စိုးေႏွာင့္ဗ်ာေပြ တိုင္းျပည္

မင္းဇင္။

ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ဦးေရႊမန္းဘက္ကို မသိမသာပါ ေနတာ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ အထိနာဆံုး ကိစၥပါ (ဓာတ္ပံု – Reuters)

မႏွစ္ ဒီဇင္ဘာလ ၁၆ ရက္ေန႔တုန္းက ျမန္မာျပည္ကို ျပန္ေရာက္သြားပါတယ္၊ ၁၆ ႏွစ္အတြင္းမွာ ပထမဆံုး ျပန္ေရာက္တဲ့ ခရီးပါပဲ။ လူေတြ ဆင္းရဲေနတာကို ေတြ႔ခဲ့ရပါတယ္။ ကခ်င္ျပည္နယ္မွာ လည္း တုိက္ပြဲေတြ ျဖစ္လို႔ေကာင္းတုန္းပါပဲ။ မြတ္စလင္နဲ႔ ဗုဒၶဘာသာေတြၾကားထဲမွာ ပဋိကၡေတြ ရွိေနပါတယ္။ ဒီလို အေျခအေနေတြ ရွိေနေပမယ့္ က်ေနာ္တို႔ တုိင္းျပည္ရဲ႔ ဒီမုိကေရစီအသြင္ကူးေျပာင္းေရးအေပၚ အတုိင္းအတာတခုအထိ အေကာင္းျမင္ခဲ့မိတယ္။ ႏိုင္ငံေရးအက်ဥး္သားေတြကို အေရအတြက္ ရာဂဏန္း ျပန္လႊတ္လာတာ၊ ၂၀၁၂ ၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္ပြဲမွာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က အႏိုင္ရတာေတြေၾကာင့္လည္း ျပည္သူေတြၾကားထဲမွာ “ငတို႔ တုိင္းျပည္ၾကီးကေတာ့ျဖင့္ မၾကာခင္မွာ လြတ္ေျမာက္ျပီး ဖြံ႔ျဖိဳးတိုးတက္လာေတာ့မွာပဲ” လို႔ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ေတြ ရွိေနခဲ့ပါတယ္။

အခုတေခါက္ ျမန္မာျပည္ကို ျပန္ေရာက္တဲ့အခါ တုိင္းျပည္ အေျခအေနက အရင္နဲ႔ လံုး၀ကို မတူေတာ့ပါဘူး။ အေျပာင္းအလဲ ေလထုထဲမွာ ေလေကာင္းေလသန္႔ေတြ မပါဘဲ အနံ႔ဆုိးေတြ ပါေနသလို ခံစားရပါတယ္။ မြတ္စလင္ ဆန္႔က်င္ေရး အမုန္းတရားေတြ၊ အဓိကရုဏ္းေတြက ျမိဳ႔ၾကီးေတြမွာ ပ်ံ႔ႏွံေနတယ္။ ဗုဒၶဘာသာ ဘုန္းေတာ္ၾကိးေတြကိုယ္တုိင္က လူမ်ဳိးေပါင္းစံု ေနထုိင္တဲ့လူ႔အဖြဲ႔အစည္းမွာ ဘာသာမတူသူေတြ ၾကားမွာ ထိမ္းျမားလက္ထပ္ျခင္းကို ကန္႔သတ္တဲ့ ဥပေဒ မူၾကမ္းကို ေရးဆြဲျပီး ၾကမ္းၾကမ္းတမ္းတမ္း ၀င္ေမႊေနတယ္။ ဥပေဒၾကမ္းကို မေထာက္ခံတဲ့ ႏိုင္ငံေရးသမားေတြကို ေနာက္သံုးႏွစ္အၾကာမွာ က်င္းပမယ့္ အေထြေထြေရြးေကာက္ပြဲက်ရင္ လက္တံု႔ျပန္မယ္လို႔ ျခိမ္းေျခာက္ေနတယ္။ အာဏာရ ႏုိ္င္ငံေရးသမားေတြနဲ႔ အတုိက္အခံေတြ ႏုိင္ငံေရးသမားေတြကလည္း ေခါင္းေထာင္လာေနတဲ့ အစြန္းေရာက္ အမ်ဳိးသားေရး၀ါဒေတြအေပၚ အျမတ္ထုတ္ေနတယ္ဆုိတာ သံသယ ျဖစ္စရာ မလိုပါဘူး။ အမ်ားေယာင္လို႕ လုိက္ေယာင္ရင္လည္း ေယာင္၊ ျပႆနာကို မျမင္ေယာင္ေဆာင္ တာ၀န္မယူ ေခါင္းေရွာင္ခ်င္လည္း ေရွာင္ လုပ္ေနၾကတယ္။
ဒီလုိပဲ ေနာက္ထပ္ ဆုိးတဲ့ ကိစၥက တုိင္းရင္းသားေတြနဲ႔ ဘာသာေရး အုပ္စုငယ္ေတြကိုပဲ ႏွိပ္ကြပ္ခံေနရတာ မဟုတ္ပါဘူး။ အမ်ဳိးသမီးေတြလည္း အစြန္းေရာက္ ၀ါဒနဲ႔ ႏုိင္ငံေရးစားဖား၀ါဒရဲ႕ အသံုးခ်ခံေတြ ျဖစ္ေနတာကလည္း ပိုဆုိးလာပါတယ္။ ထိမ္းျမားလက္ထပ္ခြင့္ ဥပေဒၾကမ္းကိစၥက ထင္ရွားတဲ့ သက္ေသပါပဲ၊

ျမန္မာျပည္မွာ စိုးရိမ္စရာအေကာင္းဆံုးကိစၥ၊ အလားအလာ မေကာင္းဆံုး ကိစၥကေတာ့ သမၼတနဲ႔ အင္အားၾကီးတဲ့ ေအာက္လႊတ္ေတာ္ရဲ႔ ဥကၠဌတို႔ၾကားထဲက သေဘာထားကြာဟလာေနတဲ့ ကိစၥပါပဲ။ အဆိုးဆံုးကေတာ့ အခုလို စိုးရိမ္စရာေကာင္းတဲ့ အေျခအေနေတြဟာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နဲ႔လည္း တစိတ္တပိုင္း သက္ဆုိင္ေနတာပါပဲ။ အစိုးရနဲ႔ သူရ ဦးေရႊမန္းတို႔ၾကားမွာ ျဖစ္ေနတဲ့ သေဘာကြဲမႈမွာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ဦးေရႊမန္းဘက္မွာ ရပ္ဖို႔ ဆံုးျဖတ္လုိက္တယ္။

ျမန္မာျပည္မွာ ႏို္င္ငံေရး ပြင့္လင္းမႈရဲ႕ အစ၊ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္ေလာက္မွာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နဲ႔ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္တို႔အၾကား ညွိႏႈိင္းမႈေတြရဲ႕ အစကာလမွာ ေလ့လာသူေတြရဲ႔ ေကာက္ခ်က္က ျမန္မာျပည္ရဲ႕ အသြင္ျပဳျပင္ေျပာင္းေရး ေအာင္ျမင္ဖို႔ ဆုိရင္ ၾကီးသံုးၾကီးျဖစ္တဲ့ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္၊ အတုိက္အခံေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နဲ႔ျပည္သူ႔ လႊတ္ေတာ္ ဥကၠဌ သူရ ဦးေရႊမန္းတို႔ အၾကားမွာ ဆက္ဆံေရး တည္ျငိမ္ဖို႔က အခရာက်တယ္လို႔ ဆုိၾကတယ္။ လက္ရွိ အသြင္ကူးေျပာင္းေရးရဲ႕ အစကတည္းက သမၼတနဲ႔ လႊတ္ေတာ္ ဥကၠဌတို႔ ၾကားထဲမွာ ပုဂၢိဳလ္ေရးအရ (လုပ္ငန္းသေဘာအရလည္း အတုိင္းအတာတခုအထိ) အားျပိဳင္တာေတြ တေလွ်ာက္လံုး ရွိခဲ့ပါတယ္၊ ဒါေပမယ့္ အခုတၾကိမ္ေလာက္ ရုပ္ပ်က္ဆင္းပ်က္ ျဖစ္ေနတာမ်ဳိးေတာ့ တခါမွ မျဖစ္ခဲ့ပါဘူး။

မၾကာခင္တုန္းကပဲ လႊတ္ေတာ္ဥကၠဌက အစိုးရရဲ႕ တုိင္းရင္းသားေတြနဲ႔ ျငိမ္းခ်မ္းေရးေဆြးေႏြးေနတဲ့ လုပ္ငန္းစဥ္ကို ေ၀ဖန္ပါတယ္။ ကခ်င္နဲ႔ အပစ္ရပ္ေရး ညွိႏႈုိင္းေနတဲ့ ကိစၥကို လႊတ္ေတာ္ရဲ႕ တုိက္ရုိက္ ၀င္ေရာက္ေဆာင္ရြက္ခြင့္အတြက္ ေတာင္းဆုိခဲ့တယ္။ ျငိမ္ခ်မ္းေရး ေဆြးေႏြးပြဲေတြဟာ ျငိမ္းခ်မ္းေရးမရဘဲ ျဖစ္ေနတဲ့အေၾကာင္း လူထုေတြရဲ႕ သေဘာထားေတြကို လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ေတြက တဆင့္ သူ႔ထံကို အေၾကာင္းထားတာေတြ ရွိေနတယ္ လို႔ ဦးေရႊမန္းက လႊတ္ေတာ္မွာ ေျပာခဲ့တယ္။

ႏုိင္ငံေတာ္ ကာကြယ္ေရးႏွင့္ လံုျခံဳေရးေကာင္စီ (ကာလံု) အစည္းအေ၀းကို ျပန္ေခၚဖို႔ကိုေတာင္ သူက ေတာင္းဆုိခဲ့ပါတယ္။ စစ္တပ္က အာဏာလႊမ္းမိုးထားတဲ့ အဖြဲ႔၀င္ ၁၁ ဦးနဲ႔ က်ယ္ျပန္တဲ့ လုပ္ပိုင္ခြင့္အာဏာရွိတဲ့ ေကာင္စီအစည္းအေ၀းမွာ ျငိမ္းခ်မ္းေရးကိစၥေတြမွာ ဗဟိုေကာ္မတီရဲ႕ ကိုင္တြယ္ပံုေတြကို ေဆြးေႏြးႏုိင္ဖို႔ ဆုိျပီး ေတာင္းဆုိလိုက္တာပါ။ ကာလံု အစည္းအေ၀းကို မက်င္းပတာ ကာလတခု ရွိေနရာကေန ထံုးစံမဟုတ္ဘဲနဲ႔ အခုလို အသက္သြင္းဖုိ႔ ၾကိဳးပမ္းပံုကို ေထာက္ျပီး တခ်ိန္တုန္းက လႊတ္ေတာ္ဥကၠဌၾကီးကို ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး ေရွ႕ေဆာင္ၾကီးအျဖစ္ ထင္ေနၾကတဲ့ ေလ့လာသူေတြ အေတာ္မ်ားမ်ားကေတာင္ အံ့အားသင့္ကုန္ၾကတဲ့ အထိပါပဲ။

ဦးေရႊမန္းရဲ႔ ေျခလွမ္းေတြကို ၾကည့္လုိက္ရင္ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္နဲ႔ အစိုးရရဲ႕ အၾကံေပးအဖြဲ႕ ျငိမ္းခ်မ္းေရး စင္တာက ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး ေဆာင္ရြက္ေနတဲ့ လက္ေထာက္ေတြကို အင္အားခ်ည့္နဲ႕ သြားေစဖို႔ ရည္ရြယ္တာက ရွင္းပါတယ္။ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ကလည္း လတ္တေလာ ျပင္းထန္လာတဲ့ သံုးပြင့္ဆုိင္ အာဏာလြန္ဆြဲပြဲမွာ သူ႔ရဲ႕ ဂုဏ္သိကၡာ မပြန္းမပဲ့ခဲ့ရင္၊ ေနာက္ဆံုး ေပးထားတဲ့ ကတိအတုိင္း ႏုိင္ငံေရးျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး လမ္းေၾကာင္း ေဘးေခ်ာ္မသြားရင္၊ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး ေဆာင္ရြက္ခ်က္ေတြေၾကာင့္ ဒီႏွစ္ကုန္ေလာက္က်ရင္ ႏုိဗယ္ျငိမ္းခ်မ္းေရးဆုရဖုိ႔ ေသခ်ာသေလာက္ ရွိေနတယ္လုိ႔ ဆုိၾကပါတယ္။

အစိုးရရဲ႕ ျငိမ္းခ်မ္းေရး ေဆာင္ရြက္ခ်က္ေတြအေပၚ ဦးေရႊမန္းရဲ႕ လူသိရွင္ၾကား ေ၀ဖန္မႈ မတုိင္ခင္ကတည္းက ေမလ ေႏွာင္းပိုင္းေလာက္မွာပဲ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က အခုႏွစ္ေတြ အတြင္း အစိုးရရဲ႕ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး ေဆာင္ရြက္ခ်က္ေတြဟာ ဘာမွ လက္ဆုပ္ လက္ကိုင္ျပႏိုင္တဲ့ အေျပာင္းအလဲေတြမရွိေသးလို႔ ေ၀ဖန္ခဲ့ပါေသးတယ္။ အစိုးရကို ဆန္႔က်င္တဲ့ေနရာမွာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ဦးေရႊမန္းဘက္ကို မသိမသာပါ ေနတာဟာ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ရဲ႕ ၾသဇာအေပၚမွာ အထိနာဆံုး ကိစၥပါပဲ။

ပညာတတ္အသုိင္းအ၀ုိင္းနဲ႔ စီးပြားေရးေလာကသားေတြက ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကို လူေပါင္းမွားမွာကို စိတ္ပူေနၾကတယ္။ တုိင္းျပည္ထဲမွာ လူမ်ဳိးေရး၊ ဘာသာေရး ျပသနာအစ ဆင္းရဲမြဲေတမႈအဆံုး ျပည္သူေတြအတြက္ လက္ငင္းေျဖရွင္းေပးဖို႔ ပိုအေရးၾကီးတဲ့ အခက္အခဲေတြ ရွိေနတာကို လ်စ္လ်ဴ႐ႈျပီး ေဒၚေအာင္ဆန္းၾကည္အေနနဲ႔ ေရေပၚဆီ ႏုိင္ငံေရး အသိုင္းအ၀ုိင္းမွာ အာရံုလြဲေနတာကိုလည္း လူထုအေျချပဳ အဖြဲ႔အစည္းေတြမွာ လႈပ္ရွားေနသူေတြက စိတ္ပ်က္ေနၾကတယ္။

ၾကည့္ရတာကေတာ့ ၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲ နီးကပ္ လာေလေလ၊ လက္ရွိ အာဏာလြန္ဆြဲပြဲေတြ ျပင္းထန္လာတာနဲ႔ အမွ် တုိင္းရင္းသား အုပ္စုေတြအပါအ၀င္ သက္ဆုိင္သူေတြ အားလံုးဟာ ဘက္တဘက္ကိုေတာ့ မျဖစ္မေန ၀င္ရပ္ဖို႔ တြန္းပို႔သလို ျဖစ္သြားမယ့္ ပံုရပါတယ္။

ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္ ျမန္မာျပည္ရဲ႔ ဒီႏွစ္ ႏုိင္ငံေရး အေျခအေနဟာ အရင္ထက္ပုိျပီး စိုးရိမ္စရာ ေကာင္းတဲ့ အေနအထားကို ဆုိက္ေနတယ္ဆုိတာကို ေလ့လာသူေတြ အားလံုးၾကားထဲမွာ တသေဘာတည္းရွိၾကပါတယ္။ ေနာက္ဆံုးတစ္ခ်က္ကေတာ့ စစ္တပ္ရဲ႕ ရပ္တည္ခ်က္နဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ရွင္းရွင္းလင္းလင္း မသိႏုိင္တာက တပူေပၚ ႏွစ္ပူဆင့္သလိုပါပဲ။ ဒီ အာဏာလြန္ဆြဲပြဲမွာ ကာကြယ္ေရး ဦးစီးခ်ဳပ္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မွဴးၾကီး မင္းေအာင္လႈုိင္က ဘယ္ဘက္မွာ ရပ္တည္သလဲ၊ ဒါမွမဟုတ္ သူ႔ဖာသာ ႏုိင္ငံေရး အာဏာ ထူေထာင္ေနသလားဆုိတာကို ဘယ္သူမွ မသိႏုိင္ပါဘူး။ အကယ္၍မ်ား ဒုတိယလမ္းကို လုိက္ေနတယ္ဆုိရင္ေတာ့ ျမန္မာျပည္ရဲ႔ ႏို္င္ငံေရး အသြင္ကူးေျပာင္းေရးမွာ ရွုပ္သထက္ ရွုပ္ျပီး ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး လုပ္ငန္းစဥ္တစ္ခုလံုး ပြဲပ်က္သြားႏိုင္ပါတယ္။ ေလာေလာဆယ္ ျဖစ္သြားတဲ့ အီဂ်စ္ အေျခအေနကို ၾကည့္ရင္ပဲ ျမန္မာျပည္မွာလည္း ေနာက္ထပ္ အာဏာသိမ္းမႈတစ္ခု ျဖစ္ႏိုင္ေျခအတြက္ စိုးရိမ္မယ္ဆုိရင္ အဆုိးလို႔ မဆုိႏုိင္ပါဘူး။ ။

Foreign Policy မဂၢဇင္း၏ The Democracy Lab Blog ပါ Min Zin ၏ A State of Anxiety ကို ညီေစာလြင္ ဘာသာျပန္သည္။
http://burma.irrawaddy.org/archives/44227