ကခ်င္ေတြ ဘာလုိ႔ လက္နက္ကုိင္ေတာ္လွန္လဲ

Duwa Kachin


အခုတေလာ KIA ၿငိမ္းခ်မ္းေရး Issue က ေတာ္ေတာ္ Hot ေနတာ သတိထားမိတယ္။ ဒီေန႔ ဇြန္လ ၉ ရက္ ဆုိရင္ ဗမာစစ္တပ္ ထုိးစစ္ဆင္တာကုိ KIA ခုခံေနတာ တႏွစ္တင္းတင္းျပည့္တဲ့ေန႔ ျဖစ္တယ္။

အခ်ဳိ႕က KIA ကုိ “လႊတ္ေတာ္ႏိုင္ငံေရးကို လက္ခံလုိက္ပါ၊ ၿပီးေတာ့ လႊတ္ေတာ္ထဲ ၀င္ပါလား” လုိ႔ ေျပာၾကပါတယ္။ ဒီေတာ့ ျဖစ္ပ်က္ခဲ့တာေလး နည္းနည္း ျပန္ေႏႊးလုိက္တာေပါ့။

KIO ဟာ ဖဲြ႔စည္းပုံအေျခခံဥပေဒ ေပၚေပါက္ေရးအတြက္ ေတာက္ေလွ်ာက္ ညီလာခံတက္ခဲ့တယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံသားအားလုံးအတြက္ အက်ဳံး၀င္မယ့္ ဒီမုိကေရစီလမ္းစဥ္ အခ်က္ ၁၉ ခ်က္ ကုိလည္း တင္ျပခဲ့တယ္ (KIO 19 Points Proposal: http://www.ibiblio.org/obl/docs4/KIO_proposal.pdf) ။ သုိ႔ေသာ္ မွတ္တမ္းတင္ထားေပးမယ္ ဆုိတာနဲ႔ပဲ ဖယ္ထားခံခဲ့ရတဲ့အျပင္ ေျမာက္ပုိင္းတုိင္းစစ္ဌာနခ်ဳပ္တုိင္းမွဴးက “ေတာင္ေပၚကုိ ျပန္ကန္ထုတ္ခံရမယ္” လုိ႔ေတာင္ ၿခိမ္းေျခာက္လုိက္တယ္ ဆုိပဲ (Burma at Crossroads: http://www.encburma.net/index.php/polocy-papers/37-policypapers/108-lian-h-sakhong-burma-at-crossroads.pdf) ။ KIO ေခါင္းေဆာင္ေတြဟာ ဗမာစစ္ေခါင္းေဆာင္ေတြနဲ႔ ေတြ႔တုိင္း ၾကံဳရင္ ၾကံဳသလုိ တမ်ဳိး၊ တရား၀င္နည္းလမ္းက တဖုံ၊ ျမန္မာ့ႏုိင္ငံေရးမွာ ကခ်င္လူမ်ဳိးမ်ားရဲ႕ အခန္းက႑အေၾကာင္း ေျပာတုိင္း က်ေနာ္တုိ႔က စစ္သား၊ ေနာင္တက္လာမယ့္ အရပ္သားအစုိးရနဲ႔ ႏုိင္ငံေရးစကား ေျပာၾကပါ လုိ႔ပဲ စကားလႊဲတတ္က်တယ္တဲ့ေလ။ ဒီေတာ့ ေယာက္်ားစကားပဲ၊ တက္လာမယ့္ အစုိးရလႊတ္ေတာ္မွာ ပါ၀င္ႏိုင္ေရး ႀကိဳးစားတဲ့အေနနဲ႔ KSPP (Kachin State Progressive Party: http://www.mizzima.com/political-pro/new-parties/kspp.html) မွာ KIO ေခါင္းေဆာင္တခ်ဳိ႕ မိခင္အဖဲြ႔အစည္းက တရား၀င္ ႏုတ္ထြက္ၿပီး ပါတီ၀င္တယ္။ အဲဒီပါတီက မွတ္ပုံတင္က်မလာ (http://burmapartnership.org/2010elections/2010/09/ec-rejects-individual-kachin-candidates/) ။ ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္ အစုိးရဖဲြ႔ရင္ေတာ့ တခုခုေတာ့ ထူးျခားမွာပဲဆုိၿပီး တက္လာတဲ့ အစုိးရနဲ႔ ႏုိင္ငံေရးစကားေျပာဖုိ႔ KIO ေစာင့္ေနရင္းနဲ႔ပဲ အခုလုိ ထုိးစစ္ဆင္တာ ခံလုိက္ရတာပါပဲ။

“ေသနတ္နဲ႔ ၿခိမ္းေျခာက္တဲ့ ၿငိမ္၀ပ္ပိျပားေရးဟာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးမဟုတ္ဘူး။ ၿခိမ္းေျခာက္တာ ေၾကာက္မယ္ဆုိရင္ ကခ်င္လူမ်ဳိးေတြ အစကတည္းက လက္နက္ကုိင္ေတာ္လွန္ေရး မစခဲ့ဘူး။ ၿခိမ္းေျခာက္တာ ခံျပင္းလြန္းလုိ႔ကုိ လက္နက္ကုိင္လာတာပဲ။ လက္နက္ကုိင္လုိ႔ ကခ်င္ရြာ မီး႐ိႈ႕တယ္ မေျပာနဲ႔၊ ကခ်င္ေတြ ဘာမွ လက္နက္မကုိင္ခင္ ကတည္းက မုဒိမ္းက်င့္၊ ေစာ္ကားေမာ္ကား ဆက္ဆံ၊ ဘာသာေရး၊ လူမ်ဳိးေရးအရ ခဲြျခားဆက္ဆံတယ္။ ခရစ္ယာန္ဘုရားရွိခုိးေက်ာင္း ေဆာက္ဖုိ႔ ဘယ္ေတာ့မွ ေဆာက္မိန္႔က်တယ္ မရွိဘူး။ တခ်ဳိ႕ေနရာဆုိ ဘုရားေက်ာင္းလုိ႔ နာမည္မတပ္ရလုိ႔ေတာင္ လာၿခိမ္းေျခာက္ေသး။ ဗုဒၶဘာသာ ေစတီမ်ားက်ေတာ့ ႏုိင္ငံေတာ္အႀကီးအကဲ ဆုိသူမ်ားကုိယ္တုိင္ ႏုိင္ငံေတာ္အခမ္းအနားပုံစံ ျပဳလုပ္ေပးတယ္။”

ထုိးစစ္ဆင္တာကုိ တာလီျမစ္ေရအားလွ်ပ္စစ္ေၾကာင့္ရယ္လုိ႔ အမ်ားက ထင္ၾကတယ္။ စစ္အစုိးရက အရင္ကတည္းက KIA ကုိ အျမစ္ျပတ္ေခ်မုန္းဖုိ႔ပဲ။ ဒီေတာ့ KIA ကုိ နယ္ျခားေစာင့္တပ္ (Boarder Guard Force) ေျပာင္းဖုိ႔ အတင္းအဓမၼ ကခ်င္လူမ်ဳိးေတြရဲ႕ ဆႏၵမပါဘဲ တြန္းပုိ႔တယ္ (The Kachins' Dilemma: http://euro-burma.eu/doc/EBO_Analysis_Paper_No_2_2010_-_The_Kachin%27s_Dilemma.pdf) ။ ၂၀၀၉ ခုနွစ္ကေန ၂၀၁၁ ထိ ခဏဏ ၾကားခဲ့ရတဲ့ ဗမာစစ္တပ္ရဲ႕ ရာဇသံ (BGF Deadline) ကုိ ႏုိင္ငံေရးေလ့လာတဲ့ လူအားလုံး ၾကားမိပါလိမ့္မယ္။ ဟုိးအရင့္အရင္ ကတည္းကလည္း ၾကားလည္းမၾကားဘူး၊ ႀကိဳလည္းေျပာမထားတဲ့ BGF အစီအစဥ္က (ဘဘႀကီးရဲ႕ ေစတနာ ဆုိၿပီး လာေပးတဲ့ BGF အစီအစဥ္) KIO ေခါင္းေဆာင္မ်ားလည္း ဘာလုပ္ရမွန္းမသိ၊ စစ္လည္း ျပန္မတုိက္ခ်င္။ သူတုိ႔ စိတ္ကူးထားတာေတာ့ လႊတ္ေတာ္နုိင္ငံေရးနဲ႔ တျဖည္းျဖည္းခ်င္း အေျခခံဥပေဒျပင္ၿပီး စိတ္ခ်ရတဲ့အခ်ိန္ လက္နက္အားလုံး အပ္လုိက္မယ္။ အခုေတာ့ ဘာမွန္းမသိ ညာမွန္းမသိ BGF လုပ္ပါဆုိေတာ့ ကခ်င္ႏုိင္ငံေရး အတုိင္ပင္ခံအစည္းအေ၀း ခ်က္ခ်င္း က်င္းပရတယ္။ BGF လက္ခံမလားဆိုေတာ့ ကခ်င္ျပည္သူေတြ၊ အထူးသျဖင့္ လူငယ္ေတြက ခါးခါးသီးသီး ျငင္းၾကပါေလေရာ (Kachins vow to resist Junta pressure: http://kachinpost.com/news2009/Sept06.html), (http://asiancorrespondent.com/60135/burma-kachin-people-reject-ceasefire-without-political-talks/) ။ မင္းတုိ႔ ေခါင္းေဆာင္ပုိင္း ၿမိဳ႕ေပၚမွာ တုိက္တာအေဆာက္အအုံနဲ႔ ခ်မ္းခ်မ္းသာသာ ဇိမ္ရွိရွိ ေနေနတာကုိ ႏွေျမာရင္ ႏုတ္ထြက္ၾက၊ လူငယ္ေတြ ဆက္လုပ္မယ္လုိ႔ ၀ုိင္းေျပာေတာ့ KIA ေခါင္းေဆာင္မ်ားက မျဖစ္သင့္တာ မျဖစ္ရေလေအာင္ အတတ္ႏုိင္ဆုံး ပဋိပကၡမျဖစ္ေအာင္ သူတုိ႔ပဲ ဆက္ထိန္းမယ္ေပါ့။ အတတ္ႏိုင္ဆုံး စစ္ပဲြေရွာင္ခ်င္တဲ့သေဘာ ...။

သုိ႔ေသာ္ ၂၀၁၁ ဇြန္လ ၉ ရက္ေန႔မွာေတာ့ ဗ်ဴဟာမွဴးကုိယ္တုိင္ KIA ထိန္းခ်ဳပ္နယ္ေျမထဲ ေရအားလွ်ပ္စစ္လုပ္ငန္းခြင္ ခဏ၀င္ၾကည့္မယ္ အေၾကာင္းျပၿပီး ခြင့္ေတာင္း၀င္တယ္။ ၿပီးေတာ့ ျပန္မထြက္ေတာ့ဘူး။ အဲဒီအကြက္ကုိ KIA ဗုိလ္ခ်ဳပ္ဂမ္ေရွာင္က ကေလးအကြက္လုိ႔ နာမည္တပ္ေပးလုိက္တယ္တဲ့။ အဲ့ထဲကေနကုိ ကြပ္ကဲၿပီးေတာ့ KIA ကုိ စတုိက္ေတာ့တာပဲ။ ေနာက္ေတာ့ သူလည္း တင္ပါးနဲ႔ ေျခဖေနာင့္ တသားတည္း ေျပးပါေလေရာ။ ၿပီးေတာ့ KIA ဆက္ဆံေရး႐ံုး၀န္ထမ္းကုိ ဖမ္း၊ စစ္သံု႔ပန္းလဲလွယ္မယ္ဆုိေတာ့ ရစရာမရွိေအာင္ ႏွိပ္စက္ၿပီး အေသေကာင္ျပန္ေပး ... သူတုိ႔ရဲ႕ သံု႔ပန္းက်ေတာ့ မွဲ႔တစက္မစြန္း ျပန္ေပးတယ္ (သတင္းဖတ္ရန္ http://www.mizzima.com/special/kachin-battle-report/5406-burmese-government-not-following-international-policy-on-captives.html) ။ ၿပီးေတာ့ အနီးအနားရွိတဲ့ ရြာေတြကုိ ဒုကၡ စ ေပးေတာ့တာပဲ။ အခုလုိင္ဇာမွာ ခုိလုံေနတဲ့ ဒုကၡသည္ အမ်ားပုိင္း အစုိးရထိန္းခ်ဳပ္နယ္ဘက္က ေျပးလာတဲ့ လူေတြခ်ည္းပဲ။ (Crimes in Northern Burma: http://partnersworld.org/usa/images/stories/crimes_in_northern_burma/crimes_in_northern_burma.pdf) (Burma: Committing Abuses in Kachin State: http://www.law.yale.edu/Burma.Army_Committing_Abuses_in_Kachin_State.pdf) (Burma: Untold Miseries: http://www.hrw.org/features/burma-untold-miseries).

ဒီေတာ့ ဘယ္မလဲ လႊတ္ေတာ္ထဲ KIO ၀င္မဲ့လမ္း။ KIO မေျပာနဲ႔ KSPP ဆုိတာ ကခ်င္လူမ်ိဳးမ်ားပါတီပဲ၊ KIO ထြက္ တေယာက္ ႏွစ္ေယာက္ ပါတာကလြဲလုိ႔ အားလုံး ၿမိဳ႕ေပၚက ရပ္မိရပ္ဖ ကခ်င္၊ ရွမ္း ႏုိင္ငံေရးသမားေတြနဲ႔ ဖဲြ႔ထားတဲ့ ဒီမုိကေရစီစစ္စစ္ပါတီကုိ ဘာလုိ႔ ပါတီမွတ္ပုံတင္ မေပးလဲ။

တခ်ဳိ႕က KIA ဘာ ေတာင္းဆုိေနမွန္း မသိဘူးလုိ႔လည္း ဆုိေလရဲ႕။ KIA ေတာင္းဆုိေနတာ မသိေသးဘူးဆုိရင္ ေျပာျပမယ္။ KIA ဆုိတာ KIO ရဲ႕ စစ္တပ္ပဲ ရွိေသးတယ္။ KIO မွာ ကခ်င္ႏုိင္ငံေရးအဖဲြ႔ေတြ ရွိတယ္။ ႏိုင္ငံေရးအၾကံေပးအဖဲြ႔၊ က်န္းမာေရး၊ ပညာေရး၊ ျပည္သူ႔ရဲ၊ စည္ပင္သာယာေရး၊ လူ၀င္မႈႀကီးၾကပ္ေရး၊ အမ်ဳိးသမီးေရးရာ၊ လူငယ္၊ အားလုံးစုံတယ္ ... ကခ်င္အစုိးရပဲ။ ဒီေတာ့ ကခ်င္ျပည္နယ္ဟာ ဒီေလာက္ ခုိင္ခုိင္မာမာရွိေနတဲ့ ကခ်င္ႏုိင္ငံေရးအဖဲြ႔က အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ေတာင္းေနတာ တရားသလား၊ မတရားဘူးလား ဆုိတာ တခုတည္း ေျပာၾကည့္ပါ။ ဒါေတာင္ သီးသန္႔ႏိုင္ငံ ခဲြထြက္ဖုိ႔ မဟုတ္ဘူး။ ကုိယ္ပုိင္ျပ႒ာန္းခြင့္ပဲ ေတာင္းတာ။ ျမန္မာ့အလင္း (ကခ်င္အတြက္အေမွာင္) ပဲ ဖတ္ရင္ေတာ့ KIA ဘာေတာင္းဆုိခဲ့တယ္ ဆုိတာ ဘယ္သိမလဲ။

လြန္ခဲ့တဲ့ ၁၇ ႏွစ္တုန္းက အပစ္အခတ္ ရပ္ လက္မွတ္ထုိးထားတာ KIA က တခါမွ ခ်ိဳးေဖာက္ခဲ့တာ မရွိဘူး။ ရွမ္းျပည္ေျမာက္ပုိင္းမွာ KIA စစ္သားေတြကုိ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကာလမွာ လက္နက္မဲ့ အသားလြတ္ ဥပေဒမဲ့ ပစ္သတ္လုိက္တာ ႏွစ္ခါေတာင္ သည္းခံခဲ့ေသးတယ္။ အခုလည္း စၿပီး ထုိးစစ္ဆင္တာ KIA မဟုတ္ ဗမာစစ္တပ္က ျဖစ္တယ္။ အခုထိ စစ္ေၾကာင္းမထုိးရင္ သုိ႔မဟုတ္ ထုိးစစ္မဆင္ရင္ ၿငိမ္းခ်မ္းေနၿပီးသား၊ အပစ္ရပ္ေနၿပီးသားပဲ။ KIA က က်ဴးေက်ာ္စစ္ တခါမွလည္း မဆင္ႏႊဲေသးဘူး။ ဒီေတာ့ ဘာအတြက္ အပစ္ရပ္ လက္မွတ္ထပ္ထုိးစရာရွိလဲ။ လက္မွတ္ထုိးထားလည္း စစ္တပ္က ေနာက္ေၾကာကုိ ဓားနဲ႔ ၀င္ထုိးေနတာ ဒီတုိင္း ခံလုိက္ရမွာလား။ အခုလည္း မေသမခ်ာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကုိယ္စားလွယ္ ဆုိတဲ့လူေတြက တဘက္မွာ တမ်ဳိးေျပာ၊ အစုိးရသတင္းစာမွာ တမ်ဳိးေရး၊ စစ္တပ္က တမ်ဳိးလုပ္၊ ဘာကုိ ယုံရမွန္းမသိ (ဗုိလ္ခ်ဳပ္ ဂမ္ေရွာင္ ေျပာစကား : http://www.youtube.com/watch?v=xuVi1gLnUJ8&feature=related) စဥ္းစားေပါ့။ ဒီေတာ့ တုိင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္ ဆုိတုိင္း လူဆုိးစာရင္းထဲ အတင္းအဓမၼ တြန္းထည့္ေန႐ံုေလာက္ပဲ ႀကိဳးစားေနသမွ် ဘာၿငိမ္းခ်မ္းေရးမွ ျဖစ္လာမွာ မဟုတ္ပါ။

KIA ဆုိတာ မသိနားမလည္တဲ့ လူမုိက္အုပ္စုက ဦးေဆာင္ေနတာ မဟုတ္ဘူး။ KIO ကုိ စတည္ေထာင္ခဲ့တဲ့ ပုဂၢိဳလ္ေတြဟာ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ေက်ာင္းသားေတြ ျဖစ္တယ္။

KIA ေခါင္းေဆာင္ေဟာင္း ဆရာႀကီး ဦးဘရန္ဆုိင္းဆုိတာ ျမစ္ႀကီးနားက ႏွစ္ျခင္းခရစ္ယာန္ အထက္တန္းက်ာင္း (ေနာက္ပုိင္း ဆရာ အတတ္သင္ေက်ာင္း ျဖစ္သြားတဲ့ ေက်ာင္း) ေက်ာင္းအုပ္ပဲ။ ျမစ္ႀကီးနားက အထက ေက်ာင္းေတြမွာ ဆရာ၊ ဆရာမ ႀကီးေတြလုပ္ေနတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား သူ႔တပည့္ေဟာင္းေတြ ျဖစ္တယ္။ အခုလက္ရွိ KIO ဥကၠဌ ဦးေဇာင္းဟခ္ရာလည္း ပါတီစုံေခတ္ ဆြမ္ပရာဘြမ္ ခ႐ိုင္ေတာင္ခ်ဳပ္ေဟာင္းျဖစ္တယ္။ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ဂမ္ေရွာင္၊ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ဂြမ္ေမာ္ တုိ႔ဆုိတာ တကၠသိုလ္ဘဲြ႔ရၿပီး KIA ထဲ ကုိယ့္ သေဘာနဲ႔ကုိယ္ ၀င္ခဲ့တာျဖစ္တယ္။ အခုလက္ရွိ KIA ဗုိလ္ေလာင္းေက်ာင္းဆင္းအားလုံး ဘဲြ႔ရမ်ားျဖစ္တယ္။ တခ်ဳိ႕ဆုိ နုိင္ငံျခားပညာေတာ္သင္ ဘဲြ႔ရထားတာ English လုိ ေကာင္းေကာင္း ဖတ္တတ္တယ္၊ ေျပာတတ္တယ္။

ဒီေတာ့ KIA ဘာလုိခ်င္လဲ။ ထာ၀ရၿငိမ္းခ်မ္းေရး လုိခ်င္တယ္။ အပစ္အခတ္ရပ္႐ံုနဲ႔ မၿပီးဘူး။ ထာ၀ရၿငိမ္းခ်မ္းေရး ဆုိတာ တရားမွ်တမႈမွာ အေျခခံတယ္။ တရားမွ်တမႈဆုိတာ ကုိယ္ပုိင္ျပ႒ာန္းခြင့္မွာ အေျခခံတယ္။ ဒါဟာ ဖယ္ဒရယ္ (Federal) ျဖစ္တယ္။ ဖယ္ဒရယ္ကုိ မသိက်ဳိးကၽြံျပဳထားတဲ့ ကာလပတ္လုံး ျမန္မာျပည္ ဘယ္ေတာ့မွ မၿငိမ္းခ်မ္းဘူး။ ဖယ္ဒရယ္ဟာ ခဲြထြက္ေရးမဟုတ္ဘူး။ ဗဟုိခ်ဳပ္ကုိင္မႈစနစ္ ေလွ်ာ့ခ်ေရး (Decentralization) သာျဖစ္တယ္။ လြတ္လပ္စြာ အတူရွင္တဲြေနထုိင္ေရးမူ ျဖစ္တယ္။ သူ႔ၿမိဳ႕၊ သူ႔ရြာ၊ ကုိယ့္ၿမိဳ႕ကုိယ့္ရြာ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး အာဏာပုိင္ ကုိယ္တုိင္ဖဲြ႔စည္းေရးသာျဖစ္တယ္။ အေမရိကန္လည္း ဖယ္ဒရယ္ျဖစ္တယ္။ ဥေရာပႏိုင္ငံအားလုံး ထုိင္းနုိင္ငံအဆုံး ဖယ္ဒရယ္ျဖစ္တယ္။ မေကာင္းတာ ဘာမွမရွိဘူး။

ေသနတ္နဲ႔ ၿခိမ္းေျခာက္တဲ့ ၿငိမ္၀ပ္ပိျပားေရးဟာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးမဟုတ္ဘူး။ ၿခိမ္းေျခာက္တာ ေၾကာက္မယ္ဆုိရင္ ကခ်င္လူမ်ဳိးေတြ အစကတည္းက လက္နက္ကုိင္ေတာ္လွန္ေရး မစခဲ့ဘူး။ ၿခိမ္းေျခာက္တာ ခံျပင္းလြန္းလုိ႔ကုိ လက္နက္ကုိင္လာတာပဲ။ လက္နက္ကုိင္လုိ႔ ကခ်င္ရြာ မီး႐ိႈ႕တယ္ မေျပာနဲ႔၊ ကခ်င္ေတြ ဘာမွ လက္နက္မကုိင္ခင္ ကတည္းက မုဒိမ္းက်င့္၊ ေစာ္ကားေမာ္ကား ဆက္ဆံ၊ ဘာသာေရး၊ လူမ်ဳိးေရးအရ ခဲြျခားဆက္ဆံတယ္။ ခရစ္ယာန္ဘုရားရွိခုိးေက်ာင္း ေဆာက္ဖုိ႔ ဘယ္ေတာ့မွ ေဆာက္မိန္႔က်တယ္ မရွိဘူး။ တခ်ဳိ႕ေနရာဆုိ ဘုရားေက်ာင္းလုိ႔ နာမည္မတပ္ရလုိ႔ေတာင္ လာၿခိမ္းေျခာက္ေသး။ ဗုဒၶဘာသာ ေစတီမ်ားက်ေတာ့ ႏုိင္ငံေတာ္အႀကီးအကဲ ဆုိသူမ်ားကုိယ္တုိင္ ႏုိင္ငံေတာ္အခမ္းအနားပုံစံ ျပဳလုပ္ေပးတယ္။

ကခ်င္ခရစ္ယာန္စာသင္ေက်ာင္းေတြ အတင္းအဓမၼ သိမ္းတယ္။ လက္ရွိ ျမစ္ႀကီးနားၿမိဳ႕ေပၚရွိ နာမည္ႀကီး အထက္တန္းေက်ာင္းအားလုံး ခရစ္ယာန္စာသင္ေက်ာင္းေတြျဖစ္တယ္။ လက္ရွိ ပညာေရးေကာလိပ္အစ၊ ကြန္ျပဴတာေကာလိပ္အဆုံး ခရစ္ယာန္ေတြဆီက သိမ္းထားတာျဖစ္တယ္။ ကခ်င္စာလည္း သင္ခြင့္မရွိေတာ့ဘူး။ တကယ္ေတာ့ အခုထိ ဗမာအစုိးရလက္ထက္ ေဆာက္ေပးတာ ဘာမွမရွိဘူး။ လက္ရွိ ၾကံ႕ဖြံ႔ေခါင္းေဆာင္ ဦးသိန္းေဇာ္ကုိယ္တုိင္ ခရစ္ယာန္စာသင္ေက်ာင္းမွာ ပညာသင္ၿပီး လူျဖစ္လာတာပါ။ မယုံရင္ သူ႔ေမးၾကည့္ပါ။ သူ႔ဆရာမေတြေတာင္ အခုထိ ရွိေသးတယ္။

ယဥ္ေက်းမႈ ေစာ္ကားခံရ၊ ကခ်င္ေတြမွာ Family name (Htinggaw Mying) ရွိတာကုိ မၾကားဖူးဘူး၊ ႐ႈပ္တယ္ဆုိၿပီး မွတ္ပုံတင္မွာ မထည့္ေပးဘူး။ ႏုိင္ငံျခားေရာက္မွ Family name က အေရးႀကီးမွန္း သိလာရ။ ကခ်င္ျပည္နယ္က တခုတည္းေသာ မေနာပဲြ တႏွစ္ေနမွ တခါပဲ က်င္းပခြင့္ရတဲ့ ကခ်င္ျပည္နယ္ေန႔ လုပ္ခြင့္အတြက္ ႏွစ္တုိင္း အဆင့္ဆင့္ စာတင္ရတယ္။ ပဲြရက္မွာ အစုိးရ႐ံုး၊ ေက်ာင္းမပိတ္ေပးဘူး။ ၂၀၀၉ ခုႏွစ္မွာလည္း ဗန္းေမာ္က မေနာကြင္း အဖ်က္ခံရတယ္ (သတင္းဖတ္ရန္ : http://bnionline.net/index.php/news/kng/7411-burmese-military-authorities-hamper-preparations-for-kachin-festival.html) ။ ျမန္မာစကား မတတ္လုိ႔ ဆုိၿပီး အဆဲခံရ၊ အလုပ္ေလွ်ာက္လႊာမွာ ကခ်င္၊ခရစ္ယာန္ဆိုရင္ ေဘးဖယ္၊ လက္မခံ၊ ကခ်င္ေတြ ေရြးေကာက္ပဲြမွာ ေရြးထားတဲ့ အမတ္က ၀န္ႀကီးျဖစ္မလာဘဲ ဦးႏုက ေကာက္ေတာ္မူတဲ့ တေယာက္ ၀န္ႀကီးတက္ျဖစ္ (ကခ်င္ျပည္နယ္ ၀န္ႀကီးေဟာင္း ဒူ၀ါဇန္ထဆင္ရဲ႕ “ဒီမုိကေရစီ ေျပာင္းျပန္” ဖတ္ရန္ https://docs.google.com/open?id=1poXW3tZMe6CTJ6uV35xCn0VAFUiyduKI8Bn3Xhl1tQM_70E7UXt1Hj8hIVxO) ။ ကခ်င္ေတြပုိင္တဲ့နယ္ ဖီေမာ္၊ ေကာ္လန္ ကန္ဖန္ ေဒသကုိ ဦးႏုက ကခ်င္လူမ်ိဳးေတြ ကန္႔ကြက္ေနတဲ့ၾကားက တ႐ုတ္ကုိ ေပးလုိက္တယ္။ မေက်နပ္တဲ့ ေက်ာင္းသားေတြ ဦးႏုကုိ ေတြ႔ၿပီးေျပာေတာ့ “ငါ--ိုးမသား ေခြးေကာင္ေတြ အားလုံး ဖမ္းခ်ဳပ္လုိက္မယ္” ဆုိၿပီး မဖြယ္မရာ ဆက္ဆံတယ္ (သြားေတြ႔ခဲ့တဲ့ ေက်ာင္းသားမ်ား ကုိယ္တုိင္ေျပာစကား)။ ခရစ္ယာန္ဆုိရင္ ရာထူးမတက္ (တကၠသိုလ္ အတူတက္တုန္းက ပူတာအုိမွာ ရထား႐ံုပုိင္ အလိုရွိတယ္လုိ႔ ေျပာင္ေႏွာက္တာကုိ ယုံတဲ့ ဗမာ ငတုံးက်ေတာ့ ၿမိဳ႕နယ္မႈးေတြ တက္ျဖစ္) ... အမ်ဳိးမ်ဳိးေသာ ဖိႏွိပ္ခ်ဳပ္ခ်ယ္မႈမ်ားကုိ မခံႏုိင္လုိ႔ကုိ လက္နက္ကုိင္လာတာ ...။

ဒီေတာ့ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကို လုိခ်င္ပါတယ္ဆုိတဲ့ လူေတာ္လူေကာင္းမ်ား ဒီအရာေတြကုိ ဘယ္လုိေျဖရွင္းမယ္၊ ဖယ္ဒရယ္ဒီမုိကေရစီ ဘာေၾကာင့္ လုိအပ္တယ္ဆုိတာ အရင္ေလ့လာၿပီး ၿငိမ္းခ်မ္းေရးစကား စေျပာရင္ ပုိအဆင္ေျပလိမ့္မယ္လုိ႔ အၾကံျပဳလုိက္ပါတယ္။

Duwa Kachin.

ေဒါက္တာလြဏ္းေဆြ ဘေလာ့မွ http://drlunswe.blogspot.com