နအဖ ရဲ႕ ႐ိုးလ္မိုဒယ္လ္ နဲ႔ ၂ဝ၁ဝ

စာဖတ္ပုရိတ္သတ္မ်ားခင္ဗ်ား ေအာက္ပါေဆာင္းပါးေလးဟာ လက္ရွိ နအဖ ရဲ့ ဦးတည္ရန္ လမ္းေႀကာင္းကုိ မီးေမာင္းထုိးျပထားဒါမုိ ့စိတ္၀င္စားစရာ ေကာင္းပါတယ္.

ေဆာင္းပါးရွင္ - ဂါမဏိ

နအဖ ဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ထာဝရစစ္အာဏာရွင္စနစ္ ထူေထာင္ဖို႔ ႀကိဳးစားေနရာမွာ ‘နယ္စည္းမျခား အာဏာရွင္မ်ား' ဆိုတဲ့ ကမၻာ့လက္ဝဲလက္်ာ အာဏာရွင္ေပါင္းစုထံက နည္းယူစရာ အတုယူစရာေတြကို ေတာက္ေလွ်ာက္ရွာေဖြခဲ့ ပါတယ္။ တနည္းေျပာရရင္ ျမန္မာျပည္စစ္အာဏာရွင္စနစ္အတြက္ စံျပဳနမူနာ Role model ေတြကို ရွာေဖြတာ၊ အဲဒီ စံျပဳနမူနာ ကိုၾကည့္ၿပီး ၂ဝ၁ဝ ေရြးေကာက္ပြဲဗ်ဴဟာကိုခ်ဖို႔ လုပ္ေနတာျဖစ္ပါတယ္။

အားလံုးသိၾကတဲ့အတိုင္း နဝတ-နအဖ ဟာ အေစာပိုင္းႏွစ္ကာလမ်ားမွာ စစ္အာဏာရွင္ဆူဟာတုိရဲ႕ အင္ဒိုနီးရွားႏိုင္ငံကို စံျပဳနမူနာအျဖစ္ သြားရည္တျမားျမားနဲ႔ ေမာ့ၾကည့္ခဲ့ဖူးပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္လည္း အဆင့္ဆင့္ ဥပေဒျပဳဌာန အားလံုးမွာ စစ္သတၱဝါ ၂၅ ရာခိုင္ႏႈန္းပါဖို႔၊ အေရးပါတဲ့ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး ဌာနေတြကို စစ္သတၱဝါေတြကိုင္ခြင့္ရဖို႔ နအဖ အေျခခံ ဥပေဒထဲ ထည့္သြင္းျပ႒ာန္းထားပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ ၾကံ့ဖြတ္ကို ပါတီဖြဲ႔ၿပီး က်န္တဲ့ဥပေဒျပဳ ကိုယ္စားလွယ္ေနရာ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးရာထူး ေနရာေတြယူဖို႔လည္း ၾကံစည္ေနပါတယ္။

စစ္အာဏာရွင္ဆူဟာတိုလက္ထက္ အင္ဒိုနီးရွားမွာ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ ၂ဝ ရာခိုင္ႏႈန္း (အမတ္ေနရာ ၅ဝဝ မွာ ၁ဝဝ) ကို စစ္တပ္ကယူထားပါတယ္။ က်န္တဲ့ေနရာေတြကိုလည္း စစ္တပ္လက္ကိုင္ဒုတ္ပါတီျဖစ္တဲ့ ဂိုလ္ကာ ပါတီက အမ်ားစုယူပါတယ္။ ဂိုလ္ကာပါတီကို ဆူဟာတို အာဏာမသိမ္းခင္ တႏွစ္အလိုကတည္းက ကြန္ျမဴနစ္ပါတီကို တန္ျပန္ဖို႔အတြက္ စစ္အရာရွိႀကီးေတြ ေက်ာေထာက္ေနာက္ခံနဲ႔ အဲန္ဂ်ီအို ၉၇ ဖြဲ႔ကို စုေပါင္းဖြဲ႔စည္းခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဆူဟာတိုလက္ထက္မွာေတာ့ အဖြဲ႔ေပါင္း ၂၂ဝ အထိရွိလာၿပီး စစ္တပ္က အတိအလင္းခ်ဳပ္ကိုင္လာပါတယ္။ ဆူဟာတို ဟာ ဂိုလ္ကာအျပင္ အင္ဒိုနီးရွားဒီမိုကရက္တစ္ပါတီနဲ႔ ညီၫြတ္ေသာဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ေရးပါတီ ဆိုတဲ့ တျခားပါတီေလး ႏွစ္ခုကိုလည္း ဖြဲ႔ခြင့္ေပးထားခဲ့ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ၃ ပါတီစနစ္လို႔ ေျပာရမွာျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ အဓိကလႊမ္းမိုးတာက ဂိုလ္ကာပါတီဘဲ ျဖစ္ပါတယ္။

နအဖ ဟာ အင္ဒိုနီးရွားလိုဘဲ စစ္တပ္ပါတီႀကီးတခု နဲ႔ တျခားအင္အားနည္းပါတီေလးေတြပါဝင္တဲ့ စည္းကမ္းျပည့္ဝ ‘ပါတီစံု'ဒီမိုကေရစီ တည္ေထာင္ခ်င္ ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ နအဖရဲ႕ စံျပဳနမူနာ အင္ဒိုနီးရွားႏိုင္ငံမွာ ဘယ္ေလာက္ဘဲ စစ္တပ္ က ထိန္းထားေပမဲ့ ၁၉၉၈ ေတာ္လွန္ေရးေၾကာင့္ စစ္အာဏာရွင္စနစ္ နိဂံုးခ်ဳပ္သြားခဲ့တဲ့အတြက္ ေနာက္ထပ္မိုဒယ္လ္ ထပ္ရွာရျပန္ပါတယ္။ ဗမာျပည္ စစ္အာဏာရွင္ အေဖႀကီး ေနဝင္းက ရာထူးက ဆင္းခါနီးမွာ တပါတီႀကိဳက္သလား၊ ႏွစ္ပါတီႀကိဳက္သလား၊ ပါတီ စံုႀကိဳက္သလား ေမးခဲ့ပါေသးတယ္။ အဲဒီစဥ္းစားခ်က္အတြက္ နအဖရဲ႕ စံျပဳနမူနာ ျဖစ္ႏိုင္စရာရွိတဲ့ (ဂမ္ဖလားရဲ႕ ဇာတိေျမ) ႏိုင္ဂ်ီးရီးယားႏိုင္ငံမွာ စစ္အာဏာရွင္ေတြက ႏိုင္ငံေရးပါတီေတြကို အတင္းဆြဲစုၿပီး ၂ ပါတီစနစ္ က်င့္သံုးခိုင္း ခဲ့ဖူးပါတယ္။

ႏိုင္ဂ်ီးရီးယားႏိုင္ငံမွာ စစ္တပ္အာဏာသိမ္းပြဲေတြ ခဏခဏျဖစ္ခဲ့ၿပီး စစ္အာဏာရွင္စနစ္အမ်ဳိးမ်ဳိး စိုးမိုးခဲ့ပါတယ္။ ၁၉၉ဝ ခုႏွစ္မ်ားမွာ စစ္အာဏာရွင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးဘာဘန္ဂီဒါက ဒီမိုကေရစီေရြးေကာက္ပြဲလုပ္ေပးမယ္ ေျပာၿပီး ႏွစ္ပါတီ စနစ္ က်င့္သံုးေစခဲ့ပါတယ္။ နဂိုကရွိတဲ့ပါတီအားလံုး ဆိုရွယ္ဒီမိုကရက္ ပါတီထဲဝင္ရင္ဝင္ ဒါမွမဟုတ္ အမ်ဳိးသားရီပတ္ ဘလစ္ကန္အဖြဲ႔ခ်ဳပ္ထဲဝင္ ဆိုၿပီး အတင္းအၾကပ္ပူးေပါင္းခိုင္းခဲ့ပါတယ္။ ႏွစ္ပါတီစလံုးကို စစ္တပ္က ထူေထာင္ထားတာ ျဖစ္ၿပီး တခုကို လက္ဝဲပါတီ၊ ေနာက္တခုကို လက်္ာပါတီအျဖစ္ ဖြဲ႔စည္းခိုင္းထားတာျဖစ္ပါတယ္။ ၁၉၉၂ လႊတ္ေတာ္ ေရြးေကာက္ပြဲနဲ႔ ၁၉၉၃ သမတေရြးေကာက္ပြဲမွာ ဒီႏွစ္ပါတီဘဲ ၿပိဳင္ခြင့္ေပးခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့လည္း သမတအေရြးခံရသူ အာဘီယိုလာကို စစ္အာဏာရွင္ ဘာဘန္ဂီဒါနဲ႔ ဆန္နီအဘာခ်ာတို႔က အာဏာလႊဲမေပးဘဲ ေထာင္ထဲထည့္ခဲ့ပါတယ္။

၁၉၉၈ ေရြးေကာက္ပြဲက်ေတာ့ စစ္အာဏာရွင္ ဆန္နီအဘာခ်ာက စစ္အစိုးရနဲ႔နီးစပ္တဲ့ ပါတီ ၈ ခုကိုဘဲ ယွဥ္ၿပိဳင္ခြင့္ ေပးခဲ့ၿပီး တကယ့္အတိုက္အခံ ပါတီေတြကိုေတာ့ ယွဥ္ၿပိဳင္ခြင့္မေပးခဲ့တဲ့အတြက္ ေရြးေကာက္ပြဲသပိတ္ေမွာက္တာ ျဖစ္ခဲ့ၿပီးေနာက္ မဲေပးသူ အင္မတန္႔ကိုနည္းလွတာေၾကာင့္ ေရြးေကာက္ပြဲရလဒ္ကို ဖ်က္သိမ္းလိုက္ရပါတယ္။ အဘာခ်ာေသၿပီးေနာက္ က်င္းပတဲ့ ၁၉၉၉ ေရြးေကာက္ပြဲေတြမွာလည္း စစ္တပ္နဲ႔နီးစပ္တဲ့ ၃ ပါတီဘဲ ယွဥ္ၿပိဳင္ခြင့္ ရခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ သမတေရြးေကာက္ပြဲမွာေတာ့ လူထုကတစံုတရာေထာက္ခံမႈရွိတဲ့ (တခ်ိန္က အာဏာသိမ္း စစ္ေခါင္းေဆာင္ျဖစ္ဖူးတဲ့) ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးေဟာင္း အိုဘာဆန္ဂ်ဳိ သမတအေရြးခံခဲ့ရၿပီး ဒီမိုကေရစီလမ္းစ ေပၚလာ ခဲ့ပါတယ္။ ဒီကေန႔မွာေတာ့ ႏိုင္ဂ်ီးရီးယားႏိုင္ငံဟာ ခ်ဳိ႔ယြင္းခ်က္ေတြ ရွိေနေပမဲ့ စစ္အာဏာရွင္လမ္းေပၚမွာ မရွိေတာ့ဘဲ ဒီမိုကေရစီလမ္းေၾကာင္းေပၚကိုေတာ့ ေရာက္ေနပါၿပီ။

ဒါ့အျပင္ ႏိုင္ဂ်ီးရီးယားႏိုင္ငံမွာ တိုင္းရင္းသားလူမ်ဳိးစုေပါင္း ၂၅ဝ ရွိၿပီး ဘာသာစကားေပါင္း ၅၁ဝ ကို ေျပာဆိုသံုးစြဲေန ပါတယ္။ လြတ္လပ္ေရးရခါစ ၁၉၆ဝ ခုတံုးက ျပည္နယ္ ၃ ျပည္နယ္ဘဲ ရွိခဲ့ရာက ၁၉၆၃ ခုမွာ ဖက္ဒရယ္သမတ ႏိုင္ငံအျဖစ္ ဖြဲ႔စည္းထူေထာင္ခဲ့ၿပီး အခုအခါ ျပည္နယ္ ၃၆ ျပည္နယ္ကို တန္းတူအခြင့္အေရး အျပည့္ေပးထားပါတယ္။ ခြဲထြက္ခြင့္မရွိေပမဲ့ ျပည္နယ္အားလံုး အထက္လႊတ္ေတာ္မွာ ကိုယ္စားလွယ္အေရအတြက္ တန္းတူ ေစလႊတ္ႏိုင္ပါတယ္။ လက္ရွိႏိုင္ဂ်ီးရီးယားအေျခခံဥပေဒ မွာ စစ္တပ္ကို ေရြးေကာက္ခံသမတနဲ႔ လႊတ္ေတာ္လက္ေအာက္မွာ ထားပါတယ္။ နအဖဟာ ျဖစ္ႏိုင္ရင္ ႏိုင္ဂ်ီးရီးယားလိုဘဲ ၾကံ့ဖြတ္ နဲ႔ တစည ႏွစ္ပါတီဘဲ ရွိမယ့္ ‘ပါတီစံု’ဒီမိုကေရစီစနစ္ကိုလည္း တည္ေဆာက္ခ်င္ေနပါတယ္။ တျခားပါတီေတြအားလံုး ဒီပါတီ ၂ ခုထဲဝင္ေပါင္း၊ ေရြးေကာက္ပြဲမွာၿပိဳင္ ဆိုတဲ့သေဘာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ႏိုင္ဂ်ီးရီးယားမွာ ႏွစ္ပါတီစနစ္နဲ႔ စစ္အာဏာထိန္းထားေရး အလုပ္မျဖစ္ခဲ့တာကိုေတြ႔ရလို႔ အဲသလိုလုပ္ရမွာကို မဝံ့မရဲျဖစ္ေနဟန္လည္းရွိပါတယ္။

ဒီလိုနဲ႔ ကမၻာေပၚမွာ အခုိင္မာဆံုးအာဏာရွင္စနစ္ျဖစ္ေနတဲ့ ေျမာက္ကိုးရီးယားကိုဘဲ စံျပဳနမူနာအျဖစ္ အားက်ေနႏိုင္ပါ တယ္။ ၁၉၄၅ ခုကတည္းကစၿပီး အခုထိ ၆၄ ႏွစ္ၾကာေအာင္ အာဏာရွင္စနစ္ ေတာက္ေလွ်ာက္က်င့္သံုးခဲ့တဲ့ ေျမာက္ကိုးရီးယားဟာ တျခားအာဏာရွင္စနစ္ေတြ ထက္သာတာက မ်ဳိး႐ိုးစဥ္ဆက္ အာဏာရွင္မင္းဆက္ကိုပါ ထိန္းသိမ္းႏိုင္ခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။ အေဖအာဏာရွင္ကင္အီဆြန္း ကြယ္လြန္တဲ့အခါ သားအာဏာရွင္ကင္ဂြၽန္အီး တက္လာခဲ့သလို ကင္ဂြၽန္အီး ကြယ္လြန္ရင္လည္း သား ကင္ဂြၽန္အြန္းတက္ဖို႔ စီစဥ္ထားတဲ့အတြက္ အခြင့္ထူးခံလူတန္း စားအက်ဳိးစီးပြားတင္မကဘဲ ထိပ္ဆံုးကမိသားစုရဲ႕အက်ဳိးစီးပြားကိုပါ အာမခံခ်က္ရွိရွိ ထိန္းသိမ္းႏိုင္တဲ့အတြက္ စစ္မင္းဆက္သာမက ေရႊႀကိဳင္ မင္းဆက္ကိုပါ ထိန္းသိမ္းခ်င္ေနတဲ့ နအဖထိပ္သီးႀကီးသန္းေရႊအဖို႔ အားက်အတုယူ စရာျဖစ္ေနပါတယ္။ သန္းေရႊကိုယ္တိုင္က လက္ေအာက္ခံဗိုလ္ခ်ဳပ္ေတြကို အေဖႀကီးေနဝင္းရဲ႕ ဘဝဇာတ္သိမ္းပိုင္းကို လက္ညိႇဳးထိုးျပၿပီး “အာဏာမရွိရင္ ဒီလိုဘဲျဖစ္မယ္၊ ေတြ႔လား” လို႔ ပညာေပးေနတာေၾကာင့္ ေျမာက္ကိုးရီးယားက အာဏာရွင္ ကင္မင္းဆက္ကို စံျပဳနမူနာ Role model အျဖစ္ အားက်ေနတာ ေျမႀကီးလက္ခတ္မလြဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ေနဝင္းရဲ႕နိဂံုးက စစ္အာဏာရွိဖို႔ အေရးႀကီး႐ံုတင္မက ပုဂၢဳိလ္ေရးအာဏာရွိဖို႔လည္း အေရးႀကီးေၾကာင္း သန္းေရႊကို သတိေပးေနပါတယ္။

ေျမာက္ကိုးရီးယားႏိုင္ငံမွာေတာ့ “အဖႏိုင္ငံျပန္လည္ေပါင္းစည္းေရးဒီမိုကေရစီတပ္ေပါင္းစု" ကဘဲ လႊတ္ေတာ္ေရြး ေကာက္ပြဲဝင္ခြင့္ရွိပါတယ္။ တသီးပုဂၢလေတြလည္း လႊတ္ေတာ္မွာ နည္းနည္းပါးပါးအေရြးခံႏိုင္ပါတယ္။ ဒီ“တပ္ေပါင္း စု”မွာ ကိုးရီးယားအလုပ္သမားပါတီ (ကြန္ျမဴနစ္ပါတီ)၊ ကိုးရီးယားဆိုရွယ္ဒီမိုကရက္တစ္ပါတီ နဲ႔ ခြၽန္ဒူးအစ္ခြၽန္ဂူးပါတီ တို႔ ပါဝင္ၿပီး အားလံုးကို အလုပ္သမားပါတီက အႂကြင္းမဲ့ထိန္းခ်ဳပ္ထားပါတယ္။ ၃ ပါတီ ပါဝင္တဲ့ ပါတီစံုစနစ္ပါဘဲ။ ၁၉၉ဝ ခုေရြးေကာက္ပြဲတံုးက ကိုးရီးယားအလုပ္သမားပါတီက အမတ္ေနရာ ၆ဝ၁ ေနရာ၊ ဆိုရွယ္ဒီမိုကရက္ပါတီက ၅၁ ေနရာ၊ ခြၽန္ဂူးပါတီက ၂၂ ေနရာ နဲ႔ တသီးပုဂၢလေတြက ၁၃ ေနရာ ရခဲ့ပါတယ္။ ဒီအလုပ္သမားပါတီကဘဲ ႏိုင္ငံ့အႀကီးအကဲအျဖစ္ ကင္မ်ဳိးဆက္ေတြကို သတ္မွတ္ေရြးခ်ယ္တာျဖစ္ပါတယ္။

ေခါင္းက်လည္းစားမယ္၊ ပန္းက်လည္းစားမယ္၊ ေဒါင္လိုက္က်မွမင္းတို႔စား ဆိုၿပီး အမတ္ေနရာ ၂၅ ရာခုိင္ႏႈန္း၊ စစ္တပ္ၾသဇာခံ ၾကံ့ဖြတ္ပါတီ၊ အဓိကဝန္ႀကီးရာထူးေတြ၊ အာဏာအႀကီးဆံုးတပ္ခ်ဳပ္ရာထူး၊ အခ်ိန္မေရြးစစ္အာဏာ သိမ္းခြင့္၊ ျပင္မရေအာင္လုပ္ထားတဲ့ပုဒ္မတို႔ကို အေျခခံဥပေဒထဲ ေရပက္မဝင္ေအာင္ထည့္ထားေပမဲ့ ပိုၿပီးဘဝအာမခံ ခ်က္ရွိတဲ့ ေျမာက္ကိုးရီးယားကို အားက်ေနတာေၾကာင့္ ႏ်ဴကလီးယားဗံုးပိုင္ဆိုင္ေရးသာမက ၂ဝ၁ဝ ေရြးေကာက္ပြဲမွာ ေရႊႀကိဳင္မ်ဳိးဆက္သစ္ ေမ်ာက္ေလာင္း ကို ၾကံ့ဖြတ္ပါတီကသမတေလာင္းအျဖစ္ တင္ဖို႔ႀကိဳးစားေနရာမွာ ေမ်ာက္ ေလာင္းကိုယ္တိုင္က ေမ်ာက္စိတ္ မေပ်ာက္ႏိုင္ေသးတာကတေၾကာင္း၊ သန္းေရႊက ၾကယ္ ၃ ပြင့္ ၄ ပြင့္ ေပးသနားေတာ္မူထားတဲ့ လက္ေအာက္ကဗိုလ္ခ်ဳပ္ေတြ လက္ခံႏိုင္ေအာင္လည္း မပိုင္ေသးလို႔ကတေၾကာင္းေၾကာင့္ ေရြးေကာက္ပြဲဥပေဒေတြ၊ ပါတီမွတ္ပံုတင္ဥပေဒေတြ၊ ေကာ္မရွင္ေတြ မထုတ္ျပန္ႏိုင္ေသး၊ ေရြးေကာက္ပြဲရက္ မသတ္မွတ္ႏိုင္ေသး ျဖစ္ေနရပါတယ္။

အထက္မွာေဖာ္ျပခဲ့တဲ့ စံျပဳမိုဒယ္လ္ေတြကို နအဖစစ္အာဏာရွင္ေတြက အားက်အတုခိုးေနေပမဲ့ တကယ္ျဖစ္လာႏိုင္တဲ့ မိုဒယ္လ္ကေတာ့ ဆိုမာလီယာႏိုင္ငံဘဲျဖစ္ပါလိမ့္မယ္။ ဆိုမာလီယာႏိုင္ငံဟာ ၁၉၆၉ ခုမွာစစ္တပ္ကအာဏာသိမ္းၿပီးေနာက္ ေနဝင္းရဲ႕ဗမာျပည္လိုဘဲ ဆိုရွယ္လစ္စနစ္ လုပ္မယ္လို႔ေအာ္၊ ရွိသမွ်စီးပြားေရးလုပ္ငန္းေတြ စာသင္ေက်ာင္းေတြ ျပည္သူပိုင္သိမ္း၊ သစ္ပင္စိုက္ ေျမတူး တာဖို႔ လမ္းေဖာက္ တံတားေဆာက္ ေက်ာင္းေဆာက္ ေဟာ္တယ္ေဆာက္ ၿမိဳ႕သစ္ေဆာက္ ႐ံုးေဆာက္ စတာေတြအတြက္ (တပတ္ ၇ နာရီ) အဓမၼလုပ္အားေပးစနစ္ကို တႏိုင္ငံလံုးမွာက်င့္သံုး၊ ေရတပ္ ေလတပ္အပါအဝင္ စစ္အင္အားကို အႀကီးအက်ယ္တိုးခ်ဲ႕ စသျဖင့္လုပ္ခဲ့ပါတယ္။ ၁၉၇၆ က်ေတာ့ “ဆိုမာလီေတာ္လွန္ေသာဆိုရွယ္လစ္ပါတီ” ဆိုတာကို တရားဝင္တည္ေထာင္ၿပီး တပါတီစနစ္ က်င့္သံုးခဲ့ပါတယ္။ ဆိုရွယ္လစ္ လုပ္တဲ့အတြက္ ဆိုဗီယက္ျပည္ေထာင္စုနဲ႔ တျခားကြန္ျမဴနစ္ႏိုင္ငံေတြက တပည့္ေမြးၿပီး အႀကီးအက်ယ္ ေထာက္ခံအားေပးခဲ့ပါတယ္။ စစ္လက္နက္ေတြ စစ္အၾကံ ေပးေတြနဲ႔ အရပ္ဖက္ပညာရွင္ေတြ အမ်ားႀကီးပို႔ေပးခဲ့ပါတယ္။ ၁၉၇၉၊ ၁၉၈၄ နဲ႔ ၁၉၈၆ ေတြမွာ ဆိုမာလီမွာ ေရြးေကာက္ပြဲေတြလုပ္ၿပီး စစ္အာဏာရွင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးဘားရဲ႕ပါတီကဘဲ ရွိသမွ်ေနရာအားလံုးကို ယူခဲ့ပါတယ္။
၁၉၇၇-၇၈ မွာ တိုးခ်ဲ႔ထားတဲ့စစ္အင္အား၊ ျမင့္တက္ေနတဲ့ဘဝင္နဲ႔ အီသီယုိပီးယားႏိုင္ငံကို ဝင္တိုက္ရာမွာ ဆိုဗီယက္ ႐ုရွား၊ က်ဴးဘား၊ ေျမာက္ကိုးရီးယား တို႔က တဖက္ႏိုင္ငံကို ေငြအား၊ လက္နက္အားသာမက လူအား (က်ဴးဘား စစ္သား ၂ဝဝဝဝ၊ ႐ုရွားနဲ႔ အေရွ႕ဂ်ာမဏီစစ္အၾကံေပး ၄ဝဝဝ) နဲ႔ပါကူလို႔ ကြန္ျမဴနစ္ႏိုင္ငံေတြနဲ႔ခြာျပဲၿပီး အေမရိကန္ ဘက္ကိုေျပာင္း တပည့္ခံလိုက္ပါတယ္။ ဆိုရွယ္လစ္ကိုစြန္႔ၿပီး အရင္းရွင္စနစ္ ေစ်းကြက္စီးပြားေရးကိုလည္း ေျပာင္း လိုက္ပါတယ္။ (႐ုရွားကေတာ့ ပထဝီႏိုင္ငံေရးအရ ပိုၿပီးအခ်က္အခ်ာက်တဲ့ အီသီယိုပီးယားကို တပည့္ေမြးၿပီး တပည့္ေဟာင္း လက္ဝဲသမားေတ ြျဖစ္တဲ့ ဆိုမာလီယာနဲ႔ အီရီထရီးယား ကို ကန္ထုတ္လိုက္တာျဖစ္ပါတယ္။)

ဒီလိုနဲ႔ စစ္႐ႈံးတဲ့ ၁၉၇၈ ကစၿပီး ဆိုမာလီယာမွာ အေျခအေနေတြ ယိုယြင္းပ်က္ျပားလာ၊ ၾသဇာအာဏာေတြ က်ဆင္း လာတဲ့အတြက္ အတိုက္အခံေတြလႈပ္ရွားလာၿပီး ၁၉၈၁ ကစလို႔ လက္နက္ကိုင္ေတာ္လွန္ေရးေတြ တခုၿပီးတခု ေပၚလာပါတယ္။ စစ္အာဏာရွင္သမတ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး ဆီယာ့ဒ္ဘားကလည္း အျပင္းအထန္အၾကမ္းဖက္အုပ္ခ်ဳပ္တဲ့အတြက္ ဆိုမာလီျပည္သူေတြ အရွင္လတ္လတ္ငရဲက်ခဲ့ရပါတယ္။ အစိုးရ ဌာနေတြလည္း လုပ္ငန္းေတြမလည္ပတ္ေတာ့၊ စစ္တပ္ထဲမွာလည္း ျဖဳတ္ထုတ္သတ္ေတြ ခဏခဏျဖစ္၊ ထိပ္ဆံုးက ဗိုလ္ခ်ဳပ္မ်ားနဲ႔ မိသားစုေတြအျပင္ ဝန္ႀကီး ဝန္ကေလးေတြ အရာရွိႀကီးငယ္ေတြကလည္း ေရေရလည္လည္ ဘံုးၾက ခိုးၾက ရွိသမွ်အိပ္ထဲထည့္ၾကပါတယ္။ ၁၉၉ဝ ေရာက္ေတာ့ ၿမိဳ႔ေတာ္ မိုဂါဒစ္႐ွဴး မွာ လူ ၄ ေယာက္ထက္ ပိုစုခြင့္မရွိသလို ဓာတ္ဆီ ဒီဇယ္ရွားပါးျပတ္လပ္လို႔ ဓာတ္ဆီဆိုင္ေတြမွာ ကားတန္းအရွည္ႀကီးေတြ တန္းစီေန၊ ေခါက္ဆြဲ တကီလိုကို အေမရိကန္ ၅ ေဒၚလာေစ်းအထိ ေငြေဖာင္းပြ၊ ထမင္းဆိုင္မွာစားဖို႔ပိုက္ဆံကို ဆာလာအိပ္နဲ႔သယ္သြားရ၊ ေငြအေႂကြေစ့ မရွိေတာ့၊ ဘဏ္ေတြ လုပ္ငန္းရပ္၊ တိုင္းျပည္ကိုလာတဲ့ႏိုင္ငံျခားသားမွန္သမွ် ေသေသခ်ာခ်ာေစာင့္ၾကည့္၊ ႏိုင္ငံျခားေငြလဲလွယ္မႈကို တင္းတင္းၾကပ္ၾကပ္ထိန္းခ်ဳပ္၊ ႏိုင္ငံျခားသားေတြ ဓာတ္ပံု႐ိုက္ခြင့္ပိတ္၊ ညဖက္ဆို တၿမိဳ႔လံုး လွ်ပ္စစ္မီးမရွိ၊ ညဖက္မွာ အာဏာပိုင္ေတြက အိမ္ေတြဝင္စစ္ ရွာေဖြေမႊေႏွာက္ၿပီး လူေတြဆြဲေခၚသြား။ (ဒါေတြကိုေတြ႔ရင္ ဆင္တူေနတဲ့ အေျခအေနကို သတိရလိမ့္မယ္ထင္ပါရဲ႕။)

၁၉၉ဝ-၉၁ မွာေတာ့ လက္နက္ကိုင္ေတာ္လွန္ေရးအဖြဲ႔ ၇ ဖြဲ႔ တပ္ေပါင္းစုဖြဲ႔ၿပီး အီသီယိုပီးယားႏိုင္ငံအကူအညီနဲ႔ စစ္အာဏာရွင္သမတ ဆီယာ့ဒ္ဘားကို ျဖဳတ္ခ်ႏိုင္ခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ စစ္အာဏာရွင္စနစ္ရဲ႕ အက်ဴိးဆက္ေတြက ျပင္းထန္လြန္းလွသလို ေတာ္လွန္ေရးအဖြဲ႔ေတြၾကားမွာလည္း ဂိုဏ္းဂဏစိတ္၊ လူမ်ဳိးေရးစိတ္ေတြ ႀကီးလွတဲ့အတြက္ တိုင္းျပည္ဟာ နလံမထႏိုင္ မတည္ၿငိမ္ႏိုင္ဘဲ ၁၉၉၂ ကေန ၂ဝဝဝ ျပည့္ႏွစ္အထိ ကုလသမဂၢက ဆိုမာလီယာႏိုင္ငံကို “အစိုးရမရွိတဲ့ႏိုင္ငံ" အျဖစ္ တရားဝင္ သတ္မွတ္ေၾကညာခဲ့ရပါတယ္။ အခုေတာ့ အစိုးရရွိတဲ့ႏိုင္ငံလို႔ ျပန္သတ္မွတ္ေပမဲ့ အစိုးရဟာ ႏိုင္ငံရဲ႕နယ္ေျမ နည္းနည္းေလးကိုဘဲ ထိန္းခ်ဳပ္ႏိုင္ၿပီး အမ်ားစုနယ္ေျမေတြကို စင္ၿပိဳင္စစ္ဘုရင္ေတြ ဓားျပဂိုဏ္းေတြ (ပင္လယ္ဓားျပဂိုဏ္းေတြအပါအဝင္) က ထိန္းခ်ဳပ္ေနပါတယ္။

က်ေနာ္တို႔တိုင္းျပည္နဲ႔ ဆိုမာလီယာ မတူတဲ့အဓိကအခ်က္က ဗမာျပည္မွာ လူထုက တခဲနက္ေထာက္ခံထားတဲ့၊ ႏိုင္ငံတကာကလည္း အသိအမွတ္ျပဳ လက္ခံထားတဲ့ အျမင္က်ယ္အဆင့္ျမင့္ပညာတတ္ လူထုေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ရွိေနတာဘဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ နအဖစစ္အာဏာရွင္ေတြ ေခါင္းမာမိုက္မဲမႈ အလြန္႔အလြန္ ရွည္ၾကာေနရင္ေတာ့ ေနာက္ဆံုးမွာ ဆိုမာလီယာကိန္းဆိုက္ဖို႔အလားအလာဘဲ ပိုမ်ားပါလိမ့္မယ္။
ဖုိးတရုတ္ဘေလာ့မွကူးယူေဖၚျပသည္။