ျငိမ္းခ်မ္းေရး စစ္တမ္း (၅)

နိုင္ငံအမည္ Burma ဆိုတဲ့ ေ၀ါဟာရနဲ ့ျငိမ္းခ်မ္းေရး ဘယ္လိုဆက္စပ္ေနသလဲ။

ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္သည္ ဂ်ာမနီ နိုင္ငံခရီးစဥ္အတြင္း မိမိတို ့နိုင္ငံ၏ အမည္အား အဂၤလိပ္ဘာသာ ျဖင့္ Burma ဟူ၍သာ သူမက ဘာေၾကာင့္ေခၚေ၀ၚရျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း ရွင္းျပခ်က္အရသူမကိုယ္တိုင္တစံုတရာ စတင္ ေျပာင္း လဲလာျပီလားဟု ေျမွာ္မွန္းသူမ်ားရွိလာသည္။ ေသခ်ာသည္မွာ နိုင္ငံအမည္ Burma သံုးစြဲျခင္းအား မဟာျမန္မာလူမ်ိဳး ၾကီး ၀ါဒကို က်င့္သံုးလွ်က္ရွိေသာ စစ္ေခါင္းေဆာင္ ေဟာင္း သစ္မ်ားက မၾကိဳက္။ မၾကိဳက္မွန္းလဲ သူမကို္ယ္တိုင္ ေကာင္းစြာ သိသည္။ ၂၀၁၂ ခုနွစ္ ဇြန္လ (၁) ရက္ေန ့ရက္စြဲျဖင့္ ေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္က စာထုတ္ကာ နိုင္ငံအမည္ အား Myanmar ဟူ၍သာသံုးရန္ သူမကိုသတိေပးခဲ့ျပီး ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ပင္။[1] ဤသည္ကိုသိသိၾကီး နွင့္ သူမသည္ အဘယ္ေၾကာင့္ ယခုမွ Burma ကို ျပန္လည္ေဖၚထုတ္ေနသနည္း၊ ယင္းသို ့ေဖၚထုတ္မႈသည္ ျငိမ္းခ်မ္းေရးျပသနာ နွင့္ မည္သို ့ဆက္စပ္သနည္း၊ သူမ၏ နိုင္ငံေရးမဟာဗ်ဴဟာျပန္ေျပာင္းရန္ေသြးတိုး စမ္း သည့္ အရိပ္လကၡဏာျဖစ္သလား၊ ယင္းအတြက္ ေနာက္ခံအေျခအေနမ်ားသည္ အဘယ္နည္း၊ အစရွိသျဖင့္ သံုးသပ္ဘြယ္ အခ်ိဳ ့ရွိလာသည္။

ဤေ၀ါဟာရ ျပသနာစတက္ခဲ့သည္မွာ အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီ အဖြဲ ့ခ်ဳပ္အနိုင္ရခဲ့သည့္ ၂၀၁၂ ခုနွစ္ဧျပီလ (၁) ရက္ေန ့ၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္ပြဲအျပီး လပိုင္းမွ်အတြင္းတြင္ျဖစ္သည္။ ေကာ္မီရွင္၏ သတိေပးခ်က္ထြက္ေပၚလာျပီး ေနာက္တြင္ ေဒၚေအာင္ဆန္း စုၾကည္က မိမိတို ့ေခၚေ၀ၚေလ့ရွိၾကေသာ အဂၤလန္နွင့္ ျပင္သစ္နိုင္ငံ တို ့၏ အမည္မ်ား အား ကိုးကားလွ်က္ နိုင္ငံအမည္ အား အလွ်ဥ္းသင့္သလို ေခၚေ၀ၚျခင္း၊ ဒီမိုကေရစီအခြင့္အေရး အေျခခံအရ လြတ္လပ္ စြာထုတ္ေဖၚေျပာဆိုပိုင္ခြင့္ကို က်င့္သံုးလွ်က္ မိမိနွစ္သက္သလို ေခၚေ၀ၚျခင္း စသည့္ အေျခခံမ်ားျဖင့္ ရွင္းလင္းခဲ့သည္။

ခ်ဳပ္ေျပာရလွ်င္ ထိုစဥ္က သူမ၏ ရပ္တည္ခ်က္မွာ မေရမရာျဖစ္ခဲ့သည္။ ဤသည္ကိုေထာက္ျပသည့္ ေဆာင္းပါး တေစာင္အား 2012 ခုနွစ္ ဇူလိုင္ (၄) ရက္ေန ့တြင္ စာေရးသူက ေရးသားျဖန္ ့ေ၀ခဲ့ရာ ေအာက္ပါစာပုဒ္ တပုဒ္လည္း ပါ၀င္သည္။[2]

“ဂ်ီနီဗာ တြင္က်င္းပ ခဲ့ေသာ ကုလသမဂၢလူ ့အခြင့္အေရးေကာင္စီ အစည္းအေ၀း တခုတြင္အေမရိကန္ အစိုးရ ကိုယ္စားလွယ္ က မိမိတို ့ နိုင္ငံ အမည္ကို Burma ဟူႈ၍ သံုးနံူးသြားရာတြင္ ေဒါက္တာထြန္းရွင္ေခါင္းေဆာင္ ေသာ ျမန္မာကိုယ္စားလွယ္အဖြဲ ့ က အားလံုးေရွ ့တြင္ ၂၀၀၈ ခုနွစ္ ဖြဲ ့စည္းပံုအေျခခံဥပေဒကို ကိုးကားျပီး Myanmar ဟူ၍ သာ သံုးစြဲရန္ အထင္အရွား ကန္ ့ကြက္ေသာအခါ အေမရိကန္ အစိုးရ ကိုယ္စားလွယ္ နုတ္ဆိတ္သြားခဲ့သည္ကို မိမိ ကုိယ္တိုင္ ေတြ ့ၾကံဳခဲ့ဘူးပါ သည္။ ေနာင္တြင္ပရိသတ္ ဗိုလ္ပံုအလယ္တြင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကိုယ္တိုင္ဤအျဖစ္ မ်ိဳးနွင့္ ၾကံဳမည္ကို စိုးရိမ္မိသည္။ သို ့ျဖစ္၍ နိုင္ငံအမည္ Burma လား Myanmar လား ဟူသည္ကို တခုခု အေသအခ်ာ ကိုင္စြဲနိုင္ရန္ ယခုအခ်ိန္ တြင္ အျပတ္ရွင္းသင့္ျပီဟု ယူဆပါသည္။”
စာေရးသူ၏ ေဆာင္းပါးနွင့္ မေရွး မေနွာင္းမွာပင္ ေမာင္အံ့ (မဟာ၀ိဇၨာ - ဘံုေဘ) ဆိုသူက သမိုင္းေၾကာင္း အေထာက္အထား အခ်ိဳ ့ကို ကိုးကား ကာ နိုင္ငံအမည္အား အဘယ္ေၾကာင့္ Myanmar ကို အသံုးျပဳသင့္ေၾကာင္း ယွဥ္ျပိဳင္ေဆာင္းပါးတေစာင္ တက္လာခဲ့သည္။ ဤတြင္ မည္သည္မွာ အမွန္ျဖစ္သင့္ေၾကာင္းကို စာဖတ္သူမ်ားက ေမးျမန္းလာပါသည္။ စာေရးသူက တုန္ ့ျပန္ေဆာင္းပါးတေစာင္အား ျပန္လည္ေရးသားေျဖရွင္းခ်က္ေပးရာ ေအာက္ပါ စာပုဒ္ နွစ္ပုဒ္လည္း ပါ၀င္ခဲ့သည္။[3]

“အထက္တြင္ ေဖၚျပထားေသာ သမိုင္းအခ်က္အလက္မ်ားကို ေထာက္ရွဳ၍ ျပည္ေထာင္စုနိုင္ငံ၏အမည္ ေျပာင္းလဲျခင္း၊ အသစ္ မွည့္ေခၚျခင္း စသည္မ်ားကို လူမ်ားစုၾကီးျဖစ္ေသာ ျမန္မာလူမ်ိဳး တမ်ိဳး တည္းက ဆံုးျဖတ္ျခင္း မ်ိဳး မျဖစ္သင့္ပါ။ လူမ်ားစုၾကီးျဖစ္ေသာ ျမန္မာလူမ်ိဳးမ်ားက ဆံုးျဖတ္ျခင္းပင္ မဟုတ္၊ အာဏာသိမ္း စစ္ေခါင္းေဆာင္ တစု က လူထုကို လံုး၀ခ်ျပတိုင္ပင္ျခင္း မရွိဘဲ ကိုယ့္သေဘာနဲ ့ကိုယ္ တိုင္းျပည္နံမည္ေျပာင္းလဲျခင္းကို လံုး၀လက္မခံ သင့္ပါ။”

“အဂၤလိပ္ဘာသာအရ Burma လဲ ေခၚနိုင္တယ္၊ Myanmar လဲ ေခၚနိုင္တယ္ ဟူ၍ မေရမရာ ေျဖၾကားျခင္းမ်ိဳး လည္း မျဖစ္သင့္ပါ။ လူထုလွဳပ္ရွားမွဳကို ဦးေဆာင္ခြင့္ရထားေသာ ေခါင္းေဆာင္မ်ားအေနျဖင့္ သာမန္ျပည္သူတဦးေျပာ သကဲ့သို ့ဒီမိုကေရစီဘဲ မိမိေခၚျခင္သလို ေခၚမည္ဟုေျပာရံုျဖင့္ မလံုေလာက္ပါ။ သမိုင္းေၾကာင္း ရွဳေဒါင့္၊ ဥပေဒေၾကာင္း အေျခခံ၊ လူမ်ိဳးၾကီး၀ါဒ နိုင္ငံေရး စနစ္အားဆန္ ့က်င္မွဳ၊ ျပည္ေထာင္စု တိုင္းရင္းသားမ်ား၏သေဘာဆႏၵစသည့္ ဘက္စံု ေဒါင့္စံု မွ စဥ္းစားသံုးသပ္ကာ အဘယ္ေၾကာင့္ နိုင္ငံအမည္ကို လက္ခံေခၚဆိုရျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း လူထုကိုေရာ နိုင္ငံ တကာကိုပါ ရွင္းျပလွ်င္ အက်ိဳးရွိနိုင္ပါမည္။”

အထက္ပါ ေဆာင္းပါးအား ဗမာနိုင္ငံလံုးဆိုင္ရာ ေက်ာင္းသားမ်ားသမဂၢက ပံုနွိပ္ေဖၚျပခဲ့သည္။ Burma နွင့္ Myanmar ကိစၥအား လူအေတာ္မ်ားမ်ားပင္၀ိုင္း၀န္းေဆြးေႏြး၊ ေရးသားခဲ့သည္။ သို ့ရာ တြင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ သည္ ထိုစဥ္က သူမအေနျဖင့္ နိုင္ငံအမည္အား အဂၤလိပ္ဘာသာျဖင့္ Burma ကိုသာ ကိုင္စြဲသြားမည္ျဖစ္ေၾကာင္း၊ အဘယ္ေၾကာင့္ ထိုသ္ို ့ကိုင္စြဲရေၾကာင္းတို ့အား လူထုကိုေရာ နိုင္ငံတကာကိုပါ အတိအက်ရွင္းျပခဲ့ျခင္း မရွိပါ။ လႊတ္ေတာ္အတြင္းေ၇ာက္ခါစ၊ အာဏာပိုင္မ်ားနွင့္ ထိပ္တိုက္ေတြ ့လိုပံုမရသျဖင့္ ဟု မွန္းဆမိသည္။ ပို၍ အေရးၾကီး သည့္ အခ်က္မွာ ၂၀၀၈ ဖြဲ ့စည္းပုံအေျခခံဥပေဒအား ၄င္း၏ ေဘာင္အတြင္းမွာပင္ ျပင္ဆင္နိုင္လိမ့္မည္ ဟူေသာ ေျမွာ္မွန္းခ်က္မ်ား ျမင့္တက္ေနခ်ိန္ဟု ခန္ ့မွန္းနိုင္သည္။ သူမသည္ Burma လား Myanmar လား ဟူသည္ ကို ဆက္ မေျပာေတာ့ဘဲ ျငိမ္သြားခဲ့သည္။ နွစ္နွစ္ခန္ ့ၾကာျပီးေနာက္ သူမ ယခု ေျပာလာပါျပီ။ သူမ၏ မိန္ ့ခြန္းေကာက္နဳတ္ခ်က္ ေအာက္ပါ တခ်ိဳ ့ကို ေလ့လာၾကည့္ပါ။[4]
“ ----- ၁၉၄၈မွာ က်မတို႕ လြတ္လပ္ေရး ရတဲ့ အခ်ိန္မွာ Burma လို ့သာ သိၾကပါတယ္။ အႏွစ္ ၂၀ေက်ာ္ ဆိုရွယ္လစ္စနစ္ အတြင္း ၁၉၇၀ -၁၉၈၀ ကာလေတြအထိ က်မတို႕ Burma လို႕သာ သံုးစြဲခဲ့ၾကတာပါ။ ဒါေပမယ့္ ၁၉၈၈မွာ စစ္အစိုးရ အာဏာသိမ္းျပီးေနာက္ ေန႕တေန႕မွာ Myanmar လို႕ ေခၚဖို႕၊ Burma လို႕ ဆက္လက္ မသံုးစြဲဖို႕ သတင္းစာနဲ႕ ႏိုင္ငံပိုင္အသံလႊင့္ဌာနက ေၾကညာပါတယ္။ တရားဝင္ထုတ္ျပန္တဲ့ ရွင္းလင္းခ်က္မွာ Burma ဆိုတာ ကိုလိုနီေတြရဲ့ ဖန္တီးခ်က္ျဖစ္တယ္။ Myanmar ဆိုမွ သဘာဝ က်တဲ့ အမည္ျဖစ္ တယ္လို႕ ေဖာ္ျပပါတယ္။ အဲဒါဟာ မမွန္ပါဘူး။ အရင္က က်မေျပာ ခဲ့သလို Burma ဟာ မ်ားစြာေသာ တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးစုတို႕ရဲ တိုင္းျပည္ျဖစ္ပါတယ္။”

“က်မအေနနဲ့ ႏိုင္ငံအမည္သစ္ Myanmar ကို ဆန္႕က်င္တာက ျပည္သူ႕ ဆႏၵကို မေတာင္းခံဘဲ အတင္း အၾကပ္သုံးခိုင္းလို႕ပါပဲ။ တနည္းေျပာရရင္ Myanmar ဆိုတာ ဒီမိုကေရစီမက်တဲ့ ပံုသဏၭန္မ်ိဳးနဲ ့က်မတို႕ ကို သတ္မွတ္ ေပးလိုက္တဲ့ အမည္ပဲျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလို အာဏာရွိသူေတြက (သူတို႕ ဘာသာ) ဆုံးျဖတ္လိုက္ျပီးမွ က်မ တို႕ကို အသိ ေပးခဲ့တယ္။ က်မကေတာ့ တိုင္းျပည္ကို ( အဂၤလိပ္လို) Burma လို႕ပဲ ဆက္လက္ ေခၚပါမယ္။ ( လက္ခုပ္သံမ်ား) ---”

ဤသည္မွာ အေကာင္းဆံုးရပ္တည္ခ်က္ကို ထင္ဟပ္သည့္ မိန္ ့ခြန္းတခုပင္။ ဤရပ္တည္ခ်က္ကို လြန္ခဲ့ေသာ ၂ နွစ္က မွိန္ထားခဲ့ျပီး ယခုမွ ထုတ္ေဖၚလာရျခင္းမွာ အဘယ္ေၾကာင့္နည္း။ မည္သို ့ဆိုေစ၊ နိုင္ငံအမည္ အဂၤလိပ္လို Myanmar ကို ပယ္ရွားျပီး Burma ကို သံုးျခင္းမွာ ျငိမ္းခ်မ္းေရးရွဳေဒါင့္မွၾကည့္လွ်င္ ေရွ႕ေျခ တလွမ္း ေတာ့ ေရြ ့သြားျပီ ဟု ဆိုနုိင္ပါသည္။ မဟာျမန္မာလူမ်ိဳးၾကီး၀ါဒကို တစိပ္တပိုင္း ပယ္ရွားလိုက္ရာ ေရာက္ေသာေၾကာင့္ပင္။

ေရြးေကာက္ပြဲ ကတိမ်ား၊ ဒီနည္းနဲ ့မရရင္ ဘယ္နည္းနဲ ့လုပ္မလဲ။

၂၀၀၈ ဖြဲ ့စည္းပံုကိုျပင္၊ ဥပေဒစိုးမိုးေရးတည္ေဆာက္၊ ျပည္တြင္းျငိမ္းခ်မ္းရေအာင္ လုပ္သြားမည္ ဟူေသာ ေၾကြးေၾကာ္သံသံုးရပ္ျဖင့္ လူထုကိုကတိေပးျပီး ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နွင့္ အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီ အဖြဲ ့ခ်ဳပ္ လႊတ္ေတာ္ တြင္း၀င္ေရာက္ခဲ့သည္မွာ နွစ္နွစ္မွ် ၾကာသြားခဲ့ပါျပီ။ ပြင့္ပြင့္လင္းလင္း သံုးသပ္ရလွ်င္မည္သည့္အရာ တခုမွ် ျဖစ္မလာ ပါ။ ထုိစဥ္ကမူ၂၀၀၈ ဖြဲ ့စည္းပံုအား လႊတ္ေတာ္တြင္းသက္သက္ျဖင့္ ျပင္၍ရနိုင္မည္ဟုေျမွာ္လင့္ခဲ့ပံုရွိသည္။ လႊတ္ေတာ္ ျပင္ပလႈပ္ရွားမႈ တခုမွ်မျပဳခဲ့။ ေနာက္ပိုင္း အေျခအေနမဟန္မွန္း ရိပ္စားမိလာေသာအခါက်မွသာ လူထု အစည္း အေ၀း မ်ား စတင္က်င္းပလာခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။ ေလးပြင့္ဆိုင္ ေဆြးေႏြးပြဲေခၚျခင္းမွာလည္း ျဖစ္နိုင္ရန္မလြယ္သလို ျဖစ္ဦးေတာ့
ဖြဲ ့စည္းပံုအေျခခံေက်ာရိုးမ်ားေျပာင္းလဲေရး ေျမွာ္လင့္၍ မရနိုင္ပါ။

“ဒီ နည္းနဲ ့ မရရင္ ဟုိနည္းနဲ ့လုပ္မယ္။” ဟူ၍ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ေျပာသံၾကားမိသည္။ နုိင္ငံေရးမွာ သည္လို လြယ္လြယ္မေျပာသင့္ေသာ္လည္း နည္းနာေျပာင္းျပီးမရရတဲ့အထိ က်ားကုတ္က်ားခဲ ဆက္လုပ္မည့္ သေဘာ ထားမ်ိဳးျဖစ္လွ်င္ေတာ့ သူမကိုသာမက မည္သူ ့ကို မဆိုတန္ဘိုးထားရပါမည္။ ယခုအခ်ိန္တြင္ မူ၀ါဒ တစံုလံုးကို ျပန္ လည္သံုးသပ္သင့္ပါျပီ။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ လႊတ္ေတာ္အတြင္း ၀င္ေရာက္သြား ျခင္းျဖင့္ စစ္အာဏာရွင္ ေဟာင္း သစ္မ်ားလိုျခင္သည့္ တရား၀င္မႈ[5] တစံုလံုးကို ေပးလိုက္ျခင္းျဖစ္သည္။ နိုင္ငံတကာသို ့တရား၀င္လမ္းေပါက္သြားခဲ့ျပီး ၄င္းတို ့အုပ္ခ်ဳပ္မႈ ဆက္ဆိုးရွည္ေစမည့္ အသိအမွတ္ျပဳမႈ နွင့္ အကူအညီမ်ားရရွိေနျပီျဖစ္သည္။အျပန္အလွန္ အားျဖင့္ မည္သည့္အရာကို ရရွိခဲ့ပါသနည္း။ စစ္အာဏာရွင္စနစ္ဆိုးအေျခခံကို ေျပာင္းေစမည့္ ေက်ာရိုးတခုတေလ မွ် ပင္ မရရွိ ခဲ့ပါ။ “ဒီ နည္းနဲ ့မရရင္ ဟုိနည္းနဲ ့လုပ္မယ္။” ဟူရာတြင္ ဒီနည္းနဲ ့မရေတာ့ျပီ ဟူသည္ကို ရွင္းလင္းစြာလက္ခံ ရပါမည္။ ယင္းသို ့လက္ခံနိုင္ရန္ ယခုရွိေနသည့္ ျမင္ကြင္းကို အျမင္ရွင္းရွင္းၾကည့္ရန္ လိုအပ္လာပါသည္။

ျမန္မာနိုင္ငံ၏ လက္ရွိျမင္ကြင္း၊ စစ္အာဏာရွင္စနစ္ နွင့္ ဥပေဒစိုးမိုးေရး
နုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသားမ်ား လႊတ္ေပးျခင္းကို ၾကိဳဆိုရမည္ျဖစ္ေသာ္လည္း လႊတ္ေပးျခင္းသက္သက္သာ ျဖစ္ ျပီး ေနာင္ကိုနိုင္ငံေရးလႈပ္ရွားသူမ်ား မတရားဖမ္းဆီးအေရးယူမခံရေစရန္ ဥပေဒေၾကာင္းအရလည္းေကာင္း၊ တိုင္းျပည္ အေဆာက္အအံု[6] အရလည္းေကာင္း ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈ တခုမွ်မရွိ။ နိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားမ်ားလႊတ္ေပးျပီး ေနာက္ ဦးသိန္းစိန္ အစိုးရ ယူသြားခဲ့သည့္ နိုင္ငံေရးအျမတ္မွာမူ အတိုင္းအတာ ၾကီးမားလွသည္။

သတင္း မီဒီယာ လြတ္လပ္ခြင့္ အထိုက္အေလွ်ာက္ရလာသည္မွာ မွန္သည္။ သို ့ရာတြင္ ဖြဲ ့စည္းပံုအရျဖစ္ေစ၊ သက္ဆိုင္သည့္ အျခားဥပေဒျပဌာန္းခ်က္အရ ျဖစ္ေစ ျပဳျပင္ေျပာင္း လဲေပးလိုက္သည့္ ဥပေဒပါအခြင့္အေရး Legal Rights မဟုတ္။ အာ ဏာပိုင္မ်ားက အခ်ိန္မေရြးျပန္လည္ရုပ္သိမ္း နိုင္သည္။ ဥပေဒပါ အခြင့္အေရးျဖင့္ အာမခံခ်က္ ေပးမထားသျဖင့္ စစ္အာဏာရွင္စနစ္နွင့္ ယင္းကို ပံ့ပိုးေဖၚေဆာင္သည့္ အုပ္ခ်ဳပ္မႈယႏၱယားမ်ား လည္ပတ္မႈ အေပၚ တကယ္တန္းလြတ္လပ္စြာ ေထာက္ျပေရးသား ေျပာဆိုျခင္းမ်ိဳး နည္းလြန္းလွသည္။ ကိုယ့္ကိုယ္ကို တည္းျဖတ္ထားၾက ရသည္[7] က မ်ားလြန္းေနသည္။

မိုးလံုးျပည့္မုသာ၀ါဒမ်ား ဟူ၍ ယခင္ကေတာက္ေလွ်ာက္စြပ္စြဲလာခဲ့ျပီးမွ ယခုတဖန္ သူတို ့မဟုတ္သလို မ်က္နွာခ်ိဳေသြးကာ ဘီဘီစီ နွင့္ အျခား မီဒီယာမ်ားကို ျပန္လည္ခ်ဥ္းကပ္လာရံုမွ်နွင့္ အေကာင္းျမင္လြန္ျခင္းမ်ိဳး မျဖစ္ သင့္။ ဥပေဒအေျခခံ မူေဘာင္တစံုလံုး မေျပာင္းသမွ် မီဒီယာလြတ္လပ္ခြင့္ဟူသည္ အာဏာပိုင္မ်ား၏ လက္၀ယ္မွာသာ ရွိပါမည္။ ယခုမွာ ပင္ တည္ဆဲ မတရားဥပေဒမ်ားေအာက္တြင္ ယူနီတီ ဂ်ာနယ္၊ ဒီဗြီဘီ နွင့္ အျခားသတင္းေထာက္မ်ား အေရးယူခံေနၾကရျပီျဖစ္သည္။

နုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသားမ်ား နွင့္ မီဒီယာ က႑တြင္ တစံုတရာတိုးတက္မႈရွိျခင္းမွလြဲ၍ တျပည္လံုးရွိ က်န္ သည့္ အေနအထားမ်ားမွာ လံုး၀ပင္ အနဳတ္လကၡဏာ ေဆာင္လွ်က္ရွိသည္။ တံခါးဖြင့္လိုက္သည္ဟူသည့္ မူ၀ါဒ ေအာက္တြင္ အသက္ရႈေပါက္ရသြားသည္မွာ ့ အေျခခံလူထုမဟုတ္။ အဓိကအားျဖင့္ အာဏာပိုင္မ်ား၊ ခရိုနီ မ်ားနွင့္ ၄င္းတို ့၏ လက္ေ၀ခံမ်ားျဖစ္သည္။ တိုင္းရင္းသားေပါင္းစံု လူထုၾကီးတရပ္လံုး၏ ဆင္းရဲမြဲေတမႈမွာ ယခင္က ထက္ မ်ားစြာ ဆိုးလာသည္။ ဆင္းရဲခ်မ္းသာကြာဟမႈမွာ ေၾကာက္ခမန္းလိလိ။ အာဏာပိုင္အဆင့္ဆင့္မ်ား နွင့္ အုပ္ခ်ဳပ္ ေရးယႏၱယားအသီးသီး၏ လာဘ္စားမႈမ်ားေပၚလြင္လြန္းလာေသာအခါ အေရးယူမည့္ပံုေဖၚကာ ဥပေဒသစ္ ျပဌာန္း လာရသည္။ အျခားတဘက္တြင္မူ ယင္းဥပေဒအရပင္ လာဘ္စားမႈ က်ဴးလြန္သည့္ အာဏာပိုင္မ်ားအေပၚ အလြယ္ တကူ မတိုင္တန္းရဲေအာင္ ဟန္ ့တားသည့္ ျပဌာန္းခ်က္ကို[8] ထည့္သြင္းေပးထားျခင္းျဖင့္ ပိုမိုလာဘ္စားခြင့္ရေအာင္ ဖန္တည္းေပးထားျပန္သည္။

လြတ္လပ္ေရးရျပီးကထဲက မၾကံဳဘူးေလာက္ေအာင္သဲသန္သည့္ လူမ်ိဳးေရး၊ ဘာသာေရး ပဋိပကၡမ်ားမွာ အမိန္ ့စီးဆင္းမႈတခုေအာက္တြင္ စီစဥ္တက် က်ဴးလြန္ေနျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း အေထာက္အထားမ်ားေတြ ့လာေနရသည္။ နိုင္ငံတကာ အဆင့္ရွိ ေသာ ရာဇ၀တ္မႈၾကီးမ်ားျဖစ္သည့္ လူသားျဖစ္မႈကို ဆန္ ့က်င္သည့္ျပစ္မႈ၊ စစ္ရာဇ၀တ္မႈ၊ လူမ်ိဳး တံုးသတ္ျဖတ္မႈမ်ား ျဖစ္ပြားေနသည့္ လကၡဏာမ်ားရွိေနဆဲျဖစ္သည္။ ျမန္မာ့တပ္မေတာ္နွင့္ ခရိုနီမ်ား၏ ေျမသိမ္းမႈမ်ား ေအာက္တြင္ လယ္သမား၏ ငိုရွိဳက္သံမ်ားနွင့္ လႈပ္ရွားရုန္းကန္သံမ်ား ပြက္ေလာညံေနသည္။ မ၀ေရစာ စားျပီး အလုပ္ ကြ်န္ျဖစ္ေနရသည့္ အလုပ္သမားမ်ား၏ သပိတ္မ်ား တခုျပီးတခုေပၚေနသည္။ ျပည္တြင္းစစ္သမိုင္း၌ အခ်ိန္တို အတြင္း အျပင္းထန္ဆံုးဆင္ႏႊဲခဲ့သည့္ ကခ်င္ျပည္နယ္ထိုးစစ္အျပင္ သဘာ၀သယံဇာတထုတ္လုပ္ေရး၊ စီးပြားေရးနွင့္ ကုန္ သြယ္ ေရးလမ္းေၾကာင္းမ်ားကို ထိန္းခ်ဳပ္ရန္ၾကိဳးစားသည့္ ျမန္မာ့တပ္မေတာ္၏ လတ္တေလာ တိုက္စစ္မ်ားေၾကာင့္ ကခ်င္၊ ရွမ္း နွင့္ အျခား တိုင္းရင္းသားမ်ား အသက္လုေျပးေနၾကရသည္။

ဤသည္မွာ ျမန္မာနိုင္ငံ၏ လက္ရွိျမင္ကြင္းျဖစ္သည္။ ယင္းအရာမ်ားအားလံုးမွာ စစ္အာဏာရွင္စနစ္ အား အသြင္ေျပာင္းက်င့္သံုးရာတြင္ ဥပေဒစိုးမိုးေရးကို စနစ္တက် ဖ်က္ဆီးခံေနရျခင္း ေၾကာင့္ျဖစ္သည္။ စစ္အာဏာရွင္စနစ္ ကို ဆန္ ့က်င္တုိက္ဖ်က္ေရးေနာက္ခံတြင္ ဥပေဒစိုးမိုးေရး အေျခခံမွ မခ်ဥ္းကပ္နိုင္သမွ် ကာလပတ္လံုး ဒီမိုကေရစီ နွင့္ လူ ့အခြင့္အေရးလည္း မရနိုင္။ တိုင္းရင္းသားမ်ား လိုလားသည့္ ကိုယ္ပိုင္ျပဌာန္းခြင့္ နွင့္ ျငိမ္းခ်မ္းေရးမွာလည္း ေ၀လာ ေ၀းပါမည္။

ဥပေဒစိုးမိုးေရး၏အေရးၾကီးမႈကို ျပည္တြင္းတြင္လည္းေကာင္း နိုင္ငံတကာတြင္လည္းေကာင္းေဒၚေအာင္ဆန္း စုၾကည္ ထပ္ခါတလဲလဲ ေျပာၾကား ေသာ္လည္း သူမ မည္သည့္အရာကို ဆိုလိုမွန္း တိတိက်က် တခါမွ် မၾကားရဘူးပါ။ လူတိုင္း ဥပေဒေရွ႕ေမွာက္မွာ တန္းတူရွိရမည္ဟု ေၾကြးေၾကာ္ရံုျဖင့္ ဥပေဒစိုးမိုးေရးမရနိုင္ပါ။ ဥပေဒစိုးမိုးေရးရံုး ဟူသည္ မ်ားကို စတင္ဖြင့္လွစ္ေနျပီ ျဖစ္ေသာ္ လည္း ယင္းတို ့ဘာလုပ္မည္ကို မသိရပါ။ ေသခ်ာသည္မွာမူ အပင္ေဟာင္းၾကီး၏ ေရေသာက္ျမစ္မ်ားကို ခုတ္ျဖတ္ သုတ္သင္ခ်ဳပ္ျငိမ္းေစျပီး ဥပေဒစိုးမိုးေရး အပင္သစ္ ကေလးမ်ား ပ်ိဳးေထာင္ခြင့္ရမည္ ့ လမ္းေၾကာင္းမ်ိဳး မဟုတ္ပါ။ အပင္ေဟာင္းၾကီးမွ ေျခာက္ေသြ ့ျငိွဳးငယ္ေနေသာ ကို္င္းဖ်ား၊ ကိုင္းနားမ်ားကို သုတ္သင္ ရွင္းလင္း နိုင္ေရးအတြက္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ အား အလုပ္သမားေခါင္း ခန္ ့လိုက္သည့္ အေနအထားမွ်ကိုသာ ရွဳျမင္ပါသည္။ အဘယ္ေၾကာင့္နည္း။

ဥပေဒစိုးမိုးေရး၊ တာ၀န္ခံမႈ နွင့္ (လက္နက္ကိုင္တိုက္ပြဲမရွိေသာေဒသမ်ားတြင္) ျငိမ္းခ်မ္းမႈ ကို ရွာေဖြျခင္း

ဥပေဒစိုးမိုးေရးကို ေဖၚေဆာင္နိုင္ရန္ ပထမဆံုးအေနျဖင့္ တာ၀န္ခံမႈ[9] ကို လက္ေတြ ့ရွာေဖြရပါမည္။ ယင္းသို ့ မရွာနိုင္သ၍ မည္သည့္အခါမွ် ဥပေဒစိုးမိုးေရးမရွိနိုင္ပါ။ အာဏာပိုင္မ်ား၏ ေဆာင္ရြက္မႈအေပၚ အဓိကထား၍ လူ ့အဖြဲ ့ အစည္းတခုလံုးအတြင္းက႑ အသီးသီး၌ တာ၀န္ခံမႈကို စနစ္တက်ရွာေဖြနိုင္ရန္ စီစဥ္ေဆာင္ရြက္ရပါမည္။

နိုင္ငံအခ်ိဳ ့၏ အေတြ ့အၾကံဳကို မွ်ေ၀ပါမည္။ အာဏာရွင္စနစ္မွ ဒီမိုကေရစီ သို ့ေျပာင္းလဲသည့္ ျဖစ္စဥ္အတြင္း တာ၀န္ခံမႈကို ရွာေဖြနိုင္ရန္ အာဂ်င္တီးနား နိုင္ငံတြင္ သတင္းစာ၊ ရုပ္ျမင္သံၾကား၊ မဂၢဇင္းမ်ား၌[10] အားေကာင္းသည့္ လူထုေ၀ဘန္မႈ ျမင့္တက္လာေစေရး အတြက္ ေဆာင္ရြက္ခဲ့သည္။ အာဂ်င္တီးနားအား လူ ့အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖါက္မႈမ်ား အေပၚ အေရးယူေဆာင္ရြက္ရာတြင္ စံထားေလာက္သည့္ နိုင္ငံအျဖစ္ အတုယူၾကရသည္။ အားေကာင္းသည့္ လူထု ေ၀ဘန္မႈ ျမင့္တက္လာေစေရးအတြက္ အလားတူေဆာင္ရြက္မႈမ်ိဳးျဖင့္ ဘရာဇီးနိုင္ငံတြင္ သမတ Fernando Affonso Collor ၏ လာဘ္စားမႈမ်ားကို ေဖၚထုတ္အေရးယူနိုင္ခဲ့သည္။[11] ယင္းသည္ လူ ့အဖြဲ ့အစည္းရွင္းရွင္း လင္းလင္းရွိေစရန္ပံ့ပိုးခဲ့ျပီး ဘရာဇီးနိုင္ငံ၏ စီးပြားေရးတိုးတက္မႈ အတြက္ အားျဖစ္ေစခဲ့သည္။

အားေကာင္းသည့္ လူထုေ၀ဘန္မႈျမင့္တက္လာေစရန္မွာ စံုစမ္းစစ္ေဆးမႈအေပၚအေျခခံသည့္ သတင္းပညာ[12] ကို အားေပး၊ ျမွင့္တင္၊ ေဖၚေဆာင္ရပါမည္။ ယင္းသတင္းပညာကိုလိုက္စားက်င့္သံုးလွ်က္ ရွိေသာ သတင္းသမား မ်ား အား ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္ရပါမည္။ ယင္းအေျခခံျဖင့္ ေဖၚေဆာင္ေသာ နယူးဇီလန္ နိုင္ငံမွာ အတုယူစရာ ျဖစ္သည္။ ရွင္းရွင္းလင္းလင္းရွိမႈကို ေစာင့္ၾကည့္ေလ့လာသည့္ နိုင္ငံတကာအဖြဲ ့အစည္းၾကီး[13] က ေဖၚျပသည့္ ၂၀၁၃ ခုနွစ္ လာဘ္ စားမႈ အကင္းစင္ဆံုးနိုင္ငံမ်ားစာရင္းတြင္ ဒိန္းမတ္နိုင္ငံနွင့္ယွဥ္ တြဲ၍ ပထမေနရာရသည္မွာ နယူးဇီလန္နိုင္ငံ ျဖစ္သည္။

ျမန္မာနိုင္ငံနွင့္ နိုင္းယွဥ္ၾကည့္ရေအာင္ပါ။ ယူနီတီဂ်ာနယ္ မႈခင္းကို အားလံုးအသိျဖစ္သည္။ ယူနီတီ ဂ်ာနယ္မွ သတင္းေထာက္မ်ား၏ လုပ္ရပ္သည္ စံုစမ္းစစ္ေဆးမႈ အေပၚအေျခခံသည့္ သတင္းပညာနွင့္ ဆိုင္သည္။ နိုင္ငံတကာ ဥပေဒအရ တားျမစ္ထားသည့္[14] ဓါတုလက္နက္ ထုတ္လုပ္မႈကို လက္ရွိအစိုးရက လုပ္ေဆာင္ေနေၾကာင္း သတင္းရ သျဖင့္ ၄င္းတို ့၏ ဂ်ာနယ္တြင္ ေဖၚျပခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။ နိုင္ငံတကာ ဥပေဒအရ အစိုးရ၏ တာ၀န္ခံမႈကို စစ္ေဆးသည့္ သေဘာေဆာင္သည္။ ဓါတု လက္နက္ထုတ္လုပ္ျခင္းမွန္လွ်င္ ယင္းလက္နက္မ်ားမွာ တိုင္းရင္းသား ေတာ္လွန္ေရး အဖြဲ ့အစည္းမ်ားကို ေခ်မႈန္းရန္မွတပါး အျခားမရွိ။ ၄င္းတို ့၏ လုပ္ရပ္သည္ ဥပေဒစိုးမိုးေရးကို ပံ့ပိုးရံုသာမက ျပည္တြင္း ျငိမ္းခ်မ္းေရးအတြက္ လည္း အေထာက္အပံ့ျဖစ္ေစသည္။ သုိ ့ရာတြင္ ၄င္းတို ့သည္ ရံုးတင္တရားစြဲခံေနရျပီး နွစ္ရွည္ ေထာင္ဒဏ္ က်ခံရမည့္ အေနအထားမ်ိဳးနွင့္ ၾကံဳေနရလွ်က္ရွိသည္။

ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကိုယ္တိုင္သည္လည္းေကာင္း၊ သူမ ဦးေဆာင္လွ်က္ရွိေသာ ဥပေဒစိုးမိုးေရးေကာ္မတီ သည္လည္းေကာင္း ဤမႈခင္းကို မည္သို ့ခ်ဥ္းကပ္မည္နည္း။ ဥပေဒျပဌာန္းခ်က္ကို အဓိကကိုင္စြဲကာ အုပ္ခ်ဳပ္သည့္ Rule by Law ရွဳေဒါင့္မွလား။ စစ္မွန္သည့္ ဥပေဒစိုးမိုးေရးကို ေဖၚေဆာင္သည့္ Rule of Law အေျခခံမွလား။ ဤသည္ ကို ကြဲကြဲျပားျပားရွိရန္လိုပါမည္။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္သည္ ဥပေဒစိုးမိုးေရး Rule of Law ကို ေျပာေနေသာ္ လည္းလက္ေတြ ့ တြင္ Rule by Law ကိုသာ က်င့္သံုးေနေၾကာင္းေတြ ့ရသည္။ အဘယ္ေၾကာင့္နည္း။
(၁) အစိုးရအာဏာပိုင္မ်ား၏ တာ၀န္ခံမႈကို ေဖၚထုတ္ရန္ မည္သည့္ အခါကမွ် ၾကိဳးစားခဲ့သည္ကို မေတြ ့ရပါ။
ယင္းသို ့ၾကိဳးပမ္းသည့္ ယူနီတီဂ်ာနယ္မႈခင္းတြင္လည္း နုတ္ဆိတ္လွ်က္ရွိသည္။ ယူနီတီဂ်ာနယ္မွ သတင္းေထာက္မ်ား အပါအ၀င္ စံုစမ္းစစ္ေဆးမႈ အေပၚ အေျခခံသည့္ သတင္းပညာကိုလိုက္စားေဖၚ ေဆာင္လွ်က္ရွိေသာ သတင္းသမား မ်ား အား ထိေရာက္စြာ ကာကြယ္ေစာင့္ ေရွာက္နိုင္လွ်င္ ဥပေဒစိုးမိုးေရးအတြက္ ၾကီးမားစြာအေထာက္အပံ့ျဖစ္မည္ကို ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နွင့္ သူမ၏ ဥပေဒစိုးမိုးေရးေကာ္မတီက လက္မခံရာ ေရာက္ေနသည္။
(၂) တည္ဆဲဥပေဒမ်ားအား လိုက္နာေရးကိုသာ အဓိကထားလွ်က္ရွိသည္။ ေဖါက္ျပန္သည့္ တည္ဆဲ ဥပေဒ မ်ားအား ရုပ္သိမ္း ပယ္ဖ်က္ရန္ ၾကိဳးစားမႈကို တိတိက်က် မေတြ ့ရပါ။ ယူနီတီဂ်ာနယ္မႈခင္းတြင္ သတင္းေထာက္မ်ား အေပၚ စြဲဆိုထားသည့္ တရား၀င္လွ်ိဳ ့၀ွက္ခ်က္ဥပေဒ[15] မွာ လြန္ခဲ့ေသာနွစ္ေပါင္း ၉၁ နွစ္ကျပဌာန္းခဲ့သည့္ ဥပေဒ ေဟာင္းၾကီး ျဖစ္သည္။ မူလ ျပဌာန္းခဲ့သည့္ အဂၤလန္နိုင္ငံမွာပင္ မသံုးေတာ့ပါ။ သူမသာ ဥပေဒစိုးမိုးေရးကို တကယ္ တန္းေဖၚေဆာင္လိုသူျဖစ္ပါက ယူနီတီဂ်ာနယ္မွ သတင္းေထာက္မ်ား တရားရံုးတြင္ မ်က္နွာငယ္စြာအေရးယူခံေနရခ်ိန္ တြင္ ယင္းဥပေဒအားရုပ္သိမ္းပယ္ဖ်က္ေပးရန္ လႊတ္ေတာ္အတြင္း အဆိုတင္ရပါမည္။ ၾကံ့ဖြံ ့ပါတီက အမတ္အမ်ားစု ဖိ အားျဖင့္ပယ္ခ်ပါက လႊတ္ေတာ္မွ ထြက္ခြာလိုက္ရံုသာရွိသည္။ ဥပေဒတြင္းတိုက္ပြဲကို ယင္းသို ့ေဖၚေဆာင္ရန္လိုပါမည္။
ေတာင္းပြဲသက္သက္ျဖင့္ ဘာတခုမွ် ရနိုင္မည္ မဟုတ္ပါ။
(၃) ဥပေဒစိုးမိုးေရးအရ တာ၀န္ခံမႈကို ရွာေဖြရာတြင္ ျပည္တြင္းဥပေဒရွဳေဒါင့္မွသာမက နုိင္ငံတကာ ဥပေဒ အေျခခံမွလည္း ခ်ဥ္းကပ္ရပါမည္။ ျမန္မာနိုင္ငံအစိုးရသည္ ဓါတုလက္နက္ ထုတ္လုပ္မႈကို တားျမစ္သည့္ နိုင္ငံတကာ ဥပေဒအား လက္မွတ္ထိုးထားျပီးျဖစ္သည္။ လက္မွတ္ထိုးရံုသာ ထိုးထားျပီး အတည္မျပဳရေသး[16] သျဖင့္ လက္ရွိအစိုးရ အေနျဖင့္ လိုက္နာေဆာင္ရြက္ရန္မလို ဟူ၍ ျပန္ၾကားေရးဒု၀န္ၾကီး ဦးရဲထြတ္၏ ရွင္းလင္းခ်က္သည္ နိုင္ငံတကာ ဥပေဒ အေျခခံအရ သြက္သြက္ခါ မွား ေနသည္။ သို ့ပါလွ်က္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နွင့္ သူမ၏ဥပေဒစိုးမိုးေရးေကာ္မတီ သည္ အဘယ္ေၾကာင့္ ေထာက္ျပကန္ ့ကြက္ျခင္းမျပဳသနည္း။

အစိုးရ အာဏာပိုင္မ်ား၏ တာ၀န္ခံမႈကို ၾကီးၾကပ္ျခင္းမျပဳနုိင္ပါက လက္နက္ကိုင္တိုက္ပြဲမရွိေသာေနရာ မ်ားမွာပင္ ျပည္သူလူထုသည္ ျငိမ္းခ်မ္းမႈ မရနိုင္ပါ။ ဤသည္မွာ ဥပေဒစိုးမိုးေရးအေျခခံမွ ခ်ဥ္းကပ္ ျခင္းျဖစ္သည္။

ဥပေဒစိုးမိုးေရး၊ တာ၀န္ခံမႈ နွင့္ တိုင္းရင္းသားျပည္နယ္မ်ားအတြက္ ျငိမ္းခ်မ္းမႈ ကို ရွာေဖြျခင္း
ကရင္၊ ကရင္နီနွင့္ မြန္ျပည္နယ္မ်ားတြင္ အပစ္ရပ္လွ်က္ရွိေသာ္လည္း ျမန္မာ့တပ္မေတာ္သည္ စစ္အင္ အား တိုးခ်ဲ ့ျခင္း၊ စစ္စခန္းသစ္မ်ားေဆာက္လုပ္ျခင္းနွင့္ ေဆာက္လုပ္ျပီးစခန္းမ်ားကို အုတ္အဂၤေတမ်ားျဖင့္ အခိုင္အမာ ျပဳ ျခင္းမ်ား လုပ္ေဆာင္လွ်က္ရွိသည္။ နွစ္ဘက္သေဘာတူ အပစ္ရပ္ခဲ့ပါလွ်က္ ရွမ္းျပည္တြင္ တုိက္ပြဲမ်ား အၾကိမ္တရာ ေက်ာ္ ျဖစ္လွ်က္ရွိခဲ့ျပီ။ ၂၀၁၃ ခုနွစ္ ေအာက္တိုဘာလ (၁၀) ရက္ေန ့တြင္ အစိုးရ နွင့္ ေကအိုင္အို ကိုယ္စားလွယ္ မ်ားက “စစ္ရွိန္ ေလ်ွာ့ခ်ေရးႏွင့္ တိုက္ပြဲမ်ား ထပ္မံမျဖစ္ပြားေစေရး” ေ၀ါဟာရအတိအက်ကို သံုးကာ သေဘာတူစာခ်ဳပ္ ခ်ဳပ္ဆိုခဲ့ၾက သည္။ အစိုးရသည္ ယခု ဤစာခ်ဳပ္ကို ခ်ိဳးေဖါက္ေနျပန္ပါသည္။ စစ္အင္အားမ်ားတိုးခ်ဲ ့၊ စစ္ေၾကာင္းၾကီး မ်ားဖြဲ ့ကာ၊ ေကအိုင္အို စခန္းမ်ားအား တိုက္ခိုက္သိမ္းပိုက္ေနျပန္သည္။

ျငိမ္းခ်မ္းေရး နိုဗယ္ဆုရွင္အျပင္၊ ဥပေဒစိုးမိုးေရး ေကာ္မတီ ဥကၠဌလည္းျဖစ္ေသာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစု ၾကည္ သည္ ဤျငိမ္းခ်မ္းေရးျပသနာမ်ားကို အဘယ္ေၾကာင့္လွ်စ္လွ်ဴရွဳေနသနည္း။ တာ၀န္ခံမႈ ကို ရွာေဖြျခင္းမွာ ဥပေဒစိုးမိုး ေရး၏ အေျခခံျဖစ္ေၾကာင္း သူမလက္ခံလွ်င္ ျငိမ္းခ်မ္းမႈပ်က္ရသည့္အေၾကာင္းရင္းမ်ားနွင့္ မည္သူ ့အတြက္ ေၾကာင့္ ပ်က္ရသည္ဆိုသည့္ အေပၚတာ၀န္ခံမႈကို ရွာေဖြ ေဖၚထုတ္သင့္ ပါသည္။ အစိုးရကေခၚခိုင္း၊ တာ၀န္ေပးမွႈ မျပဳမျခင္း မလုပ္ရဲသလို၊ မလုပ္ျခင္သလို ေနေနျခင္းမွာ မိမိကိုယ္ကို အစိုးရ၏ ေအာက္တြင္ ေခါင္းလွ်ိဳးထားသည့္ သေဘာ သက္ ေရာက္သလို ျငိမ္းခ်မ္းေရးကို ဥပကၡာျပဳထားရာလည္း ေရာက္ပါသည္။

ဥပေဒစိုးမိုးေရးအေျခခံမွမခ်ဥ္းကပ္သမွ် စစ္မွန္သည့္ ျငိမ္းခ်မ္းေရးရဘြယ္မရွိပါ။ လုိင္စင္တေစာင္ျပန္ေရာင္း ပါက ကားတစီးလွ်င္ သိန္းတေထာင္မွ် အက်ိဳးအျမတ္ရေနေၾကာင္းသိပါလွ်က္ အစိုးရသည္ အပစ္ရပ္အဖြဲ ့မ်ားအား တဖြဲ ့လွ်င္ ကားအစီး ၆၀ မွ ၁၂၀ အထိ လုိင္စင္ခ်ေပးလိုက္ျခင္းမွာ လာဘ္ေပးလိုက္ျခင္းျဖစ္သည္။ အပစ္မရပ္ေသး သည့္ အဖြဲ ့မ်ားအပစ္ရပ္ျခင္လာေအာင္ လုပ္လိုက္ျခင္းျဖစ္သည္။ အပစ္ရပ္ေရးကိုသာ အဓိက လုပ္ၾကရန္၊ နိုင္ငံေရး ေဆြးေႏြးပြဲဟူသည္အား ေနာက္မွ ေဖၚေဆာင္ရန္ ၄င္းတို ့လိုျခင္သည့္ လမ္းေၾကာင္းကို မွ်ားေခၚလိုက္ျခင္းျဖစ္သည္။

အားလံုးကိုလႊမ္းျခံဳျခင္း[17] မရွိဘဲ ေရြးခ်ယ္မႈကို က်င့္သံုးျခင္း ျဖစ္သျဖင့္[18] ဥပေဒစိုးမိုးေရးကို ဆန္ ့က်င္သည္။ ၄င္းတို ့ ျပဌာန္းထားသည့္ ၂၀၁၃ ခုနွစ္ အဂတိလိုက္စားမႈတားျမစ္ေရးဥပေဒကို ၄င္းတို ့ကိုယ္တိုင္ပင္ခ်ိဳးေဖါက္ရာေရာက္ သျဖင့္ ဥပေဒျပဌာန္းအုပ္ခ်ဳပ္၍စိုးမိုးျခင္း ကိုပင္ ေဖၚေဆာင္ရာမေရာက္။ ဥပေဒေအာက္တြင္ ရွိေသာ အစိုးရမဟုတ္ဘဲ ဥပေဒအထက္မွာ ေနကာ ဥပေဒကို ကိုင္၍အုပ္ခ်ဳပ္ေသာ အစိုးရအဆင့္မွ်သာရွိသည္။ ဥပေဒစိုးမိုးေရးေကာ္မတီသည္ အဘယ္ေၾကာင့္ ေရငံုနုတ္ပိတ္ေနသနည္း။

တိုင္းရင္းသားမ်ား လိုလားေတာင္းဆိုမႈအေပၚ ထိပ္သီးစစ္ေခါင္း ေဆာင္ ေဟာင္းနွစ္ဦးျဖစ္ေသာ ဦးေရႊမန္းနွင့္ ဦးသိန္းစိန္တို ့သာမက မိမိကို္ယ္တိုင္ပင္လက္ခံေၾကာင္း ေၾကျငာထားျပီး ျဖစ္သည့္ ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စုတည္ ေဆာက္ေရးအား ေဆြးေႏြးပြဲ သေဘာတူညီခ်က္မ်ားတြင္ ထည့္သြင္းခ်ဳပ္ဆို နိုင္ေအာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ အေန ျဖင့္ ပံ့ပိုးေဖၚေဆာင္ေပးရန္ တာ၀န္ရွိပါသည္။ ျပသနာကို ျငိမ္းခ်မ္းစြာအေျဖရွာရာတြင္ အေထာက္အပံ့ျဖစ္ ေစေရး အတြက္ အစိုးရနွင့္ တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္ေတာ္လွန္ေရး အဖြဲ ့အစည္းမ်ားလက္ခံနိုင္ေစမည့္ တိုင္းျပည္ အေဆာက္အအံု အုပ္ခ်ဳပ္ေရး ယႏၱယားမ်ား ျဖစ္လာေစေရးအတြက္ မည္သို ့ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲသင့္ေၾကာင္း တိုင္းရင္း သားအဖြဲ ့အစည္းေခါင္းေဆာင္မ်ား၊ အေျခခံလူထုမ်ားထံမွ သေဘာထားရယူျခင္း၊ ေလ့လာ သုေတသန ျပဳျခင္း၊ အဆိုျပဳခ်က္တင္သြင္းျခင္း၊ အစီရင္ခံစာ ထုတ္ျပန္ျခင္းမ်ားျဖင့္လည္း ဥပေဒစိုးမိုးေရးကို ပံ့ပိုးနိုင္ပါမည္။ ဥပေဒစိုးမိုးမႈ အေျခခံတြင္ ျငိမ္းခ်မ္းမႈတည္ေဆာက္နုိင္ေရးအတြက္ အျခားသည့္ထက္ ပိုမိုေကာင္းမြန္ေသာ စီမံခ်က္မ်ား ရွိပါက သူမ အေနျဖင့္ တျပည္လံုးသို ့ထုတ္ျပန္ေၾကျငာကာလူထု၏ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈကို ေတာင္းဆိုသင့္ပါသည္။

ဥပေဒစိုးမိုးေရးကို တတြတ္တြတ္ရြတ္လွ်က္ရွိေသာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကိုယ္တိုင္ ဥပေဒစိုးမိုးေရးကို လက္ေတြ ့ေဖၚေဆာင္ရန္လိုပါသည္။ ဦးသိန္းစိန္ အစိုးရနွင့္ ျမန္မာ့တပ္မေတာ္ တို ့အေန ျဖင္ ့ တာ၀န္ခံမႈ ကင္းမဲ့ စြာ လုပ္ေဆာင္ေနမႈမ်ားေတြ ့ရပါလွ်က္ ဥပေဒစိုးမိုးေရးေကာ္မတီ ဥကၠဌေနရာ တြင္ထုိင္ကာ နုတ္ပိတ္ေနျခင္းမ်ိဳး မျပဳသင့္ ပါ။ ေထာက္မျပရဲ၊ ေထာက္မျပနုိင္ပါက ယင္း တာ၀န္မွ နုတ္ထြက္သင့္သည္။ စစ္ေခါင္းေဆာင္ ေဟာင္း သစ္မ်ားက “နုိင္ငံတကာမွ မိတ္ေဆြမ်ားၾကည့္ပါ၊ ေဒၚေအာင္ ဆန္းစုၾကည္ကိုယ္တိုင္ ဥပေဒ စိုးမိုးေရးေကာ္မတီဥကၠဌ လုပ္ေနပါ တယ္၊ က်ဳပ္တို ့အစိုးရက ဥပေဒစိုးမိုးေရးကို တကယ္ တန္းေဖၚေဆာင္ေနတာပါ။” ဟု ေျပာရင္းသူမအား လက္ညွိဳးထိုး ကာ အသံုးခ်ခံေနရသည့္ ဘ၀မွ ရုန္းထြက္ သင့္သည္။ ဥပေဒစိုးမိုးေရးေကာ္မတီ ဥကၠဌအျဖစ္မွ နုတ္ထြက္သည္ ထားဦး။ တိုင္းျပည္တြင္ စစ္မွန္သည့္ ျငိမ္းခ်မ္းမႈ ရသည္အထိ ပါ၀င္ေဆာင္ရြက္ရန္ သူမတြင္ တာ၀န္ရွိပါသည္။ ယင္းသို ့မဟုတ္ပါက မိမိ၏ နိုဗယ္ဆုကို မိမိကိုယ္တိုင္ ေဘးဖယ္ထားရာေရာက္ပါမည္။

နိုင္ငံအမည္ Burma ကို အသံုးျပဳသည့္ လႈပ္ရွားမႈမ်ား အဘယ္ေၾကာင့္ေဖၚေဆာင္သင့္သနည္း။
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က နိုင္ငံအမည္ Burma ကို ျပန္လည္ေဖၚထုတ္လိုက္ျခင္းမွာ နွစ္နွစ္ခန္ ့မွ် ေနာက္က် ခဲ့ျပီျဖစ္ေသာ္လည္း အခ်ိန္မေနွာင္းေသးပါ။ မဟာျမန္မာလူမ်ိဳးၾကီး၀ါဒ အား တစိပ္တပိုင္း ဆန္ ့က်င္လိုက္ျခင္း ျဖစ္သလို ျပည္သူလူထု၏ဆႏၵအေျခခံမွ ရပ္တည္ျပလိုက္ျခင္းေၾကာင့္ ဥပေဒစိုးမိုးေရးနွင့္ ညီညြတ္ပါသည္။ ဤသည္ကို အားေပး လိုသည့္အင္အားစုမ်ားအားလံုးသည္ ျပည္တြင္း၊ ျပည္ပတြင္အဂၤလိပ္ဘာသာျဖင့္ ေရးသားထုတ္ေ၀သမွ်စာမ်ားအားလံုး ၌ နိုင္ငံအမည္အား အဂၤလိပ္ဘာသာျဖင့္ Burma ဟူ၍သာ သံုးစြဲျခင္း၊ အနည္းဆံုးအားျဖင့္ Burma/Myanmar ဟူ၍ တြဲဘက္သံုးစြဲျခင္းအားျဖင့္ မဟာျမန္မာလူမ်ိဳးၾကီး၀ါဒ ဆန္ ့က်င္ေရး နွင့္ ဥပေဒစိုးမိုးေရးအား ပံ့ပိုးေပးလွ်င္ ထိေရာက္စြာ အက်ိဳးရွိ နိုင္ပါမည္။

ဦးေအာင္ထူး (ေရွ႕ေန)
ဥပေဒအေထာက္အကူျပဳကြန္ရက္တည္ေထာင္သူ
Founder of Legal Aid Network (LAN) ၂၀၁၄ ခုနွစ္ ဧျပီလ (၁၉) ရက္

[1] https://drive.google.com/file/d/0B5uXEhFP_PLIQUNXMXpyU1hYQXM/edit?usp=sharing
[2] https://drive.google.com/file/d/0B5uXEhFP_PLIWlVGU2w0OFdNUVk/edit?usp=sharing

[3] https://drive.google.com/file/d/0B5uXEhFP_PLIcTNOdXRjNjZsbzg/edit?usp=sharing


[4] https://drive.google.com/file/d/0B5uXEhFP_PLIcEJFUDRQcDRNMGc/edit?usp=sharing


[5] Legitimacy

[6] State Institutions

[7] Self-censorship

[8] ၂၀၁၃ ခုနွစ္ ၾသဂုတ္လ (၇) ရက္ေန ့တြင္ ျပဌာန္းသည့္ အဂတိ လိုက္စားမႈ တားျမစ္ေရး ဥပေဒပုဒ္မ ၅၉ အရ မမွန္မကန္ တိုင္တန္းေၾကာင္း စြပ္စြဲခံရသူအား ၅ နွစ္ အထိ ေထာင္ဒဏ္ခ်မွတ္နို္င္သည္။

[9] Accountability

[10] Newspapers such as Pagina 12, TV programs such as Telehoche Investiga, magazines such as Revista XXI

[11] http://www.foreignaffairs.com/articles/55130/kenneth-maxwell/corruption-and-political-reform-in-brazil-the-impact-of-collors-

[12] Investigative Journalism

[13] Transparency International

[14] The Convention on the Prohibition of the Development, Production, Stockpiling and Use of Chemical Weapons and on Their Destruction

[15] The Burma Official Secrets Act 1923

[16]

[17] Generality

[18] Selectivity