလက္နက္ကိုင္ အဖြဲ႔၀င္တေယာက္ အက်ဥ္းေထာင္ထဲမွာ ေသတဲ့အထိ အစာငတ္ ခံခဲ့တာကို ဟန္႔တားျခင္း မလုပ္ခဲ့ပါဘူး။

ၿဗိတိန္ႏိုင္ငံအေနနဲ႔ ဥေရာပ အဖြဲ႔၀င္ျဖစ္လာဖို႔ကိစၥကို ေထာက္ခံခဲ့ေပမဲ့ နယ္စပ္ဆိုင္ရာ သေဘာတူညီခ်က္ေတြမွာ ပြင့္ပြင့္လင္းလင္း ပါ၀င္တာမ်ိဳး မလုပ္ဖို႔နဲ႔ ဘံု ဥေရာပ ေငြေၾကး သံုးစြဲမႈမွာ မပါဖို႔ အေလးအနက္ ေျပာဆိုခဲ့သူ ျဖစ္ပါတယ္။

Falkland ကၽြန္းကိစၥနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ၿဗိတိန္ႏုိင္ငံကို အာဂ်င္တီးနားႏိုင္ငံနဲ႔ စစ္ခင္းေစခဲ့ သူလည္း ျဖစ္ပါတယ္။

မာဂရက္ သက္ခ်ာ (Margaret Thatcher) ကြယ္လြန္မႈအတြက္ စိတ္မေကာင္း ျဖစ္ရေၾကာင္း ၿဗိတိန္ဘုရင္မႀကီး အဲလိဇဘက္ (Elizabeth) က တနလၤာေန႔က ထုတ္ေဖာ္ ေျပာဆိုခဲ့သလို ႏုိင္ငံေတာ္ စစ္တပ္နဲ႔ ဂုဏ္ျပဳမယ့္ စ်ာပန အခမ္းအနားနဲ႔အတူ ႐ုပ္အေလာင္းကို လန္ဒန္ၿမိဳ႕ လမ္းမေတြေပၚကေန စိန္႔ေပါလ္ဘုရားေက်ာင္းအထိ စီတန္း လွည့္လည္သြားဖို႔ အစီအစဥ္ကိုလည္း ဘုရင္မႀကီးက အတည္ျပဳေပးခဲ့ပါတယ္။

Conservative ပါတီ၀င္တဦးျဖစ္တဲ့ လက္ရွိ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ ေဒးဗစ္ ကမရြန္း (David Cameron) ကေတာ့ မာဂရက္ သက္ခ်ာ (Margaret Thatcher) ဟာ ၿဗိတိန္ႏုိင္ငံကုိ ေခါင္းေဆာင္မႈ ေပးခဲ့႐ံုမက ႏိုင္ငံကို ကယ္တင္ခဲ့သူလည္း ျဖစ္တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ သူမဟာ ၿငိမ္းခ်မ္းတဲ့ကာလ ႀကီးျမင့္တဲ့ ၿဗိတိန္ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္တေယာက္အျဖစ္ သမိုင္းမွာ က်န္ရစ္ခဲ့မယ့္သူလို႔လည္း မစၥတာ ကင္မရြန္း ကေျပာပါတယ္။

ကြယ္လြန္သူ ၿဗိတိသွ် ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ေဟာင္းနဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔ ကမၻာတ၀ွမ္းက ႏိုင္ငံ့
ေခါင္းေဆာင္ေတြနဲ႔ ေခါင္းေဆာင္ေဟာင္းေတြကလည္း ခ်ီးက်ဴးစကားေတြ အသီးသီး ဆိုခဲ့ၾကပါတယ္။

ဒီအထဲမွာ ၁၉၈၀ ျပည့္လြန္ႏွစ္ေတြအတြင္း သူနဲ႔ ၿပိဳင္ဘက္ျဖစ္ခဲ့တဲ့ ဆိုဗီယက္ ေခါင္းေဆာင္ေဟာင္း မီခဲ ဂိုဘာေခ်ာ့ (Mikhail Gorbachev) လည္း ပါ၀င္ပါတယ္။

မာဂရက္ သက္ခ်ာ (Margaret Thatcher) ဟာ တန္ဖိုးရွိတဲ့စကားေတြကို ေျပာႏုိင္တဲ့ ႀကီးျမတ္တဲ့ ႏိုင္ငံေရးသမားတေယာက္ ျဖစ္တယ္လို႔ဆိုၿပီး သူ ကြယ္လြန္သြားတာဟာ ၀မ္းနည္းစရာ သတင္းပဲလို႔ ဆုိပါတယ္။

အေမရိကန္ သမၼတ ဘရက္ခ္ အုိဘားမား (Barack Obama) ကလည္း လြတ္လပ္ျခင္းနဲ႔ လြတ္လပ္ျခင္း အခြင့္အေရးေတြဘက္ကေန ရပ္တည္ကာကြယ္ခဲ့တဲ့ ေခါင္းေဆာင္တေယာက္ကို ကမၻာက ဆံုး႐ႈံးလိုက္ရၿပီး၊ အေမရိကန္ရဲ႕ မိတ္ေဆြစစ္တဦး ဆံုး႐ံႈးလိုက္ရတာ ျဖစ္တယ္ လို႔ ေၾကညာခ်က္ ထုတ္ျပန္ ေျပာဆိုခဲ့ပါတယ္။

ဥေရာပသမဂၢ ေကာ္မရွင္အႀကီးအကဲ ဟိုေဆး မန္ႏ်ဴရယ္ ဘာ႐ိုစို (Jose Manuel Barroso) ကလည္း မာဂရက္ သက္ခ်ာ (Margaret Thatcher) ဟာ ဥေရာပေဒသ ပိုၿပီး တည္ၿငိမ္ေရးမွာ ပါ၀င္ေဆာင္ရြက္ခဲ့သူတဦးလို႔ ဆိုခဲ့ပါတယ္။

“သူမဟာ ႀကီးျမတ္တဲ့ ႏုိင္ငံ့ေခါင္းေဆာင္ အမ်ိဳးသမီးတေယာက္ ျဖစ္တယ္ဆိုတာ သံသယ ျဖစ္စရာမရွိပါဘူး။ သူ႔ႏုိင္ငံမွာ ပထမဆံုး အမ်ိဳးသမီး ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ျဖစ္သလို ဥေရာပ သမဂၢအတြင္းမွာလည္း သတိနဲ႔ ထဲထဲ၀င္၀င္ ပါ၀င္ေဆာင္ရြက္ခဲ့သူ ျဖစ္ပါတယ္။ ဥေရာပသမဂၢရဲ႕ ဘံုလုပ္ငန္းေတြမွာ ပါ၀င္ေဆာင္ရြက္ခဲ့တဲ့ သူ႔ရဲ႕ ႀကိဳးပမ္းမႈေတြအတြက္ လူေတြက သူ႔ကို ေမ့သြားၾကမွာ မဟုတ္ပါဘူး။”

ကုလသမဂၢ အတြင္းေရးမွဴးခ်ဳပ္ ဘန္ကီမြန္း (Ban Ki-moon) ကလည္း စစ္ေအးကာလ အထြဋ္အထိပ္ ေရာက္ေနခ်ိန္မွာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးနဲ႔ လံုၿခံဳေရးအတြက္ ဦးေဆာင္ ႀကိဳးပမ္းခဲ့တဲ့ မာဂရက္ သက္ခ်ာ (Margaret Thatcher) ဟာ ေရွ႕ေဆာင္လမ္းျပ ပုဂၢိဳလ္တဦးလို႔ ဆိုလိုက္ၿပီး၊ သူ႔ရဲ႕ ဦးေဆာင္မႈကို ကမၻာႀကီးက ေအာက္ေမ့ သတိရေနလိမ့္မယ္လို႔ ေျပာဆိုလိုက္ပါတယ္။

ႏိုင္ငံေရးမွာ အမ်ိဳးသား၊ အမ်ိဳးသမီး တန္းတူ ပါ၀င္ေဆာင္ရြက္ႏိုင္ေၾကာင္း အမ်ိဳးသမီးေတြအၾကား ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ေတြ ႀကီးႀကီးမားမား ျဖစ္လာေအာင္ မာဂရက္ သက္ခ်ာ (Margaret Thatcher) က စြမ္းေဆာင္ႏိုင္ခဲ့တယ္လုိ႔လည္း မစၥတာ ဘန္ကီမြန္း က ေျပာပါတယ္။

အစၥေရး၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ ရွီမြန္ ပဲရတ္စ္ (Shimon Peres) ကလည္း မာဂရက္ သက္ခ်ာ (Margaret Thatcher) ဟာ ထူးျခားတဲ့ ပုဂၢိဳလ္တဦး ျဖစ္တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။

“အေျခအေနသစ္တရပ္ ဖန္တီးဖို႔အတြက္ ေခါင္းေဆာင္ေတြနဲ႔ အေတြးအေခၚေတြကို စုစည္းႏိုင္စြမ္းရွိတဲ့ သူ႔ရဲ႕ လုပ္ေဆာင္မႈေတြေၾကာင့္ သူဟာ က်ေနာ္ ေလးစားၾကည္ညိဳရဆံုး အားက်ဂုဏ္ယူရဆံုး ပုဂၢိဳလ္တဦးျဖစ္ပါတယ္။”

ၿဗိတိန္ႏိုင္ငံရဲ႕ ပထမဆံုး ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ျဖစ္တဲ့ မာဂရက္ သက္ခ်ာ (Margaret Thatcher) ဟာ ၁၁ ႏွစ္တာ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ခဲ့စဥ္အတြင္း ပြင့္ပြင့္လင္းလင္း ေဟာေဟာ ဒိုင္းဒိုင္း ေျပာတတ္တဲ့ ကမၻာ့ေခါင္းေဆာင္တေယာက္၊ အမ်ားေလးစားရတဲ့ ေခါင္းေဆာင္တေယာက္အျဖစ္ အသိအမွတ္ျပဳ ခံခဲ့ရတာျဖစ္ပါတယ္။

သူဟာ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္တေယာက္အေနနဲ႔ ၿဗိတိန္ႏိုင္ငံကို သူ႔အဆို အေပ်ာ့စား ဆုိရွယ္လစ္ စနစ္ကေန လြတ္လပ္တဲ့ ပုဂၢလိက စီးပြားေရး လုပ္ငန္းေတြ ႀကီးစိုးတဲ့ႏိုင္ငံ ျဖစ္လာတဲ့အထိ မူ၀ါဒေတြ ေျပာင္းလဲ ခ်မွတ္ႏိုင္ခဲ့ၿပီး၊ ဒါဟာ သူ႔ရဲ႕ အထင္ရွားဆံုး ေအာင္ျမင္မႈ ျဖစ္တယ္လို႔ သူ႔ရဲ႕ ကုိယ္တုိင္ေရး အတၳဳပၸတၱိမွာ ေရးသားခဲ့ပါတယ္။

သူ႔ကို ေထာက္ခံသူေတြေရာ၊ ကန္႔ကြက္သူေတြေရာကေတာ့ သူဟာ ႏိုင္ငံေရးမွာ ေရွ႕ေဆာင္လမ္းျပ အမ်ိဳးသမီးတဦး၊ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္တဦးအေနနဲ႔ ၿဗိတိန္ႏုိင္ငံကုိ ေျပာင္းလဲမႈေတြ အႀကီးအက်ယ္ ေဆာင္ၾကဥ္းခဲ့သူ ဆိုတာကို လက္ခံၾကပါတယ္။

တျခားႏုိင္ငံေရးသမားေတြလုိပဲ သူ ခ်န္ရစ္ခဲ့တဲ့ သမုိင္းအေမြအႏွစ္ေတြမွာ အဆိုးနဲ႔အေကာင္း ေရာယွက္ေနပါလိမ့္မယ္။ ဒါေပမဲ့ သူ႔ကို အမ်ားက ၀ိုင္း၀န္း နာမည္ေပးထားတဲ့အတိုင္း သူဟာ သံမဏိအမ်ိဳးသမီးတဦး ျဖစ္တယ္ဆိုတာကိုေတာ့ အားလံုးက လက္ခံပံုရပါတယ္။